Frjáls þjóð - 10.01.1959, Blaðsíða 1

Mý atfaga i hemáwnsmálunum yftrvofandi:
Bandaríska herstjórnin ætlar aö kaupa sér 15-20 ára
hernámssamning fyrir ný lán, veg og höfn í Njarðvík
\
8. árg. Laugardaginn 10. janúar 1959 2. tbl.
„Tímabil jarðgufunnar í
orkuvinnslu að hefjast"
Gufurafstöð í Hveragerði, að Soginu fuilvirkjuðu
Nú þegar mun nokkurn veg-| í grein um jarðhita á íslandi
inn ákveðið að koma hér upp og nýtingu hans almennt, sem
einni gufui'afstöð, áður en dr. Gunnar Böðvarsson verk-
mörg ár líða, og er henni ætl- j fi'æðingur birti fyrir skömmu
aður staður í Hveragerði. Er: í tímaritinu Fi'jálsri verzlun,
áætlað, að þetta verði stöð með segir höfundur meðal annars,
fimmtán þúsund kílóvatta orku| að það sé skoðun sín ,,að tíma-
eða sem næst þriðjung orkujbil jarðgufunnar í orkuvinnslu
írafossvirkjunarinnar. hér á landi muni hefjast nú,
Sogið er nú senn fullvirkjað, ÞeSar Sogið hefur verið full-
og verða þá næstu fallvötnin, virkjað". Hann áætlar, að vjrkj-
sem til greina kemur að virkja,! anlegt afl í Krýsuvík sé fimm-
hinar miklu jökulár á Suður-jtíu þúsund kílóvött, Hengli tvö
landi. En það kostar meiri á- Þundruð þúsund, Torfajökli sex.
tök, fjái’hagslega og tæknilega,; hundruð þúsund og Náma-
en íslendingar hafa áður færzt j skarði fimmtíu þúsund. Hann
í fang, og þykir vafamál, að, segir og, að þegar hitaveitan
þjóðin geti undir því risið, eins jse komin í Hlíðarhverfið séu
og högurn er nú háttað. Vinnslu- heimili fjörutíu og fimm þús-
kostnaður örkueiningar í jarð- ' un<t manna í Reykjavík, Ólafs-
gufustöðvum er talinn nokkuð j fú'ði, Hveragerði, á Selfossi og
áþekkur og um vatnsaflsstöð Sauðárkróki hituð með heitu
væri að ræða, en rekstraröryggi j vatni úr iðrum jarðar, og bæt-
ekki eins mikið, þar eð gera i1' Því við, að vart muni það of-
verður á þessu stigi ráð fyi’ir, luat, að í Krýsuvík og Hepgli
að hluti gufuaflsins endist ekki j sé nægt varmaafl til þess að
nema nokkra áratugi. Gufuraf- ! hita híbýh hanha halfri milli-
stöð gerði á hinn bóginn kleiftjón manna eða meira. Hann tel-
að fresta vandræðalaust í nokk-1ur ,,óhætt að fullyrða, að Húsa-
ur ár að ráðast í stórvirkjun vík muni innan skamms fá hita-
nýrra vatnsafla. | Framh. á ö. síðu.
Jafnhliða því sem fyrrver- bitlinga. tollfrjálsu áfengi og
andi ríkisstjórn fór frá völdum, tébaki og ferðakosíxxaði marg-
bárust innflutningsnefnd þau v'siegum, scm ríkið greiðir.
fyrirmæli frá stjórnarráðinu,!
að hún veitti ráðherrunum öll- Ráðherraverð á bandariskum
um iunflutnings- og gjaldeyris- b freiðum er nG.Viega vkki
leyfi fyrir nýjum bifreiðum. nenxa sextíu þúsand krónur,
Blaðinu er ekki kunnugt um, því að þeir sleppa við aíla þá
hversu margir ráðherranna úr f«'-lla og yfirfærslugjóld, er þeir
fyrrverandi ríkisstiér>i ei'u lxafa gerf cðrum ;sð gre«ða, e:.\
búnir að gera ráðstafanir til gangv. íð slíkra bíla hér iuuan
þess að hagnýta sér þctta. En b»nds or tiú scm næst 350 þús-
bér er um að ræða rétt laglega untl krónur. Hagnaður af þvi
kaupuppbét fyrir ráðherrastörf að’ fíytja inn ráðherrabiíreið og
í hálft þriðja ár, ofan á þokka- ; e r: hana 'ev jxví 280—290 iuxs-
legustu ráðherralaun, ásamt tmd krónur, eða hér um bil ííu
þingfararkaupi, nægu úrvaH, þúsund krenur á hvern ir.ámtð
Makk við Sjálfstæðisflokkinn þegar hafið
Ems og kunnugt er fór Bandaríkjastjórn iram á
það í lok heimsstyrjaldannnar, þegar hennn átti að
hverfa héðan brott samkvæmt hátíðlegum skuldbind-
ingum og undirntuðum samnmgum, að henni yrðu
leigðar herbækistöðvar til 99 ára, líkt og stórveldi
hafa fyrr og síðar leikið við ýmsar frumstæðar þjóðir,
þar sem stjórnarfar allt er á hverfanda hveli. Þá var
þjóðin beygð undir ok hersetunnar, cn svo voðalega
tókst þó ekki að reyra hana í fjötrana, sem ætlunin
hafði venð. En herveldið bandaríska er ekki af baki
dottið, því að nú um þessar mundir er verið að undir-
bua nýja atiögu að forráðamönnum íslenzku þjóðar-
mnar með kröfu um 1 5—20 ára hernámssammng, og
aliar líkur benda til þess, að stærsti stjórnmálaflokkur
landsins, Sjáifstæðisflokkurinn, muni gína við þeirri
flugu eða hafi jafnvel þegar ginið við henni.
Uppsögn hei’námssamnings-
veturinn 1956 fæi'ði bandai'ísku
herstjórninni heim sanninn um
það, hve íslenzka þjóðin hafði
opin augu fyi'ir þeii'ri hættu,
sem henni stafaði af hersetunni,
þar sem tveir hernámsflokkar
þorðu ekki að ganga til kosn-
inga án þess að snúa við blað-
inu og segja hernámssamn-
iagnum upp og lofa því að
koma setuliðinu úr landi. En
þe^ar ,,vinstristjói'nin“ svo-
kailaða sveik svo þetta kosn-
ingaloforð, færðist hei'stjórnin
í aukana og hefur síðan beðið
tækifæris til þess að festa sig
í sessi og búa svo um hnútana,
að íslendingar megnuðu ekki
að slíta af sér fjötrana, hvernig
sem straumar féllu í landinu.
Þess var ekki von, að sú
ríkisstjórn, sem í öndverðu hét
að reka herinn úr landi,'
treysti sér til þess að semja
um áratuga langa hersetu, enda
i.ótt hún hefði brugðizt þeirri
skyldu sinni að láta herinn
fara. En við stjórnarskiptin
heíur hérstjórnihni þótt réttur
tírni kominn til þess að hefjast
Iianda um þá refskák, er á
endanlega að grafa undan ís-
lenzku sjálfstæði og gera það
íaunabætur
0 mánuði
1 raðhcvradóms „ siðasta ráðu-
i
neyti.
Þar að auki í'á s\-o ráðherr-
urnir íuíl íaun í sex mánuði
; éftir að boir Íáía a: vöídum,
og loks föst eftirlaun, ef þeir
hafa náð hví að sitja. í ráðherra-
stcl ákveðið árabil.
Bæmlur og ver'.armenn þurfa
ekki að bera neinn kinnroða fyr- j
|if þ«ð, hvcrnig þeir búa að ráð-
herrur-um síinim. beir fara alls
ekki á vergaxig fyrst um sinn,
þóft hcir yfirgefi stjórnarstall-;
inn.
---#—■— j
að leiksoppi í höndum erlends
stórveldis. /,
Öttinn við
landhelgisdeiluna.
Meðal þess, sem þar rek-
ur á eftir, er einnig yfir-
gangur og ofbeldi Englend-
inga í íslenzkri landhelgi og
sú afstaða Bandaríkjastjórn-
ar að veita íslendingum
Fjohkyjdsn
sýkfist af
fuglaveiki
Nú fyrir skömmu bar það
við, að bera tók á heilsuleysi í
fjölskyldu einni. Lagðist hús-
nióðirin og börnin öll. Var
fyrst óttazt, að betta væri
berklaveiki, er lxefði gripið
fjölskylduna svona skyndilega.
Við rannsókn í sjúkrahúsi kom
þó í Ijós, að hetta var páfa-
gaukaveiki svokölluð, seni or-
sakast af sóttkveikjum, er geta
borizt frá fugluxn í fólk og
valdið sjúkdómi.
Fagna&arfundur
á nýársdag
Gilchrist, sendihei’ra Eng-
lendinga, var meðal hinna
fyrstu manna, er komu til þess
að óska nýju ríkisstjórninni til
hamingju á nýársdag. Var hon-
um vel fagnað, líkt og týndur
sauður væri endui'heimtur.
Franih, á 6. síðu.
„Litli heimur“ komst af
í heimsfréttum hef'.rr niiK.ið vcrift ræít að undan-
förnu um loftbelginn „LU!a sem lagði frá
Teneriffe í Kanaríevjuxn a 1 ið yfir Atlantshaf í
síðasta mánuði með fjóra enska fullhuga innan-
jjjp borðs. Um skeið var óítazí um afdrif fjórmenning-
H anna. en þcir komu fyrir fáum dögum frarn £ gúm-
bát á eynni Barbados í Vestur-Indíum. Á myndinni
sést konan, scm í íoftfarinu var. klætíd skjcslfötiiip,
sem sérstaldega voru gcrð fyrif ferðina. Hún stend-
s ur á körfmmi, sem fesí var ne«.tn í loftbelginn og
jáfnfi'ámt nxáttl ...c... %•> m gúmbát.