Frjáls þjóð - 30.09.1961, Blaðsíða 3

ÍEBBE SCHWARTZ:
millimeter
OOHSK RÖDD M ÁHUSAMANNARESLUR
Að undanförnu hefur ver-
ið rætt íalsvert hér um á-
hugamar.nareglur. Einkum
hafa þessar umræður átt sér
stað í sambandi við þá hug-
mynd manna að taka upp
greiðslur til knattspyrnu-
mánna. Þetta hefur átt að
tryggja betri knattspyrnu og
siðast en ekki sízt að íslenzk
lið töpuðu ekki fyrir útlend-
ingum, en það er einmitt ein-
kennandi fyrir öll þessi skrif
um greiðslur til knattspyrnu-
manna, að þau eru hvað tíð-
ust rétt á eftir töpum okkar
manna fyrir erlendum lið-
um, enda ef til vill eðlilegt,
að menn séu sárir fyrir slíku,
þó að ekki veiti af, að menn
kunni að taka ósigri sem
sigri.
„Tab og vind með samme
sind“, segir danskurinn, en í
þeim herbúðum hefur ' nú
skapazt svipað ástand og að
ofan greinir, eftir stóran ósig-
ur þeirra fyrir V-Þjóðverjum
fyrir skömmu. Eins og flest-
um er kunnugt, eru Danir
meðal þeirra þjóða, er hvað
strangast fylgja áhugamanna
reglum. Eftir fyrrgreindar
ófarir fyrir V-Þjóðverjum
hafa verið uppi í Danmörku
háværar raddir um, að nú
þyrfti að breyta til og taka
upp greiðslur til leikmanna
í einhverju formi. Það eru þó
einkum blöðin, sem halda
uppi áróðri fyrir þessu, en
forystumennirnir í danskri
knattspyrnu ‘virðast vera á
nokkuð annarri skoðun. Einn
kunnasii knattspyrnufröm-
uður Dana, Ebbe Schwartz,
sem jafnframt er formaður
DBV (Danska knattspyrnu-
sambandið) og formaður
Evrópusambandsins, átti fyr-
ir stuttu viðtal við danskt
blað um þessi mál með tilliti
til hins stóra ósigurs fyrir V-
Þjóðvei'jum. Er vissulega
fróðlegt fyrir okkur hér
heima, að lieyra álit forystu-
manns stórþjóðar á okkar
mælikvarða í þessum mál-
um. Fer viðtalið hér á eftir,
lauslega þýtt og endursagt.
Blaðamaðurinn spyr fyrst
Schwa'rtz um, hvort DBV
muni taka til umræðu
stefnubreytingu í málum
varðandi áhugamennsku í
ijósi hins mikla ósigurs gegn
V-Þjóðverjum, og hann svar-
ar: „Það er eðlilegt og
skemmtilegt að komast að
raun um, að áhugi fyrir
knattspyrnu er hér svo mik-
ill, að raenn finna til sviða
vegna ósigursins og að rætt
er um, hvað hægt'sé að gera
til úrbóta. En mér finnst, að
full mikið sé gert úr því, sem
skeð hefur. Það er enginn
efi á, að ósigur okkar var
mikill og við lékum mjög
veikt í fyrri hálfleik. En það
er þó fyrst og fremst knatt-
spyrnuforystunnar að meta
þetta málefnalega og íhuga
þetta rólega. Þar á ég við,
að allt sé vegið og metið, áð-
ur en farið er að tala um
afleiðingarnar fyrir danska
knattspyrnu.
Við lékum gegn þýzku
landsliði, sem að áliti þýzkra.
forystumanna lék mun bet-
ur, en þeir höfðu nokkurn
tíma séð þýzkt landslið gera.
Þá var og hitinn full mikill
fyrir okkur. Við lékum þenn-
an leik aðeins 3 dögum eftir
leik okkar gegn Noregi og
höfum ef til vill metið stöð-
una rangt, þegar við gerðum
áætlun um þessa leiki. Við
héldum, og það með samráði
við þjálfarann, Arne Sören-
sen, að þetta væri okkur í
hag, þar sem þjálfarinn fengi
þá betra tækifæri til að und-
irbúa leikmennina en al-
mennt er mögulegt. Ef til vill
var þetta samt sem áður of
erfitt meðal annars vegna
þess, að það er mjög erfitt
fyrir leikmennina að sýna þá
sálarlegu einbeitni, sem er
nauðsynleg i iandsleik, með
svo stuttu millbili. Hins veg-
ar tókst unglingalandsliðinu
þetta, og úrslit leiksins gegn
Noregi (A-lið 4 :0 fyrir
Dani) hefðu fremur átt að
styrkja „keppnismóral“ leik-
mannanna heldur en hitt.
í Ijósi þess, sem ég hef nú
sagt, ætti mönnum að vera
ljóst, að það liggur ekki í
augum uppi, hvers vegna
það ætti nú að vera nauðsyn-
legra að taka upp greiðslur
til leikmanna en það var fyr-
ir leikinn í Dússeldorf. Við
höfum tapað stærri lands-
leikjum en þessum, og aðrar
þjóðir hafa beðið lægri hlut
fyrir okkur, jafnvel þó stærri
og fjölmennari væru en við,
og í hvert einasta skipti
verðum við að leggja fyrir
okkur sjálfa þá spurningu,
hvort gera megi eitthvað
annað eða betra."
Viljið þið þá ekki ræða
greiðslur til leikmanna?
„Þetta mál er ínjög flók-
ið og hefur margar hliðar.
DBV hefur alltaf hafnað
þessari hugmynd að vel yfir-
veguðu máli. Og ósigur fyrir
vel leikandi liði frá Vestur-
Þýzkalandi með 1 gegn 5,
sem við að vísu gerðum jafn-
tefli við í næsta leik á und-
an, getur ekki skyndilega
kollvarpað þeirri vel íhug-
uðu stefnu, sein sambandið
og þar með fprystumenn fé-
laganna hafa álitið vera hina
einu réttu. Annars er það
mín persónulega skoðun, að
leikmaður verði ekkert betri,
þó hann sé launaður.“
Er þá stefnubreyting í
þessum málum óhugsandi
eins og er?
„Já, ég sé ekki, að leikur-
inn í Dússeldorf sé nægileg
ástæða til nokkurra breyt-
inga.“
Hefur DBV öruggar upp-
lýsingar frá þeim löndum,
þar sem greiðslur eru inntar
af hendi til að meta áhrif
þeirra, einkum og sér i lagi
á unglingastarfið?
„Ég held ég megi segja, að
ég þekki vel til knattspyrnu
í mörgum Evrópulöndum og
ég vil fullyrða, að „greiðslu-
löndin“ eru síður en svo
hamingjusamari en við, og
þau valda því alls ekki að
leysa þau verkefni í ungl-
ingastarfinu, sem við til aílr-
ar hamingju, með okkar nú-
verandi „trúarbrögðum",
getum leyst. Ég vil minna á,
að við hér í Danmörku, í
hlutfalli við íbúatölu, veit-
um þrisvar sinnum fleiri
unglingum knattspyrnuupp-
eldi en Tékkar, en þeir eru
aftur á móti langt á undan
næsta „stórveldi“ á þessu
sviði. Knattspyrnan er ekki
og má ekki verða bara hin-
ir ellefu beztu.“
Hvað fellur svo í skaut
landsliðsmannanna?
Það mikilsverðasta, sem
fellur í skaut þeirra, er sú
ánægja að vera meðal 11
beztu og sá félagsskapur, ér
þeir verða þátttakendur í, i
sambandi við landsleikinn og
sem skapar þeim ógleyman-
legar endurminningar seinna
á ævinni. Ég bið um, að ekki
verði gert lítið úr þessum
atriðum og þeim ýtt til hlið-
ar vegna peningalegs mats á
þeim. Líti maður hins vegar
á efnislega hlið málsins og
það verðum við líka að gera,
þá nefni ég ferðalög, sem að-
eins fáir venjulegir borgarar
verða aðnjótandi á ævi sinni.
Gjafir og samkvæmi, um-
önnun og eftirlit á öllum
sviðum á ferðalögum. Ég
held, nei, ég veit, að allir
aðrir íþróttamenn hér álíta
knattspyrnumennina vera
skemmda á eftirlæti.Ég held,
að það sé ekki nokkur mögu-
leiki á að gera meira fyrir
vellíðan leikmannanna. Að
gefa íleiri og stærri gjafir er
bara að færast nær þeirri
hugmynd að greiða leik-
mönnunum peninga.“
Mun núverandi forystu-
sveit DBV draga sig í hlé, ef
félögin óska eftir breyttri
stefnu i þessuin málum?
..Ég á mjög erfitt með að
svara þéssú fyrir okkur alía.
eii ég vil aðeins. slá því föstu,
að núverandi forysta DBV er
kósin á grundvelli áhuga-
mennskunnar, og stjórnin
getur ekki á lýðræðislegan
Framh. á 4. síðu.
Sierra Leone.
Smáríkið Sierra Leone var
brezk nýlenda þar til í apríl
sl„ þegar það varð sjálfstætt
ríki innan brezka samveld-
isins. Það liggur á strönd-
inni sunnan Guineu milli
hennar og Liberíu. Landið er
um 73 þús. ferkm. að stærð,
hæðótt og skógivaxið. Lofts-
lag er þarna óhollt hvítum
mönnum, og hafa fáir setzt
þar að. íbúarnir eru af ýms-
um blökkuþjóðum og flestir
hlutadýrkendur (fetsj) þ. e.
trúa á ýmsa hluti svo sem
tré, kletta o. f 1., þar sem þeir
álíta að andar hafi bólfestu.
Nokkrir eru Múhameðstrúar
eða kristnir. Aðalútflutn-
ingsvörur landsmanna eru
olíuviðarolía, hnetur og járn-
málmur, sem talsvert finnst
af. Höfuðborgin heitir Free-
town og er ein bezta höfn
Vestur-Afríku.
Portúgalar könnuðu strönd
landsins á 16. öld, en Bretar
tóku að seilast þar til áhrifa
á 18. öld. Brezkur maður, dr.
Smeathman, stofnaði þarna
nýlendu 1786 og flutti þang-
að strokuþræla og vændis-
konur frá London. Afkom-
endur þessa fólks, sem nefn-
ast Sierra leonar, eru yfir-
stétt landsins dag og tala
ensku. Bretar áttu lengi í
höggi við innborna höfðingja
í innhéruðum landsins,og það
varð ekkí formlega brezk
nýlenda fyrr en 1896. Allt til
ársins 1923 var þrælahald
við líði í innhéruðunum.
Eftir síðari heimsstyrjöld-
ina fóru siálfstæðiskröfur í-
búanna vaxandi, og veittu
Bretar þeim smám saman
aukna sjálfstjórn, og í apríl
s.l. varð Sierra Leona sjálf-
stætt ríki innan brezka sam-
veldisins. Landið er þó mjög
háð Bretum efnahagslega, og
þeir eiga þar miklar •eignir.
Forsætisráðherra hins nýja
ríkis heitir Milton Margai.
Sierra Leona liefur sótt um
upptöku í Sameinuðu þjóð-
irnar.
Liheria.
Næsta ríki á ströndinni
sunnan Sierra Leona er lýð-
veldið Liberia. Það á sér
langa sögu á afrískan mæli-
kvarða, var stofnað 1847 af
amerískum leysingjum. Li-
beria er á stærð við Ísland,
um 111 þús. ferkm. og íbúar
um 1.3 milljónir. Um 1820
fóru fyr'rverandi þrælar frá
Ameríku að flytjast til lands
ins, var hugmyndin að skapa
þeim ný og betri lífsskilyrði
í hinum upprunalegu heim-
kynnum. Þetta tókst, og.varð
landið lýðveldi 1847 eins og
fyrr segir. Hinir nýju inn-
flytjendur voru á margan
hátt betur menntir heldur en
frumbygg'ar þeir, er fyrú'
voru, enda fór svo, að þeir
gerðust yfirstétt í landinu
og beittu þá innfæddu oft
mikilii kúgun. Þessi yfirstétt
mun nú telja um 20 þús. sál-
ir og hefur öll völd í sínum
höndum. Yfirstéttin mælir á
ensku, sem er rikismál og er
mótmælendatrúar. Aðrir í-
búar landsins skiptast í
nokkrar blökkuþjóðir og búa
við frumstæð lifsskilyrði.
Akuryrkja er aðalatvinna
landsmanna. Þeir rækta rís,
kaffi, sykurreyr, gúmmítré
o. fl. Ameríski gúmmíhring-
urinn, Firestone Plantalions
Co,, á þarna miklar gúmmí
ekrur, um 4000 ferkm., þar
sem yfir 25 þús. verkamenn
vinna. Járn er einnig grafið
úr jörðu í Liberíu, og þar er
sömu sögu að segja og úr
jarðræktinni, ameríski stál-
hringurinn, Republic Steel
Corporation, á næstum all-
ar námurnar.
Liberia er eitt mesta sigl-
ingaland veraldar, ef miðað
er við þann fjölda skipa, er
sigla undir fána landsins, en
fæst af þeim skipum eiga
landsmenn sjálfir, heldur
hafa ýmis skipafélög, aðal-
lega amerísk, látið skrá skip
sín þar vegna lágra skatta
og hagstæðra ákvæða í sigl-
ingalögum landsins.
Stjórnarfar landsins hefur
löngum verið mjög bágborið;
hafa ýmsir einræðisherrar
verið þar við völd og land-
inu stjórnað sem hreinni ný-
lendu Bandaríkjanna. Á síð-
ustu áratugum hefur þetta
þó eitthvað lagast. Núver-
andi forseti Liberiu heitir
William S. Tubman og hefur
verið við völd siðan 1943.
Hefur stjórn hans á síðustu
árum tekið upp óháðari ut-
anríkisstefnu og leitað sam-
vinnu við nágrannaríkin,
sem nú eru öll orðin sjálf-
stæð. Bandaríkjamenn halda
samt ennþá kverkataki sínu
á efnahagslífi landsins. Iiöf-
uoborg Liberiu heitir Mon-
rovia og er kennd við James
Monroe Bandankjaforseta.
F.
) vinnmgGr q ari
50 KRÓNUR MIOINN
i á 5 s k o n a
Kona á sextugs aldri ósk-
ar eftir ráðskonustöðu á
. f.ámennu heimiji. — Til-
boð sendist blaðinu merkt:
,.R.-100“.
FrjáLs þjóð — Líutgardaginn 30. sépt. 1961
3