Frjáls þjóð - 18.01.1968, Blaðsíða 2

FRA LIÐNU
UM
BRÚÐKAUP Á LEIRÁ
f öSru bindí Blöndu birt-
ist æviágrip Sveins ÞórSar-
sonar, er lengi var á Leirá
hjá Magnúsi amtmanni Gísla
syni. Hefur Þórarinn bókr
bindari, sonur Sveins, skráð
þátt þennan. Þar er lýsing á
brúSkaupi Ólafs Stefánsson-
ar, síSar stiftamtmanns, er
hann gekk aS eiga amt-
mannsdótturina á Leirá, Sig
ríSi Magnúsdóttur. BrúS-
kaupiS fór fram á Leirá 1 6.
september 1761. — I ævi-
söguþættinum segir á þessa
leiS:
Um þetta leyti kom inn
Ólafur Stefánsson, hann
hafSi lokiS af meS lærdóm
sinn og líklega fengiS góSa
vitnisburSi. Hann kbm inn
á Holmensskipi, og átti sér
þá ekkert víst, en svo fátæk
ur, aS hann átti ekki fötin
utan á sig, nema lítilfjörlega
ræfla. Hann tók þaS ráS,
aS hann fór af skipsfjöl og
upp aS Leirá, því aS hann
hefur væntanlega ætlaS upp
á eitthvert liSsyrSi hjá amt-
manni, og reyndist sú von
ekki árangurslaus. Hann
kom þar, sem sagt er, og
sagSi heimilisfóJkiS svo, aS
þaS hafSi aldrei séS eins
rytjulega klæddan mann í
hans stöSu. Hann hitti amt-
manninn úti og heilsar hæ-
versklega; hann tekur því
mikiS blíSlega og segir hann
velkominn aS koma inn meS
sér, lét setja upp veizlu og
gerSi viS eins og væri stór-
herramaSur og vinur hans.
Þegar degi var lokiS kallaSi
haitn á helztu þjónustu sína
og skipar henni aS fylgja
gestinum til rúms og láta
hann sofa í heldri gesta
rúmi, og færa honum hrein
nærföt. Þetta undruSust all-
ir, því hann var þessu aldrei
vanur. En um sama bil hittir
hann dóttur sína, gengur aS
henni hlæjandi og segir:
,,Nú, SigríSur mín, hvernig
lízt þér á gestinn?“ Hún
'svarar: „Ekki er á aS lítast,
þaS veit ég, aS þeir eru ekki
allir efnilegir siglingamenn-
irnir.“ Hann gegndi: ,,Þú
skalt tala varlega, þetta
verSur maSurinn þinn."
Hún svaraSi: „Varla trúi ég
því. “ En hann sagSi, aS sú
myndi raunin á verSa.
Dvaldi Ólafur þar um tíma
og brúkaSi amtmaSurinn
hann til ráSa sinna, og
reyndist mikiS heppinn í öll-
um sínum ráSum og fyrir-
tækjum .... 1 756 var hann
vísilögmaSur . . . mun hann
hafa siglt í máli Hans
Klingenbergs amtmannsins
vegna undireins og hann
kom meS brúSarskartiS, því
aS hann ætlaSi aS gifj:ast,
þegar inn kæmi afti^r; yoru..
allir embættismenn boSnir.
Þar voru báSir biskuparnir,
Finnur og Gísli, báSir lög-
mennirnir, Sveinn Sölvason
og Björn Markússon, Öand-
fógeti Skúli, landlæknir
Bjarni Pálsson, og flestir
sýslumenn, sem nokkuS
kvaS aS, engir lögréttu-
menn, en fleiri prófastar og
nokkrir prestar. Leiddu bisk
uparnir brúSurina, en Skúli
og Bjarni Pálsson voru
brúSgumasveinar. Þar var
glaumur mikill og gleSi, og
er sagt, aS Sveinn lögmaSur
hafi mest staSiS fyrir því.
Hann var gleSimaSur mesti.
Ekki voru þar söngvar brúk-
aSir, svo sé getiS, og ekki
glímt, en í þess staS brúk-
uSu þeir hofnarra veizlu-
gikk, og þótti þaS nýstár-
legt. Til þess var valinn
bóndinn Jón Sveinsson á
BekansstöSum í Skilmanna-
hreppi, og sat hann á ábýlis-
jörS sinni skuldlaus þaS ár.
Hann klæddi sig í verstu
tötra og sneri öllu fram, er
átti aS vera aftur, og var
allt hvaS eftir öSru; fór svo
undir háborSiS, hermdi eft-
ir öllum kvikindum meS ó-
hljóSum; rétti hann höfuS
upp á háborSiS og gjamm-
aSi eins og hundur, en í
sama vetfangi gapti hann;
köstuSu þá boSsgestirnir
bita í gin hans; hann hóstaSi
og gekk þá vindur upp og
niSur; hann sveiaSi þá hund
um í gestanna máli, en
hermdi eftir hverjum, sem
hann hafSi þá viS aS eiga.
Þessu hélt hann langt fram
á veizluna. Seinast helltu
þeir ofan í hann brennivíni;
þá doSnaSi hann, og gat
pkki Ippgpr aS staSiS. Hróp-
uSu þeir þá, ef eiijhver vildi
gefa sig til, en allir afsök-
uSu sig. I þessu bili stökk
prófastur Gunnar Pálsson
(skáld í HjarSarholti) und-
an borSi, og var hann þó
mjög ofarlega viS háborS-
iS, fór út og kom óSara aft-
ur í tötrum Jóns, aS því
fráskildu, aS hann hafSi
parrukiS á höfSinu, og batt
ofan á sig meS þveng, þó
öfugt. Hljóp hann þá undir
borSiS og tók til iSnar Jóns,
en náSi þó ekki íþróttinni,
því hann kunni ekki eins aS
herma eftir, en í líkamsbeyg
ingum var hann í engu hins
eftirbátur. ÞaS var þá rétt
komiS aS veizlulokum, en
undir þaS kom upp ys viS
háborSiS ,en brúSurin varS
nokkuS ókyr, og kom höf-
uS hans upp úr pilsopi henn
ar, en parrukinu var hann
búinn aS týna. Söng hann
þá þessa fáfengilegu vísu:
Aldrei dett ég ofan á þig
á ævi minni,
hvort viS erum úti eSa inni
unntu þér í drottinsskinni.
AS þessu\liSnu endaSi
veizlan og er ekki fleira, sem
í frásögur sé færandi. Þrjá
daga stóS hún, en hvern af
þeim þetta hefur veriS veit
ég ei, en ekki er ólíklegt aS
þaS hafi veriS aS veizlulok-
um eSa • undir þaS menn
slitu gleSina, því ekki er trú-
legt, aS þetta hafi veriS á
sjálfan brúSkaupsdaginn,
þegar saman var gefiS. Eftir
veizluna og aS skilnaSi voru
allir útleystir meS stórgjöf-
um.
ÞEIR GÖMLU KVEDA
Díakon
NeSan úr Fjörðum flytur sig
Díakon Snorrason,
upp í hvamminn, stanzar mig,
bordúninn
kjörinn í kór að syngja
og klukkunum þar í Vallanesi að hringja.
Ingunni gerði hann elska fast
Díakon Snorrason,
áður en hún lét fallerast,
bordúninn (
kjörinn í kór að syngja
og klukkunum í Vallanesi að hringja.
Kapalinn á og kýrnar tvær
Díakon Snorrason,
kálfa þrjá, en engar ær,
bordúninn,
kjörinn í kór að syngja
og klukkunum í Vallanesi að hringja.
Þegar hann brúkar hljóðin há
Díakon Snorrason,
heyrist í klifið og yfir um á,
bordúninn
kjörinn í kór að syngja
og klukkunum í Vallanesi að hringja.
Einu sinni hann keypti kút
Díakon Snorrason,
kirkjusmið kemur það við,
kátur presturinn syngur:
Bordúninn
kjörinn í kór að syngja
og klukkunum í Vallanesi að hringja.
Stefán Ólafsson.
Að skemmta skrattanum
Ljósboginn
Hverfisgötu 50
Sími 19811
ViðgerSir á bíladýnamóum
og störturum. Vinding á raf-
mótorum. Eigum fyrirliggj-
andi varahluti í margar
gerðir bifreiða.
Vönduð vinna. Lágt verð
Eírs og lesendur Frjálsrar
þjóSar muna, birtist hér í
blaSinu fyrir jólin grein um
sjónvarpsmálin, þar sem því
var haldiS fram, aS Kefla-
víkursjónvarpiÖ næcSist enn
þá fullum fetum, þótt fyrir
liggi yfirlýsingar og loforS
hinna og þessara ráða-
manna, bæSi íslenzkra og
bandarískra. Var lesendum
bent á, a<S ekki þyrfti ann-
arra vitna vi<5 en sjónvarps-
loftnetin, sem víSast standa
tvö og tvö saman, annað vís
ar á ReykjavíkurstöSina,
hitt á Keflavík.
I síSustu viku var frásögn
blaSsins sönnuS á nokkuS
óvenjulegan hátt. I Morgun-
blaSinu birtist auglýsing frá
sjónvarpsvirkja, þar sem
hann býtSur fram atSstocS
sína viS aS lagfæra sjón-
varpsloftnet, þannig aS þau
nái sendingum Keflavíkur-
sjónvarpsins. BlaSamaSur
ÞjóSviljans hringdi til
mannsins og fékk þær upp-
lýsingar, aS þaS væri lítiS
verk aS lagfæra loftnetin og
hefSi veriS mikiS aS gera
í þeim bissness aS undan-
förnu. ÞaS er því ekki til
neins fyrir ráSamenn aS
neita þessum staSreyndum
lengur. MáliS Iiggur opiS
fyrir.
Nú brá reyndar svo viS,
aS málgagn utanríkisráS-
herra og menntamálaráS-
herra tók þetta mál fyrir í
leiSara. Taldi blaSiS sýnt,
aS fregnir þessar væru sann
ar, og væri nú illt í efni. ÞaS
2
Frjáls þjóS — Fimmtudagur 18. janúar 1968.