Frjáls þjóð - 29.08.1968, Blaðsíða 7

Kalskemmdirnar
Framh. af bls. 6.
i<S til vitnaS hér aS framan,
spáir hað ekki góðu, aS nú
virðist hann vera bændum
landsins reiður, hvort sem
þacS er vegna Reykjafundar
ins, sem vircSist vera kveikj-
an í Mbl-greininni, eSa því,
aS það meiSi hann, aS nú
finnist honum hann ekkert
gagnlegt geta gert vegna
peningaleysis og margs hátt
ar öngþveitis, og snúist
vandræSi hans upp í gremju
ti'l bændanna af því aS þeir
kalla nú á hann í vandræS-
um sínum þegar við þá er
auðleiknast, vegha þess hve
bágborinn hagur þeirra er.
Það er líka augljóst, aS erf-
iSleikar bændastéttarinnar
eru nú slíkir, aS þeir verSa
litlu bættir meS bráðabirgSa
úrræSum, og gildir þaS um
fram allt um þá erfiSleika,
sem kalskemmdirnar hafa
valdið. Þar verðum viS fyrst
og fremst að leita úrræSa,
sem geta haft gildi fyrir
langa framtíS.
Hér á eftir skal svo bent
á nokkur úrræSi, sem ég tel
sjálfsagt aS reyna:
1. Fyrst skal það rætt,
sem helzt má verSa til aS
bjarga nýræktartúnunum úr
Jcalinu í bráS. ÞaS er ráS
B.í. frá í vor, að vinna kal-
m tún upp og rækta þar
einærar jurtir til fóSuröfl-
unar með votheysverkun.
Sjáli vinnslan verSur ekki
mjög kostnaðarsöm, en
þetta kostar mikiS í fræi og
áburSi. Hins vegar getur
uppskeran líka orðiS meiri
en í venjulegum túnum, af
sæmilega snemma er sáS og
lag og heppni er meS. Hafra
gras og rýgresi votheysverk-
aS er ágætt fóSur, einkum
ef blandað er fóSurkáli.
Rétt getur líka verið aS
reyna það, aS sá meS fóSur
káli og rýgresi eSa höfrum
fjölærum erlendum fóSur-
jurtum, þeim er harSgerS-
astar eru, til aS vita, hvort
þær fá ekki staðizt annaS
ár verulegar kalskemmdir,
þar sem svo virSist að ný-
rækt meS erlendu grasi kali
síSur á öSru ári, en er lengra
dregur frá sáningu. Sá hátt-
ur að hafa sama gras á rækt
uðu landi aSeins eitt eSa tvö
ár, tíSkast mjög erlendis, og
mundi e. t. v. einnig hæfa
mörgum erlendu grastegund
unum betur hér, en sá hátt-
ur, sem viS höfum haft um
ræktuS meS þeim hér. MeS
þessum hætti gætum við því
e. t. v. losnaS aS mestu viS
tjóniS af kali á túnum með
erlendu grasi. Vitanlega
mundi þetta kosta mikla
aukningu á votheyshlöSum,
nema heppnist aS geyma
vothey í plasti, sem þegar er
byrjað aS reyna.
2. Hefja verSur af miklu
kappi ræktun og framleiSslu
á fræi þeirra íslenzku fóður
jurta, sem beztar eru til fóð-
urs og þola vel íslenzkt veS-
urfar, til þess aS koma upp
túnum, sem þola umbreyt-
ingar veSurfarsins og kald-
viÖrin. Frumræktun þessa
fræs verSur aS vera hér á
landi, en þegar frumræktinni
er lokiS, mundi verSa unnt
að hafa samvinnu viS erlend
ar fræræktarstöSvar um
framhíddsræktumna.j,
3. Leggja verður .meiri. án
herzlu en verið hefur um
hríS á geymslu og notkun
búfjáráburSar og helzt aS
koma þeirri reglu á, að bera
hann á hvert tún eigi sjaldn-
ar en annaÖ hvort ár, til aS
tryggja þaS, aS túnjurtirnar
tapi ekki þrótti vegna skorts
á ýmsum aukaefnum (snefil-
efnum).
4. Leggja verSur það sem
óbundnast á vald bænd-
anna, hvernig þeir nota til-
búinn áburS en leggja jafn-
framt kapp á að hafa leið-
beiningarþjónustu um notk-
un áburSarins í sem beztu
lagi. ÁburSarvezlunina verS
ur skilyrðislaust aS taka af
áburÖarverksmiSju þeirri,
er nú hefur hana meS hönd-
um, jafnvel þó að þetta
kosti, aS leggja verSi þá á-
burðarverksmiðju niSur, af
því aS hún yrSi þá ekki sam
keppnisfær. ÞaS mundi ekk-
ert til bóta, þó að áburSar-
verksmiSjan yrSi ríkiseign,
eingöngu, ef hún (ellegar
ríkið aS því gerSu) hefSi þá
í höndum einkasölu á á-
burði. Eðlilegast væri, aS á-
burSarverzlunin yrSi rekin
sem sjálfseignarstofnun, sem
B.I. yrSi falið eftirlit meS.
Ef slíkt næst ekki fram, yrSi
skásta úrlausnin aS gefa á-
burÖarverzlunina alveg
frjálsa. ÞaS nær engri átt að
fela áburSarverzlunina á-
burðarverksmiðjunni til þess
aS geta haldiÖ verksmiSj-
unni uppi á kostnað bænda-
stéttarinnar og ræktunar
landsins. ÞaS nær heldur
ekki nokkurri átt aS taka
völdin af bændum landsins
um notkun áburSar við tún-
ræktina eSa aSra ræktun.
Þeir verða að fá aS prófa sig
áfram, gera sínar tilraunir,
bæSi vegna þess, aS um
þau vísindi, sem fyrirsagnir
í landbúnaði sem öSrum at-
vinumálum eru venjulega
byggSir á, gildir jafnan hiS
sama og Ibsen hinn norski
skáldjöfur sagði, aS gilti um
,,^prmal“ sannleikann, aS
hann ljfSi sjaldan nema
,,half snes aar“, þ. e. tíu ár,
og vegna þess, aS ef bændur
njóta ekki þessa frelsis, er
sú hætta aðsteðjandi, aS
fram komi kal í atvinnu-
rekstri þeirr'a, ræktun þeirra
og jafnvel sjálfum þeim.
5. ÁstæSa er til aS
leggja miklu minni áherzlu á
það á næstu árum en veriS
hefur, aS stækka túnin, en
keppa heldur aS því að
fryggja ræktun þeirra og
varSveizlu. LeiSbeiningar-
þjónustan í jarSrækt verSur
að leggja sérstaklega mikla
alúð viS aS kenna bændum
allt þaS, er varðar alúS
þeirra við tún sín, gæta þess
t. d., aS þau séu ekki slegin
of seint á haustin eSa beitt
LANDSFUNDUR
ALÞÝDUBANDALAGSINS 1968
hefst í Reykjavík föstudaginn 1. nóvember n.k.
Dagskrá og fundarstaður nánar auglýst síðar.
Reykjavík, 27. ágúst 1968.
f. h. framkvæmdastjórnar
GuSmundur Hjartarson
Gils Guðmundsson
þannig, aS skemmdir hljótist
af, þeim sé séS fyrir nægum
áburSi í samræmi við jarS-
veginn og gróSurinn ekki
veiklaður meS því að ofgefa
honum vissar áburSartegund
ir o. fl. o. fl.
Það skal svo aS lokum tek
iS fram, aS höfundur grein-
.■" " i Mi.
Frá byggingalánasjóði
Kópavogskaupstað
Umsóknir um lán úr sjóðnum berist undirrituðum
fyrir 10. september n.k.
Umsóknareyðublöð fást á bæjarskrifstofunni í
Kópavogi.
21. dgúst 1968.
BÆJARSTJÓRINN í KÓPAVOGI
AÐVÖRUN
um stöðvun atvinnurekstrar vegna vanskila
á söluskatti
Samkvæmt kröfu tollstjórans í Reykjavík og heim-
ild í lögum nr. 10, 22. marz 1960, verður atvinnu-
rekstur þeirra fyrirtækja hér í umdæminu, sem
enn skulda söluskatt II. ársfjórðungs 1967, svo og
söluskatt eldri ára, stöðvaður þar til þau hafa gert
full skil á hinum vangreiddu gjöldum ásamt áfölln-
um dráttarvöxtum og kostnaði. Þeir sem vilja kom-
ast hjá stöðvun verða að gera full skil nú þegar til
tollstjóraskrifstofunnar, Arnarhvoli.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 20. ágúst 1968
Sigurjón Sigurðsson
Fimm ára styrkir
Lánasjóður íslenzkra námsmanna mun í ár úthluta
7 námsstyrkjum til stúdenta, sem hyggjast hefja
nám við erlenda háskóla eða við Háskóla íslands.
Hver styrkur er um 50 þúsund krónur. Sá, sem hlýt-
ur slíkan styrk, heldur honum í allt að 5 ár, enda
leggi hann árlega fram greinargerð um námsárang-
ur, sem lánasjóðurinn tekur gilda. Þeir einir koma
til greina við úthlutun, sem luku stúdentsprófi nú
í vor bg hlutu háa fyrstu einkunn.
Styrkir verða veittir til náms bæði í raunvísindum
og hugvísindum.
Umsóknir ásamt afriti af stúdentsprófsskírteini,
svo og meðmæli, ef fyrir liggja, eiga að hafa borizt
skrifstofu Lánasjóðs ísl. námsmanna, Hverfisgötu
21, fyrir 5. sept. n.k.
Skrifstofan afhendir umsóknareyðublöð og veitir
allar nánari upplýsingar.
Reykjavík, 20. ágúst 1968
Lánasjóður íslenzkra námsmanna
«
arinnar lítur svo á, aS hann
hafi aSeins að litlu leyti reif
aS þetta alvarlega mál. Og
greinina hefur hann fremur
ritaS öðrum til umhugsunar
en fræSslu.
Ritað í BexhiIl-on-Sea,
I 6. til 1 7. ágúst.
Arnór Sigurjónsson.
Frjáls þjóð — Fimmtudagur 29. ágúst 1965
7