Lesbók Morgunblaðsins - 03.09.2005, Blaðsíða 5

Lesbók Morgunblaðsins ˜ 3. september 2005 | 5
samið hefur verið um vinnuslys, segi ég við
þá félaga og uppúr því spinnst nokkuð spjall
um texta og tilgang þeirra.
Kjartan segir að þeir hafi ákveðið að hafa
texta á Takk meðal annars vegna þess
hversu takmarkað það er sem hægt er að
gera með vonlenskunni, en þeir séu líka að
gera texta sjálfum sér til skemmtunar og
hvort fólk skilji þá eða ekki sé aukaatriði að
hans mati, sér finnist gaman að hafa hlutina
opna, að hver áheyrandi skilji textana á sinn
hátt, túlki þá eins og honum finnst falla best
að tónlistinni eða hugarástandi hverju sinni.
„Margir hafa rýnt í textana og reynt að þýða
þá, stundum með aðstoð orðabókar, sem hef-
ur oft skilað ansi skemmtilegum misskilningi
og bulli,“ segir hann og bætir við að sjálfur
sé hann ekki mikill áhugamaður um texta.
Orð og myndir
Það má til sanns vegar færa að ef lagið er
nógu gott þarf það ekki skiljanlegan texta í
sjálfu sér og jafnvel engan. Á móti kemur að
þegar vel tekst til með texta verður úr lag-
inu annað og meira eins og dæmi af Ágætis
byrjun sannar: Fátt er eftirminnilegra en að
hafa heyrt á tónleikum línurnar: „Það besta
sem guð hefur skapað / er nýr dagur“ úr
Viðrar vel til loftárása af Ágætis byrjun.
Þeir Kjartan og Jónsi taka undir þetta að
vissu leyti en Kjartan bendir þó á að það
geti líka verið fólki mikilvægt að fá að fella
lag að tilfinningaríkri stund í lífinu, hafa það
sem einskonar undirleik við minningu, og þá
gott ef menn geta túlkað lagið eins og þeim
sýnist, látið það vera um hvað sem er. Þann-
ig eigi menn eftir að lesa í Heysátu eins og
þeim sýnist og ekki víst að þeir sjái fyrir það
sama og hann, gamlan bónda sem sé sáttur
við sitt hlutskipti, sáttur við að lífið sé búið.
Eins og þeir félagar lýsa því rennur tón-
listin alla jafna mjög auðveldlega uppúr
þeim en textarnir eru þeim meiri raun. Þeg-
ar kom að því að taka upp Takk fannst þeim
þó skemmtilegra að hafa texta við flest lögin
á þessari plötu og sömdu þá saman. Jónsi
lýsir því svo að þeir hafi sest niður og hlust-
að á lögin og skrifað niður orð eða teiknað
myndir eftir því sem þeim fannst eiga við í
hverju lagi. „Þegar við svo bárum það saman
sem við höfðum gert var það allt mjög svip-
að, við vorum að sjá sömu hluti út úr hverju
lagi. Út frá því fórum við svo aftur hver út í
sitt horn að semja texta og svo koll af kolli.
Þetta var mjög erfitt en mjög skemmtilegt
líka þegar því var lokið,“ segir Jónsi, en eins
og Kjartan bendir á þá hefur Jónsi vitanlega
síðasta orðið í textunum því hann syngur þá
á endanum og velur þá það sem honum
finnst passa.
Heysáta stingur í stúf
Eins og getið er er Glósóli fyrsta smáskífan
af plötunni, en það er líka fyrsta eiginlega
lagið á plötunni, kemur eftir stuttan inngang
sem kallast Takk. Glósóli ber öll helstu ein-
kenni Sigur Rósar og gefur prýðilega mynd
af því sem á Takk er að finna. Eitt lag á
henni stingur þó í stúf, lokalagið, Heysáta,
er ekki sama hrífandi flæði og stigmögnum
sem sveitin beitir svo oft, heldur ekki fínleg
flugeldasýning, en eitthvað sem erfitt er að
lýsa, takturinn brotinn upp með þögnum,
öðruvísi hreyfing í því en öðru sem sveitin
hefur sent frá sér hingað til.
Kjartan segir það hafa orðið þannig til að
þeir hafi verið að leika sér í hljóðverinu,
velta fyrir sér hluta úr Svo hljótt, næstsíð-
asta lagi plötunnar. „Það var skemmtilegur
smábútur í því og í stúdíóinu var barí-
tongítar sem mig langaði að prófa og svo
fórum við að leika okkur,“ segir Kjartan –
greinilegt að hér er komið gott dæmi um
djúphugsaðar vinnuaðferðir hljómsveit-
arinnar.
„Mér hefur alltaf þótt gaman að velta fyr-
ir mér talningum í lögum og við Orri vorum
búnir að ræða um það áður en við fórum að
vinna plötuna að gaman væri að leika sér að-
eins með þær sem skilaði sér svo í þessu
lagi, uppáhaldslaginu mínu á plötunni – eins
og er,“ segir Kjartan er leggur þó áherslu á
að þeir hafi ekki sest niður og sagt hver við
annan: nú skulum við gera tilraunir með
talningar – þetta hafi þróast áfram hvað af
öðru, hálfgerð tilviljun. „Það er mjög mik-
ilvægt held ég að reyna að halda hinu
óvænta inni í tónlistinni, að passa sig á því
að taka hlutina ekki of alvarlega.“
Fjölskylduferð
Í þeim hluta tónleikaferðarinnar sem þegar
er lokið voru þeir félagar ekki með nema
þrjú lög af Takk á dagskránni, fjögur ef inn-
gangurinn er talinn með. Aðspurður hverju
því sæti svarar Kjartan að bragði og kímir:
„Við vorum að spara lögin.“ Hann heldur svo
áfram af meiri alvöru að þeir hlakki til að
spila nýju lögin, en ekki þótt skynsamlegt að
leggja öll gömlu lögin til hliðar í einu. Nýju
lögunum muni fjölga smám saman og vænt-
anlega eigi Íslendingar eftir að heyra hljóm-
sveitina flytja plötuna alla á tónleikum fyrir
jól.
Þó að einkalíf tónlistarmanna eigi sjaldn-
ast erindi í fjölmiðla er gaman að geta þess
að mikið hefur verið á seyði í þeim efnum
hjá þeim félögum í hljómsveitinni, Orri Páll
Dýrason og Lukka heitmey hans gengu í
hjónaband á Hawaii í miðri tónleikaferð fyr-
ir stuttu og Georg Hólm og Svanhvít gáfust
hvort öðru skömmu áður en tónleikaförin
hófst. Í tónleikaferðinni voru þær Lukka og
Svanhvít báðar með og einnig María Huld
Markan Sigfúsdóttir, eiginkona Kjartans, og
Alex, sambýlismaður Jónsa, en þess má geta
að María er í hljómsveitinni amina sem hitar
upp fyrir Sigur Rós í ferðinni og kemur
einnig við sögu í nokkrum lögum hljómsveit-
arinnar sem gestahljóðfæraleikari. Amina
hefur annars verið nátengd Sigur Rós síð-
ustu ár, hafa spilað með hljómsveitinni á
tónleikaferðum síðan 2000, útsettu alla
strengi á () og í laginu Gong á Takk, auk
þess sem þær eiga helming í Milanó.
Kjartan segir að það að hafa alla með hafi
gert ferðina skemmtilegri, „en ég fæ mig
stundum fullsaddan á því að hafa konuna
mína með á túr“, segir hann og kímir. „Við
erum alltaf að reyna að vera professional í
þessum ferðum, megum ekki vera að turtil-
dúfast, við erum í vinnunni og þess vegna er
það stundum svolítið erfitt.“
Jónsi segir að þeir Alex séu mjög sam-
rýndir og fáist við margt saman svo það hafi
verið gaman að hafa hann með, en það sé
líka ágætt að hafa hann ekki með. „Þegar
menn eru með fjölskylduna með, kærastann
eða kærustuna þá eru þeir hver í sínu horni
og við í hljómsveitinni miklu minna saman.
Það verður betra í næstu ferð.“
Ljósmynd/Helen Woods
’Á síðustu plötuvar ekkert um
texta heldur not-
aði Jónsi rödd-
ina eins og hvert
annað hljóðfæri,
en á Ágætis byrj-
un var fullt af
textum sem
áhugamenn
víða um heim
lágu yfir og
fundu í djúpa
merkingu sem
iðulega kom höf-
undum þeirra á
óvart. Á Takk er
líka sungið á ís-
lensku í flestum
laganna og víst
að Sigur Rós-
arfræðingar úti
í heimi eiga eft-
ir að greina þá
sundur og sam-
an, ímynda sér
að í þeim sé
fjallað um
hinstu rök tilver-
unnar og það er
reyndar gert í
einu lagi, Hey-
sátu. Tvímæla-
laust fallegasta
lag sem samið
hefur verið um
vinnuslys.‘