Mánudagsblaðið - 08.11.1954, Page 1

SlaS fyrir alla
1. árgangor
Mánudagur 8. nóvember 1954
38. tölubla«S
ájax skrifar:
ALLIR TÖPUDU
Stúdentaráðskosnmgar
hafa nú um mörg undan-
farin ár nálgazt þa ðað
vera leiðinlegur skrípaleik-
ur, sem er stúdentum til lít-
ils sóma. I»ær hafa verið
eins og lítd skrípamynd af
lenzku stjómmálabarátt-
unni. Politísku flokkarnir
hafa allir komið sér upp
stjómmálafélögum nieðal
stúdenta, og er þessum fé-
lögum að miklu leyti stjóm
að frá skrifstofum flokk-
anna, en ekki af stúdentum
sjálfum. Flest þessara fé-
laga reyna þó að breiða
yfir nafn og númer og
kenna sig ekki við flokk-
ana, sem þau em greinar
af, heldur allskonar falleg
hugtök, sem ætla má, að
láti vel í eyrum, svo sem
lýðræði, frjálslyndi og rot-
tækni. Þessar nafttgiftir
eru þó svo gagnsæar, að
enginn tekur lengur neitt
mark á þeim. Pólitísku
stúdentafélögin era útibú
stjórnmálaflokkanna og
ekkert annað. Það er með
öðrum orðum staðreynd,
að stjómmálaflokkamir
skipuleggja illdeilur meðal
stúdenta, og reyna með öllu
móti að koma af stað illind-
um og hatri meðal þeirra,
sem ættu að starfa saman
eins og bræður, því að sá
er hinn rétti akademiski
andi.
IPóliftsk framboð
Pólitísk framboð til stú-
dentaráðs ættu kanuske
einhvem rétt á sé'r, ef
starfssvið ráðsins væri
pólitískt. En það er síður
en svo. Ráðið f jallar nær
þvi eingöngu um ýmis hags
munamál, þar sem allir
stúdentar ættu að geta
staðið saman án tilUts til
stjórnmálaskoðana. PóU-
tískar kosningar tU ráðsins
era tíl þess eins, að spilla
sambúð þeirra sem saman
ættu að vinna í bróðemi.
Auk þess valda þær því, að
engir komast í ráðið nema
póUtískar sprautur, oftast^
útnefndar af skrífstofum
flokkanna, og fá stúdentar
sjálfir þar Utlu um ráðið,
en verða að segja já og
amen við því, sem að þeim
er rétt. Þessir póUtísku
spraðurbasar era að jafn-
aði þeir í flokki stúdenta,
sem sízt era f allnir tíl trún-
aðarstarfa. Þetta eru já-
mennimir, mariónettumar,
sem stjómað er með þráð-
mn frá skrifstofum flokk-
anna, mennimir, sem láta
aðra hugsa fyrir sig og
endurtaka útþvæld og
margsUtín slagorð flokk-
anna eins og páfagaukar.
Hinir gáfaðri og sjálfstæð-
arí stúdentar láta ekki
bjóða sér slikt. En slíkir
era með öllu útílokaðir frá
því að komast í stúdenta-
ráð, eins og nú er í pottinn
búið. Þangað Uggur engin
önnur leið en í gegnum
skrifstofur flokkanna,
sjálfstæðir menn í hugsun,
sem ekki era lielteknir af
pólitísku ofstæki fá með
engu mótí þangað komizt.
Það er þannig ekki blóm-
iim af stúdentum, sem
kemst í stúdentaráð, held-
ur þvert á mótí óframlegir,
leiðinlegir slagorðagjálfr-
arar, sem era allra stúd-
enta fjarst akademiskum
anda.
um skepnum. Kosninga-
Wöð stúdenta era öllu verr
og leiðinlegar skrifuð en
aðalmálgögn ísl. . stjóm-
málafloklcanna, og er þá
langt jafnað. Þetta er ekki
af því, að ekki sé margt rit-
. færra manna í hópi ís-
lenzkra stúdehta. En það
era ekki slíkir menn, sem
skrifa í áróðursblöðin fyrir
stúdentaráðskosningar.
Ópólifískir fullfrúar
Hinir betri menn í flokki
stúdenta hafa fyrir löngu
séð hvílíkt ófremdarástand
hér er orðið, ástand, sem
er stúdentum tíl skammar.
AUtoft hafa komið fram
Framhald á 4. síðu.
Bifreiða-
nthlutunar-
hneykslið
Eins og kunnugt er, þá hefur úthlutun bifreiðaleyfa
valdið miklum deilum. „Nefnarmennimir“ Jon og Oddur,
gáfu hvor öðram „hreinlætísvottorð" í sambandi við út-
lilutunina og töldu sig jafnframt „sýkna saka“. Samkvæmt
upplýsingum nefndarinnar hafa nú þessi „leyfi“ verið gefin
út eftir beztu vitund um þörf manna, enda liafa dagblöð
stjómarflokkanna Iýst yfir slíku.
Brot ðr Sæmundar-
Eddu 1954
Lofsöngur æskunnar
<*>
Spegilmynd
Gosdryldiir hækkuðu
upp í kr. 10 vegna
vínbannsins. Hvers-
vegna lækka þeir eklú
nú?
Kosningabaráttan fyrir
stúdentaráðskosningar er
svo verðug spegilmynd af
þessu ástandi. Kosninga-
slírifstofur hinna pólitisku
stúdentafélaga eru víst
flestar eða allar í húsa-
kjnnuin llokkanna. Þær
ráða yfir bílum og sendi-
tíkum, eins og tíðkast við
alþingiskosningar og reyna
að smala stúdentími á
kjörstað eins og skynlaus-
Æskan hér í Reykjavík, eins og í öðrum löndum heims,
hefur sinn skilning á íslenzkri tungu, og vei þeim, (æsku-
mönnum) sem ekki skilja „mælt mál“ þegar imglingarnir
koma saman. Eldra fólk og málfræðingar kunna að hafa
sínar hugmyndir um málfræði og orðaval æskunnar, en
víst er, að erfitt verður fyrir skólana að stemma stigu fyrir
því, að svona málfæri blómstri.
Vér birtum hér á eftír Ijóð Sæmundar-Eddu árið 1954:
Hér hefur óðinn:
„Helgi bjóla hittí skvísu
og heilsaði djarft, á gæja-vísu
honum þóttí herleg pæan
henni leizt og vel á gæjan.
Helgi býður þenni í djamm
(og) hún hlær og segir jamm.
Gúbbinn byrjar hana að hilla
heim þau fóra brátt að lilla.
Helga tókst að tékka. spíra
tátan leit hann brosi hýra
hann var ekki að spyrja um splæs
en spændi í hana plenty skæs.
Oss skilst, að „skvísa“ og „pæja“ þýði stúlka. „Djamm“
þýðir villt geim, þar sem tvö eða fleiri mæta. „Hilla“ þýðir
heilla, en „lilla“ lúlla. „Tékka spíru“ þýðir að slá 10-kall,
„splæs“ samskot og að „spæna í einhvern plenty skæs
þýðir að vera með afbrigðum veitull — þótt vér þorum
á engan hátt að bera ábyrgð á þessum skýringum vorum.
(Skæs, að oss er tjáð, þýðir peningar).
Án þess að kunna góð skil á þessu máli er alveg úti
lokað fyi’ir alþýðu manna að ná andlegu sambandi við ung-
linga þá, sem skreyta „bar-sjoppur“ bæjarins þessa daga,
og fyrst bundna málið hjá þeim hljómar svona, þá hjálpi
oss allar góðar vættir ef þeir „spæna“ á oss óbundna mál-
inu. En óneitanlega myndu virðulegir borgarar kippast við
í samsætum bæjarins ef ávarp ræðumanna hæfist á orðun-
um: — „Heiðruðu skvísur og gúbbar, þetta djamm í kvöld
mun kosta plenty skæs“ — humm.
Nú skal það ekki efað, að
þeir félagar hafa úthlutað
„leyfunum" eftir beztu
getu, samkvæmt eigin
mati, en mjög fáir telja
þeirra mat í miklu sam-
ræmi við þörf mýmargra
atvinnubílstjóra og ann-
arra, sem brúka þurfa bif-
reiðir daglega.
Samt er nú svo komið, að
þessi „leyfi“, ganga kanp-
um og sölum í Reykjavík
og er einn aðal-miðill í
þessum leyfaviðskiptum
hinar mörgu bifreiðasölur
höfuðstaðarins þ. e. a. s.
fyrirtæki, sem selja bif-
reiðir gamlar og nýjar.
Verðið á leyfimum er milli
18—23 þúsund krónur, og
gang slík viðskipti, að
sögn, mjög vel. Nú væri
gaman að vita, hvaða
menn hafa fengið leyfi hjá
nefndinni, sem ekki þurftu
meira á þeim að halda en
svo, að þeir selja þau um
hönd og með talsverðum
ágóða. Nefndinni hlýtur
að hafa verið ljóst hversu
þurfandi þeir voru, sem
leyfin fengu, ella mundi
hún vart hafa gefið þau út.
Gæti það hugsast, að
eitthvað annað en tóm
heiðarlegheit væru i spil-
inu
hálf u. ?
— af Jóns og Odds
Til lesendanna.
SÖKUM
pappírsleysis kom Mánu-
dagsblaðið ekki út 1.
nóvember.
RITSTJ.