Mánudagsblaðið - 21.11.1960, Blaðsíða 2

MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 2Í. tióv. 1960
' Engin þjóð er svo frum- ] hnútar á snæri, sem síðan er' ir séu reyrðar í f jötra, hann
stæð, að hún þekki ekki oftast grafið í jörð niður. Þá getur orðið tákn skírlífis og
hnúta af ýmsu tagi. Sú list i er talið, að sjúkdómurinn sé meydóms. Einkum varð hinn
aá kijnna að hiiýta hnúta er bundinn, þar til hnútarnir
éru grötnaðir í .stmdur. Þessi
lækningaraðferð er mjög not
uð við vörtum og líkþomum.
öttu htannkyni sameiginleg.
Það er og jafnvel haft fyrir
satt, að sumar tegundir apa
geti hnýtt einfalda hnúta á
skógartágar og vafningsjurt-
ir. I rauninni er hnúturinn
öllu mikilvægari fyrir frum-
stæðar þjóðir en menningar-
þjóðir, sem hafa fundið upp
margvíslegar tilfæringar, er
geta oft komið í stað hans,
nagla, skrúfur og margt
fleira. Til eru fjölda margar
tegundir hnúta, allt frá hin-
um einföldustu, sem hvert
njannsbarn kann að hnýta, til
mjög flókinna hnúta, sem
ekki er nema á fárra færi að
binda. Að líkindum hafa sjó
menn lengstum verið allra
stétta fremstir í hnútagerð.
Sjómannahnútar eru af
nærri óteljandi gerðum, sem
svohefndi Herkúiesarhnútur
tákn siðsemi ög skírlífis:
Vestumeyjar báru Herkúles-
arhnúta einhvers staðar á
Hnúturinn
Þetta er skylt þeirri lækn-
ingaaðferð, sem áður fyrr
var alþekkt hér á landi að
strjúka vörtur með mat-
baun og grafa hana síðan
niður.
Til e.ru þó líka hnútar, sem
eru illrar náttúru og valda
sjúkdómum, en sjúklingnum
sumar eru svo flóknar, að batnar, ef þeir eru leystir.
landkrabbar glápa undrandi Galdramenn fyrr á öldum
á slík listaverk.
Galdrahnúíar
Samkvæmt þjóðsögum, sem
útbreiddar eru um mestan
hluta heims, geta hnútar oft
búið yfir miklum töframætti.
Yfirleitt er til alls konar
þjóðtrú í sambandi við að lukkuhnútur. Hann er talinn
bundu stundum óvinum sím
um slíka hnúta.
Lukkuhnúfar
Ef hnútur kemur af tilvilj
un á bönd, snæri eða þráð er
það oft talið hið mesta heilla
merki og hnúturinn nefndur
leysa og binda og þær athafn
ir fá oft táknræna fnerkingu.
Töfrahnúta má nota bæði til
góðs og ills. Stundum eru
þeir notaðir til að halda ill-
vættum í skefjum, en þær
losna úr læðingi, ef hnútur-
inn er leystur. Stundum
boða hamingju þess, sem
var að fjalla um bandið. Oft-
ast má þó ekki leysa hann
strax, ef hann á að gera sitt
sér og töldu þá örugga vörn
gegn freistingum holdsins. I
sumum sveitum Þýzkalands
tíðkaðist það fram um sið-
ustu aldamót, að brúðurin
leysti alla hnúta á klæðum
sínum að kvöldi brúðkaups-
dagsins, nú þurftu þeir ekki
lengur að vernda meydóm
hennar. Þetta er náskylt
þeirri þjóðtrú, að hnútur
geti komið í veg fyrir barns-
getnað. Ef hjónabönd eni
barnlaus er það stundum tal
ið stafa af hnútum í klæðum
konunnar. Stundum hnýta
konur slíka hnúta á klæði sin
til að koma í veg fyrir frek-
gagn, heldur láta hann
standa óhreyfðan í ákveðinn
tíma, t. d. þrjá daga. ís-
lenzka þjóðtrúin í sambandi ^ arj barneignir, þegar þeim
sleppa menn undan fjandan-jvið lukkuhnúta er að líkind-1 finnst þær vera búnar að
um sjálfum með því að fá ^ um að langmestu leyti erlend eiga nógrn mörg börn. Hætt
honum hnút til að leysa, og að uppruna, svipuð þjóðtrú' er þó við því, að þetta hús-
flýja á meðan hann er að
því. Bezt er að fá honum
krosshnúta, því að þeir þykja
honum illir viðfangs. Þegar
skrattinn er gabbaður til að
kaupa köttinn í sekknum er
reynt að hafa erfiða hnúta á
pokanum, sem kötturinn er í,
og sleppa í burtu, á meðan
hann er að leysa þá.
ráð sé ekki óbrigðult.
Gordionshnúíurinn
þekkist um mestan hluta Ev-
rópu. Annars er uppruni þess
arar trúar að sumu leyti ó-
Ijós. Sumir telja, að með
lukkuhnútum , séu óheillaöfl Enginn hnútur hefur fyrr
bundin í dróma, en aðrir eúa sjgar orgið jafn frægur
ætla, að hnúturinn tákni hér j Qg hnúturinn { Qordíon í
sól eða egg, forn hagsældar- L;tlll.AsíUi sem sagt er frá
tákn, en heldur verður slikt j fornum sögum. Sagan seg-
hnútinn er dregið orðatiltæk
ið að höggva á hnútinn, og
orðið Gordionshnútur er oft
notað um flækju, sém ékki
verður leýst, nema með rót-
tækum aðgerðum.
I sambandi við sögnina um
Gordionshnútinn koma fram
hugmyndir um hnútinn sem
tákn veraldslegs eða andlegs
valds, en slíkar hugmyndir
eru talsvert algengar. Valdið
til að binda og leysa verður
á táknrænan hátt ímynd
konungsvalds: - eða annars
höfðingjavalds. 1 Biblíunni
koma fyrír svipaðar hug-
myhdir í sambándi við and-
léga valdið, óg þeiima hefur
gætt verulega í sögu kristn-
innar, einkum þó í miðalda-
kirkjunni. Svo einfalt fyrir-
bæri sem hnúturinn virðist
vera, getur hann verið harla
máttugur, jafnvel orðið tákn
hins æðsta valds.
Ólafur Hansson. 1
VeifingahusiS
KLDBBURINN
|i *
h
m
hefur hafið starfsemi sína I glæsilegum
húsakynnum að Lækjarteig 2.
• Veitingasalirnir eru opnir á fimmtudögum,
föstudögum, laugardögum og sunnudögum
kl. 12—3 og frá kl. 7.
• Leigjum út veizlusali. 1
Komið og skoðið blómagarðinn (uppi)
Austurlenzki „barinn'1 opinn alla daga
SlMINN EK 3 5 3 5 5
VeriB velkomin í
KLÚBBINN

%
að teljast ólíklegt.
Hnútar koma mjög við
sögu alþýðulækningá. Því.,ei Skírlííishnúfar
truað, að bmda megi sjuk-
dóma. Er þá nafn sjukíings- i,'-'íHnúturih:n:i’l,g-,étuf- einhig
ins nefnt og bundnir þrír j táknað það, að holdsins fýsn
IIIIIIMIIIIllllllIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlIlilllllIIIIIIIIIlllllUIIIIlIllllll)
Iföfum ávallt fyrirliggjandi allar tegundw
bifreiða og alla árganga
Beztu kaupin hjá okkur —
haglívæmustu skilmálarnir
Varðarhúsinu við Kalkoínsvec;
Sími 18 8 33
ir, að Gordios, konungur í
Frygíu, hafi hnýtt þennan
hnút og látið svo um mælt,
að;. sá sem gæti; leyst, hann,
skyldi verða einvaldur yfir
allri Asíu. Fjöldi manna
reyndi að vinna þessa þraut,
en enginn gat leyst hnútinn.
Svo kom Alexander mikli til
sögunnar. Á herferð sinni í
Litlu-Asíu kom hann til
Gordion og leysti þrautina,
em allir aðrir höfðu fram
til þessa gefizt upp á. Reynd
ar ber ekki öllum sögum sam
an um það, á hvern hátt
hanri hafi leyst hnútinn. Al-
gengasta sögnin er sú, að
hann hafi höggvið á hnútinn
með sverði sinu, enda hafi
það verið eina ráðið til að
leysa hann. Gordios konung-
ur á að hafa gert hann þann-
ig úr garði, að ’hann varð
ekki leystur á annan veg, og
hnúturinn beið eftir þeim
manni, sem var nógu gáfað-
ur til að sjá, að þetta var ^
svo.
Af sögninni um Gordions-f
CHAMPION
H.f. Efíll VilhjdfmsíGn