Mánudagsblaðið - 25.02.1963, Qupperneq 4

4
Mánudagsbiaðið
Mánudagur 25. febrúar 1963
Gott er blessað veðrið
hálærðum formúlum. Eg heyrði
seinna, að einn þeirra hefði var
ið doktorsritgerð um þetta efni
við Kaliforníuháskóla og lilotið
mikið lof fyrir. Hann s'kýrði
þetta með einhverjum tiktúrum
eða duttlungum í jónósferunni.
Það var gott, ef segulmagnið
var ekki eitthvað flækt í þetta
líka. Já, það er eins og ég hef
alltaf sagt, vísindin láta ekki
að sér hæða.
En svo kom þetta eins og
þruma úr heiðskíru lofti. Það
var fyrstu dagana í marz i sama
blíðskaparveðrinu með gróand-
ann allt um kring. Hún Sjöfn
fór að breytast. Hún mátti
aldrei vera að því að finna
mig Svo frétti ég, að stelpu-
tryppið væri farið að vera með
Grétari Sveinssyni. Þetta er
helvítis pennpáa, heildsalasonur.
pabbadrengur og stælgæi. Hún
hefur alltaf runnið á peninga-
lyktina, hún Sjöfn. Og þau
voru ökkert að tvfínóna við
þetta. Um miðjan marz kom
trúlofundn þeirra í blöðunum.
Eg var ekki neitt mildur út
'í hana þann daginn. Allt í
kringum mig á götunum var
hlæjandi sumarklætt fókl,
grasið á blettunum orðið eins:
og í júní, blóm að springa út, j
hvert sem litið var. Það var
fimmtán eða sextán stiga hiti. j
Og þó blasti Esjan við alhvít, I
og ég heyrði að Hafnfirðinigar
greyin yrðu að híma inni i
kulda og frosti, „Það er bezt
að lækka rostann í helvítunum"-
hugsaði ég fullur af mann-
hatri og þá auðvitað fyrst og
fremst af hatri á Sjöfn og
hennar útvalda. Þegar ég kom
heim leysti ég skinnhólkinn af
suðurálmunm á krossinum og
festi hann rammbyggilega á
álmuna með einni skoru, norð-
urálmuna.Við skulum sjá, hvern
ig verður umhorfs í fyrramálið.
Þegar ég fór í vimiuna morg
uninn eftir, var kominn ökla-
snjór á götunum og fimm stiga
frost. Fífla, sóleyjar og skrúð-
blóm voru horfin í fönnina.
„Það er ekki að spyrja að vor-
harðindunum á Islandi", sagði
fólkið, sem nú var búið að taka
fram kuldaúlpurnar að nýju.
„Mátulegt á ykkur. helvítin“
hugsaði ég. „Og ekki fara Sjöfn
og Grétar að spóka sig mikið
arm í arm á götunum í þessu
veðri.“ Það reyndist nú að
vísu skammvinn huggun.
Snemma í apríl frétti ég að þau
væru komin suður til Caprí.
Mér datt 5 hug að fara þangað
á eftir þeim með krossinn
minn. En ég hafði bara ekki
efni á því. Eg hafði eytt hverj-
um eyri í Sjöfn um veturinn.
Og um miðjan apríl fór mér
að leiðast að labba um alhvítar
göturnar í margra stiga frosti.
Eg tók eitt kvöld skinnhólkinn
! af krossinum og lét harnn
j dingla lausan. Svo henti ég
krossinum aftur í draslið mitt.
Það fór að hlýna upp úr þessu,
' en fram að Jónsmessu var fólk
; ið alltaf að segja: „Ekki eru
j þetta mikil hlýindi 1 saman-
I burði við það sem var í fe-
j brúar.“
IV.
• • Sjöfn og Grétar komu heim
í júnílok og voru þá gengin í
•heilagt hjónaband. Þau hafá
víst saknað baðstrandanna á
Italíu, því að snemma í júlí kom
Óli bróðir minn sunnan úr
Nauthólsvík, og sagði. að þau
hefðu verið að sóla sig þar,
Sjöfn í einhverjum nýtízku bað
fötum í atómstíl, sem hefðu
vakið almenna aðdáun við-
Krossgátan
Framhald af 3. síðu.
vinnuna, að ég mundi varla eft
ir krossinum Eg sá, að hélan
var farin af glugganum. Svo
leit ég út. Eg sá ekki betur, en
að snjórinn væri að miklu
leyti farinn af götunum. Þegar
ég kom út fann ég, að það
hafði heldur betur hlýnað. Eg
gizkaði á, að hitimn væri sjö
eða átta stig. Það voru stríðir
etraumar ofan af öllum þökum,
og margra vikna gömul grýlu-
kerti voru að hrynja niður með
braki og brestum. Á götunni
voru bara dálitlir svellglottar
eftir hér og hvar. Það skyldi
þó aldrei vera eitthvert gagn í
krossinum? En svo hló ég að
sjálfum mér. Þetta var auðvit
að bara tilviljun. Það hlaut að
koma þíða eftir svona langan
frostakafla.
Vinnufélagar mínir áttu ekki
nógu sterk orð til að dásama
breytinguna á veðrinu. En þeir
voru kvíðafullir enn. „Ætli
hann rjúki ekki upp á norðan
aftur strax í kvöld?“ En hann
rauk ekkert upp á norðan.
Hann hlýnaði meir þegar á dag
inn leið. Hitinn í Reykjavík
komst upp í tólf stig. Daginn
eftir gerðu blöðin sér tíðrætt
um þessa snöggu veðurbreyt-
ingu, og voru með ýmsar vangu
veltur. Það var ekkert tiltöku-
mál, að hann skyldi bregða til
þíðu. Hið dularfulla var það,
að veðurbreytingin náði aðeins
til Reykjavíkur og næsta ná-
grennis. Svæðið, sem yeður-
breytingin náði til, var eins og
afmarkað með hníf. Þegar tólf
stiga hiti var í Kópavcgi, var
átta stiga frost í Hafnarfirði.
Og úr Reykjavík mátti sjá.
hvernig frostkófið kembdi fram
af brúnunum á Esjunni. Þetta
undarlega veðuitfar var helzta
umræðuefni næstu daga, þvi að
ástaradið hélzt óbreytt. Veður-
fræðingar og aðrir vísindamenn
fluttu um þetta erindi í út-
varpinu. Þeir voru svo hávís-
indalegir, að ég var nú ekki
með á nótunum. Þó skildist
mér helzt, að þeir teldu, að
þetta fáránlega veðurfar stæði
eitthvað í sambandi við kjam-
orkusprengingar. Þeir notuðu
einhver fræðiorð, sem ég skildi
nú bara ekki, elektrónur, jóní-
sering, Allensbelti.
Sjöfn var í sjöunda himni,
þegar ég hitti hana. Allt þung
lyndið var rokið út í veður og
vind. Hún var aldrei Ijúfari
við mig en þessa undarlegu fe-
brúardaga. Og veðrið hélzt allt
af jafn gott, það er að segja,
bara í Reykjavík, strax uppi á
Kjalarnesi var allt á kafi í
snjó. En blettirnir í Reýkjavík
fóm að grænka um miðjan fe-
brúar. Fíflar og sóleyjar fóru
að springa út. Fólkið átti bara
engin orð til. Þessi undarleg
heit í veðrinu í Reykjavlk
vöktu meira að segja athygli er
lendis. Einhverjir hálærðir veð
urfræðingar komu hingað frá
útlöndum til að raransaka fyrir
bærið. Og þeir höfðu á taktein-
um einhverjar skýringar með
Lárétt: 1 Sjónleikur 8 Vot 10
Uphafsstafir 12 Grjótskriða 13
Ósamstæðir 12 Hestur 16 For-
móðir 18 Lína 19 Trjátegund
20 Skógardýr 22 Fall 23 Ósam
stæðir 24 Ka-rlmannsnafn (þf.)
26 Upphafsstafir 27 Hirzlur 29
Viðsjáll
Lóðrétt: 2 Skáld 3 Hiti 4
llát 5 1 glugga 6 Ósamstæðir
7 Hefur ekki brotið af sér 9
Flúð 11 Kjána 13 Sumar 15
saman 22 Lán 25 Flakk 27
Verksmiðjur 28 Atkvæði.
staddra. Eg vai-ð þungt hugsi.
Kannske ég ætti eftir að jatfna
á þeim. Daginn eftir var bezta
veður, sem komið liafði í
Reykjavík s'iðan dagana góðu í
febrúar. Ekki var skýskaf á
lofti, seytján stiga hiti, og
varla blakti hár á höfði. Um
hádegið tók ég upp krossinn
og setti s'kinnhólkinn á eina
álmuna. Svo fór ég að hreinsa
timbur inni í hálfbyggðu húsi.
Mér sýndist fljótlega draga ský
fyrir sólu, og hann fór að
kólna nokkuð ört. Svo fór ég að
sjá flyksufjúk gegnum rúðu-
lausa gluggana. Um kaffileytið
vom götumar alhvítar og fimm
eða sex stiga frost. Það fóru
að berast fréttir um það, að
bílar sætu fastir í sköflum í
úthverfuraum „Eg held, að
heimsendir geti ekki verið langt
undan“ sagði liann Guðjón verk
stjórinn minn „Kafsnjór og
frost í júlí Þetta er allt hel-
vítis atómsprengingunum að
kenna. Heimurinn er allur af
göflunum genginn. bæði mann-
fólkið og náttúran" Eg átti eft-
ir að heyra marga tala í sama
dúr. Þegar ég gekk meðfram
Tjörninni á heimleið úr vinn-
unni var húra ísi lögð. Endurnar
hímdu hnípnar uppi á 'isnum
og skildu auðsjáanlega ekki,
hvaðan á sig stóð veðrið. En
þær tóku þessu öllu með meiri
resignasjón en mannfólkið. Þeg
ar ég kom heim, vnr Óli bröð-
ir orðinn veikur Hann hafði ver
ið að synda í Nauthólsvík, þeg
ar kuldabylgjara skall á. Það
var seytján st.iga hiti, þegar ég
tfór í sjóinn,“ sagði hann, „en
þetta kom svo snögglega. Það
var komið frost, þegar ég
kcmst í fötin, og víkin var al-
hvít af snjó.“ „Voru Sjöfn og
Grétar þar?“ spurði ég með sak
leysissvip. ,,Já“ sagði hann „og
ég held, að henni hafi orðið
illt, forkjölast, fengið sjokk eða
eitthvað. Hún var sótt í sjúkra
bíl, og Gretar var hálfkjökrandi
að stumra yfir henini. og ég
held, að hann hafi verið eitt-
hvað lasinn líka.“ „Það er Ijótt
að heyra“' sagði ég, en mér hló
hugur í brjósti. Þarna fengu
þessi þokkalegu skötuhjú það,
sem þau þurftu. Það var langt
síðan mér hafði liðið svona vel,
og ég smjattaði á þessu í hug-
anum. Ætli henni hefði ekki
verið nær að eiga heiðarlegan
sjómann og verkamann en
þetta himpigimpi og pappírs-
búk, sem volaði eirs og stelpu
krakki, ef nokkuð bjátaði á.
En um nóttina fékk Óli bróð-
ir mikinn hita og óráð. Hánn
var búinn að fá lungnabólgu.
Næturlæknirinn var þungbúinn
á svip, horaum leizt ekki á til-
fellið. Hann sagðist ekki kom-
ast yfir að vitja allra lungna-
bólgusjúklinganna, það er allt
þessi ótrúlega veðurbreyting,
sagði hann. Veikindin í honum
Óla drógu úr gleði minni. Hann
skyldi nú deyja. Eg hafði bara
alveg gleymt þvi. að har.in ætl-
aði í Nauthólsvík, ég var ein-
göngu að hugsa um að klekkja
á Sjöfn og Grétari. En hanin
Óli! Ef hann dæi nú, væri það
mér að kenna. Hann Óli bróðir,
sem hafði alltaf verið mér svo
góður. Og ekki mundi honum
batna lungraabólgan í þessum
kulda. Hríðin lamdi hélaða
gluggana, en ef maður púaði
gægjugat á þá sást Esjan al-
auð og vinaleg og túnin iðja-
græn á Kjalarnesinu. Það var
víst hlýtt og gctt þarna upp-
frá.
Eg tók krossinn dró hólkinn
af norðurálmunmi, tók upp ham
ar og braut krossinn í ótal
mola. Hólkinn klippti ég í smá
tætlur, en skinnið í honum var
eitthvað svo skrýtilega seigt,
að skærin ætluðu ekki að b'íta
á það. Svo skolaði ég öllu þessu
drasli niður í klósettskálinni.
Eg sofnaði óværum svefni und
ir morgun og svaf rúman
klukkutíma.
„Eg held að Óli sé eitthvað
betri“ sagði mamma um morg
uninn, „Og sjáðu, hvað veðrið
er orðið gott.“ Já. það var eatt.
Það var komið glampandi sól-
skin og allur snjór farinn.
„Þetta gat nú bara ekki verið“
sagði ég „að það færi að verða
lengi snjór og frost í júlí.“
„Þetta hefur auðvitað verið
af sprengingunum“, sagði
mamma,
V.
Það var aftur komið haust.
Óli var orðinn frískur, en hann
segist aldrei þora að fara aft-
ur að baða sig í Nauthólsvík.
Sjöfn hafði fengið taugaáfall,
og þegar henmi fór að skána
sagði hún, að veðurbreytingam
ar á Islandi væru of miklar
fyrir sínar fínu taugar. Hún og
Grétar eru setzt að í Kalifom-
íu, þar sem sama góða veðrið
kvað vera árið um kring og
engin hætta að fá snjó og frost
á sig á baðströndinni. Eg hef
heyrt, að þau leigi fína villu í
einhverju millahvertfi, það er
víst eitthvað fínna en Kamp
Knox.
Eg held, að ég fari aftur á
Fossana. En ég hef hugsað
mér að eiga ekki fleiri verzlun-
arviðskipti við vin minn Pálma.
Eiríksson.
Mysticus.

■
■ ■ ::v: i
Skipstjórinn á „Mánafossi'
Eiríkur Óiafsspn, við stjórnvölinn.
„MANAF0SS“, hið nýja skip E.Í.
Skipið er smíðað í júl'i 1959
af skipasmíðastöð Ferus Smit
Ltd. í Foxihol í Norður-Hol-
landi.
Skipið er smíðað úr stáli og
styrkt til siglinga í ís. Það er
að stærð sem lokað þilfarsskip
1400 tonn d.w. og sem opið þil
farsskip 975 tonn d.w. Tvær
lestar eru í skipinu. sú fremri
með tveimur lúguopum á hlífð
arþilfari, en einni á aðalþilfari,
en sú aftari með einná lúgu á
hlífðarþilfari og einni á aðal-
þilfari. Samtals er rúmmál lest
anna 63.500 rúmfet „bale“. (Til
samanburðar má geta þess, nð
leslarrými m.s. „TUNGUFOSS"
er 113.465 rúmfet). Lestaropin
eru um 5.5 mtr. á breidd og frá
8 til 10 mtr. á lengd.
Hlífðarþilfarslúgur eru af svo
nefndri „Von Tell“ gerð, sem
svipar mjög til þeirra sem eru
á „SELFOSSI“ og „BRÚAR-
FOSSI“. Lúgur þessar eru þrí
skiptar og hægt er, við ferm-
ingu eða affermingu. að loka
þeim að einum þriðja ef þörf
gerist, t.d. vegna veðurs. Lúgur
aðalþilfars eru úr tré.
Skipið er útbúið 6 rafmagns-
viradum (spilum) 16 hestafla,
gerðum af Ths. B. Thrige.
Einnig er skipið útbúið 6 lyfti-
ásum (bómum) fyrir 5 tonna
þunga og einum 10 tonna lyfti-
ás. Framhald á 6. síðu.
»
«
i
(
r t