Morgunblaðið - 29.08.2005, Qupperneq 40

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 29. ÁGÚST 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
DÆLUR
FYRIR FISKELDI
Sími 568 6625
legur þar sem hann gekk með feng sinn í nágrenni Snæfellsjökuls. Veðrið
var kalsalegt, enda er haustið að bresta á með kaldari dögum en vonandi
fögrum stillum. Í baksýn kúrir Jökullinn sem heillað hefur fólk um aldirnar
með ægikrafti sínum og undarlegri dulúð.
LEIFUR Ágústsson, bóndi í Mávahlíð í Snæfellsbæ, var við minkaveiðar í
gær en rakst á tvær tófur. Leifur ætlaði að skjóta tófurnar út um gluggann
á bílnum sínum en önnur þeirra slapp, þar sem hann rak sig í takkann sem
hreyfir bílrúðuna. Leifur náði hinni tófunni og var hann heldur betur víga-
Morgunblaðið/RAX
Vígalegur bóndi undir Jökli
SNÆFELLSJÖKULL hefur hopað hratt vegna
hlýnandi veðurs og á síðustu tíu árum hefur hann
minnkað mikið.
„Það er alltaf að hlýna og jökullinn er ekki eins
fallegur að sjá og áður,“ segir Leifur Ágústsson,
bóndi í Mávahlíð í Snæfellsbæ, en hann hefur fylgst
með breytingum í jöklinum. „Það eru komnar
þarna sprungur sem hafa ekki sést áður og þær
sjást vel frá byggð.“
Tryggvi Konráðsson, eigandi Snjófells, ferða-
þjónustu á Arnarstapa, tekur undir og segir grunn-
línu jökulsins hafa hopað. Hann hefur þó engar
áhyggjur og segir að snjóa muni á ný.
Sést í beran jökulinn
Oddur Sigurðsson, jarðfræðingur hjá Orku-
stofnun, segir íslenska jökla hafa minnkað hratt
síðastliðinn áratug og það sé sérstaklega áberandi
á Snæfellsjökli. Þar áður hafi hann farið vaxandi í
25 ár.
„Snjór hefur sett mikinn svip á fjallið undan-
farna áratugi,“ segir Oddur. „Nú sjáum við bara
beran jökulinn.“
Ekki er þó ástæða til að örvænta og segir Oddur
að jökullinn muni ekki hverfa á næstunni, jafnvel
þótt hlýnun haldi áfram. Hann segir skrið jökulsins
minnka mikið við svo hraða hopun svo nýjar
sprungur myndist síður, en gamlar komi í ljós þar
sem snjór yfir þeim bráðni. Oddur segir jökla yf-
irleitt hættulegasta yfirferðar þegar þeir fari vax-
andi, en minnir þó á að alltaf sé ástæða til varkárni.
Snæfellsjökull hopar hratt
vegna hlýnandi veðurs
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
 Land að koma í ljós | 9
TUTTUGU og sex punda hængur
veiddist í Laxá í Aðaldal á laugar-
dagskvöld og er það stærsti lax
sumarsins, að sögn leiðsögumanna í
ánni. Hann var 108 cm á lengd og
51cm á breidd.
Laxá hefur verið gjöful að und-
anförnu og í síðustu viku veiddist
þar 25 punda lax og tveir 22 punda
laxar, að sögn Hermóðs Hilmars-
sonar, leiðsögumanns.
Það var Bandaríkjamaðurinn Art
Lee sem landaði þeim stóra en í
fylgd með honum var Steingrímur
Stefánsson, leiðsögumaður. Lee er
vel kunnugur aðstæðum í ánni en
þetta var 38. sumarið sem hann
veiðir í Laxá í Aðaldal og hefur
hann oftar en ekki fengið þar
stærsta lax sumarsins.
Töluverð átök
Eins og nærri má geta urðu tölu-
verð átök eftir að laxinn beit á og
tók alls um 40 mínútur að landa
honum. Laxinn tók í við Nessvæðið
í ánni, nánar tiltekið við Kirkju-
hólmakvísl og náðist að landa hon-
um um 200 metrum neðar. Lee fékk
laxinn á svonefnda Black and blue
flugu.
Steingrímur segir að fiskurinn
hafi tekið fyrst og rokið svo af stað
niður eftir þannig að þeir þurftu að
elta hann niður ána. „Þeir eru
býsna sterkir þegar þeir taka
sprettinn,“ segir hann.
Aðspurður hvort það hafi ekki
verið mikil spenna að finna svona
stóran fisk taka í segir Steingrímur
að svo hafi verið og ekki síður gam-
an að ná að landa honum. „Þetta er
draumur hvers manns að fá svona
stóran,“ segir hann.
Ákveðið var að sleppa hængnum í
klak. Að sögn Hermóðs er reynt að
nota allra stærstu fiskana í eldi og
stækka þannig stofninn.
Tuttugu og sex punda lax veiddist í Laxá í Aðaldal
„Draumur hvers manns
að fá svona stóran lax“
Ljósmynd/Hermóður Jón Hilmarsson
Hann er vænn laxinn sem Art Lee fangaði í Laxá á laugardagskvöld.
Rústir við
Kárahnjúka
frá því
fyrir 950
RANNSÓKN á gjóskulagi á forn-
leifum sem fundust á Hálsi við Kára-
hnjúka hafa staðfest að rústirnar
eru frá því fyrir árið 950. Um er að
ræða rústir þriggja húsa. Rannsókn-
unum er lokið og segir Garðar Guð-
mundsson, fornleifafræðingur hjá
Fornleifastofnun, sem vann að rann-
sókninni fyrir Landsvirkjun, að
mjög merkilegt sé að svo gömul hús
skuli finnast svona langt inn á há-
lendinu, en rústirnar eru í tæplega
600 metra hæð yfir sjávarmáli.
Nokkur gjóskulög féllu á meðan
landið var að byggjast og nota
gjóskulagafræðingar þau við rann-
sóknir á aldri fornleifa. Garðar segir
staðfest að þessar tilteknu rústir séu
undir gjóskulagi sem féll árið 950.
Páll Pálsson, bóndi á Aðalbóli,
fann rústirnar í fyrra og ákvað
Landsvirkjun í framhaldi af því að
láta rannsaka þær. Rústirnar munu
fara undir vatn þegar Hálslón verð-
ur til.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu fyrr í sumar fannst nokkuð
stór glerperla í öskuhaug vestan við
húsin. Perla af þessari gerð kom
fram um 950–1100. Talið er að perl-
an sé frá Mið-Austurlöndum.
Skuldir juk-
ust um 186
milljarða
SKULDIR heimilanna hjá viðskipta-
bönkunum, Íbúðalánasjóði og lífeyr-
issjóðum hafa aukist um 186 milljarða
króna á síðustu 18 mánuðum. Þetta er
25% skuldaaukning. Lán bankanna til
heimilanna hafa á þessu tímabili auk-
ist úr 188 milljörðum í 433 milljarða.
Á sama tímabili hafa skuldir heimil-
anna hjá Íbúðalánasjóði lækkað úr
447 milljörðum í 389 milljarða. Sjóðs-
félagalán hjá lífeyrissjóðunum hafa
ekkert breyst á þessu tímabili og eru í
dag um 90 milljarðar.
Samtals námu því skuldir heimil-
anna í bönkunum, hjá Íbúðalánasjóði
og lífeyrissjóðunum 726 milljörðum í
ársbyrjun 2004, en námu í lok júní síð-
astliðinn 912 milljörðum. | 8
♦♦♦