Tíminn - 07.03.1970, Page 9

LAUGARDAGUR 7. marz 1970.
mmm
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Przmkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarian
Þórarinsson (áb). Andés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason Ritstjórnar-
sikrifstofur i Edduhúsinu, simar 18300—18306 SkrifstofuT
Bankastræti 7 — Afgreiðslusíml: 12323 Auglýsingaslmi: 19523.
Aðirar sikrifstofur sími 18300 Áskrifargjald kr. 165.00 á mán-
uði, mnanlands — í lausasölu kr. 10.00 eint. Prentsm. Edda M.
Læknadeildin
Plestum mun enn í fersku minni deilan, sem reis á
sáðastliðnu sumri eftir að Gylfi Þ. Gíslason gaf út reglu-
gerðina, sem lokaði læknadeild Háskólans að mestu
leyti. Þessari deilu lauk með því, að ráðherrann ógilti
lokunarákvæðið og lýsti yfir því með fögru orðalagi, að
það hefði aldrei verið ætlun hans að loka læknadeild-
inni og myndi hann sjá um, að allri slíkri viðleitni yrði
hætt.
Þeim, sem hafa trúað þessum fögru orðum ráðherr-
ans, hlýtur því að hafa brugðið illa við, er þær fréttir
bárust út, að við nýlokið upphafspróf við læknadeildina,
hefðu aðeins 5 staðizt prófið af 24. Af því verður ekki
annað ráðið en að lokunin sé í fullu gildi, þótt öðrum
aðferðum sé nú beitt en áður.
Hér er vissulega um alvarlegt mál að ræða. Vaxandi
læknaskortur er 1 dreifbýlinu. Alþingi ræður um að flytja
inn erlenda lækna í stórum stíl. Á sama tíma er lækna-
deild Háskólans lokað að mestu, þótt tugir efnilegra
manna vilji hefja nám þar.
Alþingi og raunar þjóðin öll á heimtingu á þvi, að
menntamálaráðherra upplýsi þetta mál til fulls. Það næg-
ir engum lengur, að menntamálaráðherra lýsi yfir því,
að hann sé mótfallinn lokun læknadeildarinnar, þegar
hún er lokuð samt og það af þeirri ástæðu, að því er
prófessoramir segja, að menntamálastjómin hefur ekki
séð deildinni fyrir aðstöðu til að hafa nema mjög tak-
markaða tölu nemenda.
Hér duga ekki lengur faguryrði og undanbrögð.
Menntamálaráðherrann kemst ekki lengur undan því að
gera hreint fyrir sínum dyrum. Það er ekki hægt að þola
það, að efnilegu fólki sé meinaður aðgangur að lækna-
námi, meðan fleiri og fleiri byggðalög verða læknislaus.
Hér er eitthvað meira en lítið að, sem krefst róttæks
uppskurðar og úrbóta.
í áttunda sæti
Stjórnarblöðin hafa keppzt við að halda því fram,
að árið 1968 hafi verið íslendingum mjög óhagstætt ár.
Þetta ár var þó ekki óhagstæðara en svo, að samkvæmt
frásögn Vísis 27. f. m., vom íslendingar „áttundu í röð-
inni í heiminum um framleiðslu á hvern íbúa“. Stað-
hæfingar þessar byggir Vísir á skýrslum Efnahags- og
framfarastofnunarinnar í París, OECD, en hún hefur
nýlega birt útreikninga á þjóðarframleiðslu í aðildar-
löndum sínum. Samkvæmt frásögn Vísis var niðurstaða
skýrslunnar þessi:
„Bandaríkin eru sem fyrr í efsta sæti. Þar var
þjóðarframleiðslan á hvern íbúa 4.380 dollarar áriS
1968. í öSru sæti var Svíþjóð með 3.230 dollara, 3.
Kanada 3.010, 4. Sviss 2.790, 5. Danmörk 2.540, 6.
Frakkland 2.530, 7. Noregur 2.360 og 8. ísland 2.240.
Síðan komu. 9. Vestur-Þýzkaland 2.200, 10. Belgía
2.160,11, Luxemburg 2.130, 12. Holland 1.980, 13.
Bretland 1.850, 14. Finnland 1.710, 15. Austurríki
1.550, 16. Japan 1.400, 17. Ítalía 1.390, 18. írland
1.070, 19. Grikkland 860, 20, Spánn 770, 21. Portú-
gal 530, 22. Tyrkland 350 dollarar á mann. Eru þá
talin aðildarríki OECD."
Þessar niðurstöður benda vissulega til þess, að ár-
ið 1968 hafi verið slíkt hörmungaár á íslandi og stjóm-
arblöðin hafa viljað vera láta. Þ.Þ.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Egon Bahr - sérstakur fulltrúi
Brandts í viðræðum við Gromiko
Brandt hefur mikio traust á hyggindum hans og þolinmæði
VIÐLEITNI Willy Braadts
kanslara til þess að bæta sam-
búðina meðal austurs og vest-
urs í Bvrópu, hefur um skeið
verið eitt helzta umtalsefni
heimsblaðanna. Þótt Brandt
hafi enn ekki stigið nein stór
skref í þessum efnum, enda er
svigrúm hans mjög takmarkað
sökuim ótryggs meiri'hluta f
þinginu, hefur hann eigi að
síður sýnt augljiósan vilja til að
bæta samhúð Vestur-Þýzka-
lands við Austur-Evrópuríkin
og þó eirnkum við Sovétrí'kin,
Fólland og Austur-Þýzkaland,
en sérstakar viðræður eru nú
hafnar af hálfu Vestur-Þýzka-
lands við öll þessi lönd. Fyrst
hófust viðræður við Sovétrík-
in og snúast þær einbum um
griðasáttmáia milli þeirra og
Vestur-Þýzkalands. Síðar hóf-
'Ust viðræður við Fólland. Nú
um mánaðamótin hófust svo
viðræður við Austur-Þýzkaland
til undirbúnings fundi þéirra
Brandts kanslara og Willi
Stopfhs forsætisráðherra Aust-
ur-Þýzkalands, sem mun verða
haldinn í þessum mánuði.
ÞÓTT að sijálfsögðu beinist
mifcil athygli að Brandt í sam-
bandi við þessar viðræður, hef-
ur athyglin beinzt næstum
meira að öðrum manni. Það
væri ekfci óeðlilegt, að sá mað-
ur væri Scheel uitanríkisráð-
herra, þar sem þessi mál ættu
i raun réttri að heyra undir
hann. Svo hefur þó ekki orðið,
þar sem Brandt hefur tekiS
þann þátt utanríkismála, sem
varðar samihúðina við Austur-
Evrópu, að miklu eða mestu
leyti í sínar hendur. Sá mað-
ur, sem athyglin hefur beinzt
einna mest að í þessa sam-
bandi er Egon Bahr, sem er
eins konar aðstoðari'áðherra í
því ráðuneyti, sem héyrir beint
undir kanslarann. Embætti
Bahrs er fólgið í því að ann-
ast sérstök meiriháttar verk-
efni, sem kanslarinn felur hon-
um. Bahr ber titilinn ríkisrit-
ari eða landritari, eins og sú
staða hét á sínum tíma hér á
landi, en það mun jafngilda
emibæitti ráðuneytisstjóra í virð
ingarstiganum.
Bahr koim fyrst við þessa
sögu eftir að sambomulag náð-
ist um það milli stjóma
Vestur-Þýzbalands og Sovétribj
anna að hefja viðræður um
griðasáttmála. Fyrst var Hel-
mut Allardt sendiherra Vestur-
Þýzbalands í Mosbvu, aðalfull-
trúi Vestur-Þýzbalands í þess-
um viðræðum, en strax og
horfur virtust á, að þær yrðu
meira en formið eitt, sendi
Brandt Bahr sem sérstakan
fulltrúa sinn til Moskvu. Hann
hefur síðan verið aðalfulltrúi
Vestur-Þjóðverja í þessum við-
ræðum og farið nokkrar ferð-
ix milli Moskvu 05 Bonn
til að láta Brandt fylgjast sem
bezt með þeim.
Af þeim viðræðum, sem fara
EGON BAHR
nú fram milli Vesifcui--Þýzka-
lands og áðurnefndra Austur-
Evrópulanda, eru viðræður við
Sovétríkin langsamlega þýð-
ingarmestar. Sést meðal ann-
ars af því, sem þegar hefur
kvisast frá þeim, að þær snú-
ast um mifclu meira en fyrir-
hugaðan griðasáftmála, senni-
lega ULi samíbú”na milli
austurs og vesturs í Ervrópu
jdirleitt. Þar mun einnig rætt
um viðræður Vestur-Þýzka-
lands við Pólland og Ausitur-
Þýzkaland, enda er vitanlegt,
að Pólverjar eða Austur-Þjóð-
verjar sfclga ekki nein spor,
sem máli skipta, nema í sam-
ráði við Rússa og jafnvel ekki
nema að undirlagi þeirra.
Margt bendir t. d. til þess, að
stjórn Austur-Þýzkaland's hafi
ekki verið neitt fús til við-
ræðna, en Rússar hvatt hana til
þeirra, Það mun því velta mest
á viðræðunum í Moskvu, hver
árangur verður af viðleitni
Brandts til að bæta samihúð-
ina milli austurs og vesturs.
Það getur því oltið á miklu,
hvemig Bahr heldur á mál-
unum, enda er nú öUu meira
rætt um hann í heimsblöðun-
um en nokkurn annan evrópsk
an stjórnmálamann um þessar
mundir.
EGON KARLHEIVZ BAHR
verður 48 ára 2. þ. m. Hann
er fæddur og uppalinn í smá-
bæ í Thuringen, sem nú heyr-
ir undir Austur-Þýzkaland.
Fjölskylda hans fluttist til
Berlínar, þegar hann var 18
ára gamall. Ári síðar innritaðist
hann í herinn að loknu gagn-
fræðaskólanámi. Hann var orð-
inn undirforingi og kominn að
því að hefja nám við hersbóla,
þegar það uppgötvaðist, að önn
ur amma hans var af Gyðinga-
ættum. Hann þótti þá ekki
lengur hæfur til að verða for-
ingi í her Hitlers og var þvi
látinn fara úr hernum og vinna
við eina af hergagnaverksimiðj-
unum í Berlín. í stríðslokin
áifcti hann heima í þeim hluta
Berlínar, sem nú er Austur-
Berlín, og gerðu Rússar hann
að blaðamanni við Berliner
Zeitung, sem var þá eitt aðal-
■blaðið í eystri borgarhlutan-
um. Þar starfaði hann ekki
nema í rúmt ár. Þá gerðist
hann blaðamaður við Neue
Zeitung, sem var gefið út í
ameríska borgarhlutanum.
Hann hlaut þar skjótan frama,
en ekki staðnæmdist hann þó
lengi við blaðamennskuna.
Hann réðst sem sérstakur
fréttamaður til Rias-útvarps-
stöðvarinnar, sem Bandaríkja-
menn ráku f Vestur-Berlín.
Strjtt yfirlitserindi, sem hann
flutti í útvarpið um ýmsa
merka atburði, vöfctm mikla at-
hygli. Þau urðu til þess að
Willy Brandt fébk mikið álit á
honum oig Bahr fékk einnig
mikið álit á Brandt sem borg-
arstjóra. Þegar Brandt var val-
inn kanslaraefni jafnaðar-
manna 1961, réði hann Bahr
sem sérstaban blaðafulltrúa
sinn, en þá var Bahr í þann
veginn að gerast blaðafulltrúi
í Ghana. Síðan hefur Bahr
verið hægri hönd Brandts, ef
svo mætti segja. Brandt hefur
treyst ©Uu meira á hann en
nokkurn mann annan hæði sem
ráðgjafa og talsmann.
KUNNUGIR segja, að Bahr
hafi flesta þá eiginleika, sem
góður diplómat þarfnast. Hann
er skemmtilegur og skýr sam-
ræðumaður, fljótur að átta sig
á málum og þolinmóður í hetra
lagi. Allt eru þetta eiginleikar,
sem Brandt er sagður meta
mikils.
Balhr hefur um alllan'gt
skeið verið ómyrkur i máli um
það, að reyna beri nýjar íeiðir
til að bæta samihúðina við
Austur-Evrópu og þá einkum
Austur-Þýzkaland. Það sé
óraunhæft að gera ráð fyrir
sameiningu þýzku ríkjanna í
náinni framtíð, en utanríkis-
stefna Vestur-Þýzklands hefur
hingað til byggzt á þeirri trú,
að þetta sé auðið. Bathr
flutti fyrst ræðu um þetta
efni 1963, sem vakti þá mikla
athygli og varð til þess, að
Brandt varð fyrir miklum ádeil
um, því að hann var talinn
bera ábyrgð á orðum blaða-
fulltrúa ,.;ns. Balhr gekk þö
ekki öRu lengra, í það sinni,
en að komast svo að orði að
reyna ætti að nálgast það með
stuttum sifcrefum, sem auðsjá-
anlega næðist ekki í einu
vetfangi. Jafnframt lét hann
svo ummælt, að vestrænir
lýðræðissinnar gætu því að-
eins haft áhrif á þróunina í
kommúnistaríkjunum, að þeir
höfnuðu ekki auknum samskipt
um við þau, heldur kæmu til
móts við þau á allan sanngjara-
an og eðlilegan hátt.
Bahr fær nú sjálfur að reyna
það í verki, hvort hægt er að
nálgast það stuttum s'krefum,
Framhald á hls. 14