Tíminn - 16.12.1970, Blaðsíða 6

TIMINN
MIÐVIKUDAGUR 16. desember 1970
MWGFBfeTTIB
Frumvarp Framsóknarmanna um breytingu á lausaskuldum
bænda og um skuldaskil
Lánin verði til 25 ára
og vextir ekki hærri en 6%
Lögin nái yfir skuldasöfnun frá 1960—70
EB-Reykjavík, þriðjudag.
Asgeir Bjarnason flytur ásamt
öðrum þingmönnum Framsóknar
flokksins frumvarp um breytingu
á lausaskuldum bænda í föst lán
og um skuldaskiL
Frumvarpið er nú endurflutt en
það er svohljóðandi:
UM BREYTINGU Á LAUSA-
SKULDUM BÆNDA í
FÖST LÁN.
1. gr. Vec'deild Búnaðarbanka
íslands er heimilt að gefa út nýj
an flokk bankavaxtabréfa,
Bankavaxtabréf þessi skulu ein
göngu notuð til að breyta í föst
lán lausaskuldum bænda, sem
hafa ekki fengið nægiieg lán til
hæfilegs tíma til framkvæmda, er
þeir hafa ráðizt í á bújörðum sín.
um 1960—-1970, að báðum árum
meðtöldum, svo og lausaskuldum
vegna jarðakaupa, véla- og bústofns
og fóðurkaupa á sama tíma, og
enn fremur til lánveitinga handa
fyrirtækjum, er á fyrrnefndu tíma
bill hafa komið upp vinnslustöðv
urp. fyrir landbúnaðarafurcfir, en
ekki fengið nægilegt fjármagn til
langs tíma til þeirra framkvæmda.
2. gr. Lán samkvæmt 1. gr.
skulu veitt gegn veði í bújörð
um ásamt mannvirkjum, sem á
jörðunum eru, vélum bænda og
vinnslustöðvum fyrir landbúnaðar
afurðir.
Lánstími skal vera allt að 25
árum gegn veði í fasteign og allt
að 10 árum gegn veði í véluon.
Vaxtakjör skulu ákveðin af
stjórn veðdeildarinnar aíl höfðu
samráði við ráðherra. Vextimir
séu þó ekki hærri en 6% á ári.
3. gr. Lán, sem veitt er sam-
kvæmt ákvæðum þessa kafla lag
anna, sbr. 1. og 2. gr., að við-
-bættum veðskuldum þeim, sem
hvíla á fyrri -veðréttum, skal ekki
nema hærri fjárhæð en 80% af
matsverði veðsins. Lagt skal tfl
grundvallar hið nýja fasteigna-
mat. Heimilt skal þó að víkja
fré því, ef nauó'syn krefur, og
skal matsverðið þá ákveðið af
dómkvöddum mönnum á þann
hátt, sem tíðkazt hefur vegna
lántöku í Veðdeild Búnaðarbank
ans.
4. gr, Seðlabanki íslands kaup
ir fyrir nafnverð bankavaxtabréf
in, sem notuð verða til lánveit-
inga samkvæmt 1. gr.
5. gr. Akvæði 16. gr. 3 mgr.
laga nr. 115 7. nóv. 1941 tekur
ekki til bankavaxtabréfa, sem
út eru gefin samkvæmt lögum
þessum.
6. gr. Að þvi leyti sem ekki
brýtur í bága við ákvæL*i laga
þessara, gilda ákvæði III. kafla
laga nr. 11 7. nóv. 1941 uim lán
veitingar samkvæmt þessum kafla
laganna. ........... «* *.,*>**
UM SKULDASKIL.
7. gr. Stofna skal sérstakan sjóð,
Skuldaskilasjóður
sem nefnist
bænda.
8. gr. Ríkissjóður skal leggja
fram stofnfé Skuldaskilasjóðs, allt
að 50 millj. kr.
Ríkissjórninni er þó heimilt að
taka stofnfé sjóðsins, sbr. 1. máls
gr., að láni til allt að 10 ára og
endurlána það sjóðnum með sömu
kjörum og lánið* er tekið.
9. gr. Nú tekur ríkisstjórnin
stofnfé Skuldaskilasjóðs að láni
að einhverju eða öllu leyti, sbr.
8. gr„ og skal þá fjár til afborg-
ana og vaxtagreiðslna af láninu
aflað þannig:
1. Með árlegu framlagi ríkis-
sjóðs samkvæmt fjárl., allt að
7 millj. kr. á ári næstu 10 ár,
í fyrsta sinn á fjárlögum fyrir ár-
ið 1972.
2. Með árgjöldum af lánum, sem
bændum hafa verið veitt úr
Skuldaskilasjóði.
10. gr. Til viðbótar stofnfé sam
kvæmt 8. gr. skal afla Skuldaskila
sjóífi starfsfjár með útgáfu hand
hafaskuldabréfa. Þau skultt géfin
út af stjórn sjóðsins, og má fjár
hæð þeirra nema samtals allt að
75 imillj. kr.
Trygging fyrir skuldabréfunum
skal vera sem hér segir:
1. Stofnfé sjóðsins.
2. Skuldabréf þau, er sjóðurinn
fær frá lántakendum.
3. Ábyrgð ríkissjóðs.
Vextir af skuldabréfunum skulu
•vera 6% á ári. Þau skulu gefin
út í einum flokki, og sikal inn-
leysa eigi minna en 1/25 hluti
þeirra á ári hverju, í fyrsta sinn
1973, þannig að öll bréfin séu
innleyst á 25 árum.
f reglugerð, ea- ráðherra setur,
skal nánara kveðið á um gerð
bréfanna, fjárhæð þeirra, greió'slu
vaxta, innlausn þeirra og annað,
er þurfa þykir. ,
11. gr. Skuldabréf Skuldaskila-
sjóðs, skulu með nafnverði vera
gildur gjaldeyrir til greiðslu , á
skuldum eldri en frá 1. janúar
1971, að svo miklu leyti, sem
þær eru ekki tryggðar með fast
eignaveði, svo og til greiðslu á
árgjöldum af fasteignaveðslánum,
enda hafi árgjöldin fallið í gjald
daga fyrit 1. janúar 1971. Sama
gildir um greiðslu á víxlum, sem
gefnir verða út eftir 1. janúar
1971, en áður en lög þessi koma
til framkvæmda, ef skuldin upp-
haflega hefur verið stofnuð fyrir
árslok 1970.
Skuldabréf Skuldaskilasjóðs
skulu framvegis vera með nafn-
verði gildur gjaldeyrir af hendi
einstaklinga og stofnana í viðskipt
um við Seðlabanka íslands, sam-
kvæmt nánari ákvæðum í reglu-
gerð.
12. gr. Fé Skuldaskilasjóðs skal
varið til lánveitinga handa bænd
um.
Skilyrcíi fyrir lánveitingum úr
sjóðnum eru þessi:
1. Að umsækjandi reki land-
búnað sem aðalatvinnuveg.
2. Að skuldiir hans í hlutfalli
við eignir og árstekjur séu svo
miklar, að sjóðsstjórnin telji hon
um ókleift að standa viið skuld-
bindingar sínar eða reka bú sitt
á heilbrigðum grundvelli, nema
: hann fái einhverja eftirgjöf
skulda.
| 3. Að umsækjandi getj sett þá
tryggingu fyrir láninu, eæ sjóðs
I stjórnin tekur gilda.
Ásgeii
Elnar
Brýn nauðsyn fyrir
auknar vegaframkvæmdir
Meira af tekjum þeim er ríkissjóður fær b eint af umferðinni renni til vegaframkvæmda
EB—Reykjavík, þriðjudag.
Stjórnarfrumvarpið um breyt-
ingar á vegalögunum var afgreittj
í dag til efri deildar. Spunnust'
umræður nokkrar um frumvarpíð I
er það var á dagskrá í neðri deild
í dag.
Ásberg Sigurðssoa mælti fyrir
nefndaráliti samgöngumálanefnd-
ar, er lagði til að frumvarpið yrði
samlþykkt óbreytt.
Steingrímur Pálsson fulltrúi
Alþýðubandalagsins í nefndinni
sagðist ekki greiða frumvarpinu
atkvæði sitt, hins vegar hefði það
lítið að segja þar eð þingmenn
Framsóknarflokksins, Sjálfstæðis-
flokfcsins og Alþýðuflokksins
myndu styðja framvarpið. Þá
vabti Steingrímur athygli á þvi,
að ekiki hefði samgöngumálanefnd
in fjallað am frumvarpið nema í
5 mínútur áður en hún samþykkti
að samþykkja það óbreytt.
Magnús Kjartansson minnti á
vandræði norsku stjórnarinnar og
fallhættu hennar nú um helgina,
vegna þungaskattsins sem ákve'ð-
inn var þar í landi. Síðan varði
Magnús miklum hluta ræðutíma
síns í að deila á Halldór E.
Sigurðsson fyrir að segjá þaö á
þingi fyrir helgi, að hann væri
fylgjandi frumvarpinu. Kvað
Magnús annarleg sjónarmið ráða
þessari ákvörðun Halldórs.
Halldór E. Sigurðsson sagði að
hann mæti hvert mál að verðleik
um, en léti ekki annarleg sjónar-
mið ráða afstöðu sinni til hvers
máls.
Þá minnti Halldór á baráttu
Framsóknarfioktosins fyrir verk-
legum átökum til að bæta vega-
kerfi landsins. 1963 hefði Fram-
sóknarflofckurinn staðið að vega-
lögum sem miðuðu að því, að auka
tekjur Vegasjóðs og fyrir slíku
hefði hann mörgum sinnum bar-
izt síðan. „Voru það, árið 1963,
annarlega sjónarmið er réðu gerði
j um Framsóknarflokksins? Magnús'
í Kjartansson hafði efcki þá, látið
j það í ljós á Alþingi að annarleg
j sjónarmið réðu afstöðu þingmanna
í Firamsóknarflokksins.“
j Halldór sagði, að meira af tekj
um er fengjust af umferðinni
þyrftu að ganga til vegamála. Þá
minnti hann á hvað verðbólgan
hefði rýrt Vegasjóð mikið og
nefndi sem dæmi að gengisbreyt-
ingarnar hefðu kostað Vegasjóð
164 millj. og verðlagsbreytingar á
þeim hluta vegaáætlunar 1971—72
er nú væru í gildi, hefðu kostað
Vegasjóð 400 millj.
Halldór gat þess, að benzín-
eyðsla á vegum, sem vel væru úr
garði gerðir yrði eðlilega mun
minni, en á þeim slæmu vegum er
nú einkenndu vegakerfi lands-
ins. Ef ekki hefðu komið til aukn
ar fjárveitingar tii Vegasjóðs
ein- óg gert væri ráð fyrir í
nefnda frumvarpi hefði þurft að
skera niður vegaáætlunina er
nœmi 128 millj. kr. Sagðist Hall-
dór ekki hafa trú á því, að nokk-
ur hefði viljað þann niðurskurð.
Efcki væri hægt að s'kjóta sér bak
við hraðbrautarframkvæmdirnar,
og hver hefði viljað koma í veg
fyrir að t.d. Eliiðaárbrýrnar-hefðu
ekki verið gerðar og hætta á það,
að samgöngukerfið rofnaði við
árnar vegna flóða.
Að lokum sagði Halldór, að
stjórnarandstæðingar hefðu eðli-
lega enga löngun til að leggja
skatt á skatt ofan, en það þyrfti
að gera sér grein fyjúr málum
hverju sinni, vega þau og meta.
Magnús Kjartansson fór aftur
í ræðupúltið og sagði að þessi mál
flutningur sýndi á hvaða -leið
Framsóknarflokkurinn væri. Að
lokum lét hann þess þó getið að
Halldór E. Sigurðsson hefól meiri
innsýn í vegamál en hann sjálfur.
Kvaðst Magnús oft hafa leitað til
Halldórs í sambandi við þau mál.
4. Að' hann geti að dómi sjóðs
stjórnar staðið straum af árleg
um greiðslum af lánum sínum, er
hann hefur fengig stuðning sam
kvæmt lögum þessum, samhliða
heilbrigðum búrekstri.
13. Lánum úr skuldaskilasjóði
skal varið einungis til greiðslu á
skuldum lántakenda.
Lánin verða veitt gegn þeim
tryggingum, er stjórn sjóðsins
metur gildar. Þau greiðast að
sumu leyti í peningum og að öðru
leyti í skuldabréfum sjóðsins, eft-
ir því sem sjóðsstjórnin ákveður.
Lánstími skal vera allt að 25
ár.
Vextir af lánunum skulu vera
6% á ári.
Ef lánatakamdi breytir um atvinnu
veg á lánstímanum eða eigenda
skipti verða áð hinni veðsettu eign,
er stjórn sjóðsins heimilt að
ákveða, að lánið sé þegar fallið
í gjalddaga.
14. Þrátt fyrir áfcvæði 4. gr.
laga um veð, nr. 18 4. nóv. 1887,
er lántakanda rétt að veðsetja
Skuldaskilasjóði í einu lagi til-
tekna flofcka búfjár síns, er hann
á eða eignást, og gengur veð
sjóðsins fyrir öllumi sfðari veð-
setningum búfjár eða einstakra
gripa. Sama gildir um veðsetn-
ingu fóður birgða, sem veðsali
kann að eiga á hverjum tima
handa veðsettu búfé. Heimilt er
að veðsetja sjóðnum í einu lagi
aðra fjánnuni án sérstakrar sund
urliðunar.
15. gr, Noi flytur veðsali í aðra
þinghá, eftir að skuldabréfi hefur
verið þinglýst, og heldur sjóöur
inn þá veðrétti sinum, þótt sku.'da-
bréfinu sé eigi þinglýst í þeirri
þinghá, sem veðsali flutti í.
16. gr. í stjórn Sfcnldaskilasjóðs
eiga sæti fimm menn, er landbún
aðarráðherra skipar eftir tilnefn
ingu þessara aðila: Bankanáð Bún-
aðarbanka fslands tilnefnir einn,
stjórn Stéttarsambands bænda
annan, stjóra Búnaðaxfélags ís-
lands hinn þiriðja, stjóm Sam-
bands íslenzkra samvinnufélaga ;
hinn fjórða og fjármálaráðherra
hinn fimmta.
Nú skorast aðili, einn eð'a fleiri, j
undan að tilnefna mann í sjóðs-
stjóra, og skipar þá ráðherra
mann eða menn í stjóraina án
tilnefningar, þannig að stjórn
sjóðsins verði fullskipuð.
Varamenn skulu vera flmm og
skipaðir á sama hátt og aðal-
menn.
Stjórn sjóðsins velur sér for-
mann.
17. gr. Umsóknir um lán úr
Skuldaskilasjóði skulu stilaðar til
stjórnar sjóó'sins, en sendar odd-
vita í því sveitarfélagi, þar sem
umsækjandi á lögheimili. Odd-
viti sendir umsóknir aðila í sveit
arfélaginu til stjóraar sjóðsins á
þeim tíma, er hún tiltekur, eða
svo fljótt sem auðið er, efúr að
faann fær lánsumsókn í hendur.
Lánsumsókn skulu fylgja þau
skilríki, sem hér segir:
1. Afrit af síðasta skattfram-
tali lánbeiðanda, staðfest af skatt
stjóra eða umboðsmanni hans.
2. Sundurliðuð skrá yfir lánar
drottna lánbeiðanda, og skal þar
greina skuldarupphæó', hvort skuld
er tryggð með veði eða ábyrgð og
hver tryggingin er, gjalddaga og
önnur greiðslukjör.
3. Sundunliðuð skrá yfir áhyrgð
ir lánbeiðanda, og skal þar greina
hverjar aðrar tryggingar eru fyrir
ábyrgðarskuldunum, og þess get-
ið hvort líkur eru til, að ábyrgó*irn
ar falli á lánbeiðanda.
Vottorð hreppstjóra um, hve
lengi lánbeiðandi hefur stundað
búskap og hvar, svo og am fjöl-
skyldustærð hans.
5. Umsögn sveitarstjórnar um
þöi’f lánbeiðanda á fjárhagsaðstoð.
6. Aðrar upplýsingar, sem sjóðs
stjórnin kann að ósko eftir.
Vegna þrengsla í blaðinu í dag,
verður það seni eftir er af frum-
varpinu að bíða birtingar þar til
á morgun.