Alþýðublaðið - 26.06.1922, Blaðsíða 3

3
9
Ritfregn.
ALÞtÐOBLAÐIÐ
Embættisvöld.
Frá Saadi ég orðsaiidar keaai hér1) kraft ,
og kaslmaönifg tilþrif í línutn,
og s t hefir eiaurð og breiaakilai faaít,
er hé't svo á pasmauum sínuat,
því þar er þeiai hikl&ust tii syudanaa sagt,
en sætfn hér skfpa þau hærrj,
en haia þó oft sína embættismsikt
sem ógnandi vopa við þá smærri
Eu gott er, við eigum þó einhvetja sál,
við órétt sem vogar að glima.
Finst þá ekki fjöldanum það sé nú mál
að þekkja sinn v;tjuoartima?
Hvort kjósa mena ennþá að kyssa á þann vönd,
er kærieikssnsuð þrælwenm beita?
Nei; heróp þ&ð gellur til hciða isá strönd
þvi harðsnúna mótstöðu' að veita,
Þó iengst hafi verið Iíiskjör vor hér köld
og kúgun oss ofraun að verjast,
uaz réttiæti’ og œaunúð fá ríkjandi völd,
skal rösklega hér efcir berjast.
Til dáðrfkr&r karlmens'ku knýja’ oss þ&u ör
og kenna setn þéttast að staada,
er víða sjást enn eítir valdmtjórans hjör
og vandarhögg böðulsins handa,
Og það skal nú sýnt verða’, að alþýðaa er
þó enn þá tneð norrænu btóði,
er Iffsþrótt og táp henna; iengst varði hér,
sem iífir f sögu og óði.
Og nú er sá dagur að færast á fjöll,
er fullkomið jafnrétti boðar.
og sú kemur tíðia, að ísisnds þjóð öil
við annað Ijós hag sicn þá skoðar.
Ormstunga.
i) Sjá ritstjórnargreinina „Réitarfarið i Iandinu,‘ í Verkaraanuin-
um undanfarið.
Söguleg lýsing islenzkrar rétt
ritunar um rúmt hundrad ára sfð
ustu eftir JóhanDe; L L Jóhann
asson. Reykjavík 1922
Bæklihgur þsssi er séfprent úr
„Skólablaðinu." Rekur höfundur-
inn í honum sögu ísienzkrar staf-
setningar alt frá stafsetningu R%sks
til .lögvillunnar,' svo köliuðu,
stjórnarsUísetningarinnar frá 1918,
Og lýsir hinum helztu atafsetningar-
hatturn, er á þessu tímabilí hafa
verið tlðkaðir, og segir kosti og
löstu á hverjum um sig. Sýnir
hatrn réttilega fram á, að þegar
ræða akai um, hver eigí að vera
gtundvöilur iöggiitrar stafsetningar,
sé að eins uœ tvær reglur »ð velj«:
.önnur er sú að rita alt eftir
frambutði, en þi verður riglnlega
fyrst að lögtkipa eiahvern fast
ákveðinn framburð til að vera
landsgildan og skólaskyldan.1' En
með þvs myndi innan skamms
slitna sambandið milli hinna fornu
bókmenta og hinsa nýju. ,Hin
leiðin er sú, að fara sem næst
uppruna að hægt er eftir þwf sem
talmálið leyfir, svo að svipur máls
ins varðveitist sem bezt • Þessa
sfðari leið telur höfundurinn eina
færa, og í samræmi við það leggur
hann til, að horfið sé aftur að hioni
.ágætu" stafsetningu Halidórs
Friðrikssonar rneð iitium breyting
um, sem séa: að rita é fyrir je,
nema £ar sem j og e esu hvort
í síau atkvæði, að rita f á undan
samatkvæðu t eftir _ uppruna, að
rita einfaldan samhijóð á undan
d, t, sl, sk og st, og að rita z
eins og venja hefir verið, Telur
hane þetta nauðsynlegar umbætur
ó Blaðamannastaísetningunni, sem
he’dur hefði átt að gera en hinar,
sem gerðar voru, er hún var Iög-
gilt, enda er þetta að mestu í
samræmi við framkvæmd mál
Iærðustu manna á .Biaðamanna-
stafsetningunni", þótt það hafi ef
til vili ekki verið tekið nógu greini
lega eða réttilega fram í sjálíum
reglum hennar. Er vonsndi, að
þessi góða og þaría ritgerð vetði
til þess, að koma aftur vitinu fyrir
kenslumálayfirvöldin, svo að þvf,
sem aflaga var fært 1918, verði
nú kipt í lag sem fyrst og jafn-
íramt bætt. H. H.
Srleai sfnskeyti,
Khöfn 24. júiaá kl. 1145, sfðd.
Rathenau ðrepinn.
Frá Berlfn er sínasð: Walther
Rathenau utanríkisráðherra var
myrtur í kvöld. (Rathenau var
kotninn af Gydingaættum og
heimskunnur fyrir skipulsgningu
sína á hráefaaframleiðalu Þýzka-
lands á stríðsárunum, rit sfn tim
heimspeki og þjóðhagsmál og
einkum samninginn við Sovét-
Rússland f vetur).
Aðalfnndnr Læknafélagsins
er f dag.
1» iagim if veftea.
Niðnr í hnndaheim hrapaði
.skatt&nefud&rmaður" í Morgun-
blaðinu á iaugardaginn, og skynjar
hann nú mælt mál að eins á hunda-
vfsu sem urr og gjamm og span-
góiar. f gríð að Lenin og rúss*
neska stjórnarfyrirkomulaginu, svo
að rætist orð skáldsins:
.Margur rakki sð mána gó,
ruest þegar skein í heiði,
en eg sá h tm aldrei þó
aftra sfnu skeiði."
Rússneska byltingin fer umhverfis
hnöttinn á næstu hundr&ð árum,
sagðí Rathenau, og var hann þó
ekki boliivfki.