Tíminn - 01.11.1973, Page 13

Fimmtudagur 1. nóvember 1973.
TÍMINN
11
O Viljayfirlýsing
stjóri, fyrir hönd iðnaðarráðu-
neytisins og fjármála- og iðnað-
arráðherra Gambfu Mr. J.M.
Garba-Jahumpa viljayfirlýsingu
(Expression of intent) varðandi
möguleika á samvinnu landanna
um notkun á tftaniumrikum sandi
frá Gambiu til framleiðslu á
titaniumgjalli og járni með raf-
bræðslu hérlendis.
Þar með má segja að mjög
merkum áfanga sé náð i máli, er
lengi hefir verið á döfinni, svo
sem nú skal rakið.
spray
net
krystal-
tært
liárlakk
GÆÐI - GOTT VERÐ
Kristján Jóhannesson
heildverzlun
Laugarnesveg 114.s. 32399
Aðdragandi
og söguþráður
Er fyrsta sendinefnd frá Iðn-
þróunarstofnun S.þ. kom til ts-
lands i ársbyrjun 1970, vakti sér-
fræðingur þeirrar stofnunan i
málmiðnaði athygli á þvi, að einn
þáttur i þvi að nýta raforku Is-
lands væri svonefnd ,,Ilmenite''-
bræðsla. Taldi hann að Sovét-
menn heföu þróað athyglisverða
tækni á þessu sviði.
Varbeiðnium tæknilegaaöstoð á
þessu sviði send UNIDO á miðju
ári 1970. Af hálfu Tæknistofnunar
S.þ. kom óvæntur afturkippur i öll
þessi mál á siðari hluta ársins,
sem leiddi til þess að tækniað-
stoðin er ekki samþykkt fyrr en
vorið 1971. Að loknum undirbún-
ingi höfst hún þó ekki fyrr en
haustið 1971.
Hins vegar tókst Iðnþróunar-
stofnuninni (UNIDO) ekki, þrátt
fyrir itrekuð tilmæli, að finna
hæfa menn til könnunar á ,,il-
menite”-bræðslunni. Loks kom þó
vorið 1972 hingað til lands rúss-
neskur sérfræðingur á vegum
UNIDO, Mr. Alexandrow. Hann
starfaði hér um mánaðartima og
sendi svo frá sér forrannsóknar-
skýrslu i febrúar 1973. Niður-
stöður þessarar skýrslu voru
mjög álitlegar. Var þar með lokið
frumþætti þessa máls.
Nánari könnun.
Skýrsla Alexandrows gaf vissu-
lega tilefni til nánari könnunar.
Sem fyrsta skref i þeirri veru var
að iðnaðarráðuneytið sendi tvo
fræðimenn til Sovétrikjanna til að
kynnast framleiðsluháttum i þvi
iðjuveri sem Mr. Alexandrow var
frá. Skýrsla þeirra lofaði einnig
góðu um þessa framleiðsluhætti.
Fram til þess hafði litið verið
hugað að hráefnisþætti málsins.
Var málið að nýju tekið upp á
fundum hjá UNIDO vorið 1973.
UNIDO hafði aðallega bent á tvo
staði i Vestur-Afriku, þar sem
titanium-rikan sand væri að
finna, þ.e. i Senegal og Gambiu.
Mæltu þeir með fyrrnefnda rik-
inu. Á fundum i Vinarborg i mai
1973 kom þó i ljós að Senegal taldi
sig að svo stöddu ekki reiðubúið
til samningsviðræðna.
Nokkru siðarlýsti Gambia yfir,
að þeir vildu ræða við Island um
gagnkvæma samvinnu.
Dagana 10. og 11. sept. s.l. átti
Magnús Kjartansson, ráðherra,
viðræður við UNIDO i Vin þar á
meðal fastafulltrúa Gambiu við
stofnunina. Var þar mótaður
v i ð r æ ð u g r u n d v ö 11 u r um
hugsanlega viljayfirlýsingu.
Nokkru siðar óskuðu Gambiu-
Tíminner
peningar
menn eftir þvi að fulltrúar
Islands kæmu til Gambiu til
viðræðna. Af þvi gat ekki orðið,
en stungið upp á þvi að fulltrúar
landanna hittust einhversstaðar i
Evrópu. Gambia svaraði með þvi
að stinga upp á fundi i Vinarborg
22. október 1973.
Viljayfirlýsing
Til þessa fundar voru sendir á
vegum iðnaðarráðuneytisins þeir
Ingi R. Helgason, hrl. og Árni
Snævarr, ráðuneytisstjóri, svo
sem fyrr segir. I lok þessa fundar
undirrituðu aðilar viljay firlýs-
ingu um áframhaldandi samstarf
um rannsóknir á hagkvæmni
þessarar iðnaðarframleiðslu og
að finna grundvöll að samvinnu
þjóðanna á þessu sviði, ef niður-
stöður yrðu jákvæðar. Báðir
aðilar voru sammála um það, i
grundvallaratriðum, að samvinn-
an byggðist á þvi, að hvort riki
um sig hagnýtti auðlindir sinar i
sameiginlegum iðnaðarfyrirtækj-
um (joint venture), þannig til
dæmis, að tslendingar ættu minni
hluta i námufélaginu i Gambiu og
að Gambiumenn ættu minni hluta
i bræðslufyrirtækinu á Islandi.
Sameiginlega yrði siðan staðið að
sölu hinnar endanlegu fram-
leiðslu.
Við upphaf og við lok þessa
fundar voru nærstaddir flestir af
háttsettum mönnum UNIDO og
létu þeir i ljós mikla ánægju
vegna þessa merka áfanga, sem
þeir töldu aö náðst hefði og hétu
áframhaldandi stuðningi við
málið. Töldu þeir að með þessu
samkomulagi tveggja minnstu
þjóða innan samtakanna, væri
brotið blað i sögu UNIDO með þvi
að stofna til iðnaðarsamvinnu á
jafnréttisgrundvelli og vonandi
tækju aðrar þjóðir sér þetta til
fyrirmyndar.
Næsta skref
Næsta skref er að ganga úr
skugga um hvort fyrirtækin séu
raunverulega hagkvæm. 1 þvi
sambandi liggur fyrir tilboð frá
Sovétrikjunum með aðstoð
UNIDO að láta fram fara endan-
lega hagkvæmnisathugun á il-
menite-bræðslu á íslandi. Á hinn
bóginn hefur Gambia sótt um
hagkvæmnisathugun á svörtum
sandi til UNIDO. Það var upplýst
á Vinarfundinum, að allar likur
bentu til að UNIDO myndi að-
stoða Gambiu á þessu sviði.
Borgarnes
Nýr umboðsmaður Tímans er tekinn
við í Borgarnesi,
frú Ásta Ragnarsdóttir Þórólfsgötu 21
sími 7264 WtWttWtt
SMITIIS
miðstöðvar
í allar stærðir bifreiða

HLOSSI
s
Skipholti 35 • Símar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæði • 8-13-52 skrifstofa
Afmælisfundur
Skipstjóra- og stýrimannafélagsins Öld-
unnar
verður haldinn i Slysavarnafélagshúsinu
laugardaginn 3. nóvember kl. 15.
Fundarefni:
1. Minnst 80 ára afmæli félagsins.
2. Heiðrun eldri félaga.
3. Kaffi.
Þeir félagar, sem pantað hafa minnis-
pening öldunnar, sem gefnir hafa verið út
i 400 settum, vitji hans i siðasta lagi fyrir
n.k. mánaðamót, annars seldir öðrum.
Stjórnin.
* 14444 ^ 25555
mum
BILALEIGA
CAR RENTAL
BORGARTUN
Mikió litaval. Formsteyptir púóar
úr duralon gera sætin ovanalega
þægileg.Tvöföld ending,því aá
púóum og' örmum mé snúa
Fætur úr tré eða stéli eftirvali
Verið velkominí Hátún4A,sími 21900
m
HÚSGÖGN C3G
IINIIMRÉTTIIMGAR