Tíminn - 16.11.1973, Side 23

Föstudagur 16. nóvember 1973.
TÍMINN
23
O Ályktanir
sómasamlegt til löndunar á afla
og öryggis skipa. Þá má benda á,
við erum vanbúnir að tækjum og
tækni og langt á eítir i gerð hana
miðað við það, sem þekkist i ná-
grannalöndunum.”
Skattamál sjómanna og verka-
fólks.
I þvi efni taldi Fiskiþing nauð-
synlegt, að sjómenn og fisk-
vinnslufólk væri undanþegið
tekjuskatti. I greinargerð segir,
að Fiskiþing telji eðlilegra að
skattleggja eyðslu fremur en
vinnu og sparsemi.
Vinnuaflsskortur.
Þar gerði Fiskiþing að tillögu
sinni, að færa fram kennslutima
sjómannaskólanna þannig, að
þeim lyki ekki siðar en 1. marz,
og ennfremur, að skólafólki væri
gert mögulegt að vinna að
sjávarútvegi, þegar brýnust væri
þörfin fyrir mannafla. Ennfrem-
ur skoraði þingið á opinbera aðila
að hefja ekki fólksfrekar fram-
kvæmdir á mesta annatfma
sjávarútvegsins.
Sildarrannsóknir.
Fiskiþing lagði til, að þær yröu
auknar og friðun héldist til
haustsins 1974, og ef þá verði talið,
að óhætt sé að hefja sókn i stofn-
inn, þá verði veiðarnar miðaðar
við framleiðslu matvöru og beitu.
Þingið lagði einnig til, að þegar
fyrir lægi örugg vissa um hvar
aðalhrygningarstöðvar sildar
væru á hverjum tima, þá væru
þau svæði friðuð fyrir botnvörpu,,
meðan hrygning og klak stæði yf-
ir. Þingið beindi þeirri áskorun til
skipstjóra á loðnuflotanum að
hafa sérstaka gát á veiðum sin-
um, þegar smásild væri á loðnu-
miðunum.
Verðjöfnunarsjóöur fiskiðnaðar-
ins.
Þingið taldi, að þessi sjóður
væri óumdeilanlega eign fiski-
manna, útgerðar og fiskvinnslu
og mótmælir þvi hugmyndum,
sem fram hafa komið um aö verja
fé sjóðsins til annarra aðila.
Fræðslu og tæknimál.
Þetta var einn mest rædcu
málaflokkurinn á þinginu og það
samþykkti tillögu i 14 liðum og
fylgdi henni itarleg greinargerð.
Meginefni tillögunnar i fræðslu-
og tæknimálum er: að það sé tek-
ið upp i fræðslulöggjöfina, að ung-
lingar á skyldu- og gagnfræða-
stigi fái verklega kennslu i hag-
nýtum greinum fiskiðnaðar og
sjómennsku. Að aukin verði
fræðsla um hinar ýmsu greinar
sjávarútvegs i fjölmiðlum. Efld
verði sú starfsemi að halda
námskeið i verklegri sjóvinnu i
sjávarplássum og bæjum og þá
jafnframt haldið námskeiö fyrir
kennara i sjóvinnu.
Kennaraskólinn veiti kennara-
efnum sinum fræðslu nægjanlega
til þess, að kennarar geti upplýst
nemendur um helztu þætti
sjávarútvegsins. Að yfirvöld
fræðslumála endurveki starfs-
fræðsludagana og sérstök áherzla
verði lögð á aö kynna unglingum
möguleikana i sjávarútvegi. Að
unnið verði ötullega að frekari
uppbyggingu tæknideildar Fiski-
félagsins, enda hafi það nú sann-
azt, að tækniþjónusta víð sj'ávarút
veginn eigi hvergi betur heima en
á vegum Fiskifélagsins. Að hlut-
azt verði til um aö auka mögu-
leikana á viögerðarþjónustu
siglinga- og fiskileitartækja, sem
víöast i sjávarplássum og mönn
um gert kleift að hafa til reiðu
varahluti til tækjanna.
Fiskræktarmál
Um þennan málaflokk var
fjallað mjög itarlega og sam-
þykkt tillaga um, að Fiskifélagið
beitti sér fyrir innflutningi á svo-
nefndri vatna- og pokarækju til
þess að bæta úr fæðuskorti i djúp-
um og köldum fjallavötnum og
búa þannig silungi betri lifsskil-
yrði og stórauka arðsemi hans.
Einnig taldi þingið, að ekki mætti
dragast lengur, aö hafið væri hér
lendis fiskklak og fiskeldi ýmissa
fisktegund-, sem lifa i sjó. Þá taldi
Fiskiþing, að klak og fiskrækt i
ám og vötnum væri alltof skammt
á veg.komið hérlendis. Þá harm
aði Fiskiþing, að tillögur siðasta
þings hefðu ekki enn verið teknar
til greina við afgreiðslu frum-
varpsins um fiskrækt á Alþingi.
Fiskiþing gerði
fjölmargar aðrar ályktan-
ir, svo sem um loðnulönd-
unina, fiskvinnsluskólann
og námskeið kyrir mats-
menn á vegum hans,
markaösmál, þar sem
þingið taldi stór sölusam-
tök heillavænlegri þjóð-
hagslega en mörg smá,
rannsóknarstofnanir
sjávarútvegsins, þar fagn-
aði þingið því, að komið
væri upp starfsútibúum,
sjómannastof ur, öryggis-
málin, sem alltaf er mikið
ræddur málaflokkur á
Fiskþingum, mengunar-
mál og margar tillögur um
sérmál Fiskifélagsins og
starfssvið þess sérstak-
lega.
0 SUF-síðan
muna. Þess vegna eru einsýn
viðhorf til umheimsins orðin úr-
elt. Svart og hvitt er ekki lengur
hinir rikjandi litir. Riki skipa
sér saman i sveitir með marg-
vislegu móti. Samvinna kemur
æ oftar i stað öfgafullrar and-
stöðu. Þessi þróun heimsmál-
anna skapar smárikjum meiri
möguleika en áöur. Þau eru
ekki eins bundin á ákveðinn bás.
Viðhorf þeirra og afstaða i al-
þjóðamálum mótast af viðum
sjóndeildarhring.
Þjóðfélagsþróunin siðustu
áratugi hefur að verulegu leyti
brotið niður þann grundvöll,
sem hefðbundin verkaskipt -og
þjóðfélagsstaða kynjanna hefur
hvilt á. Konan sættir sig ekki
lengur við að vera háð karl-
manninum, bæði efnahagslega
og félagslega. Hún krefst sömu
möguleika til menntunar og
jafnrar aðstöðú til starfa. Mótun
heimilis og uppeldi barna á að
vera hiutverk beggja. Persónu-
legar aðstæður og frjálst val
hvers og eins á að ráða verka-
skiptingu kynjanna. Hún á ekki
að vera knúin fram með þjóð-
félagslegum þvingunum eða
ýmiss konar hindrunum. Karlar
og konur eiga að vega jafn-
frjálsar manneskjur, en ekki
sérstakar kynverur.
Hinn miklu fólksstraumur til
borganna á siðustu áratugum
hefur reynzt hinum dreifðu
byggöum mikil blóðtaka. Hin
hraða þéttbýlisþróun hefur
skapað félagslegt, efnahaglegt
og menningarlegt misrétti á
fjölmörgum sviðum. Aður fyrr
var þessi byggðaröskun talin
nauðsynleg forsenda aukins
hagvaxtar. Nú hefur hins vegar
æ fleirum orðið ljóst, að hún hef-
ur i för með sér hættu á tortim-
ingu margs þess, sem talið er til
dýrmætustu eiginleika þjóðar.
Þess vegna ris nú sifellt hærri
alda andófs gegn frekari
byggðaröskun. Jafnvægið milli
héraða er að verða almennt
viðurkennt markmið. Jarðir i
sveitum og þorp við sjávarsiðu
skulu haldast i byggð. Fólk á
ekki að þola þjóöfélagslegt mis-
rétti vegna búsetu sinnar.
Þessi nýju viðhorf hafa þegar
á margvislegan hátt mótað
stjórnmál samtimans. Meðal
ungs fólks á tslandi hefur Sam-
band ungra framsóknarmanna
á siðustu árum verið i farar-
broddi baráttunnar fyrir
brautargengi þeirra. Árangur
þeirrar baráttu hefur orðið tölu-
verður, þótt enn sé mörg orrust-
an óunnin til þess að gera hin
nýju lifsviðhorf að rikjandi hug-
sjón okkar tima.
Langstærsti liðurinn i opinber-
um framkvæmdum er hafnar-
gerðin. Slikt mannvirki mun að
sjálfsögðu hafa þýöingu fyrir
aðra starfsemi en þangverk-
smiðjuna. Má i þvi sambandi
nefna fóður- og áburðarflutninga
til sveitanna við noröanveröan
Breiðabjörð. Ekki er óhugsandi
að i framtiðinni gæti einhver út-
gerð átt sér stað frá Reykhólum,
þar sem t.d. mætti auðveldlega
sækja skelfiskmið á Breiðafirði
frá Reykhólum.
1 stofnkostnaðaráætlun þang-
verksmiðjunnar er ekki gert ráð
fyrir, að verksmiðjan reisi ibúðar-
hús yfir alla þá starfsmenn, sem
þurfa að flytja að Reykhólum
vegna verksmiðjunnar. Eðlilegra
er talið, aö opinberir aðilar veiti
hér einhverja fyrirgreiðslu á
fyrstu árunum, t.d. i formi lána,
þannig að starfsmenn geti eignast
sin eigin ibúðarhús eða sveitar-
félagið komi upp leiguhúsnæði.
Til álita kæmi, að verksmiðjan
tæki á sig einhverjar skuld-
bindingar til þess að greiða fyrir
þessu máli fyrstu árin, en hafa
verður i huga, að hér er ekki um
bráðabirgðaaðgerðir að ræða,
heldur er verið að leggja grund-
völl að þróun varanlegs byggða-
kjarna og er þvi eðlilegt að
byggðin verði i sam mestu sam-
ræmi við það, sem nú gerist hér á
landi.”
Hér lýkur tilvitnun i skýrslu
Undirbúningsfélags þörunga-
vinnslu h.f., en um nánari
skýringar á einstökum liðum vis-
ast til hennar.
1 skýrslu undirbúningsféiagsins
er lagt til, að rikisstjórnin gangist
fyrir stofnun nýs hlutafélags til að
koma á fót og reka þangþurrkstöð
á Reykhólum og standi að nauð-
synlegum opinberum fram-
kvæmdum. Með frumvarpi þessu
leitar rikisstjórnin heimildar til
þessara aðgerða.
Lög þessi eru að mestu sniðin
eftir lögum nr. 107/1972 um
Undirbúningsfélag þörunga-
vinnslu og lög nr. 80/1966 um
kisilgúrvinnslu.
Fóstur
1) Til að koma i veg fyrir fæðingu
gallaðs afkvæmis, þ.e. vegna
erfðahættu eða annarrar tilsvar-
andi hættu.
2) Til að létta fávitum og sjúkl-
ingum lifsbaráttuna, án tillits til
þess hvort slikt gangi i erfðir.
3) Fóstureyðingar. Þriðja
tegund aðgerða, samkvæmt
þessum lögum, eru fóstureyðing-
ar framkvæmdaf i hliðstæðum
tilgangi og vönun. Fóstureyð-
ingalögin miða eingöngu að heil-
brigðishag konunnar sjálfrar, en
þessum lögum er að miklu leyti
ætlað að miða við ástand af-
kvæmisins.
Þá er heimiluð fóstureyðing af
mannúðarástæðum, ef konunni
hefur verið nauðgað og orðið fyrir
þungun. Konan verður að hafa
kært ofbeldisverkið.
Reglur um framkvæmd:
Höfuðreglan er, að viðkomandi
æski aðgerðarinnar sjálfur af
frjálsum vilja, Fyrir ófullveðja
fólk, fávita eða geðveika, stilar
lögráðamaður eða sérstaklega
skipaður tilsjónarmaður umsókn
um aðgerðina. Auk þess skal
læknir kynna sér ástand viðkom-
anda og fylgi greinargerð hans
umsókninni. Loks er ætlast til, að
maki fái að skýra sina afstöðu. —
Óheimil er vönun heilbrigðs
maka vegna hins. —
Opinbert lcyfi.
Þriggja manna nefnd sérfróðra
manna skal samkvæmt lögunum
vera landlækni til aðstoðar við
framkvæmd laganna. Landlækni
er ætlað að gefa út fyrir sína hönd
og nefndarinnar leyfi til aðgerða.
Einnig hvar og af hvaða lækni
hún skuli framkvæmd og má g?ra
ráö fyrir, að yfirleitt verði visað
til opinberra sjúkrahúsa.
Læknar skulu gefa landlækni
skýrslur um allar aðgerðir, sem
þeir framkvæma samkvæmt
lögum þessum.
Fyrstir á
morgnana
Þokuluktir
Verð kr. 560
hf.
Ármúla 24 • Sími 8-14-30
Timann vantar fólk til
blaðburðar i eftirtalin
hverfi:
Álfheimar,
Skipholt,
Bólstaðarhlíð,
Birkimelur,
Hagamelur,
Eskihlíð,
Mávahlíð
SÍMI 1-23-23
RÍKISSPÍTALARNIR
lausar stöður
við Kleppsspítalann:
Tvær stöður SÉRFRÆÐINGA i
geðlækningum er veitast frá 1.
janúar n.k.
AÐSTOÐARLÆKNISSTAÐA, er
veitist frá 1. janúar n.k. Um-
sóknum, er greini aldur, námsferil
og fyrri störf, ber að skila til
stjórnarnefndar rikisspitalanna, •
Eiriksgötu 5, fyrir 15. desember
n.k.
LÆKNARITARASTAÐA, er
veitist frá 1. janúar n.k.
Umsóknarfrestur til 15. desember
n.k.
MEINATÆKNISSTAÐA, er laus til
umsóknar nú þegar.
StaðaAÐSTOÐARMANNS
FÉLAGSRÁÐGJAFA er laus til
umsóknar nú þegar. Umsóknum er
greini aldur, menntun og fyrri
störf, ber að skila til skrifstofu
rikisspitalanna. Umsóknareyðu-
blöð til staðar á sama stað.
Reykjavik 14. nóvember 1973
SKRIFSTOFA
RlKISSPÍTALANNA
EIRIKSGÖTU 5, SÍM111765
KONI stillanlegir
höggdeyfar
sem hægt er að gera við
— ef bila.
Nýkomnir i margar
gerðir bifreiða.
ARMULA 7 - SIMI 84450