Tíminn - 01.12.1973, Qupperneq 19

Laugardagur 1. desember 1973.
TÍMINN
19
O Útlönd
sem unnt væri að selja fyrir
dollara að öðrum kosti. Ind-
verskar vörur hafa oft borizt á
vestrænan markað frá Sovét-
rikjunum og öðrum Austur-
Evrópurikjum — meira að
segja á niðursettu verði. Þeg-
ar kaupa verður rússneskar
vörur, kemst kaupandinn
stundum að raun um, að hann
gæti fengið sömu vöru bæði
betri og ódýrari frá Banda-
rikjunum.
Þegar betur er að gáð, bend-
ir ýmislegt til þess, að heldur
taki að draga úr samskiptum
Indverja og Sovétmanna. Frú
Gandhi er hætt að kenna CIA
um allt illt, sem verður á vegi
Indverja. Rutt hefir verið úr
vegi ýmsum hindrunum, sem
voru á leiðinni milli Delhi og
Washington. Nú er verið að
flytja striðsfangana frá Paki-
stan heim, og þá sýnist ekkert
þvi til fyrirstöðu framar að
bæta sambúðina við Kinverja.
Og nú um miðjan nóvember
bárust freistandi boð um að-
stoð bæði frá Frökkum og
Vestur-Þjóðverjum.
ÞAÐ, sem rakið er hér á
undan, getur tæpast hert á
Indiru Gandhi að undirrita
þann öryggissáttmála Asiu,
sem Brésjneff hefir verið að
boða. Þar á ofan sýnast horfur
á stefnubreytingu til hægri
heima fyrir. Skortur á flestu,
allt frá mat og upp i raforku,
veldur þvi, að efnislegur
árangur vegur þyngra en hug-
sjónir, og ýmiss konar stór-
rekstur hefir að undanförnu
verið litinn hýrari auga en áð-
ur.
Ennfremur virðist nokkurs
kulda gæta i sambúð Kon-
gressflokksins og Kommúnist-
flokks Indlands, en hann er á
bandi Moskvumanna. Frú
Gandhi er tekin að gefa forn-
um óvinum slnum i stjórnar-
andstöðunni undir fótinn.
Hyggindi og hagkvæmni sýn-
ast efst á baugi, eins og nú
standa sakir.
o Af erlendum
Kina á sinar auðlindir, og má
þar t.d. nefna oliuna. Aætlaðar
oliubirgðir i jörðu i Kina eru 12,5
billjónir tunna. (i Bandarikjunum
eru áætlaðar birgðir 36,3 billjónir
tunna). Og Kinverjar hafa hug á
oliuútflutningi.
Þegar rætt er um utanrikis-
verzlun Kina, hlýtur að verða
staldrað við kaupskipaflota þess.
Uppbygging flotans
grundvallaratriði
A fátt hefur verið lögð eins mik-
il áherzla i fjármálastefnu Kina á
siðari árum og uppbyggingu
kaupskipafiotans. Hann virðist
undralitill, eða samtals 265 skip
árið 1971, samkvæmt skrá Lloyds-
tryggingafélagsins brezka. Auk
þess eru flest þessara skipa til-
tölulega gömul: 119 þeirra eru
eldri en 25 ára. Ekkert skipanna
var talið stærra en 15.000 tonn.
Eftir 1971 hafa þó verið byggð tvö
skip í Shanghai, sem eru stærri en
þetta, eða 20 og 25 þúsund tonn.
Þetta er litill floti, en með vax-
andi utanrikisverzlun hefur áhugi
Kinverja vaknað fyrir að kaupa
skip, bæði gömul og ný, frá Japan
og Evrópulöndum. Það er nú
stefna Kinverja að auka skipa-
smiði i landinu. En þeim er ljóst,
að það dugir ekki, fyrst um sinn,
til aðhalda i við hina ört vaxandi
utanrikisverzlun, en það er stefna
þeirra að bæði út- og innflutning-
ur fari fram með þeirra eigin
skipum. Þvi hafa þeir brugöið á
það ráð að leigja skip. Hafa þeir
undanfarin ár leigt um 150 skip á
ári, flest frá Noregi. Það er og
stefna Kinverja, eðlilega, að
stytta smiðatima skipanna eins
og mögulegt er, og i Shanghai,
þar sem eru fimm skipasmiða-
stöðvar, hefur smfðatiminn verið
styttur úr 18 mánuðum i 7 á þrem-
ur árum! Af skipasmiðastöðvun-
um i Shanghai smiðar aðeins ein
þeirra stærri skip en 10 þúsund
tonn. Álitið er þó, að á undanförn-
um árum hafi i Kina verið smiðuð
10-15 skip árlega.stærri en 10 þús-
und tonn.
Áður var minnzt á oliuna.Nú.og
áreiðanlega um ókomna framtíð,
er olian nánast mál málanna
hvað efnahagsmál og pólitik
snertir. Kinverjar stefna að þvi
að auka oliuútflutning sinn. Þeir
eru t.d. nýfarnir að flytja út oliu
til Japan. Það er þvi einnig lögð
áherzla á smiði tankskipa. Þau
eru byggð i Dairen i N-Kina, og
hafa hingað til verið fremur litil,
eða kringum 15 þúsund tonn.
Hafnamál i ólestri
Ekki verður litið framhjá
hafnamálunum, eigi drift að
komast i flotann og verzlunina.
Flestar mikilvægar hafnir i Kina
þarf að endurnýja meira eða
minna, og það fljótt. Kinversku
hafnirnar eru litlar og grunnar.
Stækkun þeirra er þvi grund-
vailaratriði. Geta má þess, að
Shanghai-höfnin, sú stærsta i
Kina, getur yfirleitt ekki tekið við
stærri skipum en 30.000 tonn, við
alhagstæðustu skilyrði upp i
50.000 tonn. Ætlunin mun að
dýpka höfnina, svo hún geti tekið
við skipum upp i 100.000 tonn.
Ekki hefur skort ódýra vinnu-
aflið, hvorki við hafnarvinnu né
annað, en nú er stefnt að nýsköp-
un. Lestunar- og afskipunarút-
búnaðurinn i kinverskum höfnum
er yfirleitt fremur ófullkominn og
frumstæður. Hér þarf að gera
stórt átak. Og nú biða japanskir
og evrópskir sérfræðingar um
hvaðeina, er lýtur að hafnamál-
um og skipasmiði, i ofvæni eftir
þvi að fá að taka þátt i hinni stór-
felldu uppbyggingu.
—Step
o lceland Review
um, sinum um allan heim, sendi-
herrum, ræðismönnum o.fl.
Mjög verulegur hluti af upplagi
ritsins er þannig keyptur af is-
lenzkum stofnunum og fyrirtækj-
um, sem siðan gera mikið að þvi
að senda ritið til erlendra við-
skiptavina sinna. Með þessu móti
geta viðskiptatengsl eflzt veru-
lega, og visast þá til þess, er sagt
hefur verið hér að framan um
óbeina og beina kynningu ritsins
á islenzkum viðskiptamálum og
fleiru.
Hin beina markaðsþjónusta
ritsins á siðari árum hefur þegar
borið mikinn árangur. Gegnum
árin hefur Iceland Review auk
fyrirspurna um almenn málefni,
sem fyrr er getið borizt mikill
fjöldi fyrirspurna viðskiptalegs
eðlis, —frá öllum heimshornum.
öllum fyrirspurnum og beiðnum
um viðskipti hefur ritið visað til
framleiðenda, þeim siðarnefndu
algerlega að kostnaðarlausu.
Erlendir áskrifendur blaðsins
eru langflestir i N-Ameriku, ekki
siztmeðal V-lslendinga iKanada.
Ef við litum svo aftur á Norður-
lönd, þá eru áskrifendur ekki ýkja
margir þar. Ástæðu þess er ekki
auðvelt að skýra en e.t.v. á hið
enska lesmál sinn þátt i þvi.
Iceland Review og ís-
lenzk ferðamál
Það er staðreynd, sem fæstir
myndu neita, er eitthvaö þekkja
til Iceland Review, að ritið hefur
auk annars unnið islenzkum
ferðamálum ómetanlegt gagn á
þessum 10 árum, sem það hefur
komiö út. Þess bera vitni
umsagnir fólks, hinn mikli áhugi
innlendra feröamálaaðila, svo
sem flugfélaga, og að sjálfsögðu
hin mörgu lesendabréf, þar sem
algengt er að lesendur segi frá
þvi, að þeir hafi þegar ákveðið að
heimsækja landið, eftir að hafa
kynnzt þvi i gegnum timaritið —
og að sjálfsögðu lita margir
þeirra inn þegar af heimsókninni
verður. Islenzku flugfélögunum
hefur ritið verið ómetanlegt, og
náin samvinna hefur skapazt
milli útgáfunnar og beggja flug-
félaganna um þessa og aöra
kynningarstarfsemi.
Um kostnað útgáfunnar
Á kápu siðasta eintaks Iceland
Review er aðal inntakiö skip og
tveir fiskar, tákn um helzta stór-
mál islenzkt á liðandi stund. Sið-
asta tölublað þar á undan var að
miklu leyti helgað gosinu i Vest-
mannaeyjum.
Iceland Review er prentað á
mjög vandaðan myndapappir.
Blaðið er nú prentað i Hollandi,
en byggist að öðru leyti eingöngu
á starfi manna hér heima, hefur
m.a. stundum verið sett hér. Hér
er fyrst og fremst um að ræða
samstarf útgefenda við Auglýs-
ingastofu Gisla B. Björnssonar,
sem sér um alla uppsetningu, og
aðalljósmyndarana Gunnar
Hannesson, Mats Wibe Lund o.fl.
Myndirnar i blaðinu þykja
frábærar frá listrænu sjónarmiði,
og hafa þær vakið athygli viða um
heim. Hafa ritinu og ljósmyndur-
um borizt margar fyrirspurnir
erlendis frá, fyrir utan sifelldar
óskir blaða og timarita viða um
heim um ljósmyndir frá Islandi
almenns eðlis, ekki sizt þegar Is-
land er i heimsfréttunum.
Það liggur i augum uppi, að það
hlýtur að kosta stórfé að gefa út
svo geysivandað timarit, sem
Atlantica- & Iceland Review er.
Að sögn útgefenda er kostnaður-
inn á tölublað nú kominn upp i um
2,6 milljónir. Virðist sannarlega
ekki heiglum hent að láta islenzkt
timarit standa undir slikum
kostnaði, þegar tillit er tekið til
allra aðstæðna.
Við skulum aðeins lita á,
hvernig blaðið verður til, þ.e.a.s.
framleiðslutima þess. Allt efni,
auglýsingar og annað, verður að
liggja fyrir 6 mánuðum áður en
ritið kemur út. Þetta gildir ekki
um fylgiblaðið, fréttablaðið.
Dregið er að ganga frá þvi fram á
siðustu stundu, þar sem þvi er
ætlað það hlutverk að flytja nýj-
ustu fréttir, auk annarra frá út-
komu siðasta tölublaðs.
Fletti menn ritinu, sjá þeir,
að i þvi er allmikið af auglýsing-
um, innlendum og erlendum,
flestum i fullum litum. Meðal er-
lendra auglýsinga eru sumar frá
stórum og öflugum fyrirtækjum.
Nú mætti ætla i fljótu bragði áð
auglýsingatekjur ritsins væru
nokkuð miklar.. Þá er þess að
geta, að auglýsingaverð er i
samræmi við upplag ritsins.
Samanburður á verði fyrir
auglýsingu, er kemur i Iceíand
Review annars vegar (upplag 11-
15 þúsund eintök) og t.d. News-
week hins vegar (upplag
vafalaust mörg hundruð þúsund
eintök eða jafnvel miiljónir) er
þvi nánast út i hött. Verð fyrir is-
lenzkar auglýsingar i Iceland
Review virðist undirrituðum
vægt miðað við auglýsingaverð i
öðrum islenzkum blöðum og
timaritum.
Eins og fyrr sagði nýtur Iceland
Review einskis styrks eða ann-
arrar fjárhagsaðstoðar, hvorki af
hálfu hins opinbera eða annarra
aðila. Ritið er alveg kostað af út-
gefendum/ritstjórum, en þeir
tóku það skýrt fram, að starfsemi
þeirra hefði allt frá upphafi notið
mikils velvilja og skilnings, jafnt
af hálfu hins opinbera sem ann-
arra aðila.
Jafnhliða útgáfu tímaritsins
hafa útgefendur gefið út nokkrar
bækur i nafni ritsins, meðal ann-
ars i þvi skyni að freista þess að
styrkja og gera kleifa útgáfu rits-
ins. Þessar bækur munu flestir
kannast við, en þar er helzt að
nefna bókina um gosiö i Vest-
mannaeyjum, er út kom i vor s.l.,
bók um islenzku handritin (er út
kom fyrir nokkrum árum) og bók
um islenzka náttúru almennt
(Iceland the unspoiled land). Og
fyrir jólin er ætlunin að út komi á
vegum Iceland Review bók um
Reykjavik. Allar þessar bækur
komu út i fullum litum og á ensku
eða fleiri tungumálum.
Stóraukið upplag nauð-
synlegt
Já, það er dýrt aö gefa út tima-
rit sem Iceland Review. Að sögn
útgefenda hefur eitt helzta
vandamálið i mörg ár verið of
mikill tilkostnaöur miðaö viö
upplag, þ.e.a.s. allt of litlu upp-
lagi er ætlað að bera uppi hinn
mikla stofnkostnað vandaös
timarits, eða aðeins 10-15 þúsund
eintökum. Þegar komið er fram
yfir fyrstu 10 þúsund eintökin,
sem allur stofnkostnaður Iceland
Review hefur til þessa hvilt á, fer
einingarverö lækkandi. Þetta ætti
aö liggja I augum uppi, a.m.k.
þeim, er eitthvað þekkja til
blaðaútgáfu. Þar sem miðað er
við alþjóðlega útgáfu og ritið svo
vandað, sem raun ber vitni, telja
útgefendur, að ákjósanlegt og
raunar nauðsynlegt væri að auka
upplagið mjög verulega frá þvi,
sem nú er, eða jafnvel allt að
þrefalt. Og eins og málum er nú
háttað, telja útgefendur að slik
upplagsaukning sé I rauninni for-
senda fyrir þvi að takast megi að
halda þessari óvenjulegu útgáfu
áfram.
Verðbólgan heima og erlendis
verður útgáfu ritsins (sem ann-
arra) sifellt þyngri baggi, og þá
ekki sizt gifurlegar hækkanir á
pappirsverði.
Útgefendur skýrðu frá þvi, að
það myndi styrkja grundvöll út-
gáfunnar verulega, ef
auglýsingaöflun væri tryggari en
nú er, og auglýsingasamningar
lægju fyrir til lengri tima, en ver-
iö hefur fram að þessu.
Útgefendur hafa ýmsar hug-
myndir varðandi stóraukið upp-
lag ritsins, dreifingu þess o.fl., og
yfirleitt varðandi það að styrkja
útgáfuna meira, frá þvi sem nú
er. Ekki verður skýrt frá þeim
hér, enda eru þetta aðeins hug-
myndir enn þá, en væntanlega
eiga sumar þeirra a.m.k. senn
eftir að komast i framkvæmd.
Aður hefur verið greint frá þvi,
að utanrikisráðuneytið hafi
fjárlagaheimild til að kaupa ritið,
sem það siðan dreifir til manna,
sem tengdir eru ráðuneytinu um
allan heim. Þessir menn, þ.e.
einkum sendiherrar og ræðis-
menn, hafa margsinnis látið I ljós
mikla ánægju sina við útgefendur
Iceland Review yfir þvi að fá
þetta rit, vegna þeirrar ómetan-
legu kynningar á Islandi og is-
lenzkum málefnum, sem ritið ber
með sér. Hafa þeir um leiö látið i
Ijós ánægju sina yfir þvi, hve ritið
er vandaðog landinu þvi til sóma.
Þessir menn hafa siðan, hver á
sinum stað, unnið að þvi að dreifa
ritinu til ýmissa áhrifaaðila, svo
sem æðstu manna innan Efna-
hagsbandalagsins til utanrikis-
ráðuneyta ýmissa landa,
verzlunarráöa, og verzlunarfyrir
tækja, bókasafna, erlendra út-
varpsstöðva og blaða/timarita,
til ýmissa sendiherra erlendra
rikja i viðkomandi löndum, fasta-
fulltrúa og margra helztu
embættismanna alþjóðastofnana
o.fl. Hafa margir þessara aðila
orðið til að ljúka lofsorði á ritið,
bæöi hvað snertir frágang og efni.
Ljóst er, að það er tslandi
geysimikils virði — að fá slika
kynningu, sem Atlantica & Ice-
land Review felur með sér á
alþjóða gæðavisu, meðal áhrifa-
manna, alþjóöastofnana og fyrir-
tækja um heim allan. Slik kynn-
ing verður seint metin né nóg-
samlega efld. Hún ávaxtar sig
hægt, en örugglega. Iceland
Review hefur þegar, á aðeins 10
árum, náð verulegum árangri.
En þaö er fullljóst að það er
öruggur grundvöllur fyrir mun
stærra upplagi en nú'er.
Þetta verður ekki lengra hér.
Vonandi hafa lesendur eitthvað
fræðzt um hið merka fyrirbæri
Atlantica & Iceland Review og
skilja betur þýðingu þess fyrir Is-
land. Útgefendunum, Heimi
Hannessyni og Haraldi J. Hamar,
óskum við til hamingju á þessum
timamótum. Megi rit þeirra vaxa
og eflast á næsta áratug útgáfu-
starfsins.
— Step.
Kirkjudagur
Langholtssafnaðar
— kirkjumdlaráðherra flytur ávarp
IIINN árlegi kirkjudagur Lang-
hultssafnaðar i ltcykjavik vorður
sunnudaginn 2. dosembor, scm or
fyrsti sunnudagur i aðvonlu, en
þá or uppliaf kirkjuársins. Um
þessar inundir var Langholts-
söfnuður stofnaður fyrir 21. ári.
Þessaratimamóta verður minnzt
með margvislegum hætti. Að
venju verður barnaguðsþjónusta
kl. 11.30, en kl. 14.00 eða kl. 2.00
siðdegis verður hátiðarmessa,
sem báðir prestar safnaðarins
flytja.
Kl. 20.30 um kvöldið verður
siöan hátiðarsamkoma i safn-
aðarheimilinu við Sólheima, sem
enn sem komið er, er notazt við
sem kirkju. Þar mun formaður
sóknarnefndar flytja ávarp, en
siðan flytur Ólafur Jóhannesson,
forsætis- og kirkjumálaráðherra
ræðu. Þá mun séra Emil Björns-
son lesa úr ljóðum Þorsteins
skálds Valdimarssonar, cand
theol.
Milli atriða verður almennur
söngur aðvenlusálma, og kirkju-
kórinn mun flytja kirkjuleg tón-
verk.
Hátiðinni lýkur með stuttri
helgistund.
Eftir messuna kl. 14.00 mun
kvenfélag safnaðarins annast
kaffiveitingar og fram eflir
deginum.
Nú er halinn annar áfangi að
smiði kirkjuhússins sjálfs, en
grunnur þess var steyptur fyrir
tveimurárum. Er mikill hugur i
söfnuðinum að koma kirkjunni
upp hið fyrsta, og gera bjart-
sýnustu menn sér vonir um að
hún geti orðið fokheld innan
tveggja ára. Vona þeir, að söfn-
uðurinn verði samhentur i þessu
mikla átaki, enda mun verða al-
mennt til hans leitað á næsta ári.
Það er von safnaðarstjórnar-
innar og bræðrafélagsins og
kvenfélagsins, að ailar sam-
komur sunnudagsins verði fjöl-
sóttar.
Jólabasar í Keflavík
í SUMAIt stofnuðu eiginkonur
fclaga björgunarsveitarinnar
Stakks í Keflavik og Njarðvik
með sér klúbb sem hefur það
markmið að aðstoða með fjáröfl-
un til starfscmi svcitarinnar.
Björgunarsveitin, sem varð 5
ára á þessu ári, hefur komiö sér
upp fullkomnum útbúnaði til
björgunarstarfa, og vinnur nú að
innréttingu húss, sem hún hefur
keypt fyrir starfsemi sina, til alls
þessa þarf mikið fé. Klúbbkonur
hafa frá stofnun klúbbsins komið
saman einu sinni i viku og búið til
skemmtilega muni á jólabazar,
sem haldinn verður i Tjarnar-
lundi I Keflavik á sunnudaginn
kemur klukkan 2. Auk muna, sem
klúbbkonur hafa framleitt, verða
á bazarnum nokkrir munir, sem
aðrir uelunnarar hafa gefið.
Stjórn kvennaklúbbs björgunar-
sveitarinnar Stakks skipa:
formaður Hulda Guðráðsdóttir,
varaformaður Elin Guðnadóttir,
ritari Hallfriöur Ingólfsdóttir,
gjaldkeri Sólveig Þórðardóttir.