Tíminn - 15.09.1974, Síða 6
6
TÍMINN
Sunnudagur 15. september 1974.
Skarö i Landsveit ( um 1930)
Ingólfur Davíðsson:
“yaa í gar i wy nla d UUIU aga xxxix
„Og Fjallasveit upp á há-
lendinu” stendur i gamalli
landafræði. Viö vorum á austur-
leiö nokkrir náttúruskoðendur i
leiðangri Pálma Hannessonar
sumarið 1935 og gistum á
Grimsstööum. Fram var borin
súpa og saltkjötsjafningur,
góður matur. En þegar við þótt-
umst allmettir kemur á borðið
finasta Hólsfjallahangikjöt i
eftirmat! Siðar hef ég oft farið
um Fjöllin og skal nú vikið að
Möörudal sumarið 1950 og birt
mynd af kirkjunni. „Möörudals-
bóndinn byggir hér blessaða
kirkju sina. f himnareikninginn
honum er hripuð vinsemdar-
lina”.
Já, Jón bóndi i Möðrudal
byggði litla, laglega kirkju, sem
Hafursá (13/8. 1948)
Laugar í Reykjadal (ágúst 1942)
Kirkjan I Möörudal á Fjöllum (1950)
var vigð 6. sept. 1949. Málaði
sjálfur altaristöfluna, enda list-
fengur á ýmsa lund. 1 Ferða-
bókinni 1882 segir Þorvaldur
Thoroddsen m.a. að i Möðrudal
var þar þá litil kirkja og
fornfáleg sem átti að fara aö
gera við. Prestakall var i
Möðrudal til 1716, en siöan
þjónað frá ýmsum prestssetr-
um. 1 Möðrudal hafa lengi setiö
góðir bændur og gervilegt fólk.
Gyða Thorlacius sýslumanns-
kona gisti i Möðrudal árið 1814
og segist hafa átt þar góða gist-
ing. Heimamenn voru þá 18,
„góðlátlegt, þrifið og vingjarn-
legt fólk”. Húsbóndi átti sex
börn sem „aldrei höfðu komið á
neinn annan bæ” og þó var elzta
dóttirin gift og átti þrjú börn.
Þar var þá litil kapella á stærð
við litla stofu, með tveim
smágluggum i öðrum enda, og
milli þeirra mjótt og hátt borð
með hvitum dúk i altaris stað,
og þar yfir Kristsmynd á krossi
i tinramma. Þó dætur bónda
væru heimalningar voru þær
hinar snyrtilegustu sveita-
stúlkur, sem frú Gyða hafði séð
á ferðinni, og vel að sér i
hannyrðum og útsaum, og höfðu
fléttaö fagrar körfur úr viðitág-
um.
Litum nú á mynd frá Laugum
i Reykjadal, tekna i ágúst 1942.
Bæði þá og siðar fýsti margan
unglinginn i Laugaskóla og varð
þar fyrir andlegri vakningu. Á
myndinni sést skólinn til vinstri,
reisuleg, ljós bygging. Iþrótta-
húsið fyrir miðju og húsmæðra-
skólinn til hægri. Ibúðarhús
uppi i brekkunni. Þar er viða
jarðhiti i hliðinni og margir kar-
töflugarðar. Vegurinn heim
var æði bugðóttur i þá daga og
timburbrúin varla traust. Helgi
á Gvendarstöðum gróðursetti
birkihrislur við tjörnina fram
undan skólanum, og puntur
prýddi lika bakkana.
Myndin af Haf'ursá, næsta bæ
utan við Hallormsstað, er tekin
13/8. 1848. Skógræktin hefur þá
jörð til umráða. Viða koma i ljós
litlar birkihrislur, enda fýkur
þangað fræ úr Hallorms-
staðarskógi. Myndirnar af
Laugum i Hreppum (1957) og
Argilsstöðum á Rangárvöllum
(1958) sýna bæöi nýlegt og
gamalt byggingarlag, og hlý-
lega trjálundi.
Loks er svipmynd frá Skarði i
Landsveit (1930). Ferðamenn
(Hallgrimur bókavörður,
Tryggvi ráðherra o.fl.) hafa
lagt bilnum sinum við grjót-
garðinn um kirkjuna. Undir-
ritaður kom fyrst að Skarði
fyrsta gosdag Heklu 1947. Hópur
skólafólks virti fyrir sér
hamfarirnar, sá héðan
gosmekkina og heyrði
drunurnar. Varð öllum þetta
ógleymanlegt. Já, „trautt mun
ég trúa þér tröllvættur forn,
skapandi máttur og skaðræðis-
norn”. Það er langt á milli
Skarðs og Möðrudals, en „eldur
geisar undir” ekki allfjarri
báðum stöðum.
Laugar I Hreppum (27/8. 1957)
Argilsstaðir, Rangárv. (9/8. 1958)