Atuagagdliutit - 18.07.1968, Qupperneq 15

igdlume atortugssanut taorsi-
gagssarsiagssat
peKUtlnlk igdlumlldnSt atortug-
ssanik avdlanlk pislsaguvit igdlu-
me atortugssanut BIKUBEN-lmit
taorsigagssarsiagssat klgsautlgl-
ssangnik piviussungortltslslnåu-
put.
igdlume atortugssanut taorsigag-
ssarsiagssat éiparingnit klsermau-
ssunitdlo pineKarsinaussut atorne-
icarslnåuput igdlumlk plsinerme
akllérKårutitut lmaltlnit atortug-
ssanut akiliutitut — taimailioru-
vitdlo kontantimik akilinerup 1-
luakutigssarititai pisavatitaok:
igdlume atortugssanut taorsigag-
ssarsiagssat pivdlugit periuslg-
ssangnik BIKUBEN osaloKatigluk
— ilingnut akilersinauvdluarpoK.
BOSÆTN INGSLÅN
Skal De købe møbler eller andre
ting til hjemmet kan BIKUBENS
bosætningslån gøre Deres ønsker
til virkelighed.
•
Bosætningslånet, der ydes såvel
til ægtepar som til enlige, kan
anvendes både til boligindskud og
til boligindretning — og så får De
fordelene ved at købe kontant.
— Tal med BI-
KUBEN om be-
tingelser og vil-
kår for bosæt-
ningslån — det
betaler sig for
Dem...
BIKUBEN-imit BIKUBEN’s
De får bedre råd til det hele
tamaisa akigssaKartitdluarnerulisavatit
autdlarpoK, kinguninguale atorfinig-
tinekardlune Finmarken-ime niuver-
nerme, niuverniakatigingnutaok ata-
ssume. tamånlsaoK tupigusutigssau-
ssumik sulivoK sujugdlermigdlo niu-
vertuvdlune Kjellefjordime ama Ta-
nen-ime, 1770-imilo tåssångånit nug-
tinekarpoK Vadsømut, tåssanilo to-
kuvok 7. januar 1772, sulerusungner-
ssuata ilungersorneratalo Finmarken-
imlsaok niuverneK sujumukartitdlua-
rérmago, amalo silatumik erkarsauti-
givdluagkamigdlo ilioriauseKartarnere
„inuinait iluakutigssånut" kutdlersa-
rissaisa iluarivdluarsimavait.
Lars Dalager niuvertuvok pikorig-
sok angutauvdlunilo sujunigssamut
issigissoK nunap inuisa iluakutigsså-
nik påsingnigtoK, sukangassorssusi-
magunaraluarpoK, kisiåne pikorigså-
simavdlune, tamånalo ilåtigut ma-
lungnarsissarpoK OKautsinik ilikajå-
ssusiatigut, kisalo kamajasujusima-
vok, tamånalo pingårtumik ajoker-
suiartortitanut misigitisimavdlugo, i-
lungersortuardlunile suliuarsimavoK
kalåtdlit ajunginerpåmik iluakusemi-
ardlugit, kalåtdlinitdlume asanekar-
Pok, tåssame niuverniardlune nuna-
Karfingmingnut tikitarnere nagdliu-
torsiorfigtut isumakarfigissarmtigik.
Dalagerip ukiune atugarigsårfigine-
russamine — Påmiuninerme nalåne
— agdlagpai „kalåtdlinut tungatitat",
tåukunatigutdlo arka atuagagssianut
ilångusimavok. imarait kalåtdlit inu-
nerånik, ilerkuinik maleruagagssåinik
il. il. taimåtaok ajokersuiartortitsinek
pivdlugo Okauserissanik naitsunik,
tåukulo takutipait Lars Dalager inuit
sujuarsarsimångitsut inunerånik på-
singnigtuvdlunilo okalugtuartussok
pikorigdluinartok, kisiåne kalåtdlit i-
lerkutokåinut kingornutagkanut atar-
kingnigdluinardlune, ardlaligtigutdlo
iluarsissutauvdlutik Kalåtdlit-nunåt
inuilo pivdlugit sujornatigut nalunae-
rutaussartunut. tungatitanut ilångusi-
mavåtaok Kalåtdlit-nunåne niuverne-
rup iluakutai akornutigissailo pivdlu-
git isumaliutigssissut åma sermerssu-
åkut angalanine pivdlugo nalunaerut;
tåuna nalunaerut pingårtumik ma-
lungnautekarpok, tåssaugamime pi-
ngortitap erkumitsortånut, sermerssu-
armut, silarssuarmiunut ilisimatitsi-
ssutit sujugdlersåt.
I. O.
BESKYT DEM —
Brug kun
ABIS kondomer.
I hver pakke indlagt
vejledning på dansk og
grønlandsk.
Danmarks bedste.
Forlang blot 3 stk.
grøn eller guld
med isbjørnen.
Grønlands-
pakning
fine tynde
uden reservoir
Ilingnut uvgQtlgulor-
nav&rsåmlarlf —
ABISip pøj utal kislsa
atortåkit.
pdrtat tamarmik kav
dlunåtut kalåtdlisutdlo
ilitsersø ti tak arput.
Danmarkime pitsauner-
påt.
pisini arångavit OKdinar-
tåsautit „nanortalingnik
pingasunik —
Korsungnik imaluntt
sungårtunik".
Sweet Dublin
den irske tobakstype..! I irlandimiut tupautåt
mild, sød og
med herlig
smag og duft..
sakukitsoK, Kasi-
lmgitsoK, mamar-
toK tipigigsordlo
det er den med
irsk whiskey..!
tassa tauna
irlandimiut
whiskey-
anik
akulik..!
SKANDINAVISK TOBAKSKOMPAGNI
504 D
Lars Dalager åma Kalåtdlit-nunåne sulinera
pilersinekarpok kangerdlungme auli-
sagakardluartume atekalerdlunilo
K’ekertarssuatsiait.
pitsaunerpåmik tunga vekardlune
sulivok, kalåtdlit atugarigsårtiniar-
dlugit niuvernerdlo sujuarsarniardlu-
go, igdluatungåtigutdle ajokersuiar-
tortitat kungimik tunulekutakartut
akerdleriuarpai. nangminek sujuner-
sornekarsimagaluarpok „ajokersuiar-
tortitsinermut ikiortingorkuvdlugo",
kisiåne piumångilak. taorsiutdlugo ka-
tångutigingniat ajokersuissokarfiat a-
tåssutekarfigilerpå, tåukulo isumaka-
tigilerpai tamatumungalo pekatigi-
titdlugo ajokersuiartortitat kungimit
tapersersugaussut akornusersorniar-
nigssånut sapingisamik iliorniartar-
dlune. puilassok parnaertalerpå niu-
vertokarfingme imermik pisinaujung-
naersitdlugit ungasigsumitdle imer-
tartariakalersitdlugit, niorkutigssanik
tuniussiumajungnaerpok, tåuko neri-
ssagssanik nutånik taorserniartalera-
migit. nålagiartokartitdlugo okalug-
fiup silatåne kokiångunåinartumik
nipiliortitsissarpok, agdlåme naggatå-
tigut ima sualugtigilerpok, atausiåina-
rane, kisiåne ardlaleriardlune palase
ånersitardlugo. ajoke Rachlew Nung-
mitok a j okersuiartortitsekatigingnut
agdlagsimavok „21. juli 1766 umiar-
ssup tikinerata kingorna Dalagerip i-
luarisimagå hr. Biørn kingåtigut ka-
niatigutdlo tigdlusavdlugo europa-
miut kalåtdlitdlo najutoralugit, tai-
maisiorumavdlungalo neriorssorpå-
nga“. hr. Biørn tåssauvok ajokersuiar-
tortitak.
inussutigssarsiornerup ajorsiartor-
neranut Dalagerip ajokersuiartortitat
pissutipåitaok, isumakarame kalåtdlit
katerssuinarait piniarfigigsunitdlo ki-
magusimatitdlugit tarfinartungortit-
dlugit kinussartungortitdlugitdlo, ki-
siåne ilåtigut isumaitdliortumik katå-
ngutigingniat nersortardlugit, nauk
tåuko angnerujugssuarmik sukanga-
nerussumigdlo taimaisioraluartut.
ajokersuiartortitat kungip taperser-
sugaisa åma Dalagerip akornåne pi-
ssutsit ima såkortusitigiput Kalåtdlit-
nunåniginarnigsså ajornarsivdlune.
1967-ime taimåitumik Danmarkimut
ukiut 250-it migssdne matuma sujornagut inungorpoK Kalåtdlit-nunåne su-
juarsaissoK Lars Dalager, tåussumalo arKa nunap okalugtuagssartaine agdlag-
sixnavoK pissutauvdlutik sulerusussusia amalo ilungersortumik avKutigssiuissu-
nera niuverneK sujuarsarniardlugo taimåtaoK nunap inue iluaKutigssiordlugit.
Lars Dalager inuit pisujungitsut er-
neråt Lollandimit nagguvililc, kisiåne
Kangarpiak inungorsimanersok ilua-
mik ilisimanekångilak, tåssa najorku-
tagssausinaussut ilåine agdlagsimang-
mat Dragsminde-me Rødbyp umiar-
ssualiviata erkåne 1715-ime inungor-
simassok, avdlanilo okautiginekardlu-
ne 1719-ime Københavnime inungor-
simassok amalo avdlane okautigine-
Kardlune Rødbyme 1772-ime inungor-
simassok, atåtagalugo niorkutigssanik
erkunekartartunik akileråruserissok
misigssuissussordlo Jens Laursen Da-
lager, kisiåne méraunerme ilarujug-
ssua Lollandimlsimåsassok ilimanar-
torujugssuvok ilisimanekarmat nukå
téssane inungorsimassok.
nangminek okalugtuarpok 15-inik
ukiokalernine tikitdlugo atuartusi-
mavdlune, avdlamigdle ilikagakarsi-
manane taimågdlåt „inuinait kristu-
miussutsimut tungassutigut ilikarta-
gait åma ingmånguak agdlagsinauv-
dlunilo kisitsisinauvdlune", atuartoré-
ramilo „inussutigssarsiulerpok suleru-
lungnek ilungersornartok avkutigalu-
go“. sutdlivigisimagunarpå igdluata
kingornalo ningauata, niuvertup Ja-
cob Severinip Kalåtdlit-nunåliartau-
tinut umiarssualiorfia uningatitsivigi-
ssartagålo Hals-imitok, tåssane ili-
niarsimavdlugit „tingerdlautit suping-
higssåt ipungnerdlo, kisalo uvseru-
mik orssutdlo iginerånik sukujuleri-
nek sungiusarsimavdlugo".
tåssångånit, 1739-mile imaka, Seve-
rinimit, taimane niuvernermik kiser-
måussivdlune ingerdlatsissumit, Ka-
låtdlit-nunånukartinekarpok, 1742-
mitdlo Påmiune niuvernerme ikior-
tauvok niuvertordlo pekatigalugo ig-
dlokarfik tungavilerdlugo. ukiok a-
tausek kångiutinartok niuvemek
nangminérdlune niuvertutut sujuler-
ssugarilerpå, ilungersordluinardlunilo
sulinera pissutauvdlune igdlokarfik
tåuna taimaitinekångitsorpok, nauk
umiartorfiginekartarnera ukiune su-
jugdlerne agsut ajornakusorsimagalu-
artok.
1748-me Påmiut kimåpai. kisiåne u-
kiut mardluk tamatuma kingorna tå-
ssunga uterkigpok, Jacob Severin tai-
maititariakalermat niuverniakatiging-
ne tigumingnilersimassune atorfine-
rérame. pekånginerane niuvertokarfik
taroriartorsimavok, kisiåne ukiut
mardlugsuit ingerdlaneråne Lars Da-
lagerip ilungersortumik sulinermigut
iluagtisikiartortilerpå, tamatumunga-
lo pissutaussut ilagåt inumarigsumik
sapitsumigdlo kalåtdlit pekatigingma-
git okausilo ilikalersimavdlugit.
Påmiuninerme nalåne åma sermer-
ssuåkornera tusåmanartok pisimavok.
taimane isumakartokarpok kavdlunåt-
siait nunakarfiat kangigdlek Tunumi-
tok, nunavdlo åssinge nåpertordlugit
tamatuma tungåtigut ipertungilak,
taimanilo Kalåtdlit-nunåne misigssui-
nerit sujunertaråt kavdlunåtsiakar-
fiup kangigdliup navssårinigsså. tai-
måitumik 1751-ime ukiåkut Dalage-
rip kalåtdlit ilåt okalugtuartok tusa-
ramiuk autdlainiartitdlune „sermer-
ssup“ igdluatungåne nunat tågdlersi-
manere takusimavdlugit Dalager ka-
låtdlit ardlagdlit ilagalugit aulaja-
ngerpok tagpavunga misigssuiumav-
dlune isumakarame „kavdlunåtsia-
Karfiup kangigdliup kåkarisinaugai".
anguvåtdlume „nuna“ erkartornekar-
tok, påsinarsivdlunile tåssaussut kå-
karpåluit portusut 13—1600 meteriu-
ssut sermerssuarmit kaujatdlangne-
karsimassut Siorkap timånitut. tau-
valo ilisimassagssarsiortut uterput, ki-
siåne Lars Dalager europamiut ser-
merssuarmut kakissisimassut sujug-
dlersaråt, kåkatdlo navssårinekartut
erkortumik atsernekarput „Dalagers
Nunatakker" sulinera pivdlugo erkai-
niutitut.
pikorissutsine pivdlugo niuvernerup
tungånit nersualårnekarpok, tamatu-
malo kingunerå 1754-ime Nungmut
nugtitaungmat, tåssanile ingerdlavdlu-
arpatdlårane.
tåssanisaok erngerdlune ilunger-
sortarnermisut sulinialerpok niuver-
nerup sujuarsarnekamigssåta sania-
tigut kalåtdlit nangmingnek sokuti-
gissait isumaginiardlugit. ilåtigut u-
kiut ingerdlanerine, pingårtumik hol-
landimiut niuverneratigut, autdlaiser-
påluit ajortut kalåtdlinut pisiaritine-
karsimåput, tåukulo atordlugit tiv-
farterdlutik autdlainiartardlutik, ta-
matumunalo nangmingnek iluakuti-
gingisamingnik puissit ingerdlaortor-
ssuit piniångitsortardlugit ukiugssa-
mutdlo perkumautigssanik amernig-
dlo nåmagtunik katerssisanatik, ta-
matumunalo niuvernek ingerdlaner-
dliordlunisaok orssut åmitdlo namag-
tut tuninekamek ajormata. Lars Da-
lagerip påsisimavå puissiniarnek ka-
låtdlit inussutigssarsiutaisa pingår-
nerssarigåt niuvemermutdlo pingåru-
tekardluardlune, taimaingmatdlo su-
miginarnekarpat ajutomerssuakåsav-
dlune. taimåitumik autdlaisit ajortut
pisiariortorpai åssiglngitsutigutdlo ka-
låtdlit inussutigssarsiutitokånut, pui-
ssiniarnermut, utertiniarssarigaluar-
dlugit, tamatumunale ilåinakussumik
iluagtitsivdlune, taimåitordle Nung-
minerane orssut tunissat amerdlisi-
måput. åma niuvemiakatigit nuna-
karfingmik pilersitsisipai Påmiut
Nuvdlo akornåne imåkut avkutip si-
visokissup kerkatungåne. nunakarfik
15