Atuagagdliutit - 13.04.1983, Page 30

Piorsarsimassuseq
(Qup. siul. nangitaq)
kanangnersariarame sikut navdlorne-
rit tipitikai uvdlut pingajugssåne Kau-
vok atdlåridgssuaK Napassup piutå-
tut ukiume agsarneK anersårsimaor-
toK. navdlornerit kanangnap tipititai
Kångiusimeriardlugit NapassumTt ka-
ngimut autdlarsimavoK puldlatine ta-
kuniardlugit. ingerdlåinardlune Ker-
rugdlip avangnåne kangerdluarångu-
ax putdlateKarfine pångerdlugulo
tagpikångåinaK tulugkap Kardlutiga-
lune Kåtsiartunguvdlune sorssugsi-
mavå.
nagdlerdlugulugoK OKalussavig-
sorssuvdlune agpi'saoic: »takung-
KuagoK«. taimalo Kardlorfigerérdlu-
go ilungmut uti'saoK. aitsåt tarrisori-
niardlugo uisåinavigssuaK nuem-
saoK. inugtålo nagdlerdlugo nipine
tamåt suåusavå »taKongKuåK«, uter-
dlunilo.
asule pinaviångingmat tagpikunga
pulaterdlune, ulerKavdiunigOK sig-
ssaK tinigdlualerugtortOK Ki'nguane
ulemanerup atinguane takulerpå å-
tårssuaK silo nutåvigssuaK unuaung-
ma( tipisimassoK. imågdlåt teriangni-
artaminut ilångutdlugo tikiupå.
ilångutdlugo nanciuteKarfigilår-
dlara Atuagagdliutine nr. 10, 9.
marts 1983 Dånialip tOKunera ag-
dlauserigavko Kåinamik ånåussiniar-
dlune imaersinera ilurnut pisimassu-
vok Kavsit Kåinat nalungisåt. taima-
ne anorerssuångilaK.
anorerssuarsiornerale tåssauvoK
24. februar 1908, taimane uvdloK
Kangåmiune Kåinat arfinigdlit aju-
nårput.
råtdl!
Napassormiut-uko tulugkåmik King-
meKartartut. 1970-ikune ilaKutarit a-
tautsit nrérartagdlit tulugåK mikissu-
vigssuaK Kingmersårisimavåt. ukiune
tamåkunane merKat nreraKatertik o-
KalugtOK OKausia ugperingikuniko,
taimailiorumavdlunilumt OKalugtOK
tainrailiusangatingikuniko OKartar-
put »ratdi.« isumaKartoK saperputit,
kukuvutit imalunTt sagdluvutit.
OKariartauseK tåuna uvdlut tamai-
sa uma tulugkåp tusartuarsimaga-
miuk ilikarsimassupiluvå-åsTt.
taimaitdlunime tingmissalerpoK,
tingnrigångamilo iningnårisimavdlu-
go Portukip Kåva. Portuké KeKertå-
nguvoK mikissoK portukutdlak Na-
passup Portukivdlo akornat ikeraså-
nguaK umiatsialiviuvoK.
taimaitdluniåsTt aussarigsissoK tu-
lugaK igdlup såvanit tingigame Por-
tukTp Kåvanut alånguanut nu'poK.
atåmpordlo aulisartOK aKutera-
langminik iluarsaissoK, agsaissoK,
agsut tulugkåp alapernåupå niance u-
vertitardlugo issigalugo. iluarsaissup
iluarsagkane inerdlugo ikussoriardlu-
go tamatsåt nusugpå autdlarteriar-
dlugo. itigardluaussarå Kulåne tulug-
kåK una sutdlartoK-una, avdlamik
nivdlingilaK »ratdi.« Kavseriardlugo
autdlartiniardlugo itigarålo Kulåmt
nipéråungitsumik KardlusaoK:
»råtdl.«, ilåne sivitsusertardlugo. tai-
maitdlunime autdlartitsiniaK aulisar-
toKatime tulugkamit agpiuneKartar-
nine narrautdiugo OKarsimavoK: »pi-
ngarssuardluna autdlaitdlarnago«.
• Kultur
inuniatdlarkigsut
Avigårmiup Dortip åsTt tOKorérsup
tulugkat KanoK iliortarnere nalencer-
sordlugitdlo ugperivai silasiutigalugit-
dlo kukusångitsut. uvdlukut uvdlå-
kutdlurut tulugaK Kardlutigalune pu-
kitsunguvdlune tuaviordlune Kulaug-
pat Dorthe OKåsaoK: »åsTt Kavånga
aggersoKarpoK«. tåssalo uniusanago
tikitoKåsaoK.
uvanga avane avangnåmleravta tu-
pigissarpåka tulugkat inuniatdlancig-
simåssusé. ukiume pavångåmt samu-
ngarssuaK sikugpat suna tingmiå-
nguagsså. isserssuvdle KerKane pi-
niartut exalugssuarniuserdlutik eKa-
lugssuarpata, exalugssuardlo sikup
Kånut KaKigpåssuk tulugkat ikinår-
natik tåkutarput nerriserdlutigdlo.
sulile tupiginerussarparå Kimugtut
kågdlutik eKalugssuaminertortut tu-
lugkat akunermingne nerissut suvdlu-
git såsavait. taima umassusinaussu-
nut avdlanut KingmeKatimingnutdlu-
nime Kåsugtigalutik tulugkat erKå-
nguamingnTkaluarpata soKutigingit-
sutut itarpait — imaKauna siggussue
ersigissarait. ilame uvagutdlumt inuit
såkoKarata sapigkavut tulugkat artu-
ngilait.
sorssungnerup nalåne ManTtsume
eKalugssuit tingue nåparlanut por-
tugkat Talunguamut katerssorneKar-
tarput AvangnånugunarpoK inger-
dlaterKitagssat. taimaitdlutik-åsit tu-
lugkat Talunguanut kugssaujungnai-
vingmata asulmax misiligdlugit pile-
riatdlarait nåpartaK natåva matua
Kajangnaerdlugo sorKarserigaK ikut-
dlugo angmarsimagåt, tauvagoK i-
marssue nerivdlugit åparsårait.
Arkalo sumlpit?
1960-ikune tugtorpagssuit Kanger-
dlugssuarme pilerugtormata ilaKuta-
rit ArKalumik ateKartumik aulagsa-
rigserugtortumik nukagpiarartagdlii
KangerdlugssuarmTtarsimåput. Ar-
Kalortåtdlo aulagsarigserugtorneK ar-
dlånukarsimariartOK ilaisa suaortali-
savåt: ArKalo sumlpit?
tåuna Ancalo tulugkat åslt ilåta ilf-
karsimassupiluvå. Kularnångitsumik
ituata tugtutaisa perdlukuinik inuv-
dluteKartardlune uverisimassoK. ar-
dlånigoK tovKat sanerKutilerdlugulo
KardlusaoK:
»arKalorng« »arKalorng«.
åma ilåne tulugkat sapTnencusåu-
tarsimåput. sordlo isumarssuartik i-
luarisimåriardlugo Kardlutigalutik si-
låinåkut uligtardlutik, imalunTt nang-
mågssaeriaKåtårtardlut ik.
angajuma Manitsup kujatåne ka-
ngiane Imartorngup timåi.e igdloKar-
tup 1930-kutdle Kitereuneråne kalåt-
dlit igdlutoKånik Karmai ilåinardlugit
sorunalime Kulivdlugulo igdloKar-
tup, ManTtsume igdloKaraluardlune
igdlunguane tåuna Imartorngup ti-
månltoK sumlssusia taivdluardlugo
Ujarasugssugtagdlip timånltoK nuå-
narivdluinarpå. inunermilo uvdluine
amerdlanerme kisimTvfigiuartardlugo
agdlåt nagdliutorssuarne Kimåsana-
go, tikerårfigineKartuartardlunile.
tulugkat nuånarivdluinarpai. ilåni-
gOK silarlik iluarisimåriardlugo e-
Kaersårtartorssugamik. atauserssua-
roK l'maKa silåinåkut uleKåtårnermik
ilinialerugtortoK,nuånersisitdlugo si-
nunavtine uvdlut nutåt atutilermata igdloKarfit perdlukorfé tulugkat maup'
gingitdluaussartarpait. inuniarneranume ilaulersimåput.
låinåkut-åsTt uligkaluarneK Kularnå-
ngitsumingoK silane maligdlugo pu-
kutsujorsimavoK. åsså imånut nåka-
ngajavigsimavoK. nunamungoK mi-
kame imunga ukissivoK, imaKa silag-
torsertOK.
mivfigeratånguarpå!
måna ManTtsume avKusernit ilåt ate-
KarpoK Susannevej. tåussunra Kulå-
rnpoK KåKax Kanga Nasigtarfig-
ssuarmik atilik. tåussunra Kåvanut
savinrineK ulamertOK ikuneKarsima-
vok. ilåniåsTt ukiagssåkut silasardlu-
ne agsarnersoK silalo agsut årdleri-
nartOK tulugkat sapInerKusåutut issi-
gingnårpåka-vut. tåuna savinrineK u-
lanrertOK isigkamik igdluinånik tutn'
dlugo mivfiginiaKåtåråt. tamarm|K
saperpåt, ilame tagpikånga anordje"
rame, una isigkap igdluinånik tuttv"
dlugo uningaviginiåsavdlugo ajorn^'
runarame.
takulerparputdle atauserssuat'
Kardlutigalune agssumukårtoK. taU'
ssunrapiluvdlo isigkane igdluinått>K
nrivfigeratånguarpå, sivisungitsurrnS"
die. ingagdlutik ilarssue nivdlerång3'
mik.
sineriavtine tulugkåmik nuån3'
ringnigtorpagssuaKarmat una allk1-1'
tarerKuvdlugo agdlalårpara ilåinaku'
galuamik inigssaK pileravko.
K. Møller, ManltsoK-
30 NR. 15 1983
ATUAGAGDLIUTXT