Atuagagdliutit - 13.05.1987, Qupperneq 7

7
Utoqqartagut ulluinnami inuunermut a-
kuunissamut periarfissarinnerusaria-
qarput. (ass.:LIL)
Utoqqaat ilisimasaat kinguaaminnullu
tunniussinnaasaat pisariaqartippavut.
(Ass.:A.Høegh)
Kinaassuseq
Kalaallit Nunaat, ICC nunallu tamat akornanni
naalakkersuinikkut pissutsit
Ukiuni kingulliunerusuni inuit nunatta a-
vataaneersut kalaallit kinaassuserput a-
peqquserniartalersimavaat, naggueqar-
nerput Kalaallit Nunaallu uagut nunavit-
situt misigisaqarfigineripput apeqquser-
niartalersimavaat. Qamuuna tamatta na-
lunngilluinnarparput kikkuulluta, kalaa-
liuvugut Kalaallit Nunaanni najugallit.
Taamaattuarsimavorlu allaat nunarput nu-
nasiaagaluarmat, taamaapporlu ullumi nam-
minersornerulersimanermi, naak pissutsit a-
migaatillu ilaatigut toqqissisimajunnaartitta-
raluaraatigut.
ICC pingaartipparput
Inuit Issittorimut Kattuffiat tassaavoq ilaa-
tigut issittumi inuiattut kinaassutsitsinnik up-
pernarsaavigalugu nukittorsarfigisinnaasar-
put. Taamaattumik INUIT ATAQATIGIIT
ICC-mi ilaanerput suleqataanerpullu pingaar-
tilluinnarparput. Tassuuna nunat tamat akor-
nanni naalakkersuinikkut isummersortarsin-
naavugut, naggueqativut Canadamiut Alaska-
miullu peqatigalugit — isummavullu tusaane-
qartarput. Tassa ICC aqqutigalugu issittoq
tamaat isigalugu naalakkersuinikkut ineriar-
tornissamut isummagut saqqumiussortarpa-
gut ineritikkiartorlugillu.
Suleqataasimavugut ilaatigut oqaatsitta i-
nuusaatsittalu tammatsaaliorneqarnissaan-
nut aalajangersagaliomermi, taamatullu issit-
tumi avatangiisit mingutsinnaveersaarneqar-
nissaat, issittumilu sakkussiaqannginnissaa-
nik aalajangersagaliomermi.
Apeqqutit tamakkuupput aamma INUIT
ATAQATIGIIT nunatta iluani naalakkersu-
inikkut suliniutitut pingaartilluinnagaat. Taa-
maalillutalu Inuit Kattuffianni peqataanerput
nunatta iluani sulinermut ingerlatitseqqinne-
ravoq, naggueqatitsinnik isumasioqateqarfi-
gisinnaasarput.
Naggueqatitta naapittarnerisigut Inuit a-
komatsinni naggueqatigiinnitta pingaartinne-
qarnera uagullu pingaartitarput malunnartar-
poq. Inuiaassuseq ukiuni tusintilinni avata-
ngiisit imaannaanngeqisut avatangiisigalugit
atajuarsimasoq. Inuunitsinni atukkavut ullut-
sinni allanngoriartupilooqaat. Taamaakkalu-
artoq immitsinnut tatigeqatigiinnissaq pisa-
riaqartittuassavarput — immaqa aatsaat taa-
ma pisariaqartitsigalugu.
Tassami tamanna uagut meeqqattalu qanoq
siunissaqarnissatsinnut sunniuteqarniarnit-
sinni toqqammaviit pingaarnersaraat.
Kiffaanngissuseq sulissutigalugu
Namminersomerunermik inatsisip massakkut
ilusilerneqarsimanerani illersornissamut nu-
nanullu allanut oqartussaaneq killeqartinne-
qaqaaq.
Tamaangaannarli killittariaqanngilaq.
Maani nunami inuuffigisatsinni, Danmark-
imi nunarsuullu sinnerani isummersornitsigut
inuinnaat ineriartornermi sunniuteqaqataane-
rat annertusartariaqarparput.
Silarsuarmioqativut naalagaaffeqatigisavul-
lu uagut oqarfigisassaraavut politikki uagut
sinnerluta ingerlanneqartoq qanoq isumaqar-
figineripput. Tamannaavortaarmi silarsuarmi-
oqatitsinnut — naalagaaffeqatigiinneruttaaq
iluani — tusarneqarnissatsinnut ataqqineqar-
nissatsinnullu periarfissarput.
Utoqqaat
naapertuuttumik
atugaqarlik
Utoqqalinersiat pissaqarneq naapertorlugu
angissuseqartariaqarput aappariillu immikkut ilivitsumik
utoqqalinersiuteqartariaqarput
Utoqqalinersiutit tunngaviusut qaffanneqar-
nissaat Inuit Ataqatigiinni sulissutigaarput,
pisariaqartitsivissut atukkamikkut pitsan-
ngorsaavigineqarnissaat anguniarlugu. Isu-
maqarpugut illuatungaatigut inuit utoqqali-
nersiutit saniatigut isertitaqameq tunngavi-
galugu pisartakkamikkut annikillisaaffigine-
qartassasut, isertitaqqortunerpaallu pisin-
naaj unnaartariaqartut.
Aammattaaq anguniagaraarput akissarsi-
at nalinginnaasut qaffakkiartornerat ilutiga-
lugu utoqqalinersiat qaffaaffigineqartassa-
sut. Aammattaaq isumaqarpugut aappariit
tamarmik immikkut ilivitsumik utoqqaliner-
siuteqarnissaat anguniartariaqartoq, tul-
luanngitsumik immikkoortitsisoqarsinnaa-
nera pinngitsoorniarlugu. Ullumikkummi pe-
riusaasut tunngavigalugit amerlanertigut ar-
nat eqqugaasarput, soorunalimi tamanna a-
kuersaarsinnaanngil arput.
Ikiorneqarnerat pitsaaneq
Utoqqartagut sapinngisamik angerlarsimaf-
fimminniiginnartariaqarput, ikiorserneqar-
sinnaanerannullu periarfissat ullumikkornit
pitsaanerusariaqarput annertunerusumillu
qaammarsaataasariaqarlutik.
Utoqqaat illuini sulisut pikkorissartinne-
qartarnissaat pissu-iaqarpoq, ullumikkummi
ilaatigut ilinniarsimanngitsuinnaat suli-
sorineqartarput. Taakkulu akisussaaffimmik
annertoqisumik tigummiaqartarmata, ilin-
niartinneqartarnissaat pisariaqarluinnar-
poq.
Taamattaaq utoqqaat nukisallit sulerusut-
tullu suliassaqartinneqarnissaat ammajuar-
tariaqarpoq, minnerunngitsumik suliamik i-
linniagaqarsimanngitsut taamalu soraarne-
russutisiaqarsinnaanngitsut eqqarsaatigalu-
git. Taamattaaq meeqqat inuusuttullu kater-
suuffiini utoqqaat ilisimasaasa atorluarniar-
neqarnissaat oqaluuseriinnarnagu piviu-
sunngortinniartariaqalerpoq. Inuiaqatigiim-
mi ataqatigiittuarnissaannut utoqqartagut
pinngitsoorsinnaanngilagut toqqorsimaar-
tiinnarsinnaanagillu.
MEEQQAT
Inuiaqatigiit peqqissut imminnullu napatissinnaasut
pilersissagutsigit pisariaqarluinnarpoq meerartatta
peroriartornerminni pitsaasumik atugassaqartitaanissaat,
angerlarsimaffinni, meeqqerivinni, atuarfinni sunngiffimmilu
sammisassaqartitsinermi.
Inuit Ataqatigiit qinikkatut sulinermin-
ni meeqqat ilaqutariillu meerartallit a-
tukkamikkut oqilisaaffigineqarnissaat
illersortuarsimavaat, ilaatigut angajoq-
qaajusut aningaasarsiornikkut periar-
fissagissaarnerulernissaat sulissutigisi-
mallugu.
Inuit Ataqatigiit meeqqanut paaqqinnittar-
finni perorsaanerup nunatsinnut naleqqussak-
kamik siunertalerneqarnissaa sulissutigisima-
vaat, angusimallugulumi.
Nutaamik suliffiliomermut atasumik meeq-
qerivinnik pilersitsisamissaq sulissutigisima-
varput, tamannalu siunissami ileqquulersus-
satut siunertaraarput.
Meeqqeriviit naammattut pilersinneqarta-
riaqarput, angajoqqaat sumi atorfeqameri su-
liffeqanngittuuneriluunniit apeqrutaanani pi-
sariaqartitsisulli tamarmik inissaqarnissaat
qulakkeertariaqarmat.
Meeqqat aningaasannanniutitut atorneqar-
nerat unitsittariaqarpoq, meeqqeriviit naam-
mattut pilersillugit.
Tamanna aamma kalaallit nunaminni suli-
sorineqarnissaannut pingaaruteqarluinnar-
poq, pingaartumillu aamma utoqqaat peror-
saanermi akuunissaat aqqutisuuttariaqarluni.