Atuagagdliutit - 07.10.1987, Page 12

12
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
NR. 41 1987
Paatsiveeruimeq
Suliffeqarfiit Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussatut
ittut qanoq suleriaaseqartussaanerat nalunangilluinnarpoq — Nunanimi
Avannarlerni suliffeqarfippassuittaaq taamaapput — tassalu, politikeri
(naalakkersuisuni ilaasortaq) naalakkersuinermut tunngasutigut akisus-
saavoq atorfilittaasalu qullersaat (direktøri) siulersuisunermut tunnga-
sut akisussaalluni. Direktøripataaniittut tamarmik aalajangersimallu-
innartunik malitassaqartarput, taamaalillutillu sulisuusut tamarmik na-
lusanngilaat kina saaffigisassarinerlugu.
Tusaannarlugu ajornanngippasippoq paasinarlunilu. Namminersor-
nerullutilli oqartussani sulisut tamarmik nalunngilaat aamma qulliuni-
uttoqartartoq. Assersuutitut eqqarsaatigeriartigu direktøri periataallaq-
qissuunngitsoq, ersitulaartoq, immaqalu atorfimminut naleqqutivissor-
tuunngitsoq. Taamalippat naalakkersuisuni ilaasortaq paasissutissanik
sapinngisamik annerpaamik tunineqartassanngilaq, taamaallalli tusar-
tassallugit paasissutissat direktørip sapinngisannguamik naleqqussarsin-
naasai kisiisa. Tassalu taamatut pisoqartarpoq naalakkersuisuni ilaasor-
taq sulisunik allanik oqaloqatiginnissinnaasarsimanngikkaangat.
Pisortaqarfiit ilaanni pimoorullugu anguniarneqartarpoq sulisuinnaat
naalakkersuisuni ilaasortamik oqaloqateqartannginnissaat, tamanna
atorfikkaanerusut akissarsiakkaanerusullu suliassarimmassuk.
Taamaattumik Inuutissarsiornermut Pisortaqarfimmi pisimasut as-
sersuutissaqqilluartuupput. Direktørili uterfigeqqilaartariaqarparput
pissutigalugu direktøri tassaammat akisussaassuseqartoq. Tamanna di-
rektørip naaammassisinnaanngippagu, direktøri nutaamik taarserneqar-
tariaqarpoq tamannattaaq ajornakusoortuuvoq, eqqaaginnarsinnaavar-
put akileraartarnermut pisortaq, milliunærinngortoq.
Inuutissarsiornermut Pisortaqarfimmi toqqissisimajunnaarfiusumi
pisortaq pikkorluttuunngilaq. Moses Olsenip pisortartik iluarisimaar-
luinnarpaa, qaammatialunnguinnaallu matuma siornatigut atorfia si-
vitsorsimavaa.
Inuutissarsiornermut Pisortaqarfiup ajasoorluinnalerneranut ajornar-
torsiutit allat peqqutaapput. Tamatumaniluunniit suliassamut pikkor-
lussimaneq peqqutaanngilaq, kisiannili inuup ataatsip suliassanik tamar-
luinnarmik kisimiilluinnarluni ingerlatsisuujumassusia. Tamanna ajuu-
saarnarpoq, kontorchef Tyge Kjærimi pikkorilluinnaqqissaartuuvoq,
namminersornerullutik oqartussat ajornartorsiutaannik ikiuttuungeqi-
sunik aaqqiisuusarsimasoq.
Kalaallit Nunaanni inuutissarsiutit pingaarnersaat eqqarsaatigalugu
akuersaarneqarsinnaanngilluinnarpoq inuup ataasiinnaap sutigut tama-
tigut oqartussaasuunera — ilaatigut illersugassani assortugassanilu ataat-
sikkut sulissuttarlugit, soorlu KTU-p siulersuisuini ilaasortaallu KTU-
llu namminersornerullutik oqartussanut qinnuteqaatai suliarisassara-
lugit.
Ajornartorsiutaanerpaagunarpoq namminersornerullutik oqartussat
inuutissarsiornikkut suliffeqarfiutaasa aaqqissuussaanerat. Soorlu as-
sersuutigalugu aktieselskab-iusimagaluarpata, taava periaasissat akisus-
saassutsillu sumut inissinneqarnissaa aalajangersarneqarsimassagalu-
arput namminersornerullutilluunniit oqartussat piginneqataagaluarpata.
Taamaaliornikkut namminersornerullutik oqartussani oqaasissaqar-
niunnerit qaangerneqassagaluarput. Taamalu Inuutissarsiornermut Pi-
sortaqarfimmi’ »sorsuunneq« unitsinneqarsimassagaluarpoq. Tassami
naatsorsuutit qanoq isikkoqarnissaat aalajangersaaffigineqarsimassa-
galuarmata.
Inuutissarsiornermut Pisortaqarfimmi ajornartorsiorneq namminer-
sornerullutik oqartussat allaffeqarfiini ajornartorsiornerup annertune-
rusup ilagaa. Oqartarnerattuut igasussat amerlavallaaramik. Taamalu
Aningaasanut Pisortaqarfiup Landskassimut qinnuteqaatit isummerfi-
gisassarilerpai saniatigullu aamma amigartoorutaasimasinnaasut iluar-
siniartussaallugit.
Inatsisartut eqqarsaatigisariaqalerpaat piginneqatigiiffinnik pilersit-
siortornissaq suliffeqarfiit ataasiakkat pappiaralersuussinersuarmik na-
laataqaqqunagit suliffeqarfiillu iluini pissaaneqarniuttoqaleqqunagu.
T aava suliffeqarfiit pisariaqartitsinertik naapertorlugu nammineerlutik
allatuulli taarsigassarsiniartassapput ØD-llu Landskassi kisiat sullitas-
sarilissavaa, taarsigassarsiniartarfittut ingerlannagu.
Landskassip aappaagu milliartit affaannik amigartooruteqartussan-
ngorsimaneranut pissutaarpiarpoq allaffeqarfiup iluamik ingerlanngin-
nera taamalu naalakkersuisut aalajangernernut.aningaasanik naleqar-
tunut amigaateqartunik tunngavissinneqartarmata.
Qujanarpoq Inatsisartut tallimanngorpat ataatsimiilissammata aala-
jangiussisinnaalissallutillu.
ILLIT isummat AG-imi oqallinnermut ilann>»utassiariuk
— naatsukullanrtRorlusu nukinj>iulluj>ulu. Aaqqissuiso-
qarfimmi naliliisinnaarusuppugut, suut tamaasanaqissin-
naajumalluj>it. Kinaassutsil isertuussinnaaviat, oqallin-
nermulli aaqqissuisorisalta atit sumilu najuRaqarnerit
nalunnjpttariaqarpaa.
Malugitinnani
pissaaneqarneq
Aningaasat pillugit ataatsimiititaliaq
ataatsimiissinnaanngilaq, Inuutissarsiornermut
Pisortaqarfiup aningaasanut inatsisissamut
siunnersuutissaraluani suliarisimanngimmagit.
Inuutissarsiornermi Pisortaqarfimmi pisortaasoq
soraarpoq. Inuutissarsiornermut aningaasaliissutit
amerlivallaartoorsimapput. Tamakku tamarmik
attuumassuteqarunarput namminersornerullutik
oqartussat atorfilittaasa
pissaaneqarnerpaartaannut, taannalu AG-ip
matumani ersersinniarsimavaa
Atorfillit ilaat ilaanni Inuutissar-
siornermut Pisortaqarfimmut al-
lakkiorpoq. Taanna Inuutissarsi-
ornermut Pisortaqarfimmi pisor-
taasumut Einar Lemcke-mut qaa-
tiguuliorpaa.
Akissutisinngilaq. Nalunngin-
namiuk suliassaq taanna Inuutis-
sarsiornermut Pisortaqarfimmi
kontorchef-iusumut, Tyge Kjær-
imut, attuumassuteqartuusoq
taanna atassuteqarfigaa oqarfigi-
neqarlunilu: Pisortamut allaga-
qaruit naatsorsuutigissanngilat
akissuteqarfigiumassagaatit.
— Kisiannimi, pisortaqarfim-
minuna tamarmut allagaqar-
tunga, atorfilik oqaqqippoq.
— Pisortaq saaffigisassanngi-
lat uanga saaffigisassavarma.
Inuutissarsiornermut Pisorta-
qarfimmi avissaartuunneq taa-
matut pileriartorsimavoq, Tyge
Kjær namminersornerullutik
oqartussat aalisarnermut attuu-
massuteqarnerannut sutigut ta-
matigut kisermaassiartuinnarluni
oqartussaagaluttuinnarsimavoq.
Umiatsiartaarniartut inuutis-
sarsiutitigut tapiisarfimmi taarsi-
gassarsisarnerat eqqarsaatiga-
lugu. Kinguppanniarniarluni
akuersissummik pissarsiniarnerit
eqqarsaatigalugit. Royal Green-
land aningaasanik amigaateqa-
lerpat. KTU suliffissuarmik alli-
lerisussanngorpat. Suut tamar-
mik angut ataaseq aqqusaartar-
paat: Tgye Kjær. Oqartoqarsin-
naalersimalluni Kalaallit Nu-
naata tamarmi Tyge Kjær isumal-
luutigigaa, quiasaarajuullumi
taasalersimavaat »naalakkersui-
sut arfineq-pingajuat«.
Silassorissorujussuaq
Tyge Kjær, sociolog-itut ilinniar-
simasoq, atorfinitsinneqarpoq
Inuutissarsiornermut pisortaqar-
fiup pilersaarusiornermut allffe-
qarfiani sulisuussalluni, qularu-
tissaanngilluinnartumillu pikko-
rilluinnartuuvoq eqiasuilluinnar-
tuuninilu pillugu atorfilittut ataq-
Tyge Kjær.
Moses Olsen.
qineqangaalerpoq. Suut tamaasa
sapinngilai aammalu ulloq unnu-
arlu kaajallallugit sulisinnaavoq.
Tamatigullu kisimiilluni sulisar-
poq. Ullumikkut pilersaarusior-
nermut allaffimmi allamik suliso-
qanngilaq. Sulisut tamarmik so-
raarsimapput, Tyge Kjær sulias-
sanik ingerlatitseqqukaneq ajor-
mat. Inuutissarsiornermut Pisor-
taqarfimmi atorfillit ilinniarluar-
simasut atorfii quliugaluarput ul-
lumikkulli marluinnaat inutta-
qarput pisortaqarfillu unittoorsi-
masutulluunniit oqaatigineqar-
sinnaavoq — Tyge Kjær kisiat eq-
qaassanngikkaanni.
Tyge Kjærip sivisuatsiaamik pi-
sortani aqqutiginaveersaarsima-
vaa, naalakkersuisunilu ilaasor-
tap Moses Olsenip ulluinnarni kii-
sa Tyge Kjær siunnersortimi qa-
ninnersaattut isigilersimavaa. Aa-
lisartut naalakkersuisuni ilaasor-
tamik oqaloqatiginnikkaangata
tamatigut Tyge Kjær najuuttar-
poq—isumaliutissiissutissallu ta-
maasa nammineq allattarpai.
Aaqqissuussineq nutaaq
Inuutissarsiornermullu Pisorta-
qarfiup ingerlatseriaasiata nutaa-
mik iluarsaanneqarnissaanut si-
unnesuut Tyge Kjærip suliarisi-
mavaa. Pilersaarut ulluinnarni i-
ngerlatsinermut tunngasoq.
Maanna pissutsit nalinginnaasu-
mik ingerlalissapput. Tyge Kjær
pisortamut tulliussaaq pisortallu
tullii pisortatuulli pisinnaatitaa-
tigissapput naalakkersuisuni ilaa-
sortamut toqqaannartumik atas-
suteqarnissaminnut. Imaappoq
pisortaq sunniutaarutitinneqar-
poq, taamaalimmallu Einar
Lemcke soraarumallerpoq.
Pisimasoq naalakkersuisut
ataasinngormat oqaluuseraat Ei-
nar Lemcke-lu utertikkumallugu
aaqqissuussinermut pilersaaru-
siaq nutaaq atortussaajunnaar-
sippaat.
Akerarpassuit
Tyge Kjær ingerlaniataarnersuata
Einar Lemcke.
pissaaneqarneruleraluttuinarne-
ratalu kiisalu aalisarnermut sulif-
fissuaqamermullu naalakkersui-
sumut qanilligaluttuinnarnerat
allaqquttussaanngitsumik ake-
rarpassuaqalersissimavaat. Ilaat
pikkorinnersua ingerlalluarner-
sualu pillugu sinngasut. Ilaat naa-
lakersuinermut tunngasunik peq-
quteqartut naalakkersuisut aali-
sarnerup tungaatigut politikkiat
iluarisimaarneqartoq malinne-
qartuaannartanngim tungaatigut
politikkiat iluarisimaarneqartoq
malinneqartuaannartanngim-
mat. Aammali akerarpassuaqa-
lersimavoq suleqateqaruman-
ngitsuugami namminerli kisimi
sapinngisamik annertunerpaa-
mik pissaaneqarlernissani angu-
niartuarlugu.
Namminersornerullutik Oqar-
tussaqarfimmi sivisuumik Tyge
Kjær tassaasimavoq atorfillit
sunniuteqarnerpaartaat, qular-
nanngitsumik oqaasissaqarner-
paartaat — aj unngitsutigut aj or-
tutigullu.
Paatsiveerunneq
Tyge Kjær eqiasuikkaluaqaluni
suliassat tamaasa kisimiilluni
naammassisarsinnaasimanngilai,
Inuutissarsiornermummi Pisor-
taqarfimmi sulisut ikiliartuinnar-
simapput taamalu suliassat ki-
nguaattoorunneqartut amerliar-
tuinnarsimapput.
Atorfimmi Kalaallit Nunaanni
aalisarnermut pingaaruteqarluin-
nartumi kisimittutut oqaatigine-
qarsinnaalersimavoq. Inuutissar-
siutitaarniarluni taarsigassarsini-
artarfimmi aalajangiisoqarsin-
naanngilaq Tyge Kjær akuerseq-
qaartinnagu, KTU, Royal Green-
land kilisaateqarfillu tamatigut
Tyge Kjærikkooqqaartussaap-
put, naalakkersuisunut naalak-
kersuisunilu ilaasortamut saq-
qummiussassat tamaasa kisimi
suliarisussaavai.
Imminut pullattup qaartoor-
simmaanera inatsisartut aningaa-
sanut ataatsimiititaliaata ataa-
sinngormat malugaa, aningaasa-
nut inatsisissamut siunnersuut i-
natsisartut ataatsimiilinnginne-
ranni oqaluuserineqartussann-
gormat. Inuutissarsiornermut Pi-
sortqarfiup ilanngutassai naam-
massineqarsimanngillat. Suna
pissutigalugu? Tyge Kjær piffis-
saqanngimmat.
Taamalu aningaasanut inatsi-
sissaq.ajornartorsiornartoqaree-
qisoq, paatsiveeriiffiorataan-
nanngorpoq.
Aaqqissuunneqanngitsoq
Tamamtumap kinguneraa Inuu-
tissarsiornermut Pisortaqarfik se-
qutattuulivimmat. Naalakkersu-
isuni ilaasortaq Moses Olsen siun-
nersuisorissaartorujussuuvoq, pi-
sortaqarfiali ingerlannginnerar-
tariaqarpoq.
Direktør Einar Lemcke soraa-
vissappat Moses Tygelu kiserngo-
rutissapput.