Atuagagdliutit - 05.07.1989, Qupperneq 11

1989 Nuna-TekTele 11
Nuuk illoqarfinni
pingaarnersaassava?
Tamanna Kalaallit Nunaannut Ataatsimiititaliarsuup
(Grønlandskommissionip) 1949-mi qularnartoqartippaa.
Piumasarineqaarpormi naammattumik minguitsumilhi imeqamissaa -
Gunnar P. Rosendahl-imit
»Niuertoqarfik Nuuk -
Qitiusiunik aqutsisoqar-
fiup inissinnissaanik
apeqqut« , Grønlands-
kommissionip 1950-imi
isumaliutissiissutaani
qulequttat ilagaat.
Ataatsimiititaliap taas-
suma nutaanngorsaaneq
aallartitippaa, siumullu
eqqarsarluarsimanera
tamatta amerlaqisutigut
ullumikkut iluaquti-
gaarput.
Ataatsimiititaliap suli-
ani suli inaarnagu mar-
luk iliuuseqarfigereer-
pai.
Siulleq tassa sakialluum-
mut (TB) taamani atugaaqi-
sumut 1949-mi innuttaasu-
nik tamanik akiuussutissa-
liisitsineq.
Aappaa tassa inoqarfiit
meriartortinneqarsinnaa-
sutut isigineqartut - pin-
gaartumillu niuertoqarfiup
Nuup - naammaginartumik
imeqartinniarneqarsinnaa-
nerinik misis suineq.
Inoqarfmni tamangajal-
luinnarni imeqarniarneq
sussaanngilluinnarpoq.
Naarluunnerit, tyfus tim-
minnerillu nalinginnaap-
put. Eqqiluisaameq qjoma-
kusooqaaq. Nuuk tassuu-
nakkut pitsaanerunngil-
luinnarpoq.
Imeqaranilu inuussu-
tissarsiuteqanngilaq
Ataatsimiititaliap imeqarni-
arnermik misissuiartortitat
1949-mi aallartippai, pisor-
taralugu Danmarkimi (Ka-
laallit Nunaannilumi) ujaq-
qanik misissuiffimmi pisor-
taq, Hilmar Ødum. Misis-
suiartortitat nalilemiartus-
saavaat inoqarfmni nutser-
figitinniakkani naammattu-
mik minguitsumillu imeqar-
feqarsinnaanersoq. Misis-
suiartortitanut ilaavunga
teknikkikkut peqqissaarnis-
samut immikkut ilisimasa-
littut, taamalu ukiut 40-rpi-
Imermik ku uinnartoqann-
gikkallarmat meeqqat puila-
sunit imertartu ugaj uttar-
put.
Før det rindende vands tid
var det for det meste børn,
der hentede vand fra de små
brønde.
aat matuma siornagut Ka-
laallit Nunaannut uteqqip-
punga.
Ataatsimiititaliaq isuma-
liutissiissummini ilaatigut
allappoq: »Nuuk - Kalaallit
Nunaanni illoqarfiit qan-
garsuarli pingaamersarisi-
masaat, Kujataani naalak-
kap najugaqarfia, landsrådit
ataatsimoortut ataatsimiit-
tarfiat - kalaallini inooqati-
giinni ima pingaartigisu mik
inissisimavoq, tassani ajor-
nartorsiutaasinnaasut mis-
issorluarneqartariaqarlu-
tik.«
»Nuup qitiusumik aqutsi-
veqarfittut ineriartortinne-
qarnissaata apeqqusertaria-
qameranik isummernermi-
nut ataatsimiititaliap pissu-
taasa pingaarnerit ilagaat
Nuuk inuussutissarsiorfe-
qarfivittut oqaatigineqar-
sinnaanngimmat.«
»Nuup inuussutissarsiu-
titigut ineriartortitsivigine-
qarniarneranut qitiusumil-
lu aqutsiveqarfinngortinni-
arneranut pisariaqarluin-
nassaaq inuit amerliartoqi-
sut naammalluartumik pit-
saasumillu imissaqartinni-
arsinnaanerat.«
»Oqaatigineqartut tunn-
gavigalugit nassuerutigisa-
riaqarpoq Nuup pingaamer-
tut illoqarfinngornissami-
nut naleqquttuunera arla-
litsigut apeqqusertariaqar-
toq«, ataatsimutitaliap
Nuuk pillugu allaaserisani
naggaserpaa.
Narsamut?
Imeqarniarneq aaqqiivigi-
neqarsinnaanngippat Nar-
saq periarfissatut eqqarsaa-
tigineqarpoq. - Naak Narsaq
taamani nunaqarfeerann-
guugaluartoq, ingerlalluar-
tuullunili, mmatsinni siul-
lersaalluni suliflissuarmik
nutaaliamik sanafiigineqa-
lersimavoq.
Tassami Narsaq amerika-
miut mittarfiannut B W 1-
imut (Narsarsuarmut), tim-
misartukkut avammut taa-
mani attaveqarfituamut,
qanittunnguuvoq. B W 8
(Kangerlussuaq) taamani
mittarfiuvoq qimanneqaler-
soq, sakkutuullu barakkia-
lunnguinnaanik illutalik.
Pituillk (Thule Air Base) su-
li eqqarsaatigineqaqqajann-
gilaq. - Narsaq manissuku-
juuinnarsuulluni sanaartor-
fissaqqilluartoq naammal-
luartumillu imissaqartoq
Nuummut unammillersin-
naalluarpoq.
Puilasunnguit 33-t
Nuup illoqarfiani imerine-
qarsinnaasunik taseqarani-
lu kooqanngilaq. Taamaat-
tumik taamani imeqarfittut
isumalluutituaapput puila-
sut.
»Nuup ullumikkut ime-
qarniamera sussaanngil-
luinnarpoq«, imeqarniar-
nermik misissuiartortitat
nalunaarusiartik allartip-
paat, nangillutillu: »Niuer-
toqarfik puilasunit 33-nit
imeqartinniapalaameqar-
sinnaavoq, ilaannannguilu
kisimik ukioq kaajallallugu
atomeqarsmnaapput. Ar-
laannaanniluunniit imer-
mut aqqutaalluarsinnaasu-
nik sioraqaranilu ujara-
qanngimmat puilasut amer-
lanersaat imakitsuinnaap-
put. Erseqqissartariaqar-
portaarlu paasinarmat pui-
lasut imeqarluarnerit illut
qanitaanniimmata, taamalu
imermit igitamit sitserfigi-
neqartorujussuullutik.«
»Puilasut sannarhugaru-
jussuupput eqqaallu maa-
junnarlutik. Imeqarniarneq
ullumikkorpiaq peqqinnis-
samut ulorianaatilittut
oqaatigisariaqarpoq, puila-
sullumi amerlanersaat atoq-
qu saaj u nnaar tariaqaralu ar-
put.«
Ilanngullugu oqaatigisin-
naavara ukiuunerani imis-
saaleqineqalersarmat. Ta-
matumunnga assersuutit
ilagaat taamani Nuummi
nakorsaq, Bisgaard-Frand-
sen, oqluttuarmat ima imis-
saaleqineqartigisartoq, al-
laat arlaannut pulaarnia-
raanni assaat asaqqaarne-
qartaratik, neriuutigineqar-
SISIMIUT EL-SERVICE ApS
BOX156.3911 SISIMIUT
TELEFON 1 53 54. TELEX 90867
Alt el-arbejde udføres
- rep. af køleskabe og frysere
- rep. af vaskemaskiner
- rep. af el-komfurer
- rep. af alle el-installationer
- ophængning af armaturer m.m.
Tilbud gives for el-installationer i
nybyggeri og udvidelser
Tilslutning af frostsikringsanlæg
Henvendelse til:
SISIMIUT EL-SERVICE ApS
GAMMEL STENBRUD B-1184
TLF. DAG/AFTEN 15354-14354-14954
ELFAGMANDEN
tarmammi pulaarfinni asas-
sinnaajumaarluni.
Aaqqiineq
Malugisinnaavarput misis-
suinitta inernissaa Nuum-
mi pissanngatigineqarluni
utaqqineqartoq. Aperine-
qartuarpugummi: »Paasisa-
qarpisi?«
Aaqqiissutissamik, Grøn-
landkommissionimut anga-
laarnermini Nuummut ann-
guttumut saqqummiussin-
naasatsinnik, nassaartinna-
ta oqaaseqamaveersaarpu-
gut.
Oqaatigineqareersutut
Nuup qeqertaasartaani ime-
qarfissamik piukkunnarto-
qanngilaq. Kisianni illoqar-
fiup timaani tatsip (Affarle-
riissuit Angajuata) qinngua
sapusiorlugu tasersualiorto-
qarsinnaavoq - ullumikkut
imeqarfiusoq. Kisianni sia-
luk apullu ima annertuti-
ginngUlat taamanikkut na-
jugaqartut (1200) naammat-
tumik imissaqartissinnaas-
sallugit. Siullermik Eqalu-
galinnguit tasiat qummut
pumperlugu iluaqutigine-
qarsinnaavoq. Piffissaq un-
gas inneru laartoq isigalugu
Quassussuup ataani Eqalu-
galissuit tasiannit imissarsi-
soqarsinnaavoq. Sulilu un-
gasinnerusoq isigalugu Qal-
iussuaq lluaqutigmeqarsin-
naavoq, Quassussuaq putul-
lugu imeq aqqusioraanni. -
Allatut oqaatigalugu: Ullu-
mikkut aaqqiinertut.
Taamanikkut, sanaartor-
nikkut siuarsimasorsuunn-
ginnerup nalaani, pilersaa-
rut ingeniørinut imaan-
naanngeqaaq.
Kisianni Grønlandskom-
missionhnit akuerine-
qarpoq, taamaalillunilu
Nuuk Kalaallit Nunaan-
ni illoqarfiit pingaarner-
saattut aalajangiunne-
qarluni.
Nuna-Tek-ip ullumikkut pisortaa, Gunnar P. Rosendahl,
inuusuttuulluni imeqamiamermik misissuiartortitanut
ilaavoq.
Nuna-Tek’s nuværende direktør, Gunnar P. Rosendahl,
som ung Vandekspeditions-deltager.
PLANLÆGNING
ANLÆGSTEKNIK
BYGNINGSTEKNIK
WS-TEKNIK
ELEKTROTEKNIK
MILJØTEKNIK
DRIFT OG
VEDLIGEHOLDELSE
ENERGI
BYGGESYSTEMER
EDB
Fra plan til færdigt anlæg
s
BIGUM & STEENFOS
Ingeniørit Siunnersuisartut A/S
Saqqarliit 82, Postboks 218,3900 Nuuk
Tlf.: 009-299-2 35 33,
Telefax: 009-299-2 38 90
Telegram: BIFOSCON NUUK
Snespurvevej 28, Postboks 107,
3952 llulissat
Tlf.: 009-299-4 33 63
Telefax: 009-299-4 37 00
Telegram: BIFOSCON JAK
Importbegrænsede betonvarer til
hele Grønland.
Brug trekantmærkede betonvarer, udført med gode grøn-
landske tilslagsmaterialer. Alle GT-rør er tæthedsprøvet
med 3 meter vandsøjle.
Vi kan nu også tilbyde:
• Færdige belægningsløsninger med KB-sten og fliser.
• Fundamentsblokke i bredde 29 cm.
• Brøndringe med bundløb efter opgave.
Ring 2 26 94 og få nærmere oplysninger hos:
Godthåb Betonvarefabrik ApS
Box 364-3900 Godthåb
Telefon: 2 26 54 • Telefax: 2 40 43
Medlem af betonvarekontrollen i Danmark A-201