Atuagagdliutit

Árgangur
Útgáva

Atuagagdliutit - 16.01.1991, Síða 5

Atuagagdliutit - 16.01.1991, Síða 5
NR. 1 1991 AALISAAT/INUIT HUNTERS 5 Qilalukkat pillugit inatsit Kalaallit Nunaanni kommunit avannarliit pingasut ullumikkut tamarmik immikkut malittarisassaqarput Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat Inuutissar- siomermut Pisortaqarfi- at qilalugamiartarneq pillugu nalunaarutissa- mik tamanut atuuttussa- mik sanatitsinialerpoq. Ullumikkut Kalaallit Nu- naanni taamaallaat landsrådip inatsisaa 1958-imeersoq atugaa- voq, taannalu maanna naleqqukkunnaarsima- voq. Inatsimmi ukiunik 33-inik pisoqaassuseqar- tumi piumasarineqartut ilagaat, sassanik nas- saarnermi politeeqarfik qaninneq piaartumik te- legrammikkut ilisima- tinneqartassasoq. Ullu- mikkulli atassuteqaqati- giinniamermi atortuu- tit nutaaliaasut atorne- qalersimammata tele- grammit atugaajun- naangaj assimappulluun- niit... Taamatullu aamma Uum- mannap, Upernaviup Ava- nersuullu kommuniini qan- gatsiarli malittarisassaliaa- simasut atorluarsinnaajun- naartigisimapput. Malitta- risassat pingasut taakku as- sigiinngilluinnartuupput, - Upernaviup eqqaani qila- lukkat kangerlunnguanut ungoorneqarsinnaasarput, taamaaliornissarli Uum- mannap kommuniani iner- teqqutaavoq. Tamakku pissutigalugit Inuutissarsiornermut Pi- sortaqarfik maanna suliniu- teqalerpoq qilalugarniartar- neq pillugu nalunaarutissa- mik nunamut tamarmut atuuttussanik sanatitsiniar- luni. Inuutissarsiornermut Pisortaqarfiup malittarisas- siortitsiniarnermini qilalu- garniarfiusartuni najuga- qartut peqataatinneqamis- saat kissaatigisorujussuuaa. Taamaattumillu pisortaqar- fiup kommunit tamaasa isu- massarsiorfigalugit novem- berimili allaffigiortorsima- vai, taamaaliortoqarporlu inatsisissap qulaaniit pini- artunut atuutilersinne- qannginnissaa pillugu. Kommunit 18-iusut ar- laannaalluunniit suli Inuu- tissarsiomermut Pisorta- qarfimmut akissuteqarsi- manngilaq, kommunilli ta- matumunnga soqutiginnit- tut arlallit fuldmægtig Ama- lie Jessenip telefuunikkut atassuteqarfigereersimavai. Iliuuseqalerput Kalaallit Nunaanni Aalisak- kanik Misissuisoqarfiup uu- masunik ilisimatuut qila- lukkanik misissuisarnerat annertunerulersissimavaa. Qilalukkat misissuiffigi- neqartarnerat 1985-imiilli annertunerulersinneqar- si- mavoq, Kalaallit Nunaanni- lu qilalugaqarfiit arlallit misissuiffigineqartarsimap- put. Uumasunik ilisimatuut siorna kalaallinit soqutigi- neqaqalutik Qaanaami qila- lukkamik radiortaliiniara- luarput, qilalukkamilli uu- masumik tigusisinnaasi- manngillat. Uumasunilli ili- simatuut anusinngorsi- mannginamik 1991-imi mis- ileeqqinniarput - tamatu- manilu Canada-mi ingerlan- neqassagunarluni. Qularnanngilluinnarpoq qilalukkat qemertat qaqor- tallu taakkuinnaat Kalaallit Nunaata Canadallu akor- nanni ataatsimoorunneqar- tut. Taamaattumik uuma- sunik ilisimatuut suliniar- nerulernissaata, ataatsimo- orullugulu ataatsimiititali- assap ukiormanna januarip 16-ianni 17-iannili Ilulissani ataatsimiinnermi pilersin- neqartussap kinguneriniar- tussaassavaa, Kalaallit Nu- naata tamarmi qanoq arfer- nik mikinernik taakkuninn- ga amerlatigisunik peqarne- rata paasineqarnerulernis- saa. Pingaartumik Kalaallit Nunaata taama ataatsimut isummertalernissaq sulis- sutigisimavaa, nunallu mar- luk taakku 1989-imi isuma- qatigiissimanerat tunulequ- taralugu ataatsimiititalia- mik ataatsimoorussamik pi- lersitsisoqarnissaa maanna Canadattaaq piareersimaffi- gilersimavaa. Ilisimatuut tusarniaaf- figineqaqqaassapput Qilalukkat qemertat qaqor- tallu Kalaallit Nunaanni pi- sassat amerlassusilerneqar- tanngillat, Canadalli issit- tortaani pisassat sakkortoo- rujussuarmik killiliiffigine- qartarput, - allaat Qeqertar- suarmi Baffin Islandimiit- tumi najugaqartut 150-iu- sut ukiumut tallimaannar- nik qilalugartassinneqar- tarlutik. Inuutissarsiomer- mut Pisortaqarfik »Aali- saat«mut oqarpoq, nalunaa- rutissami kalaallit qilalu- gartassaat qemertat qaqor- tallu killilersorneqalernis- saat pineqanngitsoq, - uani- mi apeqqutaavoq ilisima- tuunit qilalukkat amerlas- susaasa missingersuusior- neqarnerat tunngavigalugu killilersuilernissaq pisaria- qartin- neqanngittuartillu- gu. Ajornartorsiutaavorli ul- lumikkut kikkunnilluunniit ilisimaneqanngimmat qila- lukkat qemertat qaqortallu qanoq amerlatigisut ullu- mikkut Kalaallit Nunaanni pisarineqartarnersut. Kom- munit ataasiakkaat immik- koorlutik pisanik nalunaar- suutit pigisaraat, kisiannilu tamakkiisumik ilisimane- qanngilaq Kalaallit Nu- naanni qilalukkat qaqortat qernertallu qanoq amerlati- gisut pisarineqartarnersut. Taamaattumik Inuutis- sarsiornermut Pisortaqar- fiup piumasaraa, pisanut al- lattaaviit tamarmik immer- soqqissaarneqartassalllutil- lu utertillugit nassiunne- qartassasut. Illloqarfinnili nunaqarfinnilu piniartut qanoq unneqqarissaartiga- lutik allattuisarnerat assi- giinngitsorajussuusarpoq. Tamannarpiarlu tunngavi- galugu maannakkut suli- niuteqartoqarpoq pisanik nalunaarsuiffissat immer- sorneqamissaat qanoq pisa- riaqartiginersoq paasisitsi- niutigalugu, taamaalilluta qilalukkat qaqortat qemer- tallu pillugit oqallisileraan- gatta sunarpiaat pineqar- nersut paasisimalerniassa- gatsigu. Pingaartuuvoqpisat allattorsimaffiisa tamakkerlutik immersorneqartarnissaat nassiunne- qartarnissaallu, taamaaliomikkummi Namminersornerusut Inuutissarsiutinut Pisorta- qarfiat tamakkiisumik takussutissiisinnaammat pisat amerlassusiinik. (Ass.: Louise-Inger Lyberth). It is important that all lists of catches are filled in and forwarded so that the Greenland Home Rule Directorate ofFisheres and Industry can get at complete view of the extent of the catches (Photo: Louise-Inger Lyberth). Joint Legislation on Whaling Today the three northernmost municipalities in Greenland each has its own regulations Arfanniat pisussaapput mattaminermik neqiminermillu kiisalu soqqarmik ataatsimikkommunimut tunniussinissa- mik, taassumalu misiligutit Grønlands Fiskeriundersøgel- serimut, uumasunik ilisimatuut misissuinissaat siunertara- lugu, nassiuttussaallugit. Because of the biological research whalers are obliged to hånd in a small piece of mattak and meat and one whalebone to themunicipal authorities who forward the samples to the Greenlandic Fisheries Research Institute. The Greenland Home Rule Directorate of Fis- heries and Industry is at present preparing an or- der for narwhal and be- luga whaling. At the mo- ment Greenland has on- ly a Provincial Council Act of 1958 which is out- dated. The 23-year-old act prescribes, among ot- her things, that the nea- rest police authorities are immediately infor- med by telegraph in the event of a sassat. In the modern Greenlandic communication society telegrams are hardly the most common messen- gers... The municipal bye-laws in- troduced in Uummannaq, Upernavik and Avanersuaq municipalities years ago are not of much use either. The three bye-laws differ widely - for instance, in Upernavik narwhals and belugas are of- ten driven into the small in- lets whereas this form of whaling in illegal in Uum- mannaq. The Directorate of Fishe- ries and Industry is therefo- re preparing national regu- lations on narwhal and belu- ga whaling. The Directorate is very interested in invol- ving the local communities in this legislation. Hence, the Directorate wrote to all the municipalities in No- vember in order to obtain good advice and ensure that the order does not become a dictate to the hunters. None of the 18 municipali- ties has replied to the Direc- torate’s letter, but the head clerk, Amalie Jessen, has be- en in contact on the phone with several of the munici- pal authorities who have an- nounced their interest in the matter. Increased Effort The Greenlandic Fisheries Research Institute has in- tensified the biologists’ in- vestigations of narwhal and beluga. Since 1985 the whales ha- ve been given priority by the biologists and a number of observations of the popyula- tions in Greenland have be- en carried out. Last year the biologists tried, accompani- ed by much interest from the Greenlanders, to attach a radio transmitter to a nar- whal in Qaanaaq, but they did not succeed in catching a live narwhal. The biologists have not lost heart, howe- ver, and plan to try again in 1991 - this time possibly in Canada. There is no doubt that Greenland and Canada have common populations of the- se two whales, the narwhal and beluga. Thus the increa- sed biological effort, which the establishment of a joint commission in Ilulissat on January 16 and 17 will also promote, will benefit the Greenlandic overall view of the situation of these »small« whales. Greenland has been especially insistent that a common attitude con- cerning the narwhal and be- luga be established, and now Canada is also prepared to appoint the joint commis- sion as laid down in the Ag- reement of1989 between the two countries. Listen to the Biologists First In Greenland there are no quotas for narwhal and be- luga while in Arctic Canada the quotas are very limited - for example, the settlement Qeqertarsuaq on Baffin Is- land with 150 inhabitants is only allowed to catch 5 nar- whals a year. The Directora- te of Fisheries and Industry says to »Aalisaat« that the new regulations will not establish quotas for the Gre- enlandic narwhals and belu- gas - as long as the biological material on the size of the populations does not indica- te a need for quotas. However, it is a problem that today no-one knows how many narwhals and be- lugas are actually harvested in Greenland. The individu- al municipalities do have re- ports of catches but there is no overall view of the extent of narwhal and beluga wha- ling in Greenland. The Di- rectorate therefore stresses that all lists of catches be filled in and forwarded. The- re is, however, a great diffe- rence between the individu- al officials in towns and sett- lements as to htow conscien- tiously they fill in these re- ports. Information on the necessity of submitting the- se reports of catches will therefore be intensified so that we may know what we are actually talking about when talking og narwhals and belugas....

x

Atuagagdliutit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.