Atuagagdliutit - 13.07.1992, Qupperneq 5

NR. 79 1992
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
5
Ila ingasappallaaqaaq
Burghardtikkut eqqartuussaanerminni aqagu marlunngorpat
inaanerneqarrtusssami taama oqarput
NUUK(TØM/SS) - Inger
aamma Rudolf Burghard-
tikkut nassuiaataat assigiip-
put, minnerpaannguanut
allaat assigiingajallutik
Ikuallanneq aallartitsiaan-
nartoq taakkununngaajora-
luartumik helikopteri tak-
kuppoq, ikuallannerullu sia-
ruannginnerani pisimasut
tamaasa oqaluttuarisaria-
qalerpaat. Oqaluttuarisatik
kingusinnerusukkut aalqja-
ngiusimasariaqalerpaat up-
perineqarunnaarumanatik,
unnerluussisoq Jan Søgaard
oqarpoq, Nuup eqqartuussi-
viani Inger aamma Rudolf
Burghardtip sivisoorujussu-
armik suliarineqarnerata
inaarutaasumik oqaaseqar-
figinerani. Eqqartuussivim-
mi suliarinninneq ulluni
marlunni ingerlanneqarsi-
mavoq, tallimanngormat ul-
laakkut nal. 9.15-imiit
19.45-mut, aqaguanilu arfi-
ninrigornermiullaap tungaa
nal. 9.15-imiit 12.45-mut.
Eqqartuussisup Agnethe
Davidsenip eqqartuusseqa-
taasartut marluk, nakorsaq
Henning Pedersen aamma
niuertoq René Th. Høegh
peqatigalugit eqqartuussu-
tissaq aqagu marlunngorpat
14. juli oqaatigissavaa. Ta-
matuma tungaanut Inger
aamma Rudolf Burghardt
qaammat ilivitsoq sinnerlu-
gu immikkoortitaallutik ti-
gummigallarneqareerlutik
iperagaagallarput.
Qaammatit arflnillit
- Ingasappallaaqaaq, Inger
Burghaardt unnerluussisup
arfminngormat inaarutaa-
sumik oqaaseqareernerata
kingoma unillatsiarnermi
oqarpoq, tassani oqaaseq
»upperineqarunnaaruma-
natik« atorneqarmat. Uia
averusersimasaa akuersaar-
luni sikisaannarpoq. Unner-
luusisussaatitaasut unner-
luussutaannut tamarmik
pisuunnginnerarput, tassa
piaaralutik ikuallatsitsisi-
masutut aningaasatigullu
peqquserluuteqariaraluar-
tutut unnerluutigineqara-
mik, Rudolf Burghardtilu
piaaraluni ikiuallatsiner-
mut peqataasimasutut,
Inger Burghardt aamma
aningaasanik peqquserrluu-
teqariaraluartutut.
Tamakku tamarmik pip-
put Hotel Qorqut, Inger
Burghardt pigisaata, ukioq
manna majip 29-anni nu-
nguillunni ikuallanneranut
atatillugu. Aappariit averu-
sersimasut hoteli piaaralu-
tik ikuallatissimavaan-
ngooq sillimmaserneqarne-
rani taarsiissutissat 2 milli-
oner koruunit akitigut aaq-
qiiffigineqarlutik 2.837.000
koruunit pissarsiariniarlu-
git. Unnerluussisussaati-
taasup Inger aamma Rudolf
Burghardtikkut qaammati-
ni arfinilinni pinerluuteqar-
simasunut isertitsisarfim-
mut inissinneqamissaat pi-
umasaraa.
Eqqartuussivimmi
inuuissiortoq
Tallimanngormat ullaakk-
kut Inger Burghardt siulli-
ulluni eqqartuussisuunut
sassartinneqarpoq. pisar-
neq malillugu inuuini taaq-
qullugu qinnuigineqarpoq.
10/7 1938. Eqqartuussisoq
Agnethe Davidsen oqarmat
»inuuinni pilluarit« nipaa-
tumik »qujanaq« akissutigi-
neqarpoq.
Tallimanngornermi 29.
maj sulerisimanerluni Inger
Burghardtip nassuiaatigi-
sussaavaa. Piffissat eqqoq-
qissaartut oqaatigisinnaan-
ngilai nalunaaqutaq qass-
sinngornersoq nakkutigiu-
aannarsimannginnamiuk.
- Tamakkorpassuit taa-
masa akissallugit ilisimasi-
magaluarukku allattorsi-
massagaluarpakka, malun-
nartumik narrassimaarsil-
luni arlaatigut oqarpoq.
Kisianni oqaluttuaraa
nakkutilliisup illuani B nr.
294-imi kisimiilluni sinnis-
simalluni, arfineq pingasut
qulingiluallu eqqaani ma-
kissimagunarluni. Aapariit
ernerat nukarleq tikeraar-
toq Rudolfilu hotelimi sinis-
simapput. Qulit-aqqarnup
eqqaani kaffisuussimapput.
Ernerata ikinngutaasa ilaat
sianerpoq oqarlunilu ullup
ilaa aqqusaarlugu aaniarlu-
gu (ernerat). Taannami
Thulimi ilinniarfigisaminut
utertussaammat.
Ikumatitslviup arsakul
Ullup qeqqata siorna Inger
Burghardt holteliarpoq er-
nermi inaa torersariartuuti-
galugu oqorutit puui taarse-
riartorlugit.
- Taqqamani ikuallassin-
naasut tikkinik naasaqarso-
rinngilanga, oqarpoq.
Ernermi arsakoorfia
imaaramiuk malugaa arsa-
kutoqaannarmik imaqar-
toq. pooq eqqagassanik ima-
lik torsuusami matup eq-
qaanut ilivaa, tassa holtelip
avannamut sammernaniit-
tumut. Tassaniipput puut
pappialat allat ikumatitsivi-
up arsakuinik imallit, ullut
arlallit siusinnerusukkut
tasssunga ilinersimasut. Ar-
sakut taakku iluallanner-
mut aallarniutaasimasin-
naanersut aperineqarami
akivoq:
- Naluara. Tamanna ili-
magisimagukku arsakoorfik
imaarsimanavianngikkalu-
arpara. Kisianni ikuallan-
neq allatut aallartissimasin-
naanersoq takorlooriarsin-
naanngialara.
- Tassa isumaqarputit
pooq arsakunik imalik iku-
allannermut aallaqqaataasi-
masoq, unnerluussisoq Jan
Søgaard aperivoq.
- Aap, naak mianersorsi-
magaluarlunga.
Kaffisorput
Pingasut-sismat eqqaanni
aappariit ernertik Rudolf
Burghardtip pujortuleeraa-
ni »Aglantha«-miinuulluaq-
quaat. Taanna ikinngummi-
nit ullaap tungaa sianertu-
mit aaneqarmat. Rudolfip
Inger Wilmamik nunaliaap-
paa, avammukaqqillunilu
umitsiaaqqamik mikineru-
sumik timmukassagami.
Inger aamma Rudolf
Burghardt nakkutilliisup il-
luani B nr. 294-imi kisimii-
leramik kaffisorput. Ingerip
qassinngornera eqqaaman-
ngilaa.
- Kisianni eqqoriakkan-
nersinnaavara. Kisiannni
eqqoriaanerit soqutaanngil-
lat. Kisianni neriffissap na-
laaniussaaq.
Taava ernerat Nuummut
apuulluarsimalluni sianer-
poq. Politiit piffissaq sianer-
fia Telemit paasisimavaat
nal. 18.17-iusoq.
Tamatuma nalaani Ru-
dolf Burghardt, Ingerip
oqarneratut, igalaat saanni
issiavoq, illuartariaqarluni-
lu radiop nipaa erseqqinne-
rulerniasssammat. Oqa-
luunneq umiarsuit radioati-
gut ingerlanneqarpoq. Inge-
rip emi inuuUuaqqugaalu
hotelip tungaaniit nipimik
tusagaqarput. Silammut
alakkaramik igaffiup matu-
anit, avannamut sammer-
nanit pujoorfimmillu pujoq
aniasoq takuaat. Silaanna-
rissarfiit pujoorfiisigut pu-
joq qerninnginnerusoq ania-
voq. Ingerip umiarsuup ra-
dioatigut Tele ingerlaannar-
luni attaveqarfigaa, Rudolfi-
lu - Rudimik taaneqartartoq
- arpaannaq silammut anni-
voq ingerlaannarli B nr.
294-imut uterluni hotelip
matuersaatai aallugit.
- Annilaarsimangaarama
pisussinnaanngingaj appu-
nga, illulli isua ornipalaarlu-
gu, Inger Burghardt oqalut-
tuarpoq.
Helikopteri
Taavalu hotelip kujammut
kangimut sammernatigut
pujoq innerlu aamma naa-
rallattalerput. Tassa hotelip
imaanut sammernatigut.
Tassa innerup silammut
naarallaqqaarfia. Rudolf
Burghardtip B nr. 294
apummik nivaffigilerpaa
nillortisimaarniarlugu,
aamma taanna ikuallaleq-
qunagu.
Taamaalineranilu heli-
kopteri Kapisilinniit Nuuli-
artoq tikiuppoq.
Isiginnittut AG-mit siu-
sinnerusukkut apersorne-
qaramik oqarput tamatuma
nalaani avannamut sam-
mematigut naarallattoqar-
tanngitsoq, naak Inger
Burghardt oqaraluartoq
ikuallanneq tassanngaan-
niit aallartissimasoq. Kisi-
anni kujammut kangimut
sammerna ikumalereersi-
mavoq, helikopterilu minut-
sini tallimani-arfinilinni
Qooqquneereerluni qangat-
tarmat inneq aatsaat ilua-
mik naarallattalerpoq. Pu-
joq helikopterimiit isiigisaat
qernertuinnavissuuvoq. He-
likkopterimi ingerlatitsisoq
Bjørn Gilberg isumaqarpoq
tamatuma nalaani Rudolf
Burghardt dunkinik qaqor-
tunik tigummiartoq takusi-
mallugu, tallimanngormalli
oqarpoq tamanna qularuti-
ginngilluinnarlugu oqarsin-
naanani. Imaasinnaam-
mammi Rudolf Burghardip
tigummiaa tassaasoq nivaa-
taq apummik imalik, heli-
kopterip minnerata nalaani
tigummiarisimasaa. - Pisus-
soq pinngitsuutikkumane-
rua pisuussuteqanngitsup
eqqartuussaatinneranit,
Bjørn Gilberg oqarpoq.
Asslliivoq
Ikuallannerup nalaani
Inger Burghardt marlusso-
riarluni assiliivoq. Illup ku-
jammut isuata sammerna
nungungajalluni ikualla-
reersimavoq.
- Qanoq msigisimavit?
- Sequmippunga, paatsi-
veerutiusarlunga.
- Rudimi?
- Taanna aperiuk. Eqqis-
sisimarpasinneruvoq.
Rudolf Burghardtip nas-
suiaataa Ingerip nassuiaa-
taanut assingulluinnanga-
jappoq.
Unnnuamili 29. majip tu-
ngaanut sumi sinissimaner-
luni eqqaamanngilaa. Un-
nerluussisoq oqarmat siu-
sinnerusukkut oqarsimasoq
B nr. 294-imi sinissimasuni
akivoq taamaappat taa-
maassimassasoq. Inger
Burghardt oqarpoq erni hol-
telimi sineqatigigaa.
Ingerip nassuiaataanut
nikingasumik tulliani nas-
suiaat tassaavoq B nr. 294-
imut kaffisooriartormata
ernertik inuulluaqqqoreer-
lugu.
- Iserama Ingerip oqarfi-
gaanga ernerput sianeq-
qammersoq.
Unillatsiarnermi Inger
aamma Rudolf Burghard-
tikkut nassuiaat taanna il-
lersuisuminnut oqaloqati-
ginnissutigaat, Rudolfilu
oqarpoq quiartorsimagu-
narluni assigisaanilluun-
niit, Ingerili eqqartuussi-
vimmi oqarsimalluni radiop
nipaa erseqqinneruleqqul-
lugu illuaqqusimallugu.
Rudolf Burghardt: - Ikuallattoornerit qanoq pissusilersor-
tarnersut naluakka. Qatserisartuunngilanga. (Assiisivim-
miit)
Rudolf Burghardt: - Jeg ved ikke hvordan en brand opfører
sig. Jeg er ikke brandmand. (Arkivfoto)
Qatserisartuunnglla-
nga
Ernerminnik innuulluaqqu-
sinerminniit kaffisoqati-
giinnerisa tungaanut piffis-
saq unnerluusisut pingaar-
rutilerujussuutippaat, un-
nerluusisummi isumaqar-
put piffissami tassanerpiaq
aappariit hoteli solarimik
benzinamillu kuerarsima-
gaat.
Taamani majimi hoteli ki-
assarneqanngilaq, qerina-
veersaammillu amigaateqa-
rami Rudolf Burghardtip
hotelimi anartarfiit arfineq
pingasuusut kuuffii solari-
mik immersimavai. Anar-
tarfiit tamaasa 10 literip
missaani immertarlugit,
nammineq taama oqarpoq.
- Sooq ikuallanneq aallar-
nersimasoraajuk? Agnethe
Davidsen aperivoq.
- Nalluinnarpara, eqqori-
arsinnaanngilara. Suna pat-
sisaasimasinnaanersoq paa-
sisinnanngilara, Rudi aki-
voq.
Nassuerpoq Ingerip assi-
lisaani takuneqarsinnaasoq
innerup aallartiffigisaa
nammineq isummanni ma-
lillugu avannaatungaanit
aallartissimanngitsutut
isikkoqartoq.
- Kisianni pujoq tassan-
ngaanniit takoqqaarparput,
ikuallannerullu qanoq
ingerlasarnera naluara.
Qatserisartuunnginnama.
Akiniaaniaannarluni
- Inger Burghardt Nuup kommunianut
akiniaaniarsimavooq, unnerluussisoq oqarpoq
NUUK(TØM/SS) - Inger
Burghardtip hoteliutimi
ikuallatsinnissaanut erseq-
qivissumik pissutissaqar-
poq. Hotelip tunineqarrnis-
saa pillugu isumaqatigiinni-
arnerit kinguneqanngitso-
orput. Isumaqarpoq Nuup
kommuniata nakkutilliisup
illuata pisinermi ilaatinne-
qarnissaanik piumasaqar-
nermigut Qooqquniit peer-
sivinneqarnissani angunia-
raa. Taamaalilluni unner-
luussisup Jan Søgaardip In-
ger Burghardtimik piaara-
luni ikuallatsitseqataasima-
sutut unnerluutiginninner-
mini akiniaaniarnermik pis-
suteqarneq tunngavigitip-
paa.
Inger Burghardtip Nuul-
lu kommuniata hotelip
kommunimit pisiarineqar-
nissaa pillugu isumaqati-
giinniarnerit angusaqar-
fiunngillat Inger burghard-
tip B nr. 294 tuniumann-
gimmagu, uimi averusersi-
masami Rudolf Burghardtip
pigisaa.
- Kommuni tasssanilu in-
nuttaasut akiniaaviginiar-
lugit taamaaliorpoq. Taak-
kulu qaavatigut sillimma-
sernerani taarsiissutigine-
qartussat 2 millioner koruu-
nit piumavai, tamaalilluni
aningaasatigut ajutoornis-
sani pinngitsoortinniarlu-
gu, unnerluussisoq Jan Sø-
gaard oqarpoq, inaarutaasu-
millu oqaaseqarnermini
oqarluni Rudolf Burghardt
aappariinni nukittunersaa-
gami dunkit solarimik ben-
zinamillu imallit hotelimut
assartoriarlugit kukussima-
gai.
- Rudolf Burghardtip pis-
sutigisai misigissutsinut
tunnganerupput. Inger asa-
vaa. Naak averusersimaga-
luarlutik aappariittulli alla-
tut hotelimi inuupput - im-
mikkut sinittarfeqaannar-
lutik, Jan Søgaard oqarpoq.
Uppernarsaatissaqan-
ngilaq
- Ikuallattoortumut qisuari-
arneq nalinginnaanngilaq
Inger Burghardtip Rudolf
Burghardt isiginnaartuliul-
lugu ikuallattumik asssilii-
saqattaarnera, soorlu ar-
naqquassaartuni ikumatit-
siinnakasillartut, arlaan-
naalluunniillu qatseriniara-
niluunniit, Jan Søgaard
nangilluni oqarpoq.
Burghardtikkut tamar-
mik immikkut qaammatini
arfinilinni pinerluuteqarsi-
masunut isertitsisarfimmut
eqqartuunneqarnissaat piu-
m as ar aa, illersuisuisali
pinngitsuutilluinnarneqar-
nissaat piumasaralugu.
- Sumilluunniit upper-
narsaatisssaqanngilaq sulli-
tatta piaaralutik ikuallatit-
simanissaannut. Ilumut pi-
aaraluni ikuallatinneqarsi-
maneranulluunniit upper-
narsaatissaqanngilaq, iller-
suisui Ole Rud aamma Jan
Bønæs tamarmik Naala-
gaaffiup Sinniisoqarfianeer-
sut oqarput.
Ajornartinneqanngilaq
Pilla as arnermi inatsisinik
immikkut ilisimasalik Knus
Vaaben innersuussutigalu-
gu Ole Rud oqarpoq illup
nammineq pigisap ikuallat-
sinnissaa inatsisitigut iner-
teqqqutaanngitsoq.
- Allallu illuutaanik ikual-
latsitsinissaq aamma inatsi-
sitigut inerteqqutaanngilaq
taamaaliornissaq illuatun-
geriit isumaqatigiissutigisi-
mappassuk, Ole Rud oqar-
poq Rudolf Burghardtip pi-
aaraluni ikuallatsisimaner-
mik unnerluutigineqarnera
innersuussutigalugu.
Ole Rud taamatut oqar-
poq, sullitami pisuutinne-
qarnissaanut taarsiullugu
massakkut pineqaatissinne-
qanngikkallarluni tullianik
inatsisinik unioqqutitsiguni
aatsaat pineqaatissinneqar-
nissaa piumasarigamiuk,
Rudolf Burghardtillu iller-
suisua Jan Bønæs aamma
taamatut piumasaqarluni.
Unnerluutigineqartup pi-
sinnaatitaaffigaa eqqar-
tuusssisut aalajangiinia-
linnginneranni kingulliullu-
ni oqaaseqarnissaq, Inger
Burghardtilu aamma taa-
maaliorpoq:
- Ukiuni arfineq marlunni
Qooqquni najugaqarsima-
vunga, ikuallatsinnissaalu
saperlugu. Massakkorpiaq
aningaasatigut ajutoortutut
isigineqarnissanik piumasa-
qaateqartoqanngilaq, nali-
linnillu pigisakka akiitsun-
nit amerlanerullutik. Aam-
malumi hoteli 1989-imili
kommunimut neqerooruti-
gigaluarpara, taamani sin-
neqartoorutaasarallarmalli.
Rudolf Burghardt allamik
oqaasissaqanngimmani
oqaannarpoq:
- Qujanaq ikiuinissinnut.
Taama oqarnermini Ingerip
namminerlu illersuisuni eq-
qarsaatigai.