Atuagagdliutit - 24.06.1993, Qupperneq 19

NR. 66 1993
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
19
S£§33$33j££S&s@:

ml

mmmmmmmmmsm

Amerikamiu lllorsuarni
Silkeborg Kunstnerhusip aatsaat siullermeerluni Rockwell Kent Danmarkimi
saqqummersippaa
NUUK(KK) - Rockwell
Kent? Ateq taanna ullumik-
kut Kalaallit Nunaanni ili-
sar ineqaru nanngilaq,
1929imiilli 1935ip tungaa-
nut amerikamiup taassuma
qalipaasup arlaleriarluni
Kalaallit Nunaat tikeraar-
tarpaa qalipaasutullu suli-
nermini tamaaniitilluni sa-
naartornerpaaffigisarlugu.
4. julip tungaanut Silke-
borg Kunstnerhusip taassu-
ma qalipagai, titartagai na-
qitaalu Kalaallit Nunaane-
ersut - aatsaallu Europami
saqqummersinneqaqqaar-
tut - saqqummersinneqas-
sapput.
Saqqummersitsinerup
taassuma Silkeborgimi
»Rockwell Kent in Green-
land« katersorniarnera ajor-
nakusoorsimaqaaq.
Rockwell Kent 1930ik-
kunni l,940ikkunnilu USA-
mi eqqumiitsuliortut pin-
gaaruteqarnerpaat ilisima-
neqarnerpaallu ilagisima-
vai, sorsunnersuulli aappaa-
ta kingornatigut amerika-
miut kommunistinut tupan-
nersuannit pilliutigineqar-
simalluni.
McCarthymut upperisa-
qarnersuup Sovjetunioni-
mut qimaatissimavaa qali-
pagarpassuarmilu ilai sovje-
tit inuinut tunniussuussi-
mallugit. Assilissat ilami-
niinnanngui USAmi Cana-
damilu katersugaasivinniit-
tut eqqaassanngikkaanni
amerlanersaat - 35it sinnil-
lit - Kalaallit Nunaannik qa-
lipagai maannakkut Rus-
landiusumi Pushkinip ka-
tersugaasivianiillutillu Le-
ningradip katersugaasivia-
niipput.
Qalipakkanik saqqum-
mersitsisarfik »Wien Fine
Art« New Yorkimiittoq aq-
qutigalugu Silkeborg
Kunstnerhus iluatsitsisima-
voq Rockwell Kentip suli-
aannik Kalaallit Nunaane-
ersunik siamasissumik saq-
qummersitassaminik kater-
suilluni.
Tamatumuuna Silkeborg
Kunstnerhusip saqqum-
mersitsinersuaq taanna ka-
laallit eqqumiitsuliaannik
nutaalianik saqqummersit-
silluni malissimavaa, tassa
siorna aasaagaa Silkeborg
Kunstnerhusip aamma
Kunstnerhusets Venner
aaqqissuusaannik.
Tarneq eqqissiviitsoq
Rockwell Kent aallarusuttu-
arsimavoq.
Atuakkiai assiliartaler-
sukkat »Wilderness«
1920imeersoq aamma
»Voyaging« 1924imeersoq
taakkunani pineqarpoq siul-
lermik Alaskamut kingusin-
nerusukkullu Tierra del Fu-
egomut angalasarsimaneri.
1929imi meeqqani talli-
maasut aappassaanillu nuli-
ani qimassimavai Kalaallit
Nunaannukarluni yacht
isikkanik 33inik angissusi-
lik »Direction« atorlugu. Ca-
nadamiit aallarsimavoq 17.
juni qaammatillu ataatsip
kingornagut Davis Strædet
ikaarlugu umiusimalluni
Kitaanut nunnilluni. Iluat-
sillugit qalipaatit, qalipaa-
siutit qalipaaffissallu sinne-
ri annaassimavai umiiar-
nermit »Direction«imit.
Siullermeerluni Rockwell
Kent Kalaallit Nunaannut
angalanermini naammassi-
simavaa atuagaq »N by E«
1930imeersoq, Kalaallit Nu-
naat pillugu oqaluttuat sa-
niatigut imaqartoq titartak-
kanik qisumillu naqitanik.
Atuakkami Rockwell Kent
1929imi aasap ulluisa ilaan-
ni Nuup eqqaani qaqqanit
avammut isiginnaartilluni
allassimavoq:
- Kangerluk qatsungal-
luinnartoq ikaarlugu qaqqat
nuui ungasissut isigaakka,
soorlumilusooq qilaap iku-
masup tungaanut ersarissu-
mik pitarussimasut. Tas-
saavoq unnuk anersaaru-
lunnartoq. Anersaarulut-
toq! Kusanarluinnartumut
tunngasoq allaat kisimiillu-
ni misigissallugu artornar-
toq.
Sermiliup kangerlua pil-
lugu allappoq:
- Kangerluup qinnguani
sermersuaq erserpoq, isin-
nillu malittaraara iigartar-
tup maninnera uingaartoq,
taassuma »qaarsuata« tun-
gujortup imaani tarraaniit
qummut, killingusaap qilla-
laartuinnaap tungaanut pa-
vungarsuaq sermiinnar-
suup killisissaanngitsup un-
gataanut soorlumi Kalaallit
Nunaannik tamarluinnar-
mik qalliisimasoq taamaal-
laat amitsumik nunaminer-
taqarluni immap tungaa-
nut.
1929imi ukialersoq Rock-
well Kent nunaatiminut
naalagaaffiup New Yorkip
avannaa tungaaniittumut
uterpoq.
København aqqusaarlugu
angalavoq, umiarsuarmilu
naapissimavai Knud Ras-
mussen Peter Freuchenilu.
Knud Rasmussenip Kent
imminnut tikeraaqqullugu
qaaqqusimavaa, Kentilu
aappassaanillu nuliata
Francesip qaaqqussut tigu-
simavaat.
UrmogeM
ure * guld * sølv
»Boatman«, 1929.
»Greenland Winter« Rockwell Kentip Illorsuarniikkallarneranit pisiiuvoq, qalipagarlu aatsaat - qalipanneqarnerminiit
ukiut 60it qaangiuttut - saqqummersinneqaqqaarpoq.
»Greenland Winter« stammer fra Rockwell Kents tid i Illorsuit, og malerier bliver nu - 60 år efter dets tilbliven - udstillet
for første gang.
H. J. Rinksvej 33
Box 1400, 3900 Nuuk
2 34 40, Fax 2 48 30
Rockwell Kentip Knus
Rasmussenillu ikinnguti-
giinnerat ineriartorsimavoq
annertuumik aUaffigeqati-
gii ttar nikku t, Knud Ras-
mussenip nulia Dagmar pa-
niallu Hanne New Yorkimi
nunaataaniissimapput.
Salamina
Julimi 1931 Rockwell Kent
Kalaallit Nunaannut uterii-
katappoq. Tamatumuuna
lllorsuarni Uummannap eq-
qaaniittumi ukiivoq, tassani
najugallit illuliornerani
ikiuullutik.
Illorsuit qulaani isikki-
vimminiit Rockwell Kentip
kalaallit ulluinnarni inuu-
nerat titartarlugulu qalipat-
tarpaa. Ilaatigut qalipagaq
»Greenland Winter«, toq-
qorsimasani kingornalu er-
nerminut Rockwell Kent
III-mut tunniussimasani.
Maannakkut - qalipagaq qa-
lipanneqarnerminiit ukiut
60it qaangiuttullu - aatsaat
siullermeersumik tamanut
ammasumik saqqummer-
sinneqarpoq Silkeborgimi.
Rockwell Kent Illorsuit
pillugit allappoq: Qilaap
tungujortup, silarsuup qa-
qortup seqerngullu qaa-
marngata guldingasup, qa-
qortoq tamanna seqerngup
qaamarngata tungujortu-
mik qaammartippaa.«
1934-35imi Kent kingul-
lermeerluni lllorsuarni il-
lunnguaminut ujaqqanik is-
sumillu sanaamut uterpoq.
Inuit inooqatigisani pillugit
oqaluttuamik nutaamik al-
laqqippoq - allaatigalugit
paarnanik nunianneq, eqa-
lunniarneq, arfanniarneq,
qimusserneq qitinnerlu eri-
narsornerlu.
Atuagaq atsersimavaa
»Salamina« illumi ikiortini
ikinngutinilu atsiullugu, uia
tuberkulosemik toqquteqar-
simasoq meeraasa pingajua-
ta erniunerata kinguninn-
guatigut.
Issittumi qalipaaneq
Sulinerminut attuumassu-
teqartut pillugit lllorsuarni
silami qalipakkami ilaannik
qalipaasarnini oqaluttuara-
lugit Rockwell Kent allap-
poq:
- Qalipaaffissara qamuti-
ma kaassuaataanut aalajan-
g;ertarpara soorlu qalipaaf-
fissap ikkufTiatut. Taava ta-
skera qalipaatinik qalipaa-
siutinillu imalik sanneru-
taanut nivinngartarpara qa-
lipaataasivillu qamutinut
ilisarlugu.
- Assaga qalipaassutigi-
sartagara uunnassimaartin-
niarlugu aaqqat kulloqann-
gitsoq atortarpara qiviunik
immerlugu oqorsaasigaq.
Putoqarpoq taamaalillunga
qalipaasiutiga mangullugu
assannik kissassimaartunik
tigummisarlugu.