Atuagagdliutit - 26.09.1995, Blaðsíða 12

12
Nr. 75 ■ 1995
fttaa&agsc/é/'a £/£
GRØNLANDSPOSTEN
Eqqartuusseriaatsit pillugit
isumasioqatigiittoqarpoq
Nunani issittuni eqqartuussinerit pillugit Nuummi
isumasioqatigiittoqarpoq
NUUK(KLE) - Northern
Justice Society, Nunani issit-
tuni eqqartuussinermi sulial-
lit peqatigiiffianni ilaasortat
alaatsinaattullu, inunnik 65-
init Canadamit, Alaskamit,
Danmarkimit Kalaallillu Nu-
naannit peqataaffigineqartu-
mik septemberip 19-anit 21-
anut Nuummi arfineq aap-
passaanik isumasioqatigiit-
toqarpoq.
Eqqartuusseriaatsini ikaa-
riarnermik qulequtserlugu i-
sumasioqatigiinneq Iqalunni,
Canada-mi september-ip 15-
ani aallartippoq septemberil-
lu 19-ani 20-anilu Nuummi
nanginneqarluni.
Chester Draper-ip, peqati-
giiffimmi siulittaasup siorna-
tigullu pineqaatissinneqartu-
nik nakkutilliisuusimasup o-
qaatigaa, isumasioqatigiin-
nerup Nuummi ingerlanne-
qarneranut marlunnik peqqu-
teqartoq.
- Eqqartuussisuuneq H.C.
Raffensøe ukiorpaalunni pe-
qatigiiffitta siulersuisuini i-
laasortaavoq, Chester Draper
nassuiaavoq. - Siulersuisullu
kissaateqarput nunani eqqar-
tuussinermi pisoqarfiusuni
isumasioqatigiineq ingerlan-
neqassasoq. Saniatigullu nu-
nani ilaasortaaffiusuni eqqar-
tuussinerit imminnut sanilli-
unnissaat soqutigineqaralut-
tuinnarlutil.
Ataatsimiigiat Nuummiit-
siarnermi nalaanni oqalugi-
arnermut oqallinnertalermut
qaaqqusaapput, eqqartuussi-
nermi ataatsimiititaliarsuup
suliai pillugit. Ataatsimiitita-
liarsuarmi siulitaasoq Per
Walsøe oqalugiarpoq eqqar-
tuussisorlu Søren Hansen
aqutsisuulluni
Tupigusuppoq
- Ataatsimiititaliarsuup suliai
tupigusuutigaakka, Chester
Draper oqarpoq. - Kalaallit
Nunaanni eqqartuussisar-
nermi periaatsit Canadamit
pitsaanerupput, tamarmilli
ajunngitsortaqarlutillu ajor-
tortaqarput. Kalaallit Nuna-
annilu eqqartuussisarnermi
allannguutissat paasilluar-
pakka.
Peqatigiiffimmi ilaasortat
inatsisinik ilisimatuut, inatsi-
silerituut, eqqartuussisut, Ca-
nadallu avannaani nunaqar-
finni pisortat naalakkersuisu-
nit toqqaannartumik sinnii-
suutitaanngillat. Angalanerni
aningaasartuutitik nammin-
neq akilertarpaat.
Peqatigiiffiup siunertaa
- Ukiut 14-init 15-inilluunnit
matuma siornatigut eqqar-
tuussinermi sulisut arlallit
Yukon-imi, Canadamiittumi
allamik peqquteqarlutik ka-
terisimaarnerminni isumaqa-
tigiissutigaat nunap immik-
koortortaanni eqqartuusseri-
aatsit assigiinnginneri pillu-
git arlaannik iliuuseqartoqar-
tariaqartoq, Chester Draper
oqaluttuarpoq. - Peqatigiiffik
ukiut qulit matuma siomata
missaanili pilersinneqarpoq.
Inuit kikkulluunnit eqqar-
tuusseriaatsinut soqutiginnit-
tut imaluunniit inuiaqatigiit
akornanni pissutsinik soquti-
gisallit peqatigiiffimmut i-
laasortanngorsinnaapput,
Chester Draper naggasiivoq.
Peqatigiiffiup ataatsimiin-
nerisa isumasioqatigiinneri-
salu nalaani Canadami na-
lakkersuisunit, nunallu im-
mikkoortuini nalakkersuisu-
nit peqataaffigineqarluartar-
put peqatigiiffiup suliaanut
alaatsinaallutik.
Politiit ilinniartussarsiorlutik pissarsiornerat,
Nuummi Nuna Bank-ip eqqaani sisamanngormat sep-
tember-ip 21-ani ullaap tungaani ingerlanneqartoq so-
qutigineqaqaaq.
Politiets hvervekampagne til politiuddannelsen,
som foregik torsdag den 21. september om formidda-
gen foran Nuna Bank i Nuuk, samlede en hel del men-
nesker.
Peqatigiiffimmi siulittaasoq, Chester Draper Sioux Lookout-imi, Ontariomi Canadamiittumi
najugaqarpoq meeqqanik isumaginninnermik suliaqarluni. (Ass./foto: AG).
Formand for Northern Justice Society, Chester Draper er bosat i Sioux Lookout i Ontario,
Canada, hvor han idag arbejder indenfor børneforsorgen.
Retsfolk lærer af hinanden
Seminar om retslige systemer i de arktiske lande i Nuuk
NUUK(KLE) - Northern Ju-
stice Society, et juridisk sel-
skab med 65 deltagere fra
Canada, Alaska, Danmark og
Grønland har netop holdt sit
syvende seminar i Nuuk.
Med temaet Justice in
Transition, retssystem i over-
gang, startede seminaret den
15. september i Iqaluit og
fortsatte i Nuuk i dagene den
19. og 20. september.
Chester Draper, formand
for selskabet og tidligere til-
synsværge indenfor krimi-
nalforsorgen i den canadiske
provins Ontario, siger, at der
er to grunde til at seminaret
delvis holdes i Nuuk.
- Landsdommer H.C. Raf-
fensøe har været medlem af
selskabets bestyrelse i flere
år, siger Chester Draper. -
Bestyrelsen havde et ønske
om, at seminaret skulle hol-
des, der hvor der måtte være
behov for det. Samtidig er
interessen for at sammenlig-
ne retssystemerne i medlem-
slandene steget.
Delegationen var under det
korte ophold i Nuuk inviteret
til et foredrag med efterføl-
gende diskussion om rets-
kommissionens arbejde med
Per Walsøe som foredrags-
holder og dommer Søren
Hansen som ordstyrer.
Imponeret
- Jeg er imponeret over rets-
kommissionens arbejde, si-
ger Chester Draper. - Det
grønlandske retssystem er
bedre end det canadiske,
selvom der er nogle ting som
er både godt og ondt i begge
dele. Jeg har forståelse for
teorien omkring revideringen
af retsvæsenets struktur.
Medlemmerne i selskabet,
der er juraprofessorer, juri-
ster, lægdommere, ansatte
fra kriminalforsogen og lede-
re fra lokalsamfundene i det
nordlige Canada i det juridi-
ske selskab er ikke direkte
repræsentanter for regerin-
gen. De betaler selv alle
omkostninger, forbundet
med rejserne.
Selskabets mål
- For 14-15 år siden, da en
gruppe ansatte indenfor rets-
væsenet var samlet i Yukon,
Canada i en anden anledning,
blev det besluttet, at der måt-
te gøres noget ved forskellen
mellem det strafferetslige
system fra provins til pro-
vins, fortæller Chester Dra-
per. - Selskabet blev så dan-
net for cirka 10 år siden.
Alle, der har interesse i det
retslige system i de arktiske
lande eller i det hele taget
bare intereserer sig for hvad
der rører sig i samfundet,
kan blive medlem af selska-
bet, slutter Chester Draper.
Selskabet har ved deres
konferencer og seminarer
stor repræsentation af ikke-
medlemmer. Observatører
fra især den canadiske rege-
ring og provinsregeringerne,
der arbejder med retslige for-
hold, er rigt repræsenteret.
Nuutsitaasaqattaartuameq
All. Peter Colding-Jørgensen, Nuuk
Upernaaq aallartippoq. INI A/S-ip
inissianik agguaassisarneq ingerla-
tiliinnaraa, suliffimmut atatillugu
inissiartaarnissamut utaqqisarneq
pingasoriaammik-sisamariaammik
qangamut naleqqiullugu sivitsor-
poq. Suli taamaappoq, inuppassuil-
lu aasaq maanga tikittut suli inissa-
minnik utaqqipput. Ilaalli suli utaq-
qiisaagallartumilluunniit inissin-
neqarsinnaanngillat. Allat utaqqii-
saagallartumik ineqaraluarlutik a-
kunnittarfinnit unnuisarfinnut uti-
mullu nuutsitaasaqattaartuarput.
INI A/S-ip tamanna akisussaaffi-
ginnginnerarpaa. Namminersomer-
ullutik Oqartussat aamma, naak
taakku atsiorsimagaluarlutik, ator-
fininnermut atatillugu inissaqarti-
tsisoqartoq.
Inuit ilaat oqartoq tusarpara,
isumaqatigiissummi allassiman-
ngitsoq qaqugu inissaqartitsisoqas-
sanersoq. Aamma allassimasoqan-
ngilaq qaqugu sulilersoqassaners-
oq. Augustilli aallaqqaataani atorfi-
nikkaanni, augustip aallaqqaataani
atorfininnissamut isumaqatigiissut
tamakkiisumik atuutilissaaq.
Namminersornerullutik Oqartus-
sat inissaqartitsissallutik pisussaaf-
fiat atuutilissaaq, atorfinittup Ka-
laallit Nunaannukamissaminut pi-
sussaafiata aallartinnera ilutigalu-
gu-
Suliffeqarfiit ilaasa atorfinittus-
saq aporfiusinnaasunik ilisimatit-
tarpaat, taamaalilluni inissaqaler-
nissami tungaannut tikinnissani ki-
nguartissinnaallugu. Atuarfinnili
ilinniarfinnilu oqartussaasut atuar-
tunik ilinniartunillu inissaaleqineq
peqqutigiinnarlugu ilinniartitsisuss-
aaleqiterusunngilaat. Atorfinillaalli
ilaqutaallu inissaaleqitinnissaannut
ussemartorsiomerupput. Assersuu-
tigalugu ukioq manna aappariit
marlunnik qitornallit sapaatit akun-
nerini arfinilinni akunnittarfimmit
utaaqiisaasumillu inissiat akoman-
ni uteqattaartinneqarput. Qaqugu
initaassanerlutik naluaat. Inuit sisa-
mat akunnittarfiup ineeraaniittut
angerlarsimaffimmiittutut taane-
qarsinnaanngillat. Tamannalu ar-
laannik kinguneqartariaqarpoq.
Tikisitat inissiartaartinneqan-
nginnissaannut peqqutissaqarluar-
sinnaavoq, kalaalerpassuimmi inis-
saaleqimmata. Taamaassappalli i-
nissaqartitsinissamik neriorsuineq
isumaqatigiissummit peemeqartari-
aqarpoq.
Namminersornerullutik Oqartus-
sat isumaqatigiissutigisimasatik
eqquutsinnissaanut piumassuse-
qanngippata, ajornannginnerpaa-
jussaaq eqqartuussivimmut unner-
luutigigaanni tassanilu aalajangii-
soqarluni.
Atorfinerlaat amerlanerit unner-
luussinnissamut nangaapput. Ilaat
isumaqarput, soorlu uanga 1978-
imi taamatut isumaqartunga, inissi-
anik piareersimasoqanngitsoq.
Kalaallit Nunaanni ajornartorsiutit
qaangerniarlugit ilungersortoqarne-
ra tusarnikuugatsigu sivisuumik
tunuarsimaarpugut. Qaamammili
ataatsimi akunnittarfiit »queeqqal-
lu« akornanni utertaqattaartitaare-
erluta paasilerparput inissiaqartoq
atomeqanngitsunik. Taamaattumik
suliffinni pisortarisannut allagaqar-
punga, eqqartuussivimmut tunnius-
siniarlunga isumaqatigiissummik
unioqqutitsinermik unnerluussini-
arlunga, sapaatit akunnerata ataat-
sip ingerlanerani inissatsinnik ilu-
artumik inissinneqanngikkutta. Na-
lunaaquttap akunnimininngui qaan-
giummata inissiaq qimerlooriartor-
parput, ullullu pingasut qaangium-
mata inissatsinnut nutserluta.
Inuit torersut eqqartuussivimmut
unnerluussisanngillat. Isumaqar-
pummi eqqartuussinerit pisariaqan-
ngitsut, atugarliuutillu tunngaviler-
sugaalluartumik oqaloqatigiissuti-
ginerisigut qaangemeqartariaqartut.
Eqqartuussivimmut tunniussisuul-
luni nikanamasagaassutitut misigi-
narpoq. Inuit ataasiakkaat misigis-
susaat ilanngunneqartarput, inuus-