Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 04.09.1997, Blaðsíða 9

Atuagagdliutit - 04.09.1997, Blaðsíða 9
Nr. 68 • 1997 9 GRØNLANDSPOSTEN i>«»gnuissen Aatsitassat pillugit Ingerlatseqatigiiffiup Kalaallit Nunaannut nuunneqamissaa oqaluttuarisaanermut pingaaruteqarpoq, uannullu suli uppeniarsaasuulluni tatigeqatigiinnermut suleqatigiinnitta tunngavigisimasaanut, Poul Nyrup Rasmussen Lars Emik Johansen-imut allappoq. - Aftalen om Råstojfon’altningens overflytning til Grønland er historisk, og for mig er det endnu et bevis på den gensidige tillid og respekt, som jeg føler, vort samarbejde altid har bygget på, skriver Poul Nyrup Rasmussen til Lars Emil Johansen. Ministeriuneq kinguarsaavoq - Siunnersuut Poul Nyrup Rasmussen-ip misissorumanngimmagu uggornarpoq, naalakkersuisut siulittaasuat ugguarluni oqarpoq NUUK(KK) - Isumaqarpu- nga uggornartoq, qaartar- torsuit qaartitsissutaannik Mestersvigimi aqerlumik zink-imillu piiaavikumi pis- saanilissuit piffissami aalia- ngersimasumi toqqorsiveqa- lernissaannik siunnersuutin- nut atatillugu sillimaniamer- mut pinngortitamullu sunniu- taasinnaasut ministeriunerup Poul Nyrup Rasmussen-ip misissomeqamissaat pissutis- saqartinngimmagu. Taama naalakkersuisut siu- littaasuat Lars Emil Johansen oqarpoq tallimanngormat a- viisiliortunik katersoititsilluni politikkimik tunutsiniarnini nalunaarutigimmagu. Naalakkersuisut siulittaa- suujunnaalersoq tamanna ilu- at-sillugu aperineqarpoq, Mestersvig-imi piiaavikup qaartartorsuit qaartitsissu- taannik toqqorsivinngorlugu amerikkarmiunut neqeroorut- si ministeriunerup Poul Ny- rup Rasmussen-ip ilaliinngin- nera qanoq isumaqarfigine- raa. Lars Emil Johansen-ip pa- katsissutigiinnarpaa »nunar- suarmi eqqissineqarnissaa pillugu kalaallit peqataanis- saanik eqqarsaataa« isumaqa- tigineqanngimmat. Atagu takoriartigu Tunup avannaarsuani qaar- tartorsuit qaartitsissutaannik toqqorsiveqalerneranik silli- maniarnermut pinngortita- mullu sunniutaasinnaasut im- mikkut ilisimasalinnit misis- suisoqamissaannik Lars Emil Johansen-ip siunnersuutaa ministeriunermit itigartitsis- sutigivinneqanngilaq. Pi- ngasunngornermi augustip 27-ani Lars Emil Johansen- imut allakkamini Poul Nyrup Rasmussen-ip isertunngilaa emumagigamiuk pissaanilis- suit qaartartorsuit qaartitsis- sutaannik tunup avannaarsua- nut mianemartumik inissiine- rat kingunipiloqarsinnaasoq. Taamaammat ministeriu- neq isumaqarpoq Kalaallit Nunaat Danmarkilu peqatigi- illutik otaqqimaartariaqartut sakkussakillisamerlu pillugit isumaqatiginninniamerit qa- noq ingerlanersut malinnaavi- geqqissaarlugit. Poul Nyrup Rasmussen isumaqarpoq tu- aviuussaavallaartoq nunanit tamalaaneersunik immikkut ilisimasalinnik suleqatigiissi- taliortoqamissaa. Amerikkarmiut russilluun- niit naalakkersuisui maan- namut kissaateqarsimanngil- lat Kalaallit Nunaat qaartar- torsuit qaartitsissutaannik toqqorsivinngussasoq, ilima- narporlu ilisimatusarfiup RAND-ip toqqorsiveqalemis- samik isumassarsiaa pivi- usunngussanngitsoq. Ministeriunerulli siunner- suutigaa danskit/kalaallillu atorfilittatigoortumik ataatsi- miititaliaata - Thule Air Base- mi qanga qaartartorsuaqarsi- maneranut atatillugu 1995-mi pilersinneqartup - Kalaallit Nunaata qaartartorsuit qaarti- tsissutaannik toqqorsivin- ngortinneqarnissaanik siun- nersuut malinnaavigeqqissaa- gaa. Ataatsimiititaliap ilaatigut ilaasortarai Namminersome- rusut direktøriat Kaj Kleist aamma Nunanut allanut mini- stereqarfiup direktøria Friis Arne Petersen, ataatsimiitita- liarlu ukiumut marloriarluni ataatsimiittarpoq. Ataatsimiinneq tulleq pis- saaq oktoberimi. Killissarititaasut kalluarlugit Lars Emil Johansen-ili utaq- qiinnartuujumanngilaq. - Arsaq natermut tutsin- nagu isimminngikkaanni sapanginneqaratarsinnaavoq, Lars Emil Johansen oqarpoq. Lars Emil Johansen isuma- qanngilaq Mestersvig-imi qaartartorsuit qaartitsissu- taannik toqqorsiveqalemissa- mik siunnersuunni asuliinnar- nerusoq. - Isumaqarpunga siunner- suutiga nunanut allanut silli- maniamermullu politikkikkut tunngasutigut sunniuteqar- nitsinni killissarititaasunik kalluaasoq. Soorlu taaneqareersoq ilisi- matusarfik namminersortoq RAND amerikkamiut nukis- siuuteqarnermut ministere- qarfianut siunnersuuteqarsi- mavoq qaartartorsuit qaartit- sissutaannik toqqarsivilior- toqassasoq. Eqqarsaatit taamaattut saq- qummeqqaarmata Lars Emil Johansen februarip 19-ani ima oqarpoq: Aarleritsanner- poq Amerikkarmiut naalak- kersuisui taama sullerlutigip- pata pilersaarusiomerlutsigip- patalu. Allatut isumaqalerneq Qaammatit sisamat qaangi- ummata Lars Emil Johansen allatut oqaaseqarpoq. Junip naalemerani isumali- oqatini ataatsimeeqatigereer- lugit RAND-ip siunnersuu- taanut akuersaarsinnarluni nanuanut allanut ministeri Niels Helveg-Petersen pasil- lerpaa. Lars Emil Johansen malil- lugu nunanut allanut ministe- ri »qanga nunasiaatillit eqqar- sartaasiattut pissusilersor- poq«, Niels Helveg-Petersen Kalaallit Nunaata isumaatut qaartartorsuit qaartitsissu- taannik toqqorsiveqalemissa- mik eqqarsaat isumaqataaffi- ginagu oqaaseqarmat. Ministeriunerulli Poul Ny- rup Rasmussen-ip nunanut al- lanut ministerini taperserpaa, Lars Emil Johansen-imullu allakkamini (quppernermi matumani tamakkiisumik is- suameqartumi) itigartitsissu- tigalugu nunanit tamalaaneer- sunik immikkut ilisimasalin- nik suleqatigiissitaliortoqar- nissaa, qaartartorsuit qaartit- sissutaannik kalaallit nunaan- ni toqqorsiveqalerneratigut pinngortitamut sillimaniar- nermullu sunniutaasinnaasu- nik misissueqqissaartussa- mik. Lars Emil Johansen-ip Niels Helveg-Petersen-imut sakkortuuliornera tunngavi- galugu Kalaallit Nunaat eq- qartorneqaleraangat danskit naalakkersuisui siunissami eqqarsarluartarumaarnissaat ilimanarpoq. llluatungaatigut oqaatigisariaqarpoq Lars Emil Johansen-ip eqqarsaati- gilluagaanngitsumik RAND- ip siunnersuutaanut isummer- nera tassaassanngitsoq Dan- markip Kalaallillu Nunaata akornanni oqaasissaqaqati- giinnermut aqqutissaq. Mini- steriuneq Poul Nyrup Ras- mussen malillugu suleqatigi- inneq tatigeqatigiinnermik ataqqeqatigiinnermillu ima- lik. Inuit Ataqatigiit Atassullu Lars Emil Johansen-ip eq- qarsaataanut isumaqataan- ngillat, Kalaallillu Nunaata qaartartorsuit qaartitsissu- taannik toqqorsivinngornis- saanik eqqarsaatit Siumup iluani aalassatsissimaqalutik. Ukiulli 100-ut qaangiuppa- ta suut tamarmik puigome- qarumaarput, sapaatillu akun- neri marluk qaangiuppata Ka- laallit Nunaat nutaamik naa- lakkersuisut siulittaasortaas- saaq. Nyrup Rasmussen-ip allagai Lars Emil Johansen-imut itigartitsissutip oqaasertai tamakiisut Asasara Lars Emil. Siullermik oqaatigilara naammagisimaarutigil- luarakku Kalaallit Nunaanni aatsitassanik i- ngerlatsineq pillugu Naalakkersuisut aamma danskit naalakkersuisuisa akornanni nutaamik isumaqatigiissuteqarsinnaasimanerput. Isumaqatigiissut oqaluttuarisaanermi pi- ngaaruteqarpoq, tatigeqatigiinnermut ataqqe- qatigiinnermullu uannut uppernarsaataasoq, suleqatigiinnitsinni tunngaviujuaannarsimasoq. Tullissaanik, allakkatit 25. juni 1997-meersut qutsatigaakka, tassani siunnersuutigigakku Danmarki Kalaallillu Nunaat peqatigiillutik nunat tamalaaneersunik immikkut ilisimasalin- nik suleqatigiissitaliussasut, Kalaallit Nunaanni qaartartorsuit qaartitsissutaannik toqqorsiso- qassagaluarpat pinngortitamut sillimaniarner- mullu sunniutaasinnaasunik misissueqqissaar- tussanik. Qaartartorsuit qaartitsissutaannik imaluun- niit taakkua ilaannaannik toqqorsisinnaanermik apeqqut imaannaanngitsorujussuuvoq, taa- maaliortoqassappallu eqqarsaatigilluagassaq. Isertorsinnaanngilara kingunerisinnaasaasa ilaasa, - soorlu Tunup avannaarsuani pinngor- titarsuaq minguitsoq mianernaqisorli nunarsu- arlu tamakkerlu isumannaallisaanermut politik- kikkut tunngaviatigut ajornartorsiutit eqqar- saatigalugit - aamma annertuumik isumaalut- sillungalu qulartimmanga. Kisianni soorunami pilersaarummik anner- toorujussuarmik sunniuteqalersinnaasumik aa- liangiinnginnermi - illersoraanniluunniit akerle- rigaanniluunniit - ilisimasassanik uppernarsaa- tissanillu pissarsiniartariaqarpoq. Qaquguugaluarnersoq pisortatigoortumik a- merikkamiunit russinillu saaffiginnittoqassap- pat isumaqatigaakkit pinngortitamut sillimani- arnermullu kiisalu isumannaallisaanermi poli- tikkikkut kingunerusinnaasut peqqissaartumik misissussagatsigit. Maannakkuugallartoq paasisara tassaavoq ilisimatusarfik RAND nalunaarusiamut missi- ngersuusiorsimammat. Taamaammat amerik- kamiut nukissiuteqarnermut ministereqarfia, nalunaarusiamik inniminniisimasoq, suli isum- mersimanngilaq. Aamma amerikkamiut naalak- kersuisui isummersimanngillat. Taamaammat amerikkamiut naalakkersuisi saaffiginnissute- qarsimanngillat. Tamanna attuumassuteqarunarpoq RAND-ip pingaamertut eqqarsaatersuutigimmagu sakkus- sianik nakkutilliineq nutaarluinnaq, SMART (Stra- tegic Accelerated Removal Talks), pissaanilissu- amik pinngitsoorani isumaqatiginninniutigine- qartussaq. Isumaqatiginninniamerit taamaattut immikkut isiginiameqarsinnaanngillat pissaani- lissuit sakkussianik nakkutilliineq pillugu isuma- qatiginninniamerini. START El-mik isumaqatigin- ninnialemissaq utaqqimaameqarpoq mssit inat- sisartuisa DUMA-p START II suli atsiunngimma- gu. RAND-ip nalunaarusiaani aamma oqaatigine- qarpoq SMART »within a decade«-ilerlugu piviu- sunngortinneqarsinnaasoq. Taamaammat SMART sivisuumik isumaqatigin- ninniutigineqartussaavoq. Qaartartorsuit qaartit- sissutaannik imaluunniit ilaannik toqqorsinnaasut RAND-ip siunnersuutaanut suli isummersimatin- nagit sulilu SMART pillugu isumaqatiginninnia- lersinnagit isumaqanngilanga misissueqqissaar- nissamik aallartitsisariaqartugut. Taamaammat utaqqimaarta peqatigiillutalu susoqarnera malinnaavigalugu. Tamanna pi- sinnaavoq danskit kalaallillu nunanut allanut sillimaniarnermullu atorfilittatigut ataatsimiiti- taliaanni ataavartumillu suleqatigiinneranni. Tamannarpiaq pissutigalugu 1995-ip ukiaa- nerani danskit/kalaallillu nunanut allanut silli- maniamermullu politikkikkut atorfilittatigut a- taatsimiititaliorput. Ataatsimiititaliaq taanna nunanut allanut sillimaniarnermullu politikkik- kut apeqqutinik suugaluartunilluunniit oqallif- fiusarpoq, Kalaallit Nunaannut attuumassutil- innik, danskinit kalaallinilluunniit oqaluuseri- tikkusutanik. Sakkussakillisaanerup isumaqatiginninniuti- gineqarnera pillugu Nunanut allanut minister- eqarfiup allagaqaataa ilannguppara ilinnut ili- simatitsissutitut. Kalaalllit Nunaanni naalakkersuisut Danmar- kimilu naalakkersuisut tatigeqatigiillutik sule- qatigiittuarnissaat qularutiginagu Ajunnginnerpaamik inuulluaqqusivunga Poul Nyrup Rasmussen.

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.