Atuagagdliutit - 03.12.1998, Blaðsíða 14

14 • TORSDAG 3. DECEMBER 1998
ATUAGAGDLIUTIT
QILAATERSORTARTOQ
QAANAARMIU
Kassaaluk 1953-imi Avanersuarmi pinngitaaliilluni nuutitsinnginnermi
kingullersaalluni inunngorpoq
KØBENHAVN - Nujai qee-
rasaartut kiinaanut qunguju-
lasumut avatangiisuupput,
qilaatersortartorlu Qaanaa-
mersoq inuunini pillugu oqa-
luttuarami sequnngiimisi-
malluni isai uummaarissut
qaamaneqartutut ipput. Uki-
uni 45-ni inuunini uniffeqa-
rani imaannaanngitsumillu i-
ngerlassimavaa, inuuneralu
Peter Høeg-ip atuakkiamini
nuannarineqarluartumi
»Smilla apullu«-mi pingaar-
nertut inuttaatitaminut isu-
massarsiorfigisimavaa.
Kassaaluk Qaavigaq 1953-
imi pinngitsaaliilluni nuutit-
sisoqanngitsiartoq Thule-
toqqami kingullersaalluni i-
nunngorsimavoq. Pisorlu ta-
manna peroriartorneranut eq-
qarsariaasianullu sunniute-
qarsimavoq, meeraanini ta-
maat nunaqarfik inueruttoq,
kinguaariinni ilaqutaasa nu-
naqqatigisimasaasalu piniar-
tukkormiutut inuunerannut
avatangiisaasimasoq tusartu-
artariaqarsimagamiuk.
Kassaaluk atsaalu Navarana.
Kassaaluk og hendes faster Navarana.
Nuannersumik ukiutoqarsiomermit. Saamerlerniit
tassaapput Kassaaluk, qatanngutaa Peter Alika sarliarlugu,
arnaa Marie illualu Thomas.
Fra en festlig nytårsaften. Fra venstre ses: Kasaluk,
broderen Peter med Alika på skødet, moderen Marie og
fætteren Thomas.
Kalaallit qallunaallu soqu-
tigisaasa naapiffiata alianar-
tup kingunerluuteqarujussu-
arnera pillugu. Sakkutuut eq-
qarsaatigineqamerat, piniar-
toqarfinnguami ileqquusunit
oqaluttuarisaanermillu kime-
qamerusut pillugit. Aporaan-
neq, suli allaat ullumimut
naammassivinneqanngitsoq.
Inuusuttunngorluni inersi-
masunngorlunilu ukiorpassu-
ami nomade-tulli uniffeqara-
ni Avanersuup Danmark-illu
akornanni angalajuarsima-
voq. Aarhus-imi Bømehave-
seminariami perorsaasutut i-
linniarluni misiliisimavoq.
Aarhus-imi Det Jydske
Kunstakademiimi ilinniarsi-
mavoq. Ikast-imi niuerner-
mik ilinniarfimmi allaffim-
miutut naammassisimavoq.
Fjeltring-imi Tuukkaq Teat-
ret sullissimavaa.
Tamatigulli Avanersuar-
mut utertarsimavoq. Sorla-
qarfimminut kultureqarfim-
minullu. Angajoqqaaminut
qatanngutiminullu arfiniliu-
sunut. Taamaaliussaarsima-
vorli. 1989-imili Køben-
havn-imi najugaqalivissima-
voq, meeqqani uinilu ilagalu-
git. Uniffeqannginninni ato-
runnaarsimavaa, Avanersu-
arli anersaaqarfimmisut qi-
massimanngilaa.
Kassaaluk København-imi
Nørrebro-mi inaanut ulloror-
luinnalersoq pulaarpara. Ini-
mi ukkusissamik qiperugaq
kusanartoq, nammineq sulia-
risimasaa igalaap saaniippoq.
Marlunnik kiinartaqarpoq,
taarsigaangallu naneruuteeq-
qat marluk saaniittut ikittar-
pai, ikumanerisa qiperugaq
uumassuseqalersittarlugu.
Qajuutaq aallarniutigaa
Ullup tulliani Rigshospitali-
mi qilaatersorluni takutitsi-
sussaavoq. Sammisaq nas-
saassarsiullaqqinneranik aal-
laaveqarunartoq, tamatuma
saniatigut annertusiartupalla-
qisumik suliarilersimasaa,
nalaatsornerupajaartumik
aallartissimasaa. Pingaartu-
mik tamanut ammasumik ta-
kutitsisalernera eqqarsaati-
galugu.
- 1984-imi Danmark-imi
Land og Folk Festival-imi
qilaatersorlunga takutitseq-
qaarpunga. Qilaateqanngin-
nama saniit puuat qajuutarlu
atorpakka. Ingerlalluaqaaq,
tamatumalu kingorna Dan-
mark tamakkerlugu nunanilu
allani arlalinni takutitsisaler-
punga. Kingullermik Belgia-
miippunga, februarimi tunu-
miut qilaatersortartut cana-
damiullu torlussortartut a-
ngalaaqatigigakkit, Kassaa-
luk oqaluttuarpoq, uniinnar-
sinnaanerlu ajorami innger-
tarpoq.
- Inngerutit atortakkakka
meeraallungali tusartarpak-
ka. Pappiaqqamut allassima-
KASSAALUK QAAVIGAQ
suutiginngilakka nuutaatigi-
nagilluunniit. Akuttunngitsu-
mik atuigaangama piareer-
saqqaameq ajorpunga. Nam-
minerpiaq periaasera atortar-
para, aammalu inuit qanor-
luunniit isumaqaraluarpata
soqutigivallaarnagu. Nipa-
ngiinnarsinnaaneq ajorama,
Kassaaluk oqaluttuarpoq,
taassumalu arnaminit aataa,
ajaa arnaalu katerisimaamer-
ni qilaatersortarsimapput.
- Tamarmik inngerutitoq-
qanik eqqaamallaqqissuusi-
mapput, tamannalu uanga i-
luaqutigaara, Kassaaluk oqa-
luttuarpoq, meeraaninilu eq-
qaagaangamiuk nipaa qatitu-
nerulersarpoq killitsisimar-
palulerlunilu. Piniartukkor-
miuni inuuneq nuannarisi-
maqaa, aammalu annertoqa-
taanik atuarfik nuannarisi-
managu. Peroriartorneranili
aamma inuuneq allanit taalli-
simaneqarpoq.
Pinngitsaalisaallutik
nuupput
- Pinngitsaaliilluni nuutitsi-
neq inuunera tamakkerlugu
tusartuarsimavara. Inuit pini-
ariaifitoqqaminnit qimagun-
nertik aliasuutigisaqaat. Al-
laammi kulturitoqqatsinnik
tamanik arsaarpaatigut. Aat-
saalli inersimalerama taman-
na itinerusumik eqqarsaatigi-
salerpara. Illoqarfimmik atu-
gartuunngorsagaaffiusumik,
aalajangersimasumik najuga-
qarfissatsinnik pilersitsiso-
qamera qanoq isumaqamer-
soq eqqarsaatigisalerpara,
piniakkagut malersorlugit
nuttaqattaarluta inuujunnaar-
luta, Kassaaluk oqaluttuar-
poq, taannalu suli meeraallu-
ni Avanersuup nutaartaani
aamma kangerluup qinngor-
pasinnerusortaani nunaqar-
fimmi Kangerluarsummi na-
jugaqarsimavoq.
Kassaaluup piniartutut i-
nuuneq pingaarteqaa, nukap-
piaraasimasuugunilu pinngit-
soorani piniartutut perorsar-
neqarsimassagaluarluni illar-
luni oqarpoq, oqaluttuarporlu
upemaat tamaasa qilarluami-
aqataasarsimalluni.
Avannaarsuanili inuuneq
ulorianaatsuinnaanngilaq,
eqqaamasalikkersaarlunilu
oqaluttuarpoq angunni pini-
artoq ullut ilaanni puttaamik
saavigussaalluni ajunaanga-
jassimasoq.
- Ingillunga isiginnaalerut-
toriga tassanngaannaq put-
taaq sarfaamit aalarunneqar-
poq. Tuaviinnaq puttaat tul-
leriiaarlugit pissiffigeqattaar-
pai, annaqqatarlunilu sikuim-
mut apuulluni, Kassaaluk o-
qaluttuarpoq, allaangilarlu
tamatuma pineranit nalunaa-
quttap akunnera ataasiinnaq
qaangiussimasoq.