Atuagagdliutit - 22.07.1999, Qupperneq 14

14 • TORSDAG 22. JULI 1999
ATUAGAGDLIUTIT
ARNAQINUNNIK
SULUSSINERMIK
PIGISAUK
Inuit ilisarisimanngisat oqaloqatiginissaat ajornakusoorsinnaasarpoq,
tamannali Lorithap ilakkuminartuunermigut ajornartorsiutigitinngilaa
J_r-J
LORITHA HENRIKSEN
NUUK(LB) - Inuit tamatta
assigiinngitsuugatta soquti-
gisavut aamma allaagujat.
Inuit ilaat nuannarilluakka-
minnik piffissaq sivisooq
atorlugu aallussisinnaasar-
put, ilami immaqa inuunermi
sinnera nuannarisartik inger-
lattarpaat. Inunnik sullissi-
neq Loritha Henriksenip i-
nuuneranut atalluinnartuu-
voq. Inuit nunani allani, nu-
natsinnilumi ajornartorsior-
tut, annerusumik minnerusu-
milluunniit, sunniuteqarfigi-
sarsimavai.
- Inunnik sullissineq inun-
nguuserisimagunarpara, 57-
inik ukiulik Loritha oqarpoq.
Loritha Henriksen inun-
ngorpoq Qasigiannguit pigi-
saanni Ilimanami ukioq 1941
decemberip qulingiluaani,
angajoqqaaralugit Peter aam-
ma Annike Christensen. Ar-
naa Ilimanarmiuuvoq, angu-
taa Ilulissat eqqaanni nuna-
qarfimmi Ataa-mik atilimmi
inunngorsimalluni.
Ilimanamiit Kapisilinnut
- Meeraanera imatorsuaq
eqqaamasaqarfiginngilara,
taamaattorli sorsunnersuup
aappaa taamaatimmat eqqaa-
matsiarpara puiomerlu ajor-
lugu, taamaatinniariartoq Ili-
manarmiut tamarmik erfala-
sulersuuttorsuanngoramik,
nuannannersuaqalerlunilu.
Unnukkut qitik, ila meeraa-
sugut taamani nuannateqaa-
gut, Loritha takorluuerpasil-
luni oqaluttuarpoq.
Ukioq 1948-mi Lorithap
inunngorfini qimappaa, taa-
mani angutaata Nuup eqqaa-
ni aalisagaqarpassuit tusarsi-
mallugit Kapisilinnut nuuk-
kumallersimagami. Ilimana-
miit Qasigiannguanut inger-
lasimapput, tassanngaanniil-
lu Sværfisk-imut ilaallutik ku-
jammukarsimallutik. Nuum-
mut tikikkamik unnuit marluk
tupermi sinissimapput, ilisari-
simasannginnaminngooq.
Kapisillit Lorithakkut mee-
raanerisa nalaani atuarfeqa-
ranilu oqaluffeqanngimmat
Loritha arnaminit ilinniar-
tinneqarsimavoq, kisitsiner-
mik allanillu. Taamanikkullu
biibili naliginnaasuummat,
taanna aamma ilinniartitsis-
sutigineqartarpoq. Lorithap
meeqqat atuarfianni atuarsi-
manngisaannarnini uggor-
nartuunerarpaa, ullumikkullu
sumulluunniit ilinniarsima-
nerminut allagartaqanngilaq.
- Inuk sulisinnaaguni, su-
liffimminullu tunniusimallu-
ni, taava angusaqarfiusinnaa-
voq, ullumikkulli pissutsit
allaapput, ilinniarsimaner-
Lorithap angutaata inuuissiomissaminut sassaalliutissami-
nik uppisitsisimalluni panni assiliseqatigisimavaa.
Loritha fotograferet sammen med faderen, efter han havde
nedlagt fødselsdagsmaden.
■ Uggomarpoq ullutsinni spejdereqameq tammaraluttuinnarmat, ukiorpassuami spejderiusimasoq Loritha (qiterleq) oqarpoq.
Det er ærgerligt, at spejderbevægelsen er i tilbagegang i dagens Grønland, siger spejder gennem mange år Loritha (i midten).
mummi allagartat pingaartin-
neqartorujussuupput, oqar-
poq.
Ningiussat atuarfiannut
atuariartoraluarpoq
Aalajaanneq piumassuseqar-
nerlu Lorithap inuuneraniil-
luinnarput. Nuummi kiffaa-
sareerluni ukioq 1960 Qa-
qortumut ningiussat ilinniar-
fiannut atuariartorpoq, ukiut
ataaseq atuassalluni. Piler-
saarutilli ajalusoorput, naam-
massinissaminut qaammati-
innanngortorlu naartulerami.
1960-ip aallartilaarnerani
kalaallit pissusaat isiginnit-
taasiallu allaalluinnarmata,
naartulernini pissutigalugu
ingerlaannartumik atuarun-
naarsinneqarpoq. Tamatu-
malu kingorna uissanilu
Danmarkimut feeriareeramik
Nuummi tikeraat unnuisar-
fianni sulilerpoq.
- Meeqqiorlualeratta ukiu-
ni arfinilinni angerlarsimaan-
nartuuvunga, Loritha oqar-
poq. Ullumikkut Lorithakkut
inersfmasunik tallimanik qi-
tomaqarput, tallimanillu er-
ngutaqarlutik, nuannaaruti-
gilluinnakkaminnik.
Inunnut qanilaartuuneq
Meeqqatik anginerulaaler-
mata Loritha tagiartuisarfim-
mi Skodsborgklinik-imi oqa-
lutsitut sulilerpoq.
- Taamani Sanamut nakor-
siarsimallutik tagiartortinnis-
saminnik innersuunneqarsi-
masut oqaluttaaffigisarpak-
ka. Ukiuni arlaqalaartuni ta-
giartuisarfimmi oqalutsitut
sulereerlunga tagiartuiner-
mik suliaqalertinneqalerpu-
nga, taannalu aamma nuan-
narisimaqaara. Tamannalu i-
nunnik sullisserusuttuuner-
minut tulluartippaa. - Ilaati-
gut soorunami ilungersuasar-
pugut, taamani taanna ta-
giartuisarfittuinnaq atorne-
qarnani, inuit ajornartorsi-
ortut oqaloqatiginnittarfiattut
aamma atorami, taamanimi
suli tamiluttunut inissiisarfe-
qaraniluunniit omiguffissa-
qanngilaq, soorlu maannak-
kut Sanami tamikkut nappar-
simasut inissiffigisartagaan-
nik.
Allumi ningiunngorpoq
Sulinermi tatigisaaneq ajun-
ngitsumik kinguneqarujoq.
Inuit Lorithamut ilisarisi-
mannittut siunnersuutigaat
qavani ilaqutariit eqqissi-
maariartarfiat Lorithamut
tulluartuutillugu, siunnersuu-
tigaallu ningiunngoqqullugu.
1982-imi Loritha, uini nukar-
lequnnilu ilagalugit Qaqor-
tup eqqaanut Alluitsumut
nuupput. Taamatut pisoqar-
poq Allu ingerlaqqissappat i-
nummik sungiussisimalluar-
tumik tatiginartumillu inger-
lanneqalernissaa anguniar-
neqassammat. Allu tassaa-
voq ilaqutariit kalaallit nu-
natsinniittut ajomartorsiute-
qartut arlaatigulluunniit pisa-
riaqartitaqartut peqqissariar-
tarfiat.
- Taamani Allu nakkaati-
gajavissimasoq tikipparput,
sunalu tamaat aallaqqaataa-
niit aallartittussaagatsigu
pikkunarsimaqaaq, ilami su-
na tamarmi aserortemeqarsi-
mavoq, illunut allaat. Pissu-
sissamisooriartulermalli ilua-
allaqaaq, katillugit ukiut pi-
ngasut taqqavaniippugut.
Lorithap ilannguppaa Al-
lumiinnerminni freerfeqarsi-
mannginnertik, tassami un-
nuaagaluarpalluunniit ilaqu-
tariit ajornartorsiulersimap-
pata, saaffiginninnissamillu
pisariaqartitsilersimappata
sooq mattutiinnassagitik un-
nerpaa.
- Inuit kisinnatik oqalo-
rusuppata annissassaqarlu-
tilluunniit, taava periarfissaat
atorluarniartariaqartarpavut,
tamanna uagutsinnut sulli-
tatsinnullu oqilisaataasarpoq.
Tatigineqameq, inoqatinil-
lu tatiginninneq inuit qani-
mut sullinneranni pingaaru-
teqarnerpaanut ilaagujoq,
taannaavorlu Lorithap Allu-
miinnermini misigilluarsi-
masaa ilinniutigilluarlugulu.
Allumi ilaqutariit tamakker-
lutik 20-21 -t missaaniissi-
mapput, taakkualu susassa-
qartinneqartariaqarput. Ukiut
pingasut ilinniarfioqisut qaa-
ngiummata 1985-imi Lori-
thakkut Nuummut uterput.
Saqqumilaartuunngilaq
- Meeraaninniilli inunnik
nalilersuineq pigiuarsima-
vara, tamannalu suliannut
NAMMINEQ PIGISAQ / PRIVATFOTO