Fréttablaðið - 31.10.2005, Qupperneq 86

31. október 2005 MÁNUDAGUR34
1
6 7 8
10
13
119
12
15
16
18
21
20
17
14
19
2 3 4 5
Þessa dagana fá margir sprautu í kroppinn gegn inflúensu-
faraldri sem áætlaður er frá nóvember og fram í mars á
næsta ári. Flensan er reyndar ekki komin til landsins, en
væntanleg hvað úr hverju, og því eindregin tilmæli Land-
læknisembættisins að allir sextíu ára og eldri láti bólusetja
sig. „Það er vitað að inflúensa veldur meiri veikindum hjá
eldra fólki og við mælum með að áhættuhópar, eins og
hjartasjúklingar, láti bólusetja sig til að koma í veg fyrir
alvarleg veikindi,“ segir Haraldur Briem sóttvarnarlæknir
hjá Landlæknisembættinu.
„Ungt og heilsuhraust fólk er ekki skilgreint sem
áhættuhópur en vitað er að mörg fyrirtæki í landinu bjóða
starfsfólki sínu bólusetningu til að halda því hraustu í
vinnunni þegar vetrar,“ segir Haraldur sem kannast við að
alltaf virðist sem einhverjar flensur hrjái landann. „Oftast
er aðeins einn stofn inflúensu yfirgnæfandi og á afmörk-
uðum tíma. Því er margt sem ekki er flensa kallað flensa,
en þeir sem fá alvöru inflúensu velkjast ekki í vafa því þeir
veikjast mjög skyndilega með hita, beinverki, hálssærindi
og höfuðverk, og finna til í öllum skrokknum. Menn liggja
þá jafnan veikir í vikutíma og mikilvægt að fólk jafni sig vel
heima í stað þess að fara á stúfana og smita aðra,“ segir
Haraldur og staðfestir að inflúensa sé bráðsmitandi.
„Mesta smithættan er eftir að einkenni eru komin fram
og fólk orðið veikt. Það er erfitt að forðast smit í okkar
samfélagi þar sem mikil hreyfing er á fólki,“ segir Haraldur
og bætir við að árlega veikist mörg þúsund manns af inflú-
ensu. „Menn óttast að senn komi fram nýr heimsfarald-
ur inflúensu, en þá leggst allt að helmingur þjóðarinnar
í rúmið. Þetta gerist um það bil þrisvar sinnum á öld og
orðið langt síðan síðast, en með heimsfaraldri fæðist ný
tegund veiru sem er skyld inflúensuveirum en miklum
mun svæsnari. Við henni hafa menn enga mótstöðu og
veikjast meira fyrir bragðið. Þær inflúensuveirur sem koma
hingað ár eftir ár eru leifar af gömlum heimsfaröldrum
en fyrir þeim höfum við orðið gott mótstöðuafl,“ segir
Haraldur og neitar því ekki að dánartíðni hækki á inflúensu-
tímabilinu.
„Í fyrra var inflúensan hvað
skæðust í desember, janúar og
febrúar, en þá urðum við vör
við talsverðan umframdauða,
sem þýðir að fleiri létust en við
bjuggumst við. Um var að ræða
gamalt og veikburða fólk, en
umframdauði er vel þekktur á
flensutímum,“ segir Haraldur og
minnir á að inflúensan berist frá
manni til manns.
„Það er munurinn á inflúensu og fuglaflensu, sem er
flensa í fuglum. Við tölum því um inflúensu, fuglaflensu
og heimsfaraldra, en síðasti heimsfaraldur var Hong Kong-
flensan 1960 sem felldi tvær milljónir manna. Þar á undan
kom Asíuflensan 1957 og felldi fjórar milljónir og 1918
hinn skelfilegur faraldur Spænska veikin sem lagði fimmtíu
milljónir manna að velli. Þetta eru því miklir atburðir þegar
þeir gerast,“ segir Haraldur.
SÉRFRÆÐINGURINN > HARALDUR BRIEM HVETUR TIL BÓLUSETNINGAR GEGN INFLÚENSU
Umframdauði þekktur á inflúensutímum
HARALDUR BREIM
SÓTTVARNARLÆKNIR
„Ég valdi plötunni nafnið Volo
Libero, sem þýðir „Ég flýg frjáls“
og vísar í eina pólitíska lag plöt-
unnar,“ segir ítalsk-íslenski tónlist-
armaðurinn Leone Tinganelli um
fyrstu sólóplötu sína og langþráðan
draum sem loks hefur ræst.
„Boðskapur lagsins er að ég
hugsi frjálst og eigi mínar eigin
hugsanir; að ég trúi eigin sann-
færingu og sé ekki sammála
frelsistali, stríðsrekstri og stefnu
Bandaríkjamanna í þeim efum, en
þeir segjast frelsisþjóð númer eitt
en er ekki rétt, nema síður sé,“
segir Leone af réttvísi, en önnur
lög nýju plötunnar eru á rómant-
ískum nótum, eins og blóðheitum
Ítölum er einum lagið.
„Flest lögin fjalla um ástina
og lífið, og allir textarnir eru á
ítölsku. Íslensk þýðing þeirra
fylgir með svo áheyrendur skilji
innihaldið. Auk nýrra lagasmíða
eru á plötunni dúettar sem áður
hafa orðið vinsælir í flutningi
mín og Björgvins Halldórsson-
ar, Regínu Óskar og nýr dúett
með Jóhanni Friðgeiri stórtenór,
þar sem við syngjum til skiptis á
ítölsku og íslensku,“ segir Leone
sem árum saman hefur glatt gesti
veitingahússins Ítalíu með gítar-
leik og angurværum söng á mið-
vikudags- og sunnudagskvöldum.
„Platan er til konunnar minnar
og í lögunum syng ég um ást mína,
tilfinningar og ýmislegt sem ger-
ist í ástarsamböndum. Í þeim
finnast bæði hæðir og lægðir, en
ástin er samt alltaf öllu yfirsterk-
ari. Við hugsum kannski ekki um
tilfinningar okkar þá, en finnum
hvernig okkur leið þegar við lítum
til baka. Þannig er ástin,“ segir
Leone og játar að nýja platan sýni
nokkuð dæmigerða hlið ítölsku
þjóðarinnar sem í eðli sínu er
rómantískari en aðrar.
„Ítalir eru vissulega með róm-
antískustu mönnum og mikið sung-
ið um ástir á Ítalíu. Hins vegar hef
ég búið of lengi á Íslandi til að vera
eingöngu undir ítölskum áhrifum,
þótt ég syngi ítalska klassík sem
vinsæl hefur verið síðustu 500
árin í hverri viku. Ég hlusta mikið
á íslenska tónlist og dáist að því
hversu lifandi og ríkulegt íslenskt
tónlistarlíf er, en nútíma tónlist
á Ítalíu hefur gengið í gegnum
hremmingar undanfarin ár. Þetta
er því popptónlist blönduð áhrif-
um beggja landa,“ segir Leone
sæll með útkomuna.
„Ég er svo innilega ánægður og
glaður. Er spenntur eins og lítið
barn, enda búinn að ala þennan
draum síðan ég var lítill dreng-
ur og bíða eftir þessu lengi. Það
er ótrúlega góð tilfinning að sjá
drauminn um sólóplötuna rætast
og ég heppinn að Íslendingar hafa
tekið tónlist minni fagnandi á
undanförnum árum,“ segir Leone
sem upphaflega ætlaði að gefa
plötuna út sjálfur.
„Svo var það útgáfufyrirtækið
2112 Kúltúr Kompaní sem falað-
ist eftir útgáfuréttinum. Það
kom mér á óvart því eigandinn,
Samúel Kristjánsson, er miklum
mun yngri en ég og ég því hissa
að hann skyldi falla fyrir plötunni
með þessum hætti. Ég var einnig
þakklátur að fá útgefanda sem
gerir þetta allt miklu betur en ég,“
segir Leone brosmildur, en með
honum á plötunni eru valinkunnir
tónlistarmenn á ýmsum sviðum.
„Ég spila sjálfur á kassagítar,
en Þórir Úlfarsson píanóleikari
útsetti plötuna og spilar á ýmis
hljóðfæri, ásamt Jóni Hafsteins-
syni, Sigurgeiri Sigurðssyni,
Jóhanni Hjörleifssyni, Róbert Þór-
hallssyni, Matthíasi Stefánssyni,
Hafþóri Guðmundssyni og Vil-
hjálmi Guðjónssyni. Þetta er tón-
list sem hentar öllum aldurshópum
og þægileg áheyrnar,“ segir Leone
og býður til útgáfutónleika í Saln-
um í Kópavogi 6. nóvember.
„Ég hlakka mikið til þeirra. Það
er stór stund í lífi hvers manns að
halda sína fyrstu útgáfutónleika
og ég heppinn að verða þess heið-
urs aðnjótandi að fá til liðs við mig
dúett-söngvarana góðu til að taka
lagið með mér í Salnum,“ segir
Leone fullur tilhlökkunar.
LEONE TINGANELLI GEFUR ÚT SÍNA FYRSTU SÓLÓPLÖTU 1. NÓVEMBER
Spenntur eins og barn
LEONE TINGANELLI TÓNLISTARMAÐUR Ítalskur heimsmeistari í kappróðri sem fann ástina
á Íslandi og flytur nú konu sinni ástarljóð á nýrri sólóplötu. Leone, sem semur lög og texta
sjálfur, hefur áður átt eigin lagasmíðar í útvarpsspilun auk þess að syngja vinsæla dúetta
með Björgvini Halldórssyni og Regínu Ósk. LJÓSMYND/VALLI
HRÓSIÐ
...fær Maríanna Clara
Lúthersdóttir leikkona sem slær í
gegn hjá Leikfélagi Akureyrar.
LÁRÉTT: 2 íþrótt 6 kös 8 hjartnæm 9
mælieining 11 hætta 12 eggjarauða 14
korr 16 2 eins 17 kúgun 18 farfa 20 stöðug
hreyfing 21 truflun.
LÓÐRÉTT
1 magi 3 klafi 4 fugl 5 af 7 sólarblik 10
hylur 13 með öðrum orðum 15 skipta 16
nögl 19 á fæti.
LAUSN
Aðdáendur Arnaldar Indriðasonar
geta svo sannarlega glaðst því á
miðnætti kemur nýjasta skáldsaga
hans, Vetrarborgin, út í verslun-
inni Pennanum í Austurstræti.
Vetrarborgin er níunda skáldsaga
Arnaldar en glæpir koma við sögu í
öllum þeirra.
Eins og fram hefur komið er
Erlendur í aðalhlutverki í bókinni
sem hefst á því að lík finnst í garði
við blokk í Reykjavík. Þetta reynist
vera stálpaður drengur, dökkur á
hörund sem liggur á grúfu í blóði
sínu, frosinn fastur við svellið. Í
kjölfarið kviknar illur grunur um
skelfilegan glæp. Erlendur, Elín-
borg og Sigurður Óli hefja rann-
sókn málsins og utan úr myrkri
og hríðarkófi birtast um síðir stað-
reyndir sem eru jafnvel nöturlegri
en vetrarnótt við heimskautsbaug.
Með innsæi og ráðabruggi ná
þremenningarnir að leysa þrautina
þó það reynist erfitt á köflum.
Í Pennanum verður þó meira um
að vera tengt Arnaldi. Bókabúða-
gestir geta fengið aukahlutverk í
kvikmyndinni Mýrinni en tökur
á henni hefjast síðar í vetur. Hinn
hárprúði Baltasar Kormákur mun
leikstýra myndinni en í hlutverk-
um Erlendar og Elínborgar verða
þau Ingvar E. Sigurðsson og Elva
Ósk Ólafsdóttir.
Síðasta skáldsaga Arnaldar,
Kleifarvatn, er búin að seljast í
30.000 eintökum en hún sló öll met
í fyrra. Hann er jafnframt sá núlif-
andi rithöfundur sem er gefinn út
hvað víðast í heiminum og lesinn af
flestum. Nú hafa bækur hans selst
í yfir 1.000.000 eintökum á heims-
vísu og nýlega var hann tilnefndur
til virtustu glæpasagnaverðlauna
Bretlands, Gull- og silfurrýtings-
ins.
Dröfn Þórisdóttir, markaðs-
stjóri Eddu útgáfu, er mjög hrifin
af bókinni.
,,Vetrarborgin á allavega að geta
staðið undir sömu væntingum og
Kleifarvatn því hún er ekki síðri.
Mér finnst hún betri ef eitthvað er.“
Vetrarborg Arnaldar kemur út á miðnætti
ARNALDUR INDRIÐASON Einn ástsælasti glæpasagnahöfundur þjóðarinnar. Skyldi hann ná að
selja jafn vel af Vetrarborginni og Kleifarvatni?
Ofurtala
1 14 18 29 30
4 30 31 37 38 48
12 14 33
1 2 7 0 8
0 1 4 9 2
29.10. 2005
26.10. 2005
Einfaldur 1. vinningur
næsta laugardag
Einfaldur
1. vinningur næsta
miðvikudag
Fyrsti vinningur gekk ekki út.
Fyrsti vinningur gekk ekki út.
23
LÁRÉTT: 2 golf, 6 ös, 8 kær, 9 mól, 11 vá,
12 blómi, 14 snörl, 16 kk, 17 oki, 18 lit, 20
ið, 21 ónáð.
LÓÐRÉTT: 1 vömb, 3 ok, 4 lævirki, 5 frá, 7
sólskin, 10 lón, 13 möo, 15 liða, 16 kló, 19
tá.
[ VEISTU SVARIÐ ]
Svör við spurningum á bls. 8
1 Nýju -Delí.
2 Mars.
3 Árni Gautur Arason.