Tíminn - 03.02.1976, Síða 11

Þriðjudagur 3. febrúar 1976.
TÍMINN
11
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:>
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrfmur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur i E-dduhúsim. við Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalsiræti 7, simi 26500
— afgreiöslusimi 12323 — auglýsingasinú 19523. Verö j
lausasölu ícr. 40.00. Askriftargjald kr. 800.00 á mánuði.
Blaðaprent JT.fj:
Árásir Vísis á
dómsmálaráðherra
Meðan Jónas Kristjánsson ritstýrði Visi, færðist
blaðið mjög i búning erlendra siðdegisblaða, sem
byggja götusölu á æsifréttum. Þetta var þó ekkert á
við það, sem nú er orðið. Undir forustu Jónasar
Kristjánssonar hefur Dagblaðið gengið miklu
lengra i æsifréttum en Visir gerði áður undir stjórn
hans. Þó hefur Jónas orðið að lúta i lægra haldi
fyrir hinum nýju stjórnendum Visis. Visir hefur
bersýnilega haft yfirburði i þessarÍ! samkeppni
siðdegisblaðanna.
Nokkurt dæmi um þetta er forsiðugrein, sem birt-
ist i Visi siðastl. föstudag. Efni þessarar greinar,
sem er birt undir stærsta fyrirsagnaletri blaðsins,
eru dylgjur um, að Ólafur Jóhannesson dómsmála-
ráðherra hafi heft rannsókn i Geirfinnsmálinu svo-
nefnda. Dylgjur þessar i forsiðugrein Visis eru
byggðar á grein eftir ungan mann, sem stendur
framarlega i Alþýðuflokknum, og Visir hefur ráðið i
þjónustu sina til að skrifa vikulega æsifréttagrein.
Hér er farið i slóð ameriskra blaða, sem hafa slika
greinarhöfunda i þjónustu sinni og reyna að auka
gildi skrifa þeirra með þvi að auglýsa þá sem óháða
og sjálfstæða blaðamenn. Mánudagsblaðið var fyrst
islenzkra blaða til að fylgja i slóð ameriskra blaða
að þessu leyti, en nú hefur Visir tekið merkið upp.
Aðalviðfangsefni slikra greinahöfunda er að veitast
persónulega að ýmsum þekktum mönnum og reyna
með dylgjum og óhróðri að sverta þá i augum al-
mennings. Alltaf eru til einhverjir, sem vilja heyra
illt um aðra, og þvi hefur þessi blaðamennska notið
talsverðra vinsælda i Bandarikjunum.
Það hefur komið hvað eftir annað i ljós, að bæði
hinum unga Alþýðuflokksmanni og þeim Sjálf-
stæðismönnum sem standa að Visi, er mjög i nöp
við ólaf Jóhannesson dómsmálaráðherra. Hvað
eftir annað hafa þessir samherjar reynt að koma
höggi á hann. Hingað til hefur þetta engan árangur
borið, og þvi hefur ekki þótt seinna vænna að reiða
hátt til höggs. Dómsmálaráðherra er hvorki meira
né minna en sakaður um að hafa átt þátt i að stöðva
eða torvelda rannsókn i meintu morðmáli, og hafi
hann gert þetta vegna fjárhagsmála Framsóknar-
flokksins. Tvimælalaust hefur islenzkur ráðherra
ekki verið borinn þyngri sökum, siðan reynt var að
bola Jónasi Jónssyni úr ráðherraembætti með þeim
sökum, að hann væri geðveikur. Má þó segja, að
áburðurinn á Ólaf Jóhannesson sé enn þyngri, þvi
að hann er ásakaður fyrir það, sem honum má vera
sjálfrátt, en Jónas fyrir það, sem honum var talið
ósjálfrátt.
Ólafur Jóhannesson mun standa jafnréttur eftir
þetta klámhögg Visis og greinahöfundar hans.
Greinargerð, sem dómsmálaráðuneytið hefur birt,
hefur hnekkt til fulls dylgjunum i Visi. Jafnvel þótt
hún hefði ekki komið til, hefðu ekki blindustu póli-
tiskir andstæðingar Ólafs Jóhannessonar fengizt til
að trúa á, að hann hefði gert sig sekan um slikt
óhæfuverk sem ritstjóri Visis og dálkahöfundur
ætla honum. Hér hefur vissulega verið framin ein
lubbalegasta persónuleg og pólitisk árás, sem um
getur i islenzkri stjórnmálasögu. Tilgangurinn er
bersýnilega að ryðja úr vegi þeim manni, sem viss
stjórnmálaöfl i Alþýðuflokknum og Sjálfstæðis-
flokknum telja nú vera sér mestan Þránd i Götu. En
hvernig sem þau reyna að sverta Ólaf Jóhannesson,
mun það ekki hagga þeirri staðreynd, að hann er nú
sá stjórnmálamaður, sem nýtur mests trausts
þjóðarinnar.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
__________\_____
Arabar fúsari til
að viðurkenna ísrael
Afstaða ísraels torveldar sáttaumleitanir
SÍÐASTLIÐINN þriðjudag
afgreiddi öryggisráð Samein-
uðu þjóðanna sögulega álykt-
un um Palestinumálið, en það
hafði verið tekið á dagskrá
ráðsins að ósk Sýrlendinga.
Þeir settu það að skilyrði, þeg-
ar þeir féllust siðast á að
framlengja dvöl gæzlusveita
Sameinuðu þjóðanna á Golan-
svæðinu, að öryggisráöið tæki
málið til umræðu. Samkomu-
lag náðist um, að ráðið tæki
málið til umræðu, og að full-
trúa frá Þjóðfrelsishreyfingu
Palestinumanna yrði gefinn
kostur á að taka þátt i þeim.
Af hálfu ísráelsstjórnar var
þessu harðlega mótmælt, og
hafnaði hún að taka þátt f um-
ræðunum til að árétta þessi
mótmæli sin.
Umræður um málið stóðu
marga daga i öryggisráðinu.
Aðalefni tillögunnar, sem var
afgreidd að lokum, og telja
verður mjög merkilega, er á
þá leið, að Palestinumenn eigi
rétt sem þjóð, og eigi rétt til að
stofna eigið riki i Palestinu.
Þetta er i fyrsta sinn, sem til-
laga um þetta efni, er borin
fram i öryggisráðinu. En
jafnhliða þessu segir I tillög-
unni, að komið skuli á skipan i
viðkomandi heimshluta, er
tryggi sjálfstæði allra rikja
þar og rétt þeirra til að búa i
friði innan öruggra landa-
mæra. í þessum hluta tillög-
unnarfelstótviræð viðurkenn-
ing á rétti og sjálfstæði
Israels. Tveimur rikjum, sem
eiga fulltrúa i öryggisráðinu,
fannst hér of langt gengið i þá
átt, að viðurkenna ísrael, og
sátu þvi’ hjá við atkvæða-
greiðsluna. Það voru Libýa og
Kina. Tillagan var annars af-
greidd með 9 atkvæðum gegn
einu. Bandarikin greiddu ein
atkvæði gegn henni, og beittu
jafnframt neitunarvaldi og
náði tillagan þvi ekki form-
le!® samþykki. §Weðal þeirra
niu rikja, sem greiddu tillög-
unni atkvæði, voru Frakkland
og Japan. Þrjú riki sátu hjá,
eða Bretland, ttalia ogSviþjóð
og byggðu þau hásetu sina á
þvi, að felld var breytingatil-
laga frá Bretlandi, um að vis-
að yröi til hinna fyrri ályktana
öryggisráðsins um þessi mál,
sem eru merktarmeð tölunum
242 og 338. Rikin, sem greiddu
atkvæöi með tillögunni, töldu
þetta óþarft, þvi að hún fæli
ekki i sér breytingu á efni
áðurnefndra tillagna, heldur
væri viöbót viö hana, sem fæli
isér viðurkenningu Palestinu-
manna til rikisstofnunar.
UMRÆDD tillaga, sem aö-
eins Bandarikin ein voru á
móti, er einkum athyglisverö
fyrirtvennt. I fyrsta lagi felur
hún i sér stóraukna viður-
kenningu á rétti Palestinu-
manna til rikisstofnunar, þvi
að meirihluti öryggisráðsins
hefur ekki áður lýst yfir fylgi
sinu viö þá hugmynd. Rikin,
sem sátu hjá, höfðu einnig tjáð
sig þannig i umræðunum, að
telja má þau henni fylgja,.
Bandarikin tóku lika fram, að
andstaða þeirra byggðist ekki
á þvi, að þau væru mótfallin
rétti Palestinumanna, heldur
teldu samþykkt tillögunnar
ekki bæta fyrir sáttum, og
vitnuðu þar til afstöðu ísraels-
stjórnar. 1 öðru lagi er tillagan
athyglisverð sökum þess, að
hin hófsamari Arabariki
beittu áhrifum sinum til þess,
að i henni fælist óbein viður-
kenning á tilveru og sjálfstæði
ísraels. Eftir þetta ætti að
vera betri horfur á sáttum i
deilum Araba og Israels-
manna, þar sem hugmyndin
um stoínun sérstaks Pales-
tinúrikis hefúr fengið aukinn
stuðning, jafnframt þvi, sem
Arabarikin hafa lýst þvi yfir
ákveönara en áður, að þau
viðurkenni tilveru Israels-
rikis, ef samkomulag næst i
deilunni.
ÞRÁTT fyrir þetta, verður
þó þvi miðurekki sagt, aö þok-
azt hafi til aukins samkomu-
lags aö sinni. Þvi veldur af-
staöa tsraelsmanna. Daginn
eftir að öryggisráðið af-
greiddi áöurnefnda tillögu,
flutti Rabin forsætisráðherra
tsraels ræðu á sameiginlegum
fundi beggja þingdeilda
Bandarikjaþings. Rabin lýsti
þar yfir þvi, aö tsrael myndi
ekki taka þátt i neinum við-
ræöum, sem Þjóðfrelsishreyf-
ing Palestinumanna væri aðili
að. Hann tók einnig fjarri hug-
myndinni um stofnun sérstaks
rikis Palestinumanna. Þá lýsti
hann yfir þvi, að tsraelsmenn
væru reiðubúnir til að skila
aftur mestum hluta landsvæö-
anna, sem þeir hertóku 1967,
en ekki öllum. t áðurnefndri
tillögu, sem Öryggisráðið
hafði afgreitt daginn áöur, var
skýrt tekið fram, að tsrael
yrði að skila öllum þessum
landsvæðum.
Það er talið, að áður en
Rabin flutti þessa ræðu, hafi
Bandarikjastjórn lagt fast að
honum, að falla frá þeirri af-
stöðu, að tsrael taki ekki þátt i
neinum sáttatilraunum, sem
Þjóðfrelsishreyfing Palestinu-
manna ætti aðild að. Þá hafi
Bandarikjastjórn lagt aö hon-
um, að tsrael tæki ekki jafn
einbeitta afstöðu gegn stofnun
Palestinurikis og það hefur
gert hingað til. Rabin hafnaði
hvorutveggja. Bandarikin
fengu þvi litinn ávinning fyrir
að beita neitunarvaldinu i
öryggisráðinu i þágu tsraels-
stjórnar. Það þykir nokkurt
dæmi um, að vinsældir
tsraelsmanna fari minnkandi
i Bandarikjunum, að mun
færri þingmenn hlýddu á
Rabin en Sadat Egyptalands-
forseta, þegar hann ávarpaði
Bandarikjaþing siðastl. haust.
Annað dæmi um þetta er það,
að Bandarikjastjórn hefur
lagt til við þingið, að hin beina
fjárhagslega aðstoð viö tsrael
lækki i 1.8 milljarð dollara á
næsta fjárhagsári úr 2.25
milljörðdm dollara á yfir-
standandi fjárhagsári. Eitt af
erindum Rabinstil Bandarikj-
anna var að fá þessu breytt.
Að loknum viðræðum þeirra
Fords forseta og Rabins var
lýst yfir þvi, að þeir heföu báð-
ir áhuga á, að Genfarráðstefri-
an, sem fjallar um deilu
Israelsmanna og Araba, yrði'
kvödd saman sem fyrst.
Arabarikin munu þó vart fall-
ast á það, nema fulltrúi frá
Þjóðfrelsishreyfingu Pales-
tinumanna fái að taka þátt i
ráðstefnunni. tsraelsstjórn er
andvig þvi, og telur, að Pales-
tinumenn eigi að vera i sendi-
nefnd Jórdaniu. Þvi neitar
Jórdania, ásamt hinum
Arabaríkjunum. Þvi er hætta
á, að það geti strandað á þess-
ari afstöðu ísraelsstjórnar. að
ráðstefnan komi saman.
Vafalitið stafar afstaða
tsraelsmanna ekki eingöngu
af þeim yfirgangi að vilja
halda herteknu landsvæöun-
um, heldur einnig af tor-
tryggni við að fá sérstakt riki
Palestinumanna við hliöina á
tsrael. önnur leið virðist þó
ekki vera til samkomulags.
Þ.Þ.