Tíminn - 25.02.1976, Page 2

2
TÍMINN
MiOvikudagur 25. febrúar 1976
Sveinbjörn Björnsson jarðfræðingur:
Harðir jarðskjálftar á
Suðurlandi innan 30 ára?
MÓ-Reykjavik — SiOustu átta
aldirnar hafa stórar jarO-
skjálftahrinur komiO á Suöur-
landiá 30 til 110 ára fresti. Ekk-
ert bendir til þess aö nein breyt-
ing veröi á þessu, og þvf má bú-
ast viöstórri jaröskjálftahrinu á
Suöurlandi innan þrjátfu ára,
sagöi Sveinbjörn Björnsson
jarðfræöingur á ráöstefnu um
öryggismál Reykjavikur sem
JC-félögin I Reykjavik gengust
fyrir um sföustu helgi.
Siöustu jaröskjálftarnir
gengu yfir Suöurland 1896 og
ollu þá gifurlegu tjóni. Þá
hrundi fjöldi af bæjum og miklir
skaöar uröu.
Þeim mun lengur sem liöur
milli þessara jaröskjálftahrina
þeim mun haröari veröa þeir.
Orkan, sem myndar skjálftana
safnast saman I jöröinni, og þvi
lengri timi sem liöur milli
skjálfta þeim mun haröari
veröa þeir.
Þá kom fram á ráöstefnunni,
aö raflinurnar tvær td Reykja-
vikur frá Búrfelli þræöa upptök
jaröskjálftanna. Jón Jónsson
jaröfræöingur kvaöst ekki vita
til þess, aö samráö heföi veriö
haft viö jaröfræöinga um þaö,
hvar linan ætti aö liggja, en vel
mætti vera aö slikt væri nokkuö
sama, þvi aö orkuverin væru á
jarðskjálftasvæöinu, og þvi ó-
gerningur að leggja linurnar
nema um þau.
Hins vegar væri ekkert vitaö
hver áhrif slikur skjálfti kynni
aö hafa á þessar miklu raflinur.
Vel mætti vera aö þær féllu á
löngum köflum, ef til mikiUa
skjálfta kæmi.
Á ráöstefnunni kom fram
mikiU ótti manna um það, aö ef
miklir skjálftar kæmu væri
hætta á að raflinur eyöilegöust
og alvarlegt ástand skapaðist i
rafmagnsmálum borgarinnar.
Mjólkursala úr jepp-
um á Akureyrargötum
Nýtt framhalds-
leikrit í útvarp-
inu byggt ásögu
eftir Panduro
SUNNUDAGINN 29. febrúar kl.
16.25 hefst nýtt framhaldsleikrit
i útvarpinu. Það nefnist „Upp
á kant við kerfiö” og er byggt á
sögunni „Rend mig i tradition-
erne” eftir Leif Panduro, en
leikgerö er eftir Olle Lansberg.
Þættirnir eru 8 og tekur hver
þeirra um 35minútur i flutningi.
Hólmfriður Gunnarsdóttir
þýddi leikritið, en leikstjóri er
Gisli Alfreðsson. Meö helztu
hlutverk fara: Hjalti Rögn-
valdsson, Ævar R. Kvaran,
Helga Stephensen, Helgi Skúla-
son og Herdis Þorvaldsdóttir.
Danski rithöfundurinn Leif
Panduro fæddist á Friðriks-
bergi i Kaupmannahöfn 1923.
Hann stundaði nám i tannlækn-
ingum og varö skólatannlæknir i
Esbjerg 1957— 62, en hefur ver-
ið lausráðinn blaðamaður við
Politiken frá 1961. Fyrsta út-
vapsleikrit hans var flutt 1956 og
árið eftir gaf hann út fyrstu sögu
sina ,,Æi, gulltönnin min”, sem
vakti mikla athygli fyrir hnytt-
inn stil.
A árunum 1958—’61 skrifaði
Panduro þrjár sögur, er allar
fjalla um unglingsaldurinn,
þetta erfiða timabii i lifi manns,
þegar bernskunni lýkur og full-
orðinsárin taka við með öllum
sinum takmörkunum, reglu-
gerðum og lagaboðum. Fyrst af
þessum sögum er „Rend mig i
traditionerne” (1958). Aöalper-
sónan, Davið, neitar aö verða
fullorðinn, þvi að eins og hann
segir, er það „eins konar inn-'
vortis sjúkdómur, of stór
skammtur af þvi rétta”. En þótt
heimur vélmenningarinnar
kringum hann sé eins og múr-
veggur, er ljóst aö höfundur
hefur trú á aö honum takizt aö
klifa hann.
MÓ—Reykjavik — Bændastéttin
veröur aö krefjast þess, aö fá aö
taka mál sin i eigin hendur og
skipuleggja samtök sin svo hún
veröi þess megnug, aö fást viö
þau vandamál, sem aö höndum
ber er megininntakiö i grein, sem
Sveinn Tryggvason ritstjóri
Arbókar landbúnaöarins ritar i
siöasta hefti árbókarinnar, sem
er nýkomiö út.
1 greininni rekur Sveinn skipu-
lag búnaöarsamtakanna allt frá
þvi aö Búnaöarfélag Islands var
stofnaö 1899. Hann segir, að i
upphafi hafi ekkert veriö þeim
samtökum óviökomandi, sem
landbúnaðinn varöaöi, en á árun-
um 1928-1930 heföu oröið þáttaskil
BÆNDURIEyjafiröierubúnir að
hella niöur úr mjólkurgeymum
sinum einu sinni, og eru nú aö
fylla þá I annaö sinn. Alls er
framleidd mjólk á viöskiptasvæöi
mjólkursamlags KEA fyrir tæpa
hálfa þriöju milljón króna á ári.
Stöövun á mjólkurvinnslu og
mjólkursölu hefur þó ekki veriö
gébé—Rvik. — 24. þing Norður-
landaráös hefst n.k. laugardag,
28. febrúar aö þessu sinni i Kaup-
mannahöfn. Aö venju fara sex
þingmenn frá islandi til þingsins,
en vegna verkfallanna er ekki
ákveöiö hvort þeir komast. Jón
Skaptason alþingismaöur, sem er
einn fulltrúa islands sagöi aö þeir
liföu i voninni um aö verkfaliiö
myndiieysastfyrir þann tlma, en
annars myndu þeir hafa íhuga að
fá leiguflugvél frá einhverju litlu
flugfélaganna til ferðarinnar.
Timinn ræddi litiilega viö Jón
Skaptason og spuröi hann um
hver aöalmál þingsins yröu að
þessu sinni.
— Til þingsins koma 78 þing-
menn frá Noröurlöndunum, auk
margra ráöherra frá hverju
þeirra, sagöi Jón. Mikili fjöldi
fréttamanna frá fjölmiðlum
fylgjast náiö meö umræöum á
i sögu Búnaöarfélags Islands. Ný
verkefni sem landbúnaöinn
varöa, eru ekki lengur falin þvi,
heldur tekur islenzka rikiö þau í
sinar hendur, eða verkefnin eru
falin nýjum samtökum, sem eru
óháö BI. Þarna ber aö nefna þrjú
verkefni, sem eru langstærst:
Stofnun mjólkurbúa, stofnun
BUnaðarbanka Islands og verzlun
meö tilbúinn áburö.
Siöan er i greininni rakiö
hvernig þessi mál þróast, og
komizt aö þeirri niöurstööu, að
hlutur bændasamtakanna sé orö-
inn furðu litill, bæöi fyrir þjóöfé-
lagið i heild og einnig fyrir
bændastéttina.
Siöan segir: — Ef bændastéttin
alger á Akureyri, þvi að sjúkra-
húsiö, elliheimiliö I Skjaldarvik
og Sólborg hafa alltaf fengið
mjólk, og I gær var gefin almenn
undanþága vegna barna og aldr-
aös fólks.
Talsverö brögö hafa verið aö
þvi, aö bændur úr nágrenni Akur-
eyrar hafa komið á jeppum I bæ-
þinginu, sem mun standa til 4.
marz. Almennar umræður verða
hluta úr tveim dögum og verða
þar flutt flest mál, sem á döfinni
eru hjá Noröurlandaþjóðunum,
t.d. á ég von á aö landhelgismáliö
verði þar til umræðu, sagöi Jón.
— Af einstökum málum má
nefna efnahagsmálin, Norræna
fjárfestingarbankann, samstarf
Norðurlandanna i orkumálum,
ferðamálum, sjónvarpsmálum og
menningarmálum, en þaö siðast-
nefrida er það sem hefur náö hvað
lengst af málaflokkunum hjá ráð-
inu. Þar hefur t.d. verið ákveðin
fjárveiting og samþykkt stofnun
svipaös húss og Norræna hússins
hér, i Færeyjum. Einnig verður
þarna rædd fyrirspurn sem komið
hefur fram um skattlagningu á
tónlistar og bókmenntaverðlaun-
um Noröurlandaráðs, og lög-
á aö risa til viröingar i þjóöfélag-
inu veröur hún aö taka sin mál I
eigin hendur, ýmist til fullra
ráöa, eöa þá til samninga viö aör-
ar stéttir og rikisstjórnina. Til
þess aö svo megi veröa veröur
hún aö efla samtök sfri, og þtí fyrst
og fremst aö safna þeim til
einingar og fulls samstarfs. Slikt
veröur trauölega gert nema meö
þvi aö gera Búnaöarfélag íslands
aftur aö þvi, sem þaö upphaflega
átti að vera, — allsherjarsamtök
bænda, sem lætur sér ekkert óviö-
komandi.
Síöan setur Sveinn fram nokkr-
ar tillögur um hvernig efla eigi
samtök landbúnaöarins til aö ná
þessu marki. Raunverulega er
inn meö mjólk á brúsum, og hefur
þá fólk þyrpzt aö þeim á götum
úti meö itlát sin til þess aö fá ofur-
litinn dropa. Hafa bændurnir selt
mjólkina ódýrt, á þrjátíu og fimm
til fimmtiu krónur eftir atvikum,
og mælt riflega. Verkfallsveröir
hafa ekki skipt sér af þessum viö-
skiptum.
gjafarsamstarfið veröur einnig
tekið fyrir.
Þá sagöi Jón aö islenzku þing-
mennirnir væru meöfiutnings-
menn margra tillagna sem fram
verða settar á þinginu. Ragnhild-
ur Helgadóttir verður t.d. með-
flutningsmaður tillögu um að
HHJ—Rvik — „Undirritaöir óska
utanrikisþjónustunni og öllum Is-
lendingum til hamingju með til-
svör Hannesar Jónssonar am-
þar um eina aöaltillögu aö ræöa,
aö bændasamtökin veröi gerö aö
einni óskiptri heild, og efld svo
sem kostur er og samkomulag
getur oröiö um. Tillögurnar um
skipulagsatriöi eru fyrst og
fremst settar fram til þess aö
vera umræöugrundvöllur.
Segir Sveinn aö vel megi vera,
aö þessar tillögur séu um of
ákveönar, þar sem þær hafi ekki
verið ræddar áöur, en auövitaö
hlýtur þaö að kosta almenna at-
hugun og tima að koma þessum
málum i nýtt horf.
Arbók landbúnaðarins 1974 er
vonum seinna á feröinni, en til
bí*ss munu liggja ýmsar ástæöur.
2500 lestir af
fiskimjöli til
A-Þýzkalands
SJ- Reykjavík Austur Þjóðverjar
hafa nýlega samið um kaup á
2.500 smálestum af fiskimjöli
héðan. I fyrra var fiskimjöl helzta
útflutningsvara okkar til Austur
Þýzkalands en einnig voru seldar
þangað sjávarafurðir, einkum
kaviar. I fyrra keyptu A-
Þjóðverjar meira af okkur en viö
af þeim, en að sögn verzlunar-
fulltrúa þeirra hér á landi Alfreds
Miihlmanns, er liklegt, aö þesu
verði öfugt farið á þessu ári.
semja bók um sögu konunnar á
Norðurlöndum og að gera kvik-
mynd um þróun kvenréttinda-
mála á Norðurlöndum. Gylfi Þ.
Gislason er meöflutningsmaður
um norræna málanefnd, og til-
lögu sem stuðlar að aö hindra aö
Frh. á bls. 15
bassadors I Moskvu sem sagt var
frá I fjölmiðlum 16. þ.m. þar sem
hann svarar hræsni ambassadors
Breta.
Teljum viö, ummæii Hannesar
orö i tima töluð, eðlileg og sjálf-
bögð við rikjandi aðstæður.”
Þannig hljóöar upphaf bréfs,
sem 55 menn hafa ritaö nöfn sin
undir og sent utanrikisráöuneyt-
inu, en tilefni þess voru viöbrögð
Hannesar, þegar brezki sendi-
herrann i Moskvu fór þess á leit
aö þeir sæktu hvor annan heim i
kurteisisskyni. Hannes hafnaöi
þvi og taldi tilmæli Bretans
hræsni eina eins og á stæði.
Slöan segir i bréfinu til ráöu-
neytisins:
„Þörf væri á aö fleiri áhrifa-
menn heföu þor og dug til aö tjá
mál tslands svo hræsnislaust og
hreint sem hann gerir fyrir mál-
stað Islands i fiskveíöiöeilunni.
Jafnframter þaö okkar von, aö
stjórnvöld vor hrifist svo af orö-
um Hannesar Jónssonar, aö istaö
hiks og aögerðarleysis I fiskveiöi-
deilunni, heiröi þau aðgeröir
gegn hemaöi Breta og tilræöi
þeirra viö búsetu islenzku þjóðar-
innar i landinu.
Meö þá von I hjarta, aö sem
flestir Islendingar heröi barátt-
una gegn ósvifinni ásælni Breta
og annarra þjóða i lifsbjörg þjóð
arinnar, leyfum viö okkur að
senda afrit af bréfi þessu fjöl-
miðlum til birtingar.”
Sveinn Tryggvason í Árbók landbúnaðarins:
Endurskipuleggja þarf
samtök landbúnaðarins
24. þing Norðurlandaróðs hefst á laugardag:
Fulltrúar íslands utan með leigu-
vél, ef verkfallið leysist ekki?
55 manns senda utanríkisráðuneytinu bréf:
„Ummæli Hannesar
orð í tíma töluð"