Alþýðublaðið - 09.08.1922, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Grlkkir og Tyrklr.
Sfruið er frá Koastaatínopel,
að bandainanaaltðið hafi tekið
Tchataldcha vfgin undirsína vernd,
cn GrikUir hafi hörfað aftur á bak.
(Það var um þessi vígi, sem að
Grikkir voru búnir að ráðgera að
ráðast inn i Tytkland).
Spitsberg-en.
----- (Frh.)
Áf þessum 200 skipshöfnum*
voru það 11, sem veiktust og dóu,
aðallega úr skyrbjúg, lagði hann
stóran hóp manna í gröfioa. Svo
má heita, að ein eyjan, sem að
heitir Dauðsmannseyjan, sé einra
kirkjugarður öli sömun. A aonari
eyju, Amsterdam-eyjunni, eru um
1000 Hollendingagrafir frá þsim
tfma er Hollendingarnlr voru þar
að veiðum Nú á tfmum er sjald-
gæft, að veiðimennirnir sleppi ekki
alveg við þennan sjúkdóm, og ekki
hefir kuldinn þar norður frá orðið
mörgum að fjörtjóni.
Þessi mikla veiði, sem Holiend
ingar ráku norður við Spltsbergen
minkaði brátt. Firðirnir, sem höfðu
verið fuliir af hval, tæmdust og
varð þá að sækja veiðina út fyrir
firðina og alla leið norður að ísum.
HoIIendingar gáfust þá upp við
þetta Spikbærinn féll f rústir, og
að eins gömlu sagnirnar lifðu um
þessa miklu veiðimenn, og um alt
það Hf og fjör, sem var norður á
Spitsbergen á þeim dögum. —
Nokkru seinna reyndu Rússar að
koma á fót veiðlstöðvum þarna
norður frá, en það varð aldrei
neínn kraftur á því.
Um aidamótin 18 hundruð fórn
Norðmenn að reka þar veiðar frá
Hammerfest, Þrándheimi, Tromsö
og Bergera. Atið 1819 var sendur
leiðangur frá Badö (bær í Norður
Noregi) til Bjarnsyjar, að athuga
fiskimið. Leiðangurinn fann ekki
cyjuna og sneru því ferðalaginu
upp í almenna veiðiför. Veiddu
þeir hvali, rortunga, seli, birni,
hreindýr og refi, einnig náðu þeir
dún og eggjum Varð það út úr,
að nokkur hiuti leiðangu’rsins varð
eftir þar norður frá um veturinn
og stunduðu veiðar bæði á sjó
og landi. Sumarið eftir bættust
fleiri f hópinn og jókst það þannig
er fram Iiðu stundir.
Þetta varð tíl þess, eð rýit
tfmabil byrjaði f sögu Spitsbergen
Nýir firðir fundust og Spitsbergen
íekk afmarkaða lögun i kortinu.
Þaunig voru það norsku nofður
fararnir, se«r báru gæfu tii að
grundvalla bygð norður á Spits
bergen og kanna iandið til hlttar.
Seinna rak Svend Foya þar
hvala og rostungavdði i stórum
stfl. En sú veiði minkaði bráð
lega eins og fyr, og má heita að
veiði sé þar eogin nú. ncma refa
og hreindýra.
En nú eru það kolin, sem auka
gildi Spitsbergen. Menn vissu það
að visu fyrir löngu siðan, að kol
voru tii f Spitsbergen, en það var
ekkcrt gert til þess að vinna þau,
að eins hirtlr lausir nsolar, sem
fundust hér og þar og voru þeir
nokkuð notaðir til kyndingar á
hvalföngurum og öðrnm veiðiskip-
um. Þegar fram liðu stundir var
lftilsháttar flutt til Noregs af koluns
af mönnum, sem stunduðu veiðar
þar nytðra.
Arið 1899 byrjuðu Norðmenn
að vinna koi á Spitsbergen, og
nokkru seinna, árið 1905, tóku
Englendingar og Amerikumenn að
vinna þar kol, en Svíar 1911,
Rússar 19:2 og Hoiiendingar 1920.
Fyrst framan af var litill kraftar
á þcssati koIavin*Iu6 en svó kom
heinmtyrjöldin, sem gerði það að
verkum, að kol stigu mjög mikið
f verði. Þetta gerði það að verk
um, að farið var fyrir alvöru að
hugsa um, að nota kolin f Spits-
bergen, og sérstakiega voru það
Norðmenn, sem gengu bszt fram
í þvf, og má hcita nú, að daglega
kotni skip með koi frá Spitsbergen
til Noregs — Rís nú upp hver
námubærinn á fætur öðrum þar
norður frá, sem áreiðanlega eiga
efiir að þroskast f skjóli hinna
ótæmdu koia anðsuppsprettna Spits-
bergens. Q
Is ii|ta i| vtfta.
1 gær héit sambandsstjórn A1
þýðuflokksins fund,
Mannnlát. Hinn 7. ágúst sl.
andaðist að Bráðræði hér f bæn
um ekkjan Sigrfður Guðmunds-
dóttir frá Brennistöðom f Borgar
Aígreiðtila
blaðsias er í Áiþýðuhúsinu viö
Ingólfsstræti og Hverfisgötu.
É31 mi 088.
Augiýdngum sé skilað þaúga#'
eða f Gutenberg, f sfðasta lapf
kl. 10 árdegis þann dag aem þætr
eigs að koma f biaðið.
Áskriftagjald eln kr. á máauði,
Augiýaingaverð kr. 1,50 cm. dnd.
Útsölumenn beðnir að gera skiS
tii afgreiðsiunnar, að minsta kostt
ársfjórðungslega.
fjarðarsýslu, um hálf nfræð að aldri,
mesta merkis., sæmdar- og gáfu>
kona
Mótorkútter Hákon fór á veið-
ar i morgua.
i.gÓðinn af veitingasölunni bjá
Jafaaðarmauaaféiaginu á sunnu-
daglnn átti að renna til fyrirhug*
aðs horn&flokks alþýðufélaganna.
Ágóðinn varð 34 kr. og 50 aurar,
Es. Botnía kom í gærkvöld
hingað frá Kaupmannahöfn.
Es. Sirins kom hingað í nótt,
og með honum dönsku sambands-
iaganefndarmennirnir.
Es. Yillemoes fór l strandlerð
vestur um land f gær.
Es, Gnllfoss fór frá Kaup-
mannahöfn I gærmorgun. 40 far-
þegar eru með skipinu.
Fnndnr verður haldinn f hfn-
um sameinuðu skemtinefndum
verkalýðifélaganaa, tii þess að
ijúka við að deila niður kostaaði
þeica er vatð á skemtiför verka-
iýðsfélaganna 25. júnf sfðastl. —
Fundurinn verður f Alþýðuhús-
inu i dag kl. 8. Aílír nefndarmenn
og konur verða að mæta
Nætnrlæknir í nótt (9. ágústj
Gunnlaugur Einarsson, Ingólfsstr.
9, sfmi 693.
»
Sjúkrasamlsg Beykjaríkar.
Skoðunarlæknir próf. Sæm Bjarn-
héöi asion, Laugaveg 11, kl 2—3
e. h.; gjaidkcri Isleifur skóiastjóri
jónsson, Bergstaðastræti 3, sam*
lagstfmi ki. 6—8 e. h.