Tíminn - 26.02.1977, Qupperneq 9

Laugardagur 26. febrúar 1977
llllliill íX"
9
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfuiltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu
viö Lindargölu, simar 18300 — 18306: Skrifstofur I Aöal-
stræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — auglýsingá-
simi 19523. Verö i iausasölu kr. 60.00. Askriftargjald kr.
1.100.00 á mánuöi. Blaöaprenth.f.,
Stofnlánadeildin
I ræðu þeirri, sem Halldór E. Sigurðsson land-
búnaðarráðherra flutti við setningu Búnaðarþings,
gat hann sérstaklega lánamála landbúnaðarins,
enda hafa þau verið ofarlega á baugi undanfarið.
Landbúnaðarráðherra vék fyrst að stofnlánadeild-
inni og sagði:
,,Fyrst vil ég nefna störf nefndar þeirrar, sem
vinnur að endurskoðun laga um stofnlánadeild
landbúnáðarins, og ennfremur um þann þátt veð-
deildar landbúnaðarins, er að jarðakaupum snýr.
Ég held, að störf þeirrar nefndar séu það langt
komin, að gera megi ráð fyrir að leggja megi frum-
varpið fram á þvi alþingi, sem nú situr. Höfuðþættir
frumvarpsins munu miðast við það, að lagt verði
1% gjald á landbúnaðarvörur til þess að efla eigið fé
stofnlánadeildarinnar. Ennfremur eru þar uppi
hugmyndir um, að lán til ibúðarhúsa verði veitt úr
Byggingarsjóði af húsnæðismálastjórn eins og til
annarra ibúðarhúsa i landinu, enda er það eðlilegt.
Þá er sérstaklega hugað að þvi, að greiða sem mest
fyrir frumbýlingum, en að minni hyggju er það
mesta áhyggjuefni okkar nú, hvernig séð verði fyrir
þvi fólki, sem byrjar búskap, venjulega við erfiðar
aðstæður i þeirri dýrtið, sem við búum nú við. Og
ekki sizt þar sem af henni hefur leitt, að orðið hefur
að breyta mjög kjörum stofnlánadeildarinnar frá
þvi sem áður var og mismunun innbyrðis i stéttinni
er þvi orðin allmikil, en að þvi mun ég koma siðar”.
Þá vék ráðherrann að þvi, að óhjákvæmilegt hefði
orðið að gera útlánskjörin lakari en áður, þar sem
stofnlánadeildin hefði ekki getað fengið nema geng-
is- og verðtryggð lán og ekki haft eigin tekjur til að
greiða mismuninn. Þá hefði ekki tekizt að fullnægja
lánaeftirspurninni á árunum 1974 og 1975 og tæplega
heldur á siðastl. ári og ætti stóraukinn fram-
kvæmdakostnaður og auknar framkvæmdir sinn
þátt i þvi. „Hins vegar tel ég”, sagði ráðherrann,
„að svo vel sé séð fyrir þessum málum á yfirstand-
andi ári, að stofnlánadeild landbúnaðarins muni
geta orðið við þeim umsóknum, sem fyrir liggja”.
Rekstrarlánin
Landbúnaðarráðherra vék svo i ræðu sinni að
rekstrarlánum landbúnaðarins. Hann sagði:
„Ég vil við þetta tækifæri segja það, að ég tel að
af mest aðkallandi málum nú sé að kanna stöðu
landbúnaðarins hvað viðkemur rekstrar- og afurða-
lánum. Það er orðin brýn nauðsyn , ekki sizt i nú-
tima viðskiptabúskap og þegar fjármagnsveltan er
orðin jafnör og hún er og verðlagið jafnhátt, að
bændur fái greitt fyrir innlegg sitt að haustinu i
sauðfjárafurðum um 90% og hitt að vori til i mai
með uppgjörslánum. Og einnig verði greiðsla fyrir
mjólkurafurðir með eðlilegum hraða. Seðlabankinn
hefur lánað uppgjörslán, sem hafa numið allt að
15% af verðinu frá haustinu áður. Þessi mál verða
nú tekin og hafa verið tekin til umræðu við Seðla-
bankann og það hefur komið fram i þeim, að Seðla-
bankinn mun nú taka til endurskoðunar rekstrar- og
afurðalán til atvinnuveganna yfirleitt. Og þá land-
búnaðarins eins og hinna. Það er brýn nauðsyn á að
koma þessum málum fyrir, þvi þrátt fyrir það sem
á undan hefur verið gert i þeim efnum, er langt frá
þvi að þau séu i þvi lagi, sem nauðsyn ber til, eins og
þegar hefur komið fram i ræðu minni. Enda orðið
breytingar miklar svo sem kunnugt er, á siðustu ár-
um.”
Þ.Þ.
Vladimir Simonof, APN
Sakharof skortir
borgaralega ábyrgð
Vestræn mælistika á ekki við í Sovétríkjunum
Andrei Sakharof
Bréf Carters forseta til
Andrei Sakharofs hefur vak-
iö mikiö fjaörafok i rúss-
neskum fjölmiölum, sem
telja þetta íhlutun um innri
mál Sovétrlkjanna.
Eftirfarandi grein mun
allgott dæmi um, hvernig
rússneskir fjölmiölar ræöa
þetta mál út á viö, en inn á
viö munu þeir enn harðorö-
ari i dómum sinum. Athygl-
isvert er, aö i greininni kem-
ur fram gagnrýni á hæsta-
rétt Bandarikjanna og
myndu rússneskir valdhafar
sennilega telja þaö Ihlutun
um rússnesk málefni, ef
dómstólar þeirra væru gagn
rýndir á svipaöan hátt.
ÞAÐ getur meira en veriö,
aö á litskermi CBS sjón-
varpsstöövarinnar komi
Sakharof ýmsum áhorfend-
um á Vesturlöndum fyrir
sjónir sem hugrakkur frjáls-
hyggjumaður, þar sem hann
klappar kumpánlega á öxl
nýja Bandarikjaforsetans og
þakkar honum fyrir „djarfa
og siöferðilega afstööu”. Af
sjónarhóli venjulegs sövét-
borgara er hins vegar um að
ræða viöurkenningu á stefnu,
sem miðar að þvi aö troöa
vestrænum mælikvaröa upp á
sóslallskt lýöræöi.
Frá þessum sama sjónar-
hóli býr Sakharof sjálfur ekki
yfirminnstaisnefilafábyrgöar-
tilfinningu gagnvart því þjóö-
félagi sem hann hefur tekiö aö
sér að „betrumbæta”. Eöa
hvernig á að skýra á annan
hátt kröfu hans um aö Banda-
rlkin taki upp haröari afstööu i
SALT-2 viöræðunum? Sovét-
menn geta aöeins skiliö þessi
ummæli hans á þann veg, aö
Sakharof og þeir vestrænu
aðilar, sem styöja hann, telji
aö sovézka þjóöin hafi ekki
fengiö nóg af striöum, aö þær
tvær styrjaldir, sem þjóöin
þurfti aö ganga i gegnum, hafi
ekki veriö nóg. Þetta er
ábyrgöarleysi, ekki aöeins
gagnvart einu þjóöfélagi eða
þjóöfélagskerfi, heldur gagn-
vart allri siömenningu okkar.
Sósialiskt lýöræöi veröur
ekki mælt meö vestrænni
mælistiku, þar sem ekki er
einu sinni gert ráö fyrir þvl
stóra atriöi raunverulegs lýö-
ræöis sem er borgaraleg á-
byrgö. Þaö var einmitt ábyrg
afstaöa sérhvers einstaklings
til hagsmuna fólksins, sem
Leónid Brésnjef lýsti úr ræöu-
stól 25. flokksþingsins sem
eina raunhæfa grundvellinum
fyrir framkvæmd þeirra
meginreglna, sem gilda um
sóslallskt lýöræöi og raun-
verulegt einstaklingsfrelsi.
A FUNDI, sem haldinn var
meðal stúdenta um lýöræöi og
borgaralega ábyrgö heyrði ég
ei'nn ræðumanna koma fram
með sjónarmiö sem mér finnst
áhugavert. Hann spuröi hvort
fólk á Vesturlöndum geröi sér
ljóst, aö sú hávaöasama her-
ferö, sem nú stendur yfir I til-
efni af mannréttindum i sósl-
alísku löndunum fæli I sér al-
varlega hættu fyrir þau litlu
mannréttindi, sem væru þó I
heiöri höfö á Vesturlöndum.
Hér væri ekki fyrst og
fremst um það aö ræöa aö
Vesturlandabúar misstu af
tækifæri til aö ráða bót á at-
vinnuleysisvandanum, ef viö-
skipti viö sósialisku rikin legö-
ust niöur. Þaö sem yröi senni-
lega hættulegast væri endur-
fæöing McCarthy-ismans sem
myndi gerast af sjálfu sér
þegar vestrænn áróöur væri
búinn að gera út af viö andann
frá Helsinki. Nú þegar benda
bandarískir fjölmiölar á ýms
atriöi sem valda áhyggjum.
Fyrir skömmu visaði Hæsti-
réttur Bandarikjanna á bug
nokkrum málum, sem talið
heföi veriö vist aö myndu
vinnast, og fjölluöu þau um
verndun mannréttinda. Stuön-
ingsmenn frjálslyndis I kyn-
þáttamálum telja, aö krafa
Hæstaréttar um sannanir fyr-
ir misréttisviöleitni sé kyn-
þáttahöturum kærkomin
smuga.
Annaö dæmi: sjálfstæö
könnun, sem gerö hefur verið
og nefnist „rangtúlkanir,
kreddur og úrfellingar i
bandariskum sögukennslu-
bókum” sýnir, að greinilega
er stefnt aö þvi aö gera litiö úr
sögulegu hlutverki þjóðernis-
minnihluta i bandariskum
kennslubókum. Meö þvi aö
eitra andrúmsloftiö á alþjóöa-
vettvangi varpa þeir, sem
standa fyrir áróöursherferö-
inni gegn sósialisku rikjunum,
kastfleini aö borgaralegu lýö-
ræöi, og vekja upp drauga frá
timum „svörtu listanna” og
„galdraveiöanna”.
Þannig litur ástandiö út ef
viö litum á áróðursherferöina
eins og hún er auglýst, þ.e.
sem tilraunum nokkurra
manna á Vesturlöndum til aö
„betrumbæta” sósialiskt lýö-
ræði.En þegar grátiö er yfir
Amalrik og þagað um atburöi
sem gerast i N-lrlandi, Chile
eöa Soweto, vaknar sú hugs-
un aö meira búi aö baki and-
sósialisku herferðinni en látiö
er I verði vaka.
DAGBLAÐIÐ Pravda hefur
án efa rétt fyrir sér þegar þaö
sér I þvi sem nú er aö gerast
viöbrögð Vesturlanda við
efnahagslegum og utanríkis-
pólitiskum vandræðum sinum.
Fjaörafokiö út af annarra
manna lýöræöi sýnir ekki
styrk, heldur máttleysi og
rugling borgaralegu hug-
myndafræöinganna. Og þegar
anófsmennirnir missa stjórn á
sérkemur þetta jafnvelfram i
þeirra málflutningi. Sá sami
Amalrik sagöi t.d. I mjög rugl-
ingslegrigrein.sem New York
Times birti eftir hann, að
„hugmyndafræöin sem mót-
aöi vestrænt nútimaþjóöfélag
er nú i kreppu, og ef til vill er
sú kreppa endanleg”.
Auk þess sem herferöinni er
ætlað aö draga athygli al-
mennings frá hinum og þess-
um kreppum er henni einnig
greinilega ætlaö aö sundra.
Rógburöurinn um sósialiskt
lýöræöi gegnir þvi hlutverki
að rugla framfarasinnaö fólk I
riminu, og er þá átt viö þjóö-
frelsishreyfingar, kommún-
ista og verklýöshreyfinguna I
kapitaliskum löndum. Eitt
meginatriöi i utanrikisstefnu
Nató-rikjanna er nú orðiö aö
setja þessa aðila upp á móti
sósialisku rikjunum, og brjóta
niður einingu þeirra.
Þjóöfrelsishreyfingarnar
eru mataðar á kenningunni
um „risveldin tvö” sem beri
jafna ábyrgð og vestrænna
vinstrimanna er freistaö með
töfrum „Evrópukommúnism-
ans”, þar sem allt, sem frá-
brugöið er stefnu Sovétrikj-
anna, er hafið til skýjanna.
Hræsni kaldastriösagent-
anna tekur ýmist á sig mynd
„umhyggju” fyrir mannrétt-
indum eöa „umhyggju” fyrir
kommúnismanum.