Mánudagsblaðið - 16.05.1966, Blaðsíða 8

ÚR EINU
í ANNAÐ
Jæja, nú fara skólaslitin að nálgast og útvarpshlust-
endur um land allt géta farið að hlakka til þess að heyra
þulina skýra frá hvaða skólastjóri sagði þetta, hver fékk
hæsta einkunn og hver var verðlaunaður í hvaða smá-
skóla, sem um getur. Þetta eru með hvimleiðustu frétt-
um, auk þess, sem þær eru venjulega fluttar á bezta út-
varpstímanum, einmitt þegar útvarpið ætti að kappkosta
til þess, að hafa bezta efnið sem völ er á. Smáborgara-
semin tröllríður enn stofnuninni og er tími til kominn, að
efnisflutningi sé raðað eftir tíma, þ.e. þeim tíma, sem út-
varpið nær til flestra en byggja ekki alla starfsemina á
auglýsingalestri. Svo tala þessir menn um ómenninguna
í öðrum löndum og auglýsingaskrumið þar.
Blesugrófin og Vatnsveituvegurinn eru einu og fjölförn-
ustu reiðvegir Reykvíkinga á vetrum. Svo hefur til tekizt
að brautir þessar eru jafnframt bílabrautir og mikið eki?
um þær einmitt á sama tíma og hestamenn eru fjölmenn-
astif á ferð, um helgar. Bkki er hægt að banna bílaeig-
endum umferð en lögreglan gæti þó sýnt sig á vegunum
og hugað að þeim ökuföntum, sem beinlínis ,,blússa“ fram
hjá hestunum, flauta og djöflast svo stórslys getur af
hlotizt. Lögreglustjórinn gerði vel, ef hann léti einn eða
tvo eftirlitsmenn aka þarna um og hafa eftirlit, því litlu
munar oft, einkum nú í síðari tíð, að illa fari.
Það er sannarlega raunalegt að hið nýja hótel Loft-
leiða, sem í alla staði er snilldarlega og smekklega úr
garði gert skuli, sennilega að fyrirsögn forstjóra síns,
selja mat þar með svívirðilegri álagningu. Það er Þor-
valdur í Síld & Fiski, sem enn stendur fyrir að selja hótel
mat með óheyrilegu verði, og er skemmst að minnast veru
hans á Hótel Sögu, þar sem verðið var margfalt miðað
við önnur veitingahús. Úrvalið er lítið, aðeins einn rétt-
ur á matseðli, mest tveir. Það er gaman að þessu kerfl
okkar í samkeppninni, einn maður rekur tvö hótel, á ann-
að en ekki hitt og svo matstað að auki. En vissulega er
það rétt, að maturinn hjá Loftleiðum sé þriðjungi dýrao
en t.d. í Grillinu. . » , „ ,
' Skyldi nokkurn tíma að því koma, að strætisvögnum
yrði beint af götum eins og t.d. Laugaveginum? Nú er
svo komið, reyndar fyrir löngu, að umferðarteppan við
Laugaveginn orsakast aðallega af þessum stóru, þungu
vögnum, sem stoppa við aðra hverja þvergötu. Þetta er
óviðunandi ástand og ætti umferðarnefndin að breyta því
hið fyrsta. ,
í öllum áróðri Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórnarkosn-
ingunum er spaugilegast að heyra ýmsar hinar „krass-
andi“ fyrirsagnir, sem hafðar eru eftir borgarstarfs-
mönnum íhaldsins. Mesta kátínu vakti þó s.l. fimmtudag
er sjálfur yfirborgarverkfræðingur lét hafa eftir sér:
„Samvinnan við borgarbúa sérstaklega ánægjuleg". Hvort
Gústaf hefur samið þessa gamansetningu sjálfur eða
blaðamaðurinn, þá er hún jafn neyðarleg, þvi allir vita,
að undantekningarlítið er Gústaf ekki aðeins með hroka-
fyllstu starfsmönnum borgarinnar, heldur bæði einráður
og ósamvinnuþýður og lætur sig aldrei skipta óskir ann-
arra.
Margir munu minnast þess, að einn af frambjóðendum
Sjálfstæðismanna, herra Styrmir, er algjörlega andvígur
þvi, að við fáum að kíkja á erlent sjónvarp. Það er ó-
skiljanlegt hvað Geir er að gera með pilt þennan á listan-*
um og máske væri ekki úr vegi, að menn minntust þess-
arar afstöðu Styrmis með því að strika hann út. Vissu-
lega verður Styrmir ekki felldur, en hinsvegar var það
alls ekki ósk Sjálfstæðismanna, að stefna einstaklinga á
listanum yrði mörkuð af tengdafeðrum þeirra, eins og
þetta afstyrmi, sem nú óskar eftir „góðu veðri“ af hendi
kjósenda.
Ekkert sýnir gleggra hið innantóma skvaldur barna
verndarnefndanna en myndir þær, sem eitt af vikublöð-
unum birti nýlega úr næturlífi höfuðstaðarins. Myndimar
sýna nákvæmlega hvemig ástandið er, en pappírsnefnd-
imar kynnast því aldrei vegna þess eins að meðlimir
þeirra era of fínir til að sækja þessa staði og skoða hið
raunveralega ástand. Það ber því að taka þvi varlega
þegar sumar af þessum „heiðurskonum" og „mönnum“
gefa út mærðarplögg sín um hve .vel.þau vinni að heill
unglinga höfuðstaðarins.
Sjónvarpið
þessa viku
Sunnudagur
1600 Chapel of the Air
1630 Golf
1730 This Is the Life
1800 Disney Presents
1900 News
1915 Sacred Heart
1930 Bonanza
2030 News Special
2100 Ed Sullivan
Gestir: Nancy Sinatra,
Gary Lewis & Playboys,
Petula Clark
2200 What’s My Line
2230 News
2245 „Blood Arrow“ Scott Bra-
dy, Phyllis Coats
Mánudagur
1700 Air Power l
1730 Battle Line '
1800 Official Detective
1830 Bobby Lord Show
1900 News
1930 My Favorite Martian
2000 To Tell the Truth
2030 Danny Kaye
2130 Greatest Show on Earth
2230 News
2245 The Tonight Show
Gestir Jack Palance, Ge-
íorge Kirby, Shari Lewis
Þriðjudagur
1700 „Dragonwyck“ Gene Tier-
ney, Vincent Pricé, Walter
Huston
1830 The Andy Griffith Show
1900 News
1930 The Addams Family
2000 The Red Skelton Hour
2100 Assignment Underwater
2130 Combat
2230 News
2245 Lawrence Welk
Miðvikudagur
1700 Salute to the States
Georgia
1730 Discovery
1800 Ted Mack
1830 Danny Thomas
1900 News
1930 Dick Van'Dyke Show
2000 Coronado 9
2030 Hollywood Palace
2130 Voyage to the Bottom of
The Sea
2230 News
2245 „Les Miserables" „Vesaling
arnir“ eftir V. Hugo. Char-
les Laughton, Frederic
March '
Fimmtudagur
1700 Sjá sunnud. kl. 11
1815 The Christophers
1830 The Big Picture
1900 News
1930 Beverly Hillbillies
2000 Biography
2030 Ben Casey
2130 Bell Telephone Hour
2230 News
2245 „Step Child“ Brenda Joyce,
Donald Woods
FÖstudagur
1700 Have Gun Will Travel
1730 I’ve got a Secret
1800 Third Man V
1830 A.F. Information Film
1900 News
1930 Candid Camera
2000 Jimmy Dean
2100 Rawhide
2200 Redigo
2230 News
2245 Greatest Fights
2300 Sjá þriðjudag kl. 5
Laugardagur
1330 Kiddies Corner
1430 Sports Spectacular
Skautahlaup, veðreiðar o.fl.
1600 Communism
1615 Social Security
1630 Visit with a Sculptor
1700 Where the . Action Is
1730 G.E. College Bowl
1800 Championship Bridge
1830 Encyclopedia Britannica
1855 Chaplains Corner
1900 News
1915 Air Power
1930 Perry Mason
2030 Gunsmoke
2130 The Lieutenant
2230 News
2245 Telenews Weekly
2300 The Dean Martin Show
Gestir: Ethel Merman, New
Christy Minstrels
2400 „Hell on Devil’s Island"
Helmut Dantine, Jean
Willes
Stríðsglæpir bandamanna X
Blóðsunnudagurinn
í Blomberg
Um sextíu þúsund Þjóðverjar myrtir!
Póllökkum þurfti ekki að kenna — Höfðu þjálf-
un allt frá 1918 — „Berjum alla, alla Þjóðverja í
hel, í hel!" — Voru á undan Ehrenburg.
Enda þótt enginn íslenzkur
dagblaðamörður eða útvarps-
kommi þekki neitt fegurra
dæmi um mildilega réttsýni,
djúpstæða lögvizku og frábæra
dómsnilld, heldur en Stalin/
Roosevelt-gálgasmiðjuna, sem
Bandamenn ráku árin 1945—
1946 á lýðræðislegum samvinnu
grandvelli í Niirnberg að stríði
sínu loknu, þá er þó drjúgur
tími síðan mikill fjöldi lærdóms
og fræðimanna víðs vegar um
hinn menntaða heim tók að
vekja athygli á því, hvílíkt hyl-
dýpisníðingsverk þar var fram
ið gegn samvizku og réttlætis-
kennd mannkynsins. Sýndarrétt
ahhöldin, sem Sovétstjórnin
starfrækti í Moskvu á árunum
1936—1938 og Halldór Kiljan
Laxness hreifst svo mjög af,
vora hreint englaspil í þeim
samanburði, en voru þó sú fyr-
irmynd, sem Stalin/Roosevelt-
dómstóllinn tók sér, enda að
mestu starfræktur af sömu
mönnum og fyrir sömu hags-
muni, og alveg ótvírætt í anda
Lord Vansittarts og Ilja Ehr-
enburg; frumkvöðuls og höfuð-
hvetjanda ægilegustu glæpa-
verka og milljónamorða mann-
kynssögunnar.
Stalin/Roosevelt-dómstóllinn
náði tilgangi sínum: Blygðpnar
laus morð undir yfirskini göf-
ugra fyrirheita. Einn hinna
dómmyrtu var Julius Streicher,
útgefandi „DER STÚRMER",
er var heimsþekktur kommún-
istahatari og víðkunnur fyrir
andúð sína á Gyðingum. Hann
hafði ekki haft neitt embætti í
Þr'iðja ríkinu og var í ákaflega
litlum metum. M.a. hafði Bald-
ur von Schirach, æðsti leiðtogi
Hitler-Jugend (Hitlers-æskunn-
ar) lagt blátt bann við að með-
Iimir hennar læsu „DER
STt)RMER“. Julius Streicher
var því líflátinn fyrir ritstörf.
Skelfilegasta setningin, sem
hann var sakfelldur fyrir og
hafði skrifað í febrúar 1944,
var þannig: „En sérhver sá,
sem hagar sér eins og Gyðing-
ur, er óþokki, glæpamaður. Og
sá, sem hyggst feta i slóð hans,
verðs'kuldar sömu endalok, tor-
tíminguna, dauðann.“ (Heyd-
ecker/Leeb: DER NÚRNBER-
GER PROZESS, Kiepenhauer &
Witsch, Köln . Berlin, 1960, bls.
581).
Rudolf Hess, sem helzt hafði
unnið sér það til óhelgi, að tak
asi á hendur lífshættulega för
til Englands í stríðsbyrjun til
þess að reyna að koma á friði
og sat í fangelsi til stríðsloka,
var dæmdur i ævilangt fangelsi.
Svipað má segja um flesta
þjáningabræður þeirra Streich-
er og Hess, enda segir hinn
heimsfrægi brezki sagnfræðing
ur og prófessor A. J. P. Tay-
lor: „Málskjölin voru ekki ein-
göngu valin úr til þess að sýna
stríðssekt hinna ákærðu manna,
heldur til þess að draga fjöður
yfir stríðssekt ákæruríkjanna.
.... Dómurinn var fallinn þeg
ar áður en réttarröldin hófust.
.... Þau (þ.e. dómsskjölin. Inn
skot mitt) voru lögð fram til
•þess að renna stoðum undir nið
urstöðu, sem þegar hafði verið
ákveðin." („THE ORIGINS OF
THE SECOND WORLD WAR“,
London, 1961, bls. 13.)
Fyrirlitning allra heilbrigt
hugsandi manna með óspillta
sómatilfinningu á Stalin/Roose-
velt-réttvísinni er nú orðin slík,
að þegar sagt er: „Hann var
hengdur í Nurnberg," þá hljóm
ar það í eyram manna líkt og
þegar segir um örlög djarfs
veiðimanns eða stórhuga land-
könnuðar: „Hann hætti sér of
langt inn í framskóginn og var
rifinn á hol af villidýrum eða
étinn af mannætum.“ Jafnvel
aðalákærandi Breta við „rétt-
arhöldin“, Sir Hartley Shaw-
cross, virðist hafa fengið snert
af sómatilfinningu; sbr. MÁNU
DAGSBLAÐŒÐ, 25. apríl 1966
og STERN, 6. febrúar 1966.
Robert H. Jackson, aðalá-
kærandi Bandaríkjanna í
Niirnberg, í inngangsræðu
sinni 21. nóvember 1945:
„Leyfið mér að taka skýrt
Sambandið
Framhald af 1. síðu.
fyrirtækinu eru bannaðar blöð-
unum og reynt að fara með
málið með mestu leynd. Við get
um fullyrt, að Morgunblaðinu
og þá auðvitað Sjálfstæðis-
flokknum er málið vel kunnugt
en vill ekki og sennilega GET-
UR ekki birt neitt um það.enn-
þá. Má þannig sjá hina ísmeygi
Iegu vefi stjórnmálamanna á
Iandi þegar svarnir óvinir eins
og SlS og íhaldið þora ekki að
segja satt hvor um annan.
fram: Þessari löggjöf verður
að vísu fyrst í stað beitt
gegn þýzkum árásaraðilum,
en hún felur einnig í sér, og
hún verður að fela í sér, ef
hún á að koma að gagni, for
dæmingu á árás sérhverrax
annarrar þjóðar, að þeim
þjóðum, sem hér sitja nú til
dóms, ekki undanskildum.“
•
(Dr. Viktor Frh. von der
Lippe: NÚRNBERGER
Frafhald á 6. síðu.
Grein Jónasar
Framhald af 2. síðu.
efni í margar þjóðtungur en
heldur ekki meira.
En norður á Islandi gerðist
furðuleg saga. Islendingar ein-
ir allra áttu nú þá þjóðtungu
sem hafði í sér fólgna álla eig-
inleika fullkomins menningar-
máls. Islendingar mæltu á sína
tungu hvar sem á reyndi í
Norðurlöndum, við Eystrasalt
og í mörginn enskum byggðum.
Heima á Islandi stofnsettu þeir
skipulegt ríki með löggjöf,
dómþingi og varðveittu þar
þjóðsagnir, ljóð og trúfræði.
Allt sem máli skipti í andleg-
um verðmætum var flutt með
I nýja þjóðveldið. Ljóðágerð
dafnaði svo vel á íslandi að
skáld þeirra, yfir eitt hundrað
að tölu, lögðu undir sig næstum
alla bókmenntaatvinnu við hirð-
ir konunga og stórmenna í
grannlöndtmum. Síðan kom
söguöldin: Islendingar geymdu
trúlega í mihni sér meginhluta
þeirrar bókmenningar sem til
var á Norðurlöndum og hjá
þeim þjóðum, sem Islandingar
höfðu kynni við. Svo mjög var
þessi menning forn Islendinga
auðug að þegar Þjóðverjar
undirbúa kvikmynd affomhetj-
um sínum, Sigurði Fáfnisbana,
Brynhildi og Guðrúnu, verður
nokkur hluti þess verks tekinn
hér á landi.
Sölubörn
sem vilja
selja Mánu-
dagsblaðið i
úthverfum
geta fengið
það sent
heim