Mánudagsblaðið - 18.08.1969, Blaðsíða 3

AAantid agsblaðið
3
Mármdagur 18. ágúst f989i
Ferðaskrifstofurnar segja okkur
að þrátt fyrir gengislækkanir æ
ofan í æ, atvinnuleysi og hvers
konar óáran í efnahagslífinu, sé lít-
ið sem ekkert lát á ferðalögum
landans út fyrir pollinn og er það
vissulega gleðilegt. Það hefur frá
fornu fari verið í eðli hvers ís-
lendings að vilja fara utan og þótt
tilgangurinn sé nú ekki lengur —
a.m.k. ekki allra — að afla sér
frægðar og frama, heldur aðeins að
komast í kynni við það sem „heims-
menningin" hefur upp á að bjóða
svo og veðráttu á suðlægari breidd-
argráðum en þeim sem öllu stýrir
þóknaðist að setja land okkar nið-
ur á — þá eru utanfarir fólks bæði
andlegt og líkamlegt heilsubótar-
atriði — og ekki ósennilegt að
styrkur til þeirra frá almannatrygg-
ingum myndi borga sig betur fyrir
ríkiskassann en greiðslur sjúkra-
samlaga með hvers konar pilluáti.
Sumarsól
En að þessu sögðu verður að við-
urkenna að íslendingar kunna víst
síður en flestir aðrir þær megin-
reglur sem gilda um ferðalög til
suðrænna landa. Venjan er sú að
fólk þyrpist héðan um hásumarið,
þegar helzt er veðurblíðu að vænta
hér heima, í júní, júlí og ágúst, og
fari þá sem allra lengst suður á
bóginn. í venjulegu árferði eru þá
þar slíkir hitar að íslendingurinn,
kominn af sínu kalda landi, liggur
dasaður allan daginn og er aðeins
rólfær um nætur Nema þá að hann
bjóði hitanum og sólskininu byrg-
inn og er þá eins víst að hann
bíði þess aldrei bætur — enda eru
mörg dæmi þess að Norðurlandabú-
ar sem ætluðu sér ofmikið undir
hinni suðrænu sól hafi ekki átt aft-
urkvæmt heim í lifanda lífi.
Vara við
Yfir hásumarið ættu íslendingar
að halda sig á heimaslóðum, enda
er það líka sá tími ársins sem
hingað streyma útlendingar til að
njóta — ef ekki veðráttunnar — þá
ljóssins, hinna björtu nátta.
Eiginlega ættu heilbrigðisyfir-
völd að vara fólk við því sérstak-
lega að ferðast til suðrænna landa
yfir hásumarið, einkanlega mið-
aldra fólk og eldra, en á þeim aldri
mun megnið af þeim íslendingum
vera sem leita til útlanda.
Þetta á við um allar þær þjóð-
ir sem byggja norðlæg lönd, en þá
fyrst og fremst okkur.
Læknar og aðrir sérfræðingar ráð-
leggja m.a.s. Þjóðverjum sem
byggja þó land sem „hitabylgjur"
geta gengið yfir að fara ekki um
hásumarið siiður á bóginn, heldur
verja sumarleyfinu við strendur
Norðursjávar og Eystrasalts; ef þeir
verða að taka það á þeim árstíma.
Þola betur kulda
Kunnur þýzkur vísindamaður í
fræðigrein þeirri sem kölluð er bío-
klimatologf' eða „lífveðurfars-
fræði", prófessor Uwe Jessel segir
niðurstöður allra rannsókna séu á
þá leið að „molla svo ekki sé talað
um hita í veðri verkar illa á heils-
una. Því aðeins geta menn haft
hressingu af orlofi sínu að veður-
farið þar sem þeir dveljast þá sé
eitthvað líkt veðurfarinu sem þeir
eru vanir. Því meirá „framandi"
sem veðurfarið er því meira reyn-
ir á heilsu orlofsgestsins".
Þegar prófessor Jessel var að því
spurður hvernig þá stæði á því að
margir suðurlandabúar leituðu
norður á bóginn í orlofi sínu og
virtist. ekki verða neitt meint af,
svaraði hann því til, að „þótt
merkilegt mætti virðast, þyldu
menn vanir heitu loftslagi betur
kulda en hinir hita sem va.nir væru
köldu loftslagi".
Of mikil sól
Hvað er það sem veldur því að
menn hressast? spurði prófessorinn
og svaraði því til að menn hresst-
ust við hreint loft — þetta á að
sjálfsögðu við borgarbúa megin-
landsins — og það væri að finna
við sjóinn Þá við sól og vind. En
við Miðjarðarhaf væri aðeins um
sólskinið eitt að ræða um hásumar-
ið. En einmitt of mikið sólskin og
hita eigi allir erfitt með að þola —
með vissum einstaklingsbundnum
undantekningúm auk þess sem
börn þola hita miklu betur en full-
orðið fólk.
Við strendur suðlægra landa er
alltaf of heitt um hásumarið, segir
hann. Þar er varla nokkur andvari
sem kælt gæti húðina. Þessi hiti
reynir gífurlega mikið á líkamann
og sú áreynsla verður alls ekki um-
flúin. Það er ekki aðeins að degi til
þegar sól skín í heiði sem hitinn
verður of mikill. Það er ekki síður
að nóttu til að hitasvækjan leggst
á norðurlandabúann og varnar hon-
um svefns.
Sólbruni
Annars þurfa menn ekki að fara
langt suður á bóginn til að njóta
mikils sólskins, eins og sannazt
hefur á þessu sumri, sem hefur ver-
ið óvenju hlýtt og sólríkt hvarvetna
í Norðtirálfu — nema náttúrulega
hér á íslandi. En þótt sólarhitinn
sé þar mikill um hásumarið, fylgir
honum nær alltaf andvari sem kæl-
ir húðina, svo að hún ofhitnar ekki.
En það getur líka boðið hættu
heim, nefnilega „sólbruna", af því
að menn átta sig ekki á því hve sól-
skinið er mikið.
Maí—september
Meginreglan er því sú að ís-
lendingar ættu ekki að fara til
mjög suðlægra landa nema á þeim
tíma árs þegar veðurfarið á bezt
við þá, þ.e. annaðhvort snemma á
vorin, í maí t. d., eða þá á haust-
in, í september og október. Þá er
veðráttan í hinum suðlægu löndum
við þeirra hæfi.
Undantekning er þó frá þessari
reglu eins og áður var sagt. Börn
þola hita miklu betur en fullorðn-
ir. Prófessor Jesesl sagði þegar
hann var spurður hve lengi þessi
regla ætti við, að hún gilti yfirleitt
frá því að börn væru farin að
geta hreyft sig að sjálfsdáðum, svo
sem tveggja-þriggja ára gömul og
allt fram til loka unglingsskeiðsins,
þ.e. til 17—18 ára aldurs.
En ef ráðum hans væri fylgt —
hvað myndi þá gerast? Ætli það
Hr- ritstjóri,
,Mér hefur lönguon virzt, aö
þér eða blað yðar hafi verið mik-
ið Ameríkusinnað. Það hefur
sífellt tekið upp hanzkann fyrir
allt það sem Bandaníkjamenn
gera, enda munið þér eins og
Mbl-.menn hafa oft þegið boð og
kræsingar bandaríska sendiráðs-
ins, sem lítur eflaust velþókn-
unaraugum á hrifningu ykkar af
þessu stórveldi-
En hvað er að ske í Ameríku
hinni miklu? Er sú þjóð, eða hluti
hennar orðin algjörlega brjáiuð-
Sumarsport amerísfcra negra virð-
ist það eitt að ganga rænandi og
ruplandi. myrðandi og svívirðandi
samborgara sína- Morðin em eins
mörg ■ og þau em óskiljanleg.
Hálf trylltur og háifviltur lýður
ógnar lífi manna í stærstu borg-
um Ameríku svo mikið, að í Was-
hington, höfuðborg Bandaríkj-
anna, verða ibúar að hervæðast
á heimilum sínujrn, byrgja allar
dyr og glugga og bíða í ofvæni
verði ekki svo ef ungu stúlkurnar
sem hann telur að þoli vel sólina
í suðrinu fara þangað til að njóta
hennar að karlmennirnir fylgi á
eftir — jafnvel þótt þeir séu orðn-
ir miðaldra og stofni heilsu sinni
í 'hættU?" A'fihað Hns hefúr víst
gerzt.
að sól renni upp. Á götum New
York borgar em menn stungnir
niður fyrirvaralaust, jafnvel sak-
laus Islendingur, en í Hollywood
er ástandið þannig, að íbúar rfk-
ishverfis þar njóta ekki svefns
fyrir morðingja eða morðingjum,
sem drepið hafa þar átta manns
á nokkrum dögum. Þessi morð
vöfctu þó aðeins athygli vegna
þess, að í hlut áttu færgar film-
stjömur og aðilar að listamanna-
hópi þar vestra, svo ekki sé nefnd
milljónaerfíngi.
Morðæðið í guðs eigin landi
virðist ekki eiga sér nokkur tak-
mörk. Forseti og þingmaður,
bræður, falla fyrir kúlum morð-
ingja. Einn helzti framámaður
svertingja féll fyrir morðingja, en
annar, ofsamaður í New York,
Malcom X, var myrtur og síðar
einn helzti aðstoðarmaður hans.
Morð þessi síðarnefndu gáfu
syrgjandi negrum ágæta afsökun
fyrir að brjóta niður og brenna
Framhald á 5. siðu
M ■ '..i I----------------- I
SINS
- Hroðafréttir úr vesturheimi — Astandið í Banda-
ríkjunum — Morð og skemmdaræði — Öfgaflokkas
— Fáfróður ritstjóri — Hættulegt land — Gestui
sendiráðsins — Mikill reiðilestur — Morgunblaðið
- Harðort bréf. —