Mánudagsblaðið - 20.07.1970, Qupperneq 6

6
Mánudagsblaðið
Mánudagur 20. júlí 1970
HETJUBARÁTTAN GEGN
HERNADARSTEFNUNNI
Framhald af 8. síðu.
góða í heiminum", nam ársvelta
Krupp-samsteypunnar rúmlega sex
milljörðum marka, þ.e. yfir 20
milijónum hvern vinnudag eða
42.000 mörkum á mt'nútu. Um líkt
leyti tók Krupp að hagnýta Cass-
inga-járngrýtisnámurnar í Angola
og reisti þrjár stærstu gerviefna-
verksmiðjur (Reyon, Perlon; næ-
lon, trefjaull) Sowjetríkjanna — í
Kursk, Novomovskovsk og Novo-
kuibisjevsk. Þá var Krupp tekinn
að reisa efnaverksmiðjur um allan
heim, sem framleiddu svo að segja
allan hugsanlegan iðnvarning, er
spannaði vöruskrána frá upphafi til
enda, frá ABS-plastefnum tii þvotta
efnis. Jafnframt smíðaði Krupp
brýr, lagði járnbrautir, gerði hafn-
ir og hafnarmannvirki, framleiddi
vöruflutningabifreiðir og járnbraut-
arlestir, mælitæki og rafeindaheila,
vélar og verkfæri af öllu tagi. At-
hafnasvæði hans var heimurinn all-
ur.
Árið 1966 framleiddi Krupp tí-
unda hluta alls vestur-þýzka stáls-
ins og vann tuttugasta hluta Ruhr-
kolanna, starfsmannaherinn taldi
110.000 manns og þá hafði hinn
fordæmdi og útskúfaði, sem Banda-
menn höfðu rænt smáu sem stóru,
fjárfest rúmlega þrjá og hálfan
milljarð marka, frá endurreisn
gjaldmiðilsins, til að skapa nýja
atvinnumöguleika.
ÁNÆGJULEGUR SKJÁLFTI,
HEILLAVÆNLEGIR
STRAUMAR.
Vissulega áttu gerbreyttar, utan-
aðkomandi orsakir drjúgan þátt í
hinum ævintýralegu umskiptum.
Brasðralag lýðræðissinna og komm
únista hafði tekið að gliðna nokkru
eftir stríðslok, vísindamenn Hitlers,
sem lýðræðisherirnir höfðu afhent
Sowjetríkjunum ásamt öllum út-
búnaði, höfðu smíðað kjarnorku-
vopn handa Rússum, og hetjur lýð-
ræðisins voru því alteknar ótta-
skjálfta og kvíðastraumum, heims-
Iýðræðið var komið á þá skoðun, að
ekki væri hagkvæmt að halda þeirri
hugsjón sinni til veruleika, að
„Þýzkaland skal verða ömurlegra
en Sahara". Morgenthau-áætlunin,
sem þeir Churchill og Roosevelt
höfðu staðfest með eiginhandarund
irskriftum sínum í Quebec hinn
16. September 1944, hafði að mestu
verið lögð á hilluna. Og það veit
sá, sem allt veit, að það hefði heims
lýðræðið aldrei gert ótilneytt.
HERFERÐIN GEGN MÆÐR-
UM OG EKKJUM.
Það voru fleiri heldur en Alfried
Krupp, reyndar ófáir milljónatugir
annarra Þjóðverja og samherja
þeirra, sem orðið höfðu hefndaræði
Bandamanna að bráð, en aldrei beð-
ið þess bætur. Frá upphafi hafði
það verið eitt meginstríðsmarkmið
lýðræðissinna „að upprœta þýzka
hernaðarandann". í þeim efnum
var ekki látið staðar numið við
víðtæk fjöldamorðin ein. Allir, sem
á einhvern hátt voru venzlaðir eða
tengdir nafnkenndum hernaðarleið-
togum, ekki alltaf svo áberandi hátt
settum, áttu stöðugt yfir höfðum
sér villimannlegar ofsóknir og
grimmilega tortímingu. Börn og
unglingar, unnustur, eiginkonur og
ekkjur, mæður og feður þýzkra her
manna voru auðvitað efst á blaði.
Ættingjaofsóknirnar voru þaul-
skipulagðar, og framkvæmdir fengn
ar í hendur sérstaklega til þeirra
hluta útvöldum stofnunum undir
stjórn æðstu yfirvaída ' í'reísishetja
lýðræðisins.
Engum skyldi þyrmt.
Þahriljf" varð t.d. riddáfakross
„hetjunnar af Scapa Flow" Gúnther
Prien, beint tilefni þess að móðir
hans, háöldruð og blind, varð að
þola sjö ára eymd og þjáningar.
Gúnther Prien hafði verið atorku-
samasti og affarasælasti kafbáts-
stjóri Þjóðverja í Heimsstyrjöld II.
Fyrir það þótti Bandamönnum ein-
sýnt, að móðir hans hlyti „að af-
plána sína refsingu".
Þegar árið 1913 höfðu foréldrar
Gúnther Prien slitið samvistum.
Eftir að gengið hafði verið frá lög-
skilnaði þeirra, kvæntist faðir hans,
er var undirréttarráð, á ný, en
Gúnther og systir hans ólust upp
hjá móður sinni. Svo virðist sem
stjúpa Gúnther Priens hafi verið
lýðræðismanneskja af frjálslyndis-
legustu tegund, þvf að eftir að
j Gúnther Prien varð heimsfrægur,
var hún óþreytandi við að elta uppi
blaðamenn og fréttaritara til þess að
fá þá til að birta af sér myndir í
blöðum og tímaritum, og eiga við-
töl við sig, af því að nú bar hún
nafnið Prien, og auglýsti sig óspart
sem stjúpu hins dáða kafbátsstjóra.
En lífmóðir hans hafði gifzt aftur.
Eiginmaður hennar var Iyfsali í
T.eipzig, og nú hét hún frá Bohstedt.
Þegar stríðinu var lokið, hófu hern-
aðaryfirvöld lýðræðisins ákafar eft-
irgrenslanir eftir frú Margarete
Bohstedt, áður Margarete Prien.
„Frelsunarlögin", er yfirherstjórn
Bandamanna hafði gefið út 5. Marz
1946, beindust ekki aðeins gegn
Þjóðernissósíalisntm Adolf Hitlers,
heldur líka alveg afdráttarlaust
gegn „hernaðarstefnunni", og af því
leiddi, að móðir Gúnther Priens var
handtekin, dregin fyrir „rétt" og
fangelsuð. Auðvitað eftir vinsam-
Iegum ábendingum lýðræðislegra
nágranna.
Eftir að Margarete Bohstedt.
áður Margarethe Prien, hafði „af-
olánað sína refsingu", flýði hún til
Berlínar, þar sem dótdr hennar bjó.
Dóttirin var hins vegar húsnæðis-
Iaus, heimili hennar höfðu loft-
morðingjasveitir lýðræðisríkjanna
lagt í rúst, og hún gat því ekki lið-
sinnt móður sinni. Frú Bohstedt
leitaði skjóls í yfirgefnum her-
mánnaskála, þar sem starfsmenn
„Hjálparsamtaka þýzkra hermanna"
fundu hana, blinda og aðfram-
komria af hungri og vosbúð. Upp
frá því lifði hún á styrk frá nefnd-
um samtökum, sem síðar útveguðu
henni vist á elliheimilinu við
Schweigerweg í Berlin-Siemenstad.
EKKERT EINSDÆMI.
Píslarsaga móður Gúntlier Priens
var síður en svo nokkurt einsdæmi,
eins og nærri má geta. Fjöldi ann-
arra kvenna varð að „afplána sína
refsingu" fyrir stríðsheiðursmerki
unnusta sinna, eiginmanna og sona
— árum og áratugum saman. Þ. á
m. frú Ilse Lux, eiginkona fótgöngu
liðsherforingja eins, sem oft hafði
verið nafngreindur í herstjórnartil-
kynningum. Árið 1945 bjó hún
með tveim börnum sínum í Blank-
enburg við Harz. Nafn hennar var
á svörtum lista yfir „Eiginkonuh
hernaðarsinna", og á meðal þeirra
„refsinga", sem hún og þjáningar-
systur hennar voru þvingaðar til að
„afplána", var að grafa upp hræ
meðlima Iaunmorðingja- og brunn-
mígasveita lýðræðissinna og komm-
únista, flytja þau langar leiðir og
jarðsetja á ný í „heiðursgrafreit"
Frú Ilse Lux var komin að burði
þriðja barns síns. En það raskaði
ekki ró nokkurs einasta frelsis-
kappa.
Er Bandaríkjamenn rýmdu Blank
enburg og afhentu sowjetmennum,
flýði frú Lux með börnum sínum
til Hannover. Þar bjó hún ásamt
annarri flóttakonu í einu herbergi,
og innan skamms bætist einn íbúi.
í kytruna, því að árið 1946 losnaði
Walter Lux, Iautinantofursti, úr
stríðsfangavist hjá Bretum. Hann
hafði hlotið bæði stig Járnkross-
orðunnar og riddarakrossinn, Haka
krossinn úr gulli og Gullorðu stríðs
særðra, auk margra annarra virð-
ingar- og viðurkenningarmerkin.
En nú var hann örkumla maður.
Vélbyssuskot höfðu tætt í sundur
báða sköflungana, og hann var ó-
sjálfbjarga í hjólastól sínum. Um
eftirlaun var ekki að ræða, slíkt
höfðu Bandamenn bannað með
öllu, og hann gat ekkert unnið. En
eiginkonu hans tókst að halda líf-
inu í fjölskyldunni. Seint og um
síðir hafði hún upp á lækni, sem
heppnaðist að koma eiginmanni
hennar á fætur á ný, þannig að
gat útvegað sér vinnu í skrifstofu
í Lúbeck.
,,REFSING“ FYRIR RIDDARA-
KROSS GEORG
WEICHINGERS.
Fátt væri mér auðveldara en að
halda svipaðri upptalningu áfram,
á meðan pappír þrýtur ekki. Ó-
þokkaskapurinn í hinum marg-
breytilegustu myndum var regla,
engin undantekning. „Það ncegði,
að vera í venzlum við liðsforingja,
er hafði getið sér góðan orðstír, og
þó að þau tengsl vceru ekk.i ýkia
náin, þá var viðkomandi þegar í
stað „ein af þeim" eða „einn af
þeim"." „Og ekki voru ekkjur síður
ofsóttar en eiginkonur hinna lif-
andi", segir hinn heimskunni, þýzki
efnahagsmálarithöfundur, Anton
Zischka í „WAR ES EIN WUND-
ER?" (Mosaik Verlag, Hamburg
1966) á bls. 166.
Að lokum aðeins eitt dæmi enn-
þá, sem þó verður að teljast frem-
ur yfirlætislaust í samanburði við
hundruð þúsunda margfalt lýðræð-
islegri:
Skömmu eftir að hinn lýðræðis-
legi friður hafði skollið á, var eig-
inkona riddarakrosshafans Georg
Weichinger borin út úr íbúð sinni
í Regensburg, og bórnum þeirra
hjóna, er sum voru mjög ung, fleygt
á eftir henni út um gluggana. Að
öðru leyti var frú Weichinger til-
tölulega heppin. Hún fékk íbúðina
sína aftur innan þriggja ára — að
vísu rúna og rænda öllum húsbún-
aði, búslóð og heimilisþægindum,
og þannig útlítandi, að engu var
líkara en að í henni hefði verið háð
meðalorrusta á hverjum degi. Að
minnsta kosti létu skoðunarmenn-
irnir það álit sitt í ljós, og tveir
þeirra höfðu reynt ýmislegt í þeim
efnum. En þak og veggir héngu
uppi, og sumar rúður voru heilar.
Regensburg var hersetin af sonum
„Guðs eigin lands".
„VATERLAND“ HVARF
— EN „EMPIRE“?
Hatursofstæki Bandamanna lét
hvergi nærri staðar numið við þá,
sem voru Iifandi, eða með lífs-
marki. Látnir hlutu líka að verða
að kenna á mætti þeirra, er nú
höfðu „tryggt lýðræðinu heiminn"
— öðru sinni. Öfgarnar gengu iðu-
lega svo langt, að jafnvel sumum
frjálslyndum blöskraði. Dæmi þess
eru reyndar ekki mörg, eins og
gefur að skilja, en þó til. Þannig
gekk t. d. fram af Englendingnum
Alan Dent (hann lét gremju sína
í Ijós í ,fThe Times", London; 1R.
Ágúst 1949), þegar landar hans í
Hamborg höfðu vanhelgað minnis-
merkið um þá þýzku hermenn, sem
féllu í Heimsstyrjöld I.
Minnismerkið hafði staðizt
sprengjuregnið og var óskaddað,
þegar brezki herinn kom til Ham-
borgar í stríðslok. Á því stóð Ietrað:
„Fjörutíu þúsund menn úr þessari
borg létu lífið fyrir föðurlandið,
1914—1918". Orðið „föðurlandið"
(„das Vaterland") hafði farið hroða
lega í taugarnar á Bretum. Þeir út-
veguðu sér því hamra og meitla,
og afmáðu „Vaterland".
Hatur blindar — og hefnir sín!
Enska orðið „Empire", sem er all-
miklu sterkara og víðtækara hugták
en þýzka orðið „Vaterland", er sára-
sjaldan notað í sömu setningu og
„British" nú orðið, nema helzt í
háðungarskyni. „Empire" var ekki
þurrkað út með klunnalegum hand-
verkfærum. En það var eigi að
síður gert — með öðrum og snyrti-
legri hætti.
Heimsveldi fá ekki lifað á hatri
eingöngu.
J. Þ. Á.
9 ÞRETTÁN DAGA Ferðizt örugglega, skemmtilega,
SUMARLEYFISFERÐIR þægilega og kynnizt töfrum öræfanna.
Þórsmörk, Skógafoss, Vík í Mýrdal, Skaftártungur Eldgjá, Fjallabak, Landmannalaugar, Veiðivötn, Þórisvatn, Kaldakvisl, Jökuldalur í Tungnafellsjökli, Sprengisandur, Mýri, Goðafoss, Húsavik, Tjör- nes, Hljóðaklettar, Ásbyrgi, Dettifoss, Grimsstaðir, Herðubreiðarlindir, Askja, Námaskarð, Mývatn, Vaglaskógur, Akureyri, Glaumbær i Skagafirði, Auðkúluheiði, Kjölur, Hveravellir, Hvitárnes, Gullfoss, Geysir, Laugarvatn, Þingvellir. ÚLFAR JACOBSEN
Góðir, þægilegir fjallabílar, þekktir fjallabilstjórar, eldhúsbíll með kælikistum. Tveir kokkar sjá um fyrsta flokks mat. Kunnugur leiðsögumaður. Góð tjöld. FERÐASKRIFSTOFA Austurstræti 9 — Simi: 13499.