Tíminn - 14.01.1978, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 14. janúar 1978
- en langur vegur framundan segir Weizman
svæöi og siöan hlutlaust svæöi
meö varösveitum frá Sameinuöu
þjóöunum.
Varnarmálaráöherra Egypta-
lands Mohammed Gamassy, hef-
ur einnig staöfest þetta, og lét
þess getiö aö um væri aö ræöa allt
svæöi á Sinaiskaganum, sem
ísraelsmenn hafa hertekiö siöan
.1967. Þó munu enn vera skiptar
skoöanir um breidd hvers svæöis
fyrir sig.
Þó Weizman sé nú farinn frá
Kairó eru enn staddir þar fulltrú-
ar úr israelsku hermálanefndinni
og aö sögn Gamassi fázt þeir viö
„finpússun” á nokkrum sam-
komulagsatriöum og sjónar-
miöum, sem fram hafa komiö.
Þá sagöi Gamassi I gær, aö
Egyptar heföu viö hermálaum-
ræöurnar lagt áherzlu á aö tilboö
Begins um aö gefa Sinai eftir gæti
ekki þýtt neitt annaö en Israels-
menn yröu á braut meö bæöi her-
afla sinn og ibúa frá Sinai.
Weizman sem i gær kom til Tel
Aviv frá Kairó, sagöi viö komuna
þangaö aö fyrirhugaöar viöræöur
hans viö Gamassy á þriöjudag
eöa miövikudag I næstu viku
mundu aö verulegu leyti byggjast
á.hver yröi niöurstaöa viöræöna
stjórnmálanefndar ísraels,
Egyptalands og Bandarikjanna
sem kemur saman I Jerúsalem
á mánudag.
Mohammed Gamassy varnarmálaráöherra Egyptalands t.h. ásamt
hinum israelska Ezer Weizman.
Tel Aviv/Kairó/Reuter —
Varnarmálaráðherra
israels# Ezer Veizman fór í
gær frá Kaíró/ þar sem
hann hefur tekið þátt í her-
málanefndaviðræðum
Egypta og israelsmanna
um frið fyrir botni Mið-
jarðarhafs. Sagði Weiz-
mart við brottförina, að
með viðræðunum hefði
miðað lengra í friðarátt,en
ennþá væri langur vegur
framundan. //Við erum að
hef ja gönguna" sagði hann
við fréttamenn og bætti
við: ,/Mér er Ijóst að nokk-
urrar óþolinmæði gætir
víða, en menn verða að
hafa hugfast, að vandamál
sem hlotizt hafa af 30 ára
f jandskap verða ekki leyst
á 48 klukkustundum.
Weizman staöfesti,aö samstaöa
heföi veriö viö umræöurnar um
aö skipta þyrfti Sinaisvæöinu upp
i þrjú belti, svæöi takmarkaöra
hervarna Egypta, þá herlaust
eriendar fréttir
Sovétmenn og Banda-
ríkjamenn stefna að
byggingu geimborga
ENN MIÐAR I
FRIÐARÁTT
— verður geimvisindaskáldskapur að veruleika?
London/Reuter — Tenging
tveggja geimfara við
sovézku Salyutgeimstöðina
bendir til þess að bæði
Sovétmenn og Bandaríkja-
menn stefni að smíði risa-
stórra geimverksmiðja, þó
að þjóðirnar fari ólíkar
leiðir að markmiðinu.
Síðastliðinn miðvikudag
var Soyuz27 tengdur Saly-
utó geimstöðinni, sem Soy-
uz 26. hefur verið tengdur í
u.þ.b. mánuð. Með þessari
fyrstu tvítengingu úti í
geimnum varð til 32 tonna
//geimbjúga" eins og
Sovétmenn hafa orðað það.
Ástæðan fyrir nafngiftinni
er, að þegar geimförin tvö
hafa verið tengd geimstöð-
inni verður útkoman 30
metra langur sívalningur,
sem að innanmáli er á við
smátbúð. Þar dveljast um
þessar mundir fjórir
sovézkir geimfarar við
flest þau þægindi sem íbúð
af þessari stærð getur
veitt.
Vestrænir visindamenn telja aö
megintilgangur siöari tengingar-
innar nú sé aö endurnýja birgöir i
geimstööinni, og styrkja geim-
farana sem fyrir eru og búa þá
undir langa dvöl I geimnum,
sennilega til aö slá met Banda-
rikjamanna, en bandariskir
geimfarar hafa lengst dvalizt 84
daga um borð i Skylab úti i
geimnum. Sovétmenn hafa lengst
haft sina menn i 63 daga úti i
geimnum.
Sá möguleiki sem Salyut 6.
Sovétmanna veitir til tviteng-
ingar þýöir að hægt er aö skipta
þar stööugt um áhafnir, og þar.
meö þarf stööin aldrei aö vera
ómönnuö. Slikt er mikilvægt og
stórt stökk frá annars vegar
skammtima ævintýrum til lang-
tima, raunhæfrar dvalar viö
ýmiss konar rannsóknar- og jafn-
vel framleiöslustörf.
„Her er raunverulega aö skap-
ast ný iðnbylting” hefur Reuter-
fréttastofan eftir brezka geim-
visindamanninum Kenneth Gat-
land. Hann bætti þvi við, að i
þyngdarleysi geimsins skapaöist
möguleiki á ýmissi áöur óþekktri
framleiöslu, svo sem framleiöslu
fullkominna kristalla, nýrra
málmblandna og ýmissa annarra
hluta.
En á sama tima og Sovétmenn
byggja stærri og fullkomnari
geimstöövar einbeita Banda-
rikjamenn sér aö gerö geimferja,
sem hægt er aö lenda heilum á
jörðu niöri og nota aftur og aftur.
Vonast þeir til þess, aö snemma á
næsta áratug verði geimferjur
þessar fullkomnaöar og tilbúnar
til aö flytja snöggklædda visinda-
menn þeirra út i geiminn. Þó aö-
eins til mánaöardvalar eöa svo,
þar sem Bandarfkjamenn hafa
hætt viö Skylabgeimstöövaáætlun
sina.
„Þaö viröist nokkuö svo öfugt
aö hlutunum fariö, aö byggja af-
burðafullkomin geimför til aö
flytja fólk fram og til baka i
geimnum og lenda aftur á jörö-
inni án þess aö byggja samtlmis
geimstöövar” er skoðun Gatlands
i þessu efni.
Sovétmenn hins vegar eiga
engar ferjuflaugar, en Gatland
telur aö þeir vinni aö þeim og
vonist til aö hafa smiöað geimför,
sem lent geta á jöröinni aftur inn-
an a.m.k. tiu ára. Hann telur enn-
fremur að þeir vinni að gerð eld-
flauga stærri og kraftmeiri en
Saturn-eldflaugar Bandarikja-
manna eru. Það hefur undanfarin
ár einkum háð Sovétmönnum
hversu ófullkomnar og burðar-
litlar eldflaugar þeirra hafa ver-
ið.
Þannig má segja, að Sovét-
menn byggi geimstöövar af full-
komnustu gerö meö annars flokks
eldflaugum á sama tima og
Bandarikjamenn smiöa
geimferjur, fullkomnari en nokk-
ur dæmi eru um.
Þaö kemur þvi ekki á óvart, aö
Bandarikjamenn og Sovétmenn
hafa undirritaö samning um
frekari viöræöur um samstarf,
eins og t.d. aö geimferjur Banda-
rikjamanna verði tengdar Salyut-
geimstöðvum og jafnvel að
Bandarikin og Sovétrikin smiði
sameiginlega geimstöðvar og til-
heyrandi.
Báöar þjóöirnar stefna ótvirætt
aö byggingu risastórra geim-
stööva til framleiöslustarfa og
rannsóknarstarfa. T.d. hugleiöa
Bandarikjamenn möguleika á
gerö geimborgar sem rúmi 10.000
manns. Til greina kæmi að vinna
efni i stööina á tunglinu, og eitt af
verkefnum stöövarinnar yröi aö
vinna sólarorku til aö veita henni
i formi rafmagns til jarðarinnar.
Nasa-stofnunin bandariska gerir
sér jafnvel vonir um aö slik
geimborg veröi að veruleika fyrir
aldamótin.
Brezhnev hefur einnig gefið
eitthvaö svipaö i skyn, en nánar
er ekki vitaö um áform Sovét-
manna i þessum efnum. Hins
vegar er vitaö, aö báöar þjóöirnar
vinna aö undirbúningi og þjálfun
ungra manna til verkefna i
tengslum viö slikar risageim-
stöövar.
Til slikra verkefna skortir ekki
aöeins peninga, tæknilega eru
þau gifurlega erfiö viðureignar
eins og nærri má geta. Þess er
skemmst aö minnast, aö á 60
ára byltingarafmæli Sovétrikj-
anna i fyrra mistókst að tengja
Soyuz 25. við Salyutgeimstöðina.
Núna hefur hinsvegar tviteng-
ing tekizt og fjórir sovézkir geim-
farar dveljast i Salyut 6. Þeir eru
m.a. útbúnir með kassettutæki,
myndsegulbönd og ýmiss önnur
þægindi eins og t.d. sturtu.
Hann var spuröur um álit sitt á
pöntun Egypta á vopnum frá
Bretlandi og viöar og svaraöi þvi
til aö þeir sem lifa vildu viö friö
þyrftu að hyggja aö landvörnum
sinum. Hann bætti viö: „Þiö
ætlizt varla til þess aö Israel leggi
niöur herflota sinn og gleymiö
ekki aö Egyptar eiga aöra óvini
en ísraelsmenn”.
Frá Tel Aviv fór Weizman
áfram i gær til Jerúsalem til aö
gefa Menachem Begin skýrslu
um niöurstöður viöræðnanna.
Forsætisráöuneyti Begins vildi
i gær engar yfirlýsingar gefa
vegna þeirra ummæla Sadats við
israelskt dagblaö aö Egyptar
kynnu aö samþykkja hugmyndir
Begins um takmarkaða sjálf-
stjórn Palestinuaraba á vestur-
bakka Jórdan og á Gazasvæðinu
aö þvi tilskyldu, aö full sjálfstjórn
veröi tryggö innan ákveöins ára-
fjölda. Ennfremur setti Sadat
fram hugmyndir um stofnun
nefndar Israela, Egypta og
Jórdaniu til aö ræöa fyrirkomu-
lag á vesturbakkanum, sem
Israelsmenn hertóku I striöinu
1967.
Launa-
laekkun
í Sví-
þjóð
Stokkhólmur/Politiken —
Samkvæmt fjárlagafrum-
varpi ársins 1978 I Svfþjóö
munu rauntekjur flestra Svía
lækka um tvö prósent á þessu
ári. Er þetta f fyrsta skipti
sem slfkt er sagt berum oröum
f fjárlagafrumvarpi þar f landi
allt frá heimsstyrjöldinni sfö-
ari. Aö sögn f jármálaráöherr-
ans, Gösta Bohman, er þó gert
ráö fyrir tveggja prósent
launataxtahækkunum á árinu.
Ennfremur kemur fram f fjár-
málafrum varpi Svía nýr
skattur sem þeir viröast sniða
eftir Dönum, þ.e.a.s. 100
króna (ca. 4600 isl.) skattur á
hópflugsfargjöld.
Sovézku geimfararnir, Vladimir Janibekov t.v. Eldflaug flytur Soyuz-27 út f geiminn.
og Oleg Makarov á leiöinni um borö I Soyuz-27