Tíminn - 23.05.1978, Page 7

Þriðjudagur 23. mal 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn .
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm), og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulitrúi: Jón Sigurösson, Auglýsingastjóri: Steingrlmur
Gislason, Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og
auglýsingar Siöimúla 15. Slmi 86300.
Kvöldsimar bláöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verö ilausasölu kr. 100.00. Áskriftargjald kr. 2.000 á
mánuði.
Biaöaprent h.f.
27% virkur
vinnutími
Kosningabaráttan i sambandi við borgar-
stjórnar- og sveitarstjórnarkosningarnar,sem fara
fram næsta sunnudag, hefur verið fremur dauf og
tiðindalitil fram að þessu. Til sérstakra tiðinda
verður þó að telja fyrirsögn á forustugrein Mb..
siðastl. laugardag, sem hljóðaði á þá leið, að
Reykvikingar kysu um það á sunnudaginn, hvort
Karl Marx yrði næsti borgarstjóri Reykjavikur.
Þótt Sjálfstæðismenn hafi oft komizt langt i öfga-
áróðrinum um öngþveitið og glundroðann, sem
skapast myndi i Reykjavik, ef flokkur þeirra
missti meirihlutann, hefur Mbl. áreiðanlega sett
met með þessari uppphrópun sinni. Það sýnir allt
annað en sæmilegan málstað, þegar gripið er til
öfgaáróðurs eins og þessa.
En þótt kosningaslagurinn hafi verið daufur og
tiðindalitill til þessa, hefur sitthvað komið fram,
sem sýnir, að það er orðið aðkallandi fyrir Reyk-
vikinga að skipta um stjórn borgarmálefnanna og
koma á samstarfi sem flestra um þau, en yfirleitt
hefur slikt samstarf gefizt vel annars staðar.
Kristján Benediktsson, borgarfulltrúi og efsti
maður á framboðslista Framsóknarflokksins,
benti á glögga sönnun þess i sjónvarpsumræðun-
um á dögunum. Kristján Benediktsson skýrði þar
frá þvi, að nýlega hefði farið fram itarleg athugun
á virkum vinnutima hjá útivinnuflokkum Hita-
veitu Reykjavikur og hefði komið i ljós, að hann
væri ekki nema 27%. Aðrir hlutar vinnutimans fari
ibið og akstur (31%), upphaf oglok verks (22%) og
aðgerðaleysi (20%). Að dómi rekstrarverkfræð-
ings, sem gerði þessa könnun, ætti að vera hægt að
auka virkan vinnutima úr 27% i 51-63%.
Þetta dæmi er áreiðanlega ekkert einsdæmi um
vinnubrögð hjá Reykjavikurborg. Hliðstæð dæmi
er vafalitið hægt að finna á öllum sviðum borgar-
kerfisins og áreiðanlega ekki sizt innan skrifstofu-
kerfisins, þar sem báknið er orðið mest. Það er
gömul og ný saga, aðsliktófremdarástand skapast
jafnan hjá flokkum, sem fara lengi með völd, og
aldrei er þvi neitt gert til að hrófla við kerfinu og
endurbæta það, þvi að þá rekast menn oftast á ein-
hverja gæðinga, sem standa i veginum. Kerfið
heldur þvi áfram að hlaða utan á sig, án nokkurrar
viðleitni til endurbóta. Þannig hefur þetta verið
hjá Reykjavikurborg i meira en hálfa öld. Sannar-
lega er það þvi orðið timabært að kjósendur blaki
rækilega við bákninu.
Axel svarar Mbl.
Sennilega hefur glundroðakenning Morgun-
blaðsins aldrei verið betur hrakin en i viðtali, sem
Mbl. neyddist til að birta siðastl. laugardag við
Axel Jónsson alþingismann, sem skipar efsta
sætið á lista flokksins i Kópavogi. Axel Jónsson
lýsti þar rækilega þeim margvislegu framförum,
sem samstjórn flokkanna, sem farið hefur með
völd i Kópavogi, hefur beitt sér fyrir og hrundið
fram á undanförnum árum. M.a. segir Axel, að
Kópavogur sé orðinn einn mesti iðnaðarbær lands-
ins „fyrst og fremst vegna hins mikla átaks bæjar-
stjórnarinnar, sem hefur kappkostað að hafa ætið
til lóðir undir atvinnufyrirtæki”.
Á sama tima hefur borgarstjórnarmeirihlutinn i
Reykjavik vanrækt lóðamálin með þeim afleiðing-
um að fjöldi fyrirtækja hefur flutt sig úr borginni.
ÞÞ.
ERLENT YFIRLIT
Dómurinn yfir Orlov
er veikleikamerki
Hvers vegna var Orlov dæmdur?
VAFALAUST hafa stjórn-
endur Sovétrikjanna gert sér
vel ljóst,aö dómur sá.sem var
kveðinn upp i Moskvu siöastl.
fimmtudag yfir andófemann-
inum Yuri F. Orlov, myndi
vekja mikla andúð erlendis.
Stjórn Sovétrikjanna hefur
samt metið,að hiin yrði eigi að
siður aö fara sinu fram, og
hefur þá sennilega haft jafnt I
huga aðstöðuna inn á við og út
á við. Innanlands hefði það
getaö ýtt undir vaxandi
andófshreyfingu eða hreyfing-
ar,ef Orlovhefði fengið vægan
dóm eða honum hefði veriö
visað úr landi eins og taliö er
að hafi verið von Carters for-
seta,en sennilega heföi Orlovs-
málið þá fyrnzt fljótlega er-
lendis, likt og raunin hefur
orðið varðandi þá andófsmenn
sem sovézk stjórnvöld hafa
visað þá leið. Utanlands hefði
þetta getað ýtt undir það álit
að mannréttindamenn þar
þyrftu ekki annað en að lýsa
stuðningi sinum við andófe-
menn I Sovétrikjunum til þess
að þeir fengju væga dóma.
Stjórnendpr Sovétrikjanna
virðast hafa talið nauðsynlegt,
að þeir yrðu að sýna hér hörku
og einbeitni, þvl að annaö gæti
leitt til aukinnar upplausnar
inn á við og þykja merki um
linkind út á við.'Af tvennu illu
væri skárra að sæta þeirri
gagnrýni erlendis sem fylgt
hefur I kjölfar dómsins yfir
Orlov.
MAL þetta sýnir vel hvernig
stjórnskipulag Sovétrikjanna
er allt annað en stjórnskipulag
vestrænu lýðræðisrikjanna. í
vestrænum löndum er mönn-
um leyfilegt að gagnrýna
rikisvaldið og halda uppi
áróðri gegn valdhöfunum. t
Sovétríkjunum er þetta aö
visuleyfilegtí orði kveönu.en I
reynd er það aöeins innan
mjög þröngra takmarkáiia. I
vestrænum lýðræðisrikjum
hefði verið útilokaö að Orlov
hefði fengið fangelsLsdóm ogút-
legðardóm fyrir þær sakir.
Yuri F. Orlov
sem bornar voru á hann og
kostaö hafa hann samkvæmt
sovézkum lögum sjö ára
þrælkunarvinnu og fimm ár I
Utlegö til viðbótar. Sakir hans
voru þær, aö hann hefði eftir
undirritun Helsinkisáttmálans
stofnað til félagsskapar, sem
helgaði sig þvi verkefni að
fylgjast með, hvernig mann-
réttindaákvæðum hans væri
framfylgt i Sovétrikjunum og
veitti upplýsingar um meint
brot á þeim. Nokkrum slikum
upplýsingum munu hann og
félagar hans hafa komið á
framfæri við útlenda aðila en
sumar þeirra reynzt rangar
samkv. úrskurði dómstólsins i
Moskvu. Orlov var þó ekki
veitt leyfi til að leiða fram»
vitni,sem hann taldi,aö heföi
sannað mál sitt, en hins vegar
fékk ákærandinnað leiða fram
vitni til að sanna ákæru sina.
Hvorki blaðamenn né er-
lendir sendimenn fengu að
vera viðstaddir réttarhöldin
og ekki heldur samher jar Or-
lovs. Hins vegar fengu kona
hans og tveir fullorðnir synir
hans af fyrra hjónabandi að
fylgjast með þeim. Sam-
kvæmt frásögn þeirra byggði
Orlov vörn sina á þvi að hann
hefði ekki aðhafzt neitt sem
væri ósamrýmanlegt Hel-
sinkisáttmálanum og rúss-
neskum lögum. Dómarinn leit
öðrum augum á þetta,a.m.k.
hið siöarnefnda og dæmdi
hann þvitilsjö ára þrælkunar-
vinnu og fimm ára útlegðar
eins og áður sagði.
AF ÞESSU má vel ráða,
hvernig stjórnskipulagi og
réttarfari Sovétrikjanna er
allt ööru visi háttað en vest-
rænna lýöræðisrikja. I Sovét-
rikjunum er gagnrýni á
stjórnskipulagið og fram-
kvæmd stjórnarstefnunnar
flokkuð undir refsivert athæfi.
Svipaö gildir i öðrum
kommúnistarikjum austan-
’tjalds. Það veröur ekki talið
merki um trú á styrkleika
kerfisins, þegar slikum refsi-
aðgeröum er beitt.
1 ýmsum vestrænum blöð-
um hefur veriö bent á það und-
anfarið, að upplausn hjá
kommúnistaflokkum utan
Sovétrikjanna kunni að hafa
þau áhrif á forustumenn
Sovétrikjanna,að þeir teljienn
meiri þörf á aðgætni i sam-
bandi viö hvers konar andófs-
hreyfingar. Meðan Stalin lifði
var kommúnistaflokkum utan
Sovétrikjanna stjórnað frá
Moskvu með harðri hendi.
„Linan” var alls staðarhin
sama. Siðan hafa kommún-
istaflokkarnir fengið meira
frjálsræði og það leitt til þess
að komið hafa til sögunnar svo
margar tegundir af
kommúnisma,að ekki verður
tölu á þær komiö. Rauöu her-
deildirnar á Italiu eru einn
anginn, en þær erueins konar
uppreisn gegn aukinni lýð-
ræðisstefnu italska kommún-
istaflokksins. Skiljanlegt er að
valdhafar Sovétrikjanna
æskja ekki slikrar öfugþróun-
ar I Sovétrikjunum, en
spurningin er, hvort dómurinn
yfir Orlovsérétt svarvið slik-
um vanda,nema siöur sé.
Þ.Þ.
Lögreglumaður beinir vlsindamanninum Sakharov frá réttarhöldunum.