Tíminn - 13.09.1978, Qupperneq 6

6
Miðvikudagur 13. september 1978
Hmwmi
titgefandi Framsóknarflokkurinn
Haraldur Ólafsson skrifar:
Framkvæmíastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurðsson. Auglýsinga-
stjóri,: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og' auglýsingar Siðumúia 15. Simi
86300.
Kvöidsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð I iausasölu kr. 100.00. Áskriftargjald kr. 2.000 á
mánuði.
Blaðaprent h.f.
v___________________________________________)
Lagt í brimgarðinn
Um það er ekki deilt, að efnahagsaðgerðir
rikisstjórnar ólafs Jóhannessonar eru margþætt-
ar blandaðar aðgerðir sem erfitt verður að
mörgu leyti að koma fram og krefjast mikils
Þeir dóu allir
sama dag
26 rithöfundar, sem skrifuðu á
jiddísku dóu allir 12. ágúst
undirbúnings og vandaðrar vinnu. Þeim er ætlað
að vinna bug á ófremdarástandi i efnahags- og
atvinnumálum, þar sem hélt við allsherjarstöðv-
un útflutningsatvinnuveganna.
Menn verða að gera sér grein fyrir ástandi og
horfum þegar þeir fjalla um efnahagsaðgerðirn-
ar. Innihaldslitlar upphrópanir hægrimanna
þessa dagana bera þvi ekki vitni að þeir æski
málefnalegra umræðna um slikt meginmál sem
atvinnuöryggi og hagur launafólksins eru.
Fyrstu aðgerðir rikisstjórnarinnar eru hugsað-
ar annars vegar sem bót á þvi ástandi sem upp
var komið i kjölfar kjaradeilna og kosninga og
hins vegar til þess ætlaðar að gefa ráðrúm til að
marka nýja efnahagsstefnu.
Meginatriði þessarar efnahagsstefnu eru efna-
hagslegt jafnvægi, félagslegt réttlæti og varð-
staða um kaupmátt fólksins. Lögð er á það alveg
sérstök áhersla, að unnið sé i nánum og góðum
samráðum við launþegahreyfingarnar til þess að
tryggja vinnufrið og ná raunverulegum árangri.
Með þvi að ganga til viðræðna við rikisstjórn-
arflokkana hafa launþegasamtökin i reynd
tekið á sig siðferðilega meðábyrgð, og verður að
vænta þess að samráð og samstaða geti orðið sú
undirstaða árangurs sem eftir hefur verið leitað.
Stjórnarandstaðan hefur undan fama daga
verið að hvessa vopn sin og reyna að hasla sér
völl i þeirri stjórnmálabaráttu sem fram undan
er. Það er ljóst að mest veður mun verða blásið
um það, að unnið er að þvi að flytja til fjármuni i
samfélaginu frá þeim sem mest hafa borið úr
býtum og til hinna sem lifað hafa viðskarðan hlut.
Það er athyglisvert hvernig allt er notað smátt
sem stórt til þess að þyrla upp moldviðri undir
yfirskini fréttaflutnings i málgögnum stjórnar-
andstöðunnar. Það hefur verið fleiprað um vöru-
flokka, sem lagt verði á hækkað vörugjald, án
þess að til þess sé hugsað að fara með rétt mál.
Það hefur verið rekið upp ramakvein út af skatt-
auka á hátekjur og stóreignir, þótt menn hafi
mátt vita, að skattaukinn snertir aðeins þann
litla hluta skattþega, sem lifirvið best efni.
Og nú skal hefja svipaðan söng um „aftur-
virka” skatta eða „bakskatta” eins og það er
nefnt. Þó liggur það alveg fyrir, að hérlendis hef-
ur það tiðkast að skattar eru lagðir á ári eftir öfl-
um tekna. Það er og alveg ljóst að sköttum má
ráða með bráðabirgðalögum að islenskri
stjórnskipan. Og það er undarlegt irafár að allt sé
undir þvi komið að álagning fari fram i júni eða
júli fremur en september.
Menn getur auðvitað greint á um það hvernig
þessum málum skuli skipað i þeirri nýju
stjórnarskrá sem unnið er að. Og allir ættu að
geta verið sammála um að ýmsir erfiðleikar
verða á framkvæmd þessa skattauka.
Höfuðatriðið er hitt, að þessi mál eru á valdi
löggjafans og að hér er verið að leggja i brim-
garðinn i atvinnumálum þjóðarinnar. Það er
reyndar ekki kynlegt hver viðbrögð stjórnarand-
stöðunnar hafa orðið. Þau lýsa eðli hennar. JS
Dómar yfir andófsmönnum i
Sovétrikjunum á þessu ári
vekja óneitanlega óþægilegar
minningar þeirra, sem þekkja
til gyöingaofsókna i Evrópu
það, sem af er þessari öld.
Ofsóknir á hendur Gyðingum
voru árviss viðburður i
Rússlandi á keisaratimanum,
og Stalin blés að glóðum gyð-
ingahaturs i réttarhöldunum
1938 og á árunum 1948-53.
Þetta siðasta timabil var að
mati ýmissa formælenda
sovéskra Gyðinga álika blóð-
ugt og Utrýmingarherferð
þýsku nasistanna.
1 fréttabréfi, sem f jallar um
Gyðinga i Sovétrikjunum og
gefið er út i Lundúnum, segir,
að hinn 12. ágúst s.l. hafi verið
26ár frá þvi, að 26fremstu rit-
höfundar á jiddisku I
Sovétrikjunum voru teknir af
lifi.
Sovétmenn hafa aldrei
upplýst hvernigþessum aftök-
um var háttað, hverjar saka-
giftir voru eða hvaða tilgangi
þær þjónuðu.
Þegar striðinu lauk var hálf
fjórða milljón manna i
Sovétrikjunum, sem hafði
jiddlsku að móðurmáli. I janú-
ar 1948 var einn fremsti lista-
maður Gyðinga i Sovétrikjun-
um myrtur af sovésku leyni-
lögreglunni. Hann hét
Solomon Mikhoels og var
framkvæmdastjóri og jafn-
framt leikari viö leikhús
jiddiskutalandi manna i
Moskvu. í nóvember sama ár
þyrptist hópur lögreglumanna
að húsakynnum útgáfufyrir-
tækisins Der Emes i Moskvu.
Lögreglan lét stöðva prentvél-
arnar og byggingunni var
lokað. Þarna voru prentaðar
bækur á jiddisku.
Naastu vikurnar voru fjöl-
margir menntamenn af Gyð-
ingaættum handteknir og
fangelsaðir. Opinberlega var
sagt, að þeir hefðu veikst.
'Hinn 24. desember 1948 var
rithöfundurinn Itsik Feffer
ihandtekinn. Hann var þó
handgenginn ráðamönnum og
talinn hinn harði flokksmaður
i hópi Gyðinganna. I árbyrjun
1949 „veiktist” hver mennta-
maðurinn á fætur öðrum.
Nokkrir hurfu nóttina eftir að
David Berelson, rithöfundur á
jiddisku, var jarðsettur, og
höfðu þeir allir verið við
jarðarförina. Hundruð rithöf-
unda af Gyðingaættum hurfu
um þessar mundir, og þúsund-
um annarra Gyðinga var
varpað i fangelsi.
Arin liðu ogekkertvar vitað
um örlög þessa fólks. Þegar
eftirlætishöfundar valdhaf-
anna voru á ferðum erlendis
voru þeir oft spurðir um þessa
horfnu starfsfélaga sina. Þeir
svöruðu þvi jafnan til, að þeim
liði vel og ynnu þeir að nýjum
verkum.
Eftir að Krústjov flutti ræöu
sina á 20. flokksþinginu þar,
sem hann kenndi Stalfn um
allt, sem miður haföi fariö i
Sovétrikjunum, var farið aö
minnast aftur á þessa týndu
menn. Nöfn þeirrakomu aftur
fyrir i uppsláttarritum. Brátt
sáu menn, að af einhverri
undarlegri tilviljun höfðu
margir þeirra andast sama
dag, 12. ágúst 1952. Smám
saman kom sannleikurinn i
ljós. Þessir menn höfðu verið
teknir af lifi i fjöldaaftökum.
Þeim var gefið að sök að
hafa gertsamsæri um að gera
Krimskaga að gyðinglegu
riki, þaðan, sem Bandarikja-
menn ættu að gera innrás i
Sovétrikin. 26 rithöf.undar,
sem skrifuðu á jiddisku voru
leiddir út á sömu nótt og
skotnir.
Stalin var alla tið algerlega
andvigur tilveru þjóðabrota i
Sovétrikjunum, þjóðabrota,
sem áttu rætur i öðru landi og
höfðu tengsl við Vesturlönd.
Þessar þjóðir varð að innlima,
útrýma sérkennum þeirra, og
það varð ekki gert á auðveld-
ari hátt en að rifa menningu
þeirra upp með rótum. Saga
þeirra, menning, siðir, tunga
og þekking, öllu þessu varð að
útrýma.Þess vegna var ráðist
gegn leikhúsum, skólum,
prentsmiðjum, dagblöðum á
jiddisku.
En þaðnægði ekki. Það varð
að skera á tengslin með þvi að
útrýma lika öllum þeim, sem
sköpuðu verk á jiddisku.
Ekkert er hættulegra ráða-
mönnum en skapandi list,
skapandi andi, og þess vegna
er meiri áhersla lögð á að út-
rýma skapandi anda en
nokkru öðru.