Tíminn - 13.03.1979, Page 6

Tíminn - 13.03.1979, Page 6
6 ÞriOjudagur 13. mars 1979 titgefandi Framsóknarflokkurinn Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga- stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumiila 15. Sfmi 86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00: 86387. Verö i lausasölu kr. 150.00. Askriftargjald kr. 3.000.00 - á mánuöi. Biaöaprent Erlent yfirlit Danskur sáttasemjari frestar verkföllum Vinnubrögð Geirs Hallgrímssonar Morgunblaðið hefur borið sig illa siðustu daga. Það finnur, að Sjálfstæðisflokkurinn hefur orðið að athlægi fyrir að láta Vilmund Gylfason æsa sig upp i það að flytja tillögu um þingrof og nýjar kosn- ingar. Almenningi fannst að áður en til sliks kæmi, bæri að þrautreyna, hvort ekki gæti náðst sam- komulag um aukið viðnám gegn verðbólgunni. Það var lika ljóst af öllu, að Sjálfstæðisflokks- mönnum hafði ekki komið til hugar að flytja um- rædda tillögu, ef þeir hefðu ekki talið sig neydda til að gera eitthvað eftir að Vilmundur flutti tillöguna um þjóðaratkvæðagreiðsluna. Það sýnir bezt ráðleysi forustunnar i Sjálf- stæðisflokknum, ,þegar Vilmundur Gylfason getur spilað með hana á þennan hátt. Mbl. reynir að beina athygli frá þessu með þvi að gera litið úr þvi forustustarfi ólafs Jóhannes- sonar, sem hefur beinzt að þvi að koma á sam- komulagi stjórnarflokkanna um efnahagsmálin. Flest bendir þó til, að það muni (skila góðum árangri og gefst tækifæri til að ræða það nánara siðar. Jafnframt þessu reynir Mbl. svo að kenna Framsóknarflokknum um, að rikisstjórn Geirs Hallgrimssonar, tókst ekki betur á vettvangi efna- hagsmálanna en raun varð á. Það er rétt, að rikis- stjórn Geirs Hallgrimssonar tók við miklum efna- hagsvanda, sem stafaði af þvi, að Sjálfstæðis- flokkurinn, Alþýðuflokkurinn og hluti af Samtök- unum sameinuðust um að stöðva efnahagstillögur vinstri stjórnarinnar á þinginu vorið 1974. Rikis- stjórn Geirs Hallgrimssonar varð þó verulega ágengt og hafði minnkað verðbólguna um nær helming, þegar sólstöðusamningarnir voru gerðir 1977, og settu allt úr böndunum. Sjálfstæðisflokks- menn áttu meiri aðild að þeim samningum en f ramsóknarmenn. Afallið af þeim, hefði þó orðið minna, ef sæmilega hefði tekizt með efnahagslög- in, sem sett voru i febrúar 1978. Staðreyndin er sú, að þessi löggjöf mistókst á hinn herfilegasta hátt og má þar mest kenna um vinnubrögðum Geirs Hallgrimssonar. Hann átti sem forsætisráðherra að hafa stjórn þess verks með höndum og gerði það lika. Sú verkstjórn hans var eins hörmuleg og frekast gat verið. Vegna verkstjórnar Geirs var löggjöfin i smiðum vikum saman og alltaf verið að hringla með hana með þvi að leggja fram nýja og nýja valkosti og þannig tafið að taka ákvarðanir. Astæðan var m.a. ósam- komulag i Sjálfstæðisflokknum, þar sem fulltrúar atvinnurekenda og launþega tókust á. Þingmenn Framsóknarflokksins hefðu helzt kosið að löggjöfin yrði afgreidd á likan hátt og gert var með bráða- birgðalögunum i mai 1978. Þá hefði allur gangur þessara mála orðið annar og giftusamlegri. Vegna áhrifa atvinnurekenda i Sjálfstæðisflokknum og lélegra vinnubragða Geirs, varð niðurstaðan sú,. að engar raunhæfar verðbætur fólust i febrúar- löggjöfinni til hinna láglaunuðu. Þess vegna fór sem fór og er óþarft að rifja upp þá sögu hér. Hún er öllum kunn. En óumdeilanlegt er það, að það voru þessi vinnubrögð Geirs Hallgrimssonar, sem áttu mestan þátt i þvi, að fyrrv. rikisstjórn misstu tök á efnahagsmálunum á siðastl. vetri eftir að vera búin að ná umtalsverðum árangri. Þetta vita ritstjórar Morgunblaðsins manna bezt, þótt þeir reyni að snúa sögunni á annan veg. Miklum átökum verður þó vart afstýrt Per Lindegaard sáttasemjari StÐASTLIÐINN þriöjudag eöa 7. þ.m. notaöi danski sátta- semjarinn í vinnudeilum, Per Lindegaard,sér rétt sinn til aö aflýsa verkföllum og verkbönn- um í hálfan mánuö, en verka- lýössamtökin höföu þá boöaö verkföll frá 8. marz og atvinnu- rekendur verkbönn frá 8. marz. Samkvæmt gildandi reglum um vinnudeilur i Danmörku, hefur sáttasemjarinn rétt til þess aö fresta verkföllum eöa verk- bönnum um hálfan mánuö, ef hann telur möguleika til sam- komulags vera fyrir hendi og hann þurfi frekari tima til aö ganga úr skugga um þaö. Aö þessu sinni lýstu bæöi Alþýöu- samband Danmerkur og Vinnu- veitendasamband Danmerkur yfirþvi, aö þessiraöilar teldu aö engir möguleikar til samkomu- lags væru fyrir hendi.en sátta- semjarinn haföi þær yfirlýsing- ar að engu. Hann vildi a.m.k. fá tækifæritilaöþrautreyna, hvort svo væri. Ef ekkert þokast i samkomu- lagsátt á umræddum hálfum mánuöi, hefur sáttasemjarinn ennrétttil aöfresta verkföllum og verkbönnum um hálfan mánuötilviðbótar, efhanntelur vinnudeilurnar svo stórfelldar, aö þjóöarbúið veröi fyrir miklu áfalli. Aö sjálfsögöu hefur hann ekki látiö neitt uppi um þaö, hvort hann muni notfæra sér þennan rétt sinn, ef ekki hefur náöst samkomulag áöur. Ýmsir fréttaskýrendur gizka á, aö ekki sé útilokaö aö sáttasemjarinn noti sér þennan rétt sinn og geri hann þaö þá meö tilliti til þess, aö veita rikisstjórn og þingi tækifæri til aö reyna aö leysa deiluna, en siöan um áramót hafa vissir leiðtogar verkalýös- hreyfingarinnar og flokks sósialdemókrata haft þann möguleika til athugunar. For- göngumenn slikrar athugunar hafa veriö þeir Thomas Nielsen, formaöur Alþýöusambandsins og Svend Auken vinnumála- ráðherra, enþeir tilheyra báöir vinstra armi sósialdemókrata. KJARASAMNINGAR miUi Alþýöusambandsins og Vinnu- veitendasambandsins féllu úr gildi 1. marz siöastliöinn, en áöur haföi fariö fram alllangt samningaþóf. Alþýöusam- bandiö hefur gert kröfur um aukinn kaupmátt launa, ásamt framlagi I svonefndan atvinnu- lýöræöissjóö, sem verkalýös- félögin eiga aö ráöstafa og fá þannig hlutdeild í rekstri at- vinnufyrirtækja. Atvinnurek- endur eru mjög andvigir þess- um sjóöi og neita nú sem endra- nær aö fallast á framlög til hans. En þeir gerðu meira. Þeir lögöu fram tillögur, sem fólu i sér skertan kaupmátt launa. Tillögur þessar byggðu þeir á þvi, aö atvinnureksturinn þyldi ekki aö greiöa óbreytt laun og myndi slikt óhjákvæmilega leiða til aukins atvinnuleysis og vaxandi halla á utanrikis- verzluninni. Þaö hefúr ekki gerzt um langt skeiö, aö at- vinnurekendur hafi borið fram tillögur um launalækkun. Af þessum ástæöum var bilið milli Alþýöusambandsins og Vinnu- veitendasambandsins nú breiðara en um langt skeiö, enda hefur komiö á daginn, aö þaö væri óbrúanlegt. Af hálfu Alþýöusambandsins hefur veriö boöaö, aö þaö myndi gripa til skæruverkfalla, likt og út- flutningsbannsins hér, til aö knýja fram kröfur sinar. Vinnu- veitendur boöuöu þá verkbönn. Eins ogáöur segir, hafa fariö fram bak viö tjöldin viöræöur milli vissra leiötoga verkalýös- samtakanna og sósialdemó- krata um aö deilan yröi leyst meö lögum. I þeim viöræöum, munu fulltrúar Alþýöu- sambandsins hafa lýst sig fúsa til að draga úr launakröfum sín- um, en haldiö allfast viö fram- lagiö i atvinnulýöræöissjóöinn. Vitaö er, aö annar stjórnar- flokkanna, Vinstri flokkurinn, mun aldrei fallast á slikt fram- lag og myndi það þvi leiöa til stjórnarsamvinnuslita, ef flokk- ur sósialdemókrata reyndi aö koma þessari lausn fram, en þessir tveir flokkar fara nú meö rikisstjórnina. Anker Jörgensen forsætisráöherra telur óráðlegt að rjúfa nú stjórnarsastarfiö, sem var hafiö á siöastl. hausti, og hefúr enn ekki viljað fallast á lögbindingarleiöina, nema sam- komulag veröi um hana I rikis- stjórninni. A þingi hefur Anker Jörgen- sen vart i annaö hús aö venda. ’ Smáflokkarnir þrir, sem eru til vinstri við sósialdemókrata, eru óliklegir til aö vera með lög- bindingu og eru auk þess and- vigir hugmyndum um atvinnu- lýöræöissjóð, þvi aö hún sé kapitalisk en ekki sósialisk. Stjórnarsamvinnusiit myndu aö öllum likindum leiöa til kosninga. Ef til vill myndu sósialdemókratar geta unnið eitthvaö á og náö fylgi frá vinstri flokkunum áöurnefnd- um, en deilan myndi ekki leys- ast neitt með þvi heldur miklu fremur hið gagnstæöa. Borgaralegu flokkarnir svo- nefndu yröu sizt fúsari til sam- starfs viö sósialdemókrata eftir kosningar en áöur. Anker Jörgensen þarf vissu- legaá öllu sinuaö halda,efhon- um á aö takast aö leysa þessa deilu meö skaplegum hætti. Þ.Þ. Þ.Þ Anker Jörgensen og Svend Auken

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.