Tíminn - 24.08.1979, Qupperneq 17

Föstudagur 24. ágúst 1979.
17
4»6vlUS StUWWN
9ÍÖ*H JÖS&SJ3*,
«av:B
th WiO
m>#a j6twK«!i«}ís
♦ítMAS: H».i<?x»SOH
«UCH MASHH
#Av tiWf’l
»0«a tMMHKnm
tiltetnvtk FfiAGASAMTÖKIM *£BND
Ritstjórn hefur borist ritiö
Vernd 1979 gefiö út af sam-
nefndum félagasamtökum, en
þau sinna m.a. fangahjálp.
Meöal þeirra sem skrifa i Vernd
að þessu sinni eru sr. Björn
Jónsson, Akranesi, Þóra
Einarsdóttir formaöur Verndar,
Hilmar Helgason SAA, Davíö
Þjóöleifsson, Margrét Bjarna-
son formaöur Amnesty
International, sr. Arelius Níels-
son og Hanna Jóhannessen for-
maöur jólanefndar Verndar.
Sagt er frá samtökum áhuga-
manna um fangelsismái I Skot-
landi, alþjóöasamtökum fanga-
hjálpar, fangelsismálum I
Egyptalandi.
Kristileg menning
Blaöinu hefur borist 79. tölu-
blaö Kristilegrar menningar,
sem aöventistar gefa út. 1 ritinu
er skýrt frá hjálparstarfi aö-
ventista i Afrfku, á Indlandi og
viöar. M.a. er sagt frá þvl að
tveir tslendingar eru nú viö
hjálparstarf i Sierra Leone,
Harri Júllusson læknir og Erik
Júliusson sjúkraþjálfari, sem
starfa viö Masanga holdsveikra
sjúkrahúsiö.
Nýjasta hefti Samvinnunnar
flytur grein um slæma afkomu
kaupfélaganna og aöalfund
Sambandsins 1979. Sigvaldi
Hjálmarsson segir frá kynnum
sinum af Lárusi Rist og Helgi
Skúli Kjartansson sagnfræö-
ingur skrifar um afmælisár hjá
kaupfélögunum. Tvær islenskar
smásögur eru i ritinu og ein
erlend. Fleira efni er I Samvinn-
unni.
Auglýsið í
Tfmanum
Siglaugur Brynleifsson:
Sólarlandaferðir og
tómstundaneysla
Handbuch der empirischen
Sozialforschung. Herausgegeb-
en von René König. Band 11:
Freizeit — Konsum. 2., völlig
neu bearbeitete Auflage.
Deutscher Taschenbuch Verlag
1977.
Iönaðar- og markaðssamfé-
laginu fylgja nýir neysluhættir
ognot tómstunda og um þau efni
er fjallaö i þessu litla bindi.
Hinn mikli hagvöxtur sem ein-
kennt hefur vestræn samfélög
undanfarna áratugi byggist
fyrstog fremst á ódýrum orku-
gjöfum, sem hafa valdiö glfur-
legri framleiösluaukningu og
fjölbreytileika framleiöslunnar
og þar með stórkostlegu bruöli
meö hráefni. Allt hefur miöaö
að því að margfalda framleiösl-
una og auka gróöann, mynda
nýjar þarfir og brydda upp á
margvíslegum nýjungum i
framleiöslu til þess eins aö
halda hjólunum gangandi og
auka gróöann. Neysluþarfirnar
eru mótaðar af þeim sem eiga
framleiöslutækin og þar meö
einnig not tómstunda. Einhver
gróöavænlegustu fyrirtæki siö-
ustu áratuga eru þau, sem
skipuleggja ferðir milli- og lág-
stétta til þeirrastaöa, sem gerð-
ir hafa verið eftirsóknarveröir i
augum þessa fólks með auglýs-
ingum og útlistunum á þvi sem
þar er boöið. Skipulagning tóm-
stunda alls fjöldans er tiltölu-
lega nýtt fyrirbrigði, túrisminn
nú á dögum á sér þó hliöstæöu i
pilagrimsferðum kristinna
manna á miööldum og mú-
hameöstrúarmanna þá og nú á
dögum til Mekka. Þessi aukni
túrismi tengist þeim hagsmuna-
öflum, sem byggja gróöa sinn á
samgöngum, einkum i lofti.
Skemmtanaiðnaöurinn, þar
meö talið, plötu og kasettuút-
gáfa og virkjun skemmtikrafta
aö meðtöldum plötusnúöum,
mun vera enn gróðavænlegri en
túrisminn. Þau fyrirtæki sem
stjórna fjölmiðlum til afþrey-
ingar verða að brydda upp á
einhverjum smávægilegum
breytingum með vissu millibili
til þess að hylma yfir einhæfn-
ina i þeim grunntón, sem ein-
kennir alla plötu- og kasettuút-
gáfu nú á dögum. Þaö kemur
glöggt fram i þáttum þessa rits,
að baráttan viö einhæfnina er
stöbugur höfuðverkur þeirra
sem fást við markaðleit og sölu-
mennsku, en hún hlýtur aö ein-
kenna samfélög, þar sem nokk-
ur fjölþjóðaframleiöslu og úr-
vinnslu fyrirtæki ráða fram-
leiðsluháttunum. Þrátt fyrir
þessa stöðugu leit að fjöl-
breytni, eykst einhæfingin,
móno-smekkurinn ræður með
örlitlum tilbreytingum. Þvl er
nú svo komið i neyslusamfélög-
um nútímans aö þau eru öll að
veröa eöa eru þegar orðin mjög
lík hvort ööru og neysluvenjur
þær sömu. Lágsmeldcur kóka-
kóla-menningarinnar ræður
ríkjum.
Rit þetta skiptist I tvo höfuö-
kafla: Soziologie der Freizeit
eftir Erwin K. Scheuch og
Konsum eftir Gerhard
Scherhorn. Höfundar tlunda
skilmerkilega helstu einkenni
notkunar tómstunda i iönaöar-
ríkjum nú á dögum og neyslu-
venjur í þeim sömu rikjum.
Eins og áöur segir virðast venj-
urnar vera mjög áþekkar svo og
notkun tómstunda. Neyslan
eykst meö auknum kjarabótum
og aukinni úrvinnslu hráefna,
einkum þeirra sem fáanleg eru
frá þeim rlkjum sem talin eru
vanþróuð og meöan svo horfir
helst velsældin minnsta kosti
svo lengi sem auölindirnar
þrjóta ekki og Ibúum vanþró-
uðu rtkjanna er haldiö á hung-
urstigi.
Höfundarnir rekja einnig aö
nokkru þær sálrænu ástæöur,
sem þeir ætla aö séu að nokkru
forsendurnar aö þvl neyslu-
munstri sem nú tlökast svo og
aö túrismanum. Mebal þeirra
forsenda telja þeir aö sé matið á
neyslunni sem stöðutákni og
túrisminn sé flótti frá hvunn-
deginum, flótti inn i heim, þar
sem nauösynin gildir ekki.
H
V
E
L
L
6
E
I
R
I
D
R
E
K
I
K
U
B
B
U
R
© Bulls
Of þreyttir
til að synda????
Þið tveir, komið
_ hingaö með
perlurnar eöa ég
slæ ykkur.
Þið fáið tvær
sekúndur
gflwy
FujiTahi
Förum fjær iseyjunni
I svona stormi
megum viö vara
okkur á isjökum.
Veriö vel á verði.
Vindur og straumur
bera iseyjuna.
aö skaganum á
meginlandinu. Þetta
litur betur út.