Tíminn - 25.11.1979, Síða 9

Sunnudagur 25. nóvember 1979
MMII
Þórarinn Þórarinsson:
Myndin sýnir óiaf I ræöustól á
Alþingi þar sem hann lýsir þing-
rofi voriö 1974.
En hin haröa barátta fram-
sóknarmanna á þessum árum
hefur boriö árangur I blómlegra
þjóöfélagi, sterkara og fjöl-
breyttara atvinnuiifi og al-
mennum félagslegum fram-
förum í landinu. A þessum árum
hafa veriö geröar furöulegar og
ósvffnar árásir á Framsóknar-
flokkinn og forystumenn hans.
Þær árásir áttu mikinn þátt I
þeim ósigri sem flokkurinn beiö
I kosningunum i fyrra.
Nú er mikiö undir þvi komiö
aö Framsóknarflokkurinn öölist
á ný þingstyrk til þess aö hindra
nýja afturhaldsstjórn og halda
öfgamönnum marxista f
skefjum.
Tvö skref
1 kosningariti sem Fram-
sóknarflokkurinn hefur gefiö út,
Ný framsókn til framfara, er
verkefnunum á komandi kjör-
timabili skipt i tvo meginþætti:
Fyrsta skref og Annað skref.
Fyrsta skrefið er að vinna að
hjöðnun verðbólgunnar I sam-
ræmi við þær tillögur, sem
Framsóknarflokkurinn var bií-
inn að leggja fram I rikisstjórn-
inni og itarleg grein var gerö
fyrir i bókun Steingrims Her-
mannssonar, formanns Fram-
sóknarflokksins,sem hannlagði
fram á slðasta fundi rikisstjóm-
arinnar.
Annað skrefið er að hefja
framfarasókn á nýjum og
traustum grundvelli, þegar
hjöðnun verðbólgunnar hefur
náðst fram. Sú sókn þjóðarinnar
má ekki einkennast af sam-
drætti eða svartsýni, heldur
auknu framtaki og trú á land og
þjóð.
Islendingar eru vaxandi þjóð
og vinnufæru fólki f jölgar ár frá
ári. Jafnframt þvi, sem sjá þarf
fleira fólki fyrir atvinnu, þurfá
rauntekjur að vaxa og vinnu-
timinn að styttast. Þess vegna
þurfa atvinnuvegirnir að eflast
og arðsemi þeirra að aukast.
Annað skrefið sem svo er nefnt,
stefnir að þvi marki.
Þetta er ekki aðeins að þakka
gæðum landsins, heldur miklu
frdcar framtaki þjóðarinnar,
sem hefur kunnað að hagnýta
sér þau, oft við erfið skilyrði,
eftir að hún rétti úr ánauðar-
kútnum.
Framtak þjóðarinnar hefur
sannazt glöggt á þessum ára-
tug. Flestar aðrar þjóðir hafa
búið við stórfellt atvinnuleysi. A
Islandi hefur það mátt heita
óþekkt og margir sérfræðingar
menn og málefni
A þessum áratug hafa öldur
stjórnmálabaráttunnar oft risiö
mjög hátt. Samstarfsflokkar
framsóknarmanna hlupust fyrst
undan merkjum áriö 1974, en þá
gætti mjög áhrifa fyrstu oliu-
kreppunnar, Vestmannaeyja-
gossins og óraunhæfra kjara-
samninga i öliu efnahagslifi
þjóðarinnar. Þá rauf Ólafur
Jóhannesson forsætisráöherra
þing og efnt var til kosninga.
ísland er nóg
fyrir okkur öll
Nánar er Annað skrefið skil-
greint i áðurnefndu riti á þessa
leið:
„Mikið átak til atvinnuaukning-
ar er þvi nauðsynlegt og nýjar
brautir þarf að ryðja.
En Island er nóg fyrir okkur öll.
Þvi er óþarft að eyða orku i
kapphlaup við verðbólgu.
Auðlindir íslands eru miklar.
Við eigum að vinna jafnt og þétt
að nýtingu þeirra. Við erum ein
af fáum þjóðum i okkar heims-
hluta sem þannig getur treyst á
vaxandi hagkerfi.
Skynsamleg vinnubrögð við
nýtingu auðlindasjóðsins geta
gert okkur að einni auðugustu
þjóð heims.
Fiskstofnar okkar geta með
skynsamlegri nýtingu gefið
mun meiri arð en nú, auk þess
sem betri nýting aflans gefur
mikið i aðra hönd.
Landið sjálft er auðlind. Auk
fegurðar, rýmis og hreinleika
sem eru þættir i lifsmynstri
okkar, býr landið yfir ónýttum
gæðum sem metin verða til fjár.
Verulegir möguleikar felast enn
i landbúnaði, i hinum eldri bú-
greinum sem nýjum.
Enfleira býr ilandinu. Skipuleg
nýting jarðefna er nú hafin og
hefur komið i ljós að þar sem
menn sáu einungis harðar
klappir og brunasand liggja
þýðingarmikil verðmæti.
Orkan er þó stærsta auðlindin
sem enn er að mestu ónotuð.
Auðvelt er að virkja margfalt
meiri orku úr fallvötnum og
jarðvarma en gert er nú.
Þessi auðnýtanlega orka er
meira virði en allur vöruút-
flutningur okkar. Leiðir munu
þeir atvinnuleysi og fjárhags-
lega eymd.
Þeir sjá ekki, að útfærsla fisk-
veiðilandhelginnar á eftir að
skapa stóraukna atvinnu vegna
eflingar þorskstofnsins, nýting-
ar fleiri fisktegunda og fjöl-
breyttari fiskvinnslu. Sjáanlegt
er, að fiskiðnaðurinn þarf á
stórauknum mannafla að halda.
Fiskirækt getur orðið stór at-
vinnuvegur og veitt mörgum at-
vinnu. Aukin nýting orkunnar
leggur grundvöll að margvis-
legum iðnaði sem er Islending-
um vel fjárhagslega viöráðan-
legur. Þannig mætti lengi telja.
Helzt gæti sumt af þessu
strandað á þvi, að viö hefðum
ekki nægilegt vinnuafl.
En foringjar Sjálfstæðis-
flokksins loka augunum fyrir
þessu. Trúin á Islenzkt framtak
er ekki fyrir hendi hjá þeim.
Þess vegna hrópa þeir á út-
lendinga og biðjaþáum að efna
hér tíl stóriðju.
Þótt ekki sé rétt að fordæma
stóriðjuna, fylgja henni margir
ókostir. Hún veldur ásælni er-
lenda auðhringa. Henni fylgja
oft ómannleg vinnuskilyrði og
mengunarhætta. Þess vegna
veröur að sýna mikla gætni i
þessum efnum.
„Kæri herra
Malone”
En Sjálfstæðisflokkurinn er
ekki einn um það að vera veikur
fyrir, þegar erlend stóriðju-
fyrirtæki eiga i hlut.
Enn er mönnum i fersku
minni bréfin sem iðnaðarmála-
ráðherra Alþýðubandalagsins
skrifaði einum af forstjórum
ameriska auðhringsins um-
deilda, Union Carbide. öll hóf-
ust bréfin á ávarpinu: Kæri
herra Malone. Þau voru skrifuð
vorið 1974. Efni þeirra var, að
vegna pólitiska ástandsins á Is-
landi væri ekki hægt að leggja
fyrir Alþingi samning, sem búið
var að gera við hringinn um
byggingu járnblendiverk-
smiðju. leinu bréfinu (dagsettu
20. april 1974) sagði:
„Rikisstjórnin og ég teljum
kjör þau og skilmála sem samið
hefur verið um, aðgengileg i öll-
um meginatriðum, og vil ég
fullvissa yður um mikinn og
áframhaldandi áhuga á þvi að
áætluninni verði hrundið I fram-
kvæmd svo fljótt sem verða
má”.
Af þessum samningi varð hins
vegar ekki, þvi að „kæri herra
Malone” missti áhugann, þegar
til kom.
En þetta er ekki öll sagan.
Þjóðviljinn upplýsti 11. þ.m., að
dagana 14.-16. mai 1974 hafi hér
verið stödd sendinefnd frá ame-
riska risahringnum AMAX, til
að kynna sér möguleika á að
reisahérsvostóraálbræöslu, aö
virkjun Dettifoss eða Blöndu
myndi ekki nægja heldur þyrfti
Austurlandsvirkjun að koma tíl.
Þessi nefnd fékk hér höfðingleg-
ar móttökur. Ingi R. Helgason
var einn þeirra, sem ræddi við
hana, en Magnús Kjartansson
var þá iðnaðar- og orkumála-
ráðherra.
Þetta sýnir,að ameriskir auð-
hringar eru ekki neitt ógirnileg-
ir I augum Alþýðubandalags-
manna, þegar þeir eru I rlkis-
stjórn.
íslendingar
ráði einir
Framsóknarfbkkurinn hefur
á siðasta flokksþingi, sem
haldið var i marz 1978, markað
skýra stefnu I umræddum mál-
um. Þar segir:
„Nýting orkulinda landsins
verði miðuð við þarfir lands-
manna sjálfra. Stefnt verði að
þvi, að innlend orka leysi er-
lenda orkugjafa af hólmi, hvar
sem þvi verður við komiö.
Framsóknarflokkurinn telur
að smærri og fjölbreyttari
rekstur henti islenzkum að-
stæðum betur en stóriðja.
Samstarf við erlenda aðila um
orkufrekan iðnað kemur aðeins
til greina i einstökum tilfellum,
enda skal þess ætið gætt, að
meirihluti eignaraöildar sé I
höndum íslendinga. Starfsemi
slikraf élaga skal háð islenzkum
lögum og dómsvaldi, enda njóti
þau ekki betri lögkjara en sam-
bærileg Islenzk fyrirtæki”.
Þannig vill Framsóknar-
flokkurinn tryggja Islenzku
framtaki full yfirráð alls at-
vinnurekstrar hér á landi, hvort
heldur er um stóran eða smáan
atvinnurekstur að ræða. Hann
trúir þvi, að þá farnist islenzku
þjóðinni bezt, þegar hún hefur
stjórn allra sinna mála i eigin
höndum. Hann fordæmir ekki
aðeins vantrú á land og þjóð,
heldur telur hana hættulega
sjálfstæði þjóðarinnar og sjálfs-
trausti, enda hefur reynsian af-
sannað hana fullkomlega siöan
þjóðin endurheimtí frelsi sitt.
finnast til að stækka þennan
sjóð, en hann þrýtur aldrei og
hækkar slfeilt I verði.
A þessari upptalningu má s já að
næg verkefni eru fyrir siðast
talda, en þýðingarmesta
hafa orð á þvi að atvinnan hafi
verið of mikil. Vinnuaflið hefur
ekki verið nóg til að fullnægja
framtaki þjóðarinnar.
Framsóknarmenn treysta á
þetta framtak og hafa þvi óbil-
Mikilvægasta
auðlindin
Framangreind lýsing ber
glöggt með sér hina sterku trú
framsóknarmanna á landið og
möguleika þess. Möguleikar
þessir nýtast þó ekki, nema
mikilvægasta auðlindin komi til
sögunnar, sem er atorka og
framtak þjóðarinnar, og hugvit
hennar.
A það skortir ekki, að þessi
auðlind sé fyrir hendi. Siðan ts-
lendingar endurheimtu sjálf-
stæði sitt, hafa orðið hér hlut-
fallslega eins miklar eða meiri
framfarir en þar sem þær hafa
orðið mestar annars staðar. Að-
ur voru íslendingar I hópi þeirra
þjóða, sem bjuggu við lökust
kjör. 1 dag eru lifekjörin óviða
betri en á tslandi.
Aratugur Framsóknarflokksins
auðlindaforðann sem er atorka
og hugvit íslendinga sjálfra.
Hér á landi er engum ofaukiö.
Allir geta fundiö til þess að þeir
eru þátttakendur en ekki aöeins
áhorfendur”.
andi trú á landi og þjóð ef rétt er
á málum haldiö.
Vantrú á
íslenzkt framtak
En það eru ekki ailir, sem
hafa sömu trú á land og þjóð og
Framsóknarmenn. Forustu-
menn stærsta stjórnmálaflokks-
ins Sjálfstæðisflokksins, hafa
ekki þessa trú. Þeir vantreysta
einkum framtaki þjóðarinnar.
Kosningaboðskapur Sjálf-
stæðisflokksins fjallar um tvo
aðaláfanga, eins og hjá fram-
sóknarmönnum. Fyrri áfanginn
er leiftursóknin illræmda. Siðari
áfanginn er að útlendingar reisi
hér stóriðjuver. Þá leiö sjá for-
ustumenn Sjálfstæðisflokksins
helzta tU að tryggja þjóöinni at-
vinnu og afkomu. Annars óttast
Mismunandi trú á
íslenzkt framtak