Ísafold - 20.10.1875, Blaðsíða 1

Ísafold - 20.10.1875, Blaðsíða 1
-T ~ iKemurút2—3ámánuði. Kostar [>rjár krónur uml 11, 4U. iárið (32 blöð), stök nr. 20 aura. Ársverðið greiðist b 20. (kauptíð, eða þá hálft á sumarmálum, hálft áhaustlestum.l iSkrifstofa ísafoldar eríhúsinu nr. 1 á Hlíðarhúsalandi) , nwt; Ofet. j(I)oktorshúsi). Auglýsingar eru teknar í blaðið/ loY O. (fyrir 10 aura smáleturslínan eða jafnmikið rúm. ) Svar til f»jóðólfs. í 29. blaði |>jóðólfs þ. á., sem kom út 11. dag þ. m., stendur grein ein, í mörgum greinum merkileg, út úr ýmsum ráðstöfnnum bæjarstjórnarinnar hjer í lleykjavík hin síðustu 2 árin, og einkum um hækkun kennslu-eyrisins í barnaskólanum, og er þar beinzt að mjer og 3 öðrum bæjarfulltrúnm, yfirrjett- ardómara Magnúsi Stephensen, verzlunarstjóra Jóni Stephensen og forstöðumanni p^entsmiðjunnar Einari þórðarsyni, og oss álasað, og það eigi sem góðgirnislegast, fyrir þessar ráðstaf- anir. Grein þessi er reyndar hraparlega illa rituð, og f sjálfri sjer alls eigi svaraverð, en hún er allt um það mjög merkileg, svo sem jeg áður sagði, því að hún virðist hvorki lýsa sem Ijósustum hugmyndum um stjórn yfir höfuð, og stjórn bæjar- málefna sjerstaklega, nje vera sprottin af góðvild, eða ósk um verulegar framfarir bæjarins. í stað þess, að hvort heldnr eru blaðamenn eða aðrir, ættu sem mest að styðja að góðri sam- vinnu og samlyndi bæjarstjórnarinnar, þá verður eigi betur sjeð, en að greinin sje stýluð til þess, að vekja óvild bæjar- búa til bæjarstjórnarinnar, og sundrung og ósamlyndi milli bæjarfulltrúanna sjálfra, og hnekkja ölln því, sem þeir vildu til leiðar koma, til verulegra framfara bæjarins. Jeg vildi nú spyrja útgefanda Þjóðólfs, hvort hann telur þetta ætlunarverk sitt? og hvort hann með þessu þykist vinna að framförum landsins, hvort sem hann sjálfur hefur ritað þessa grein, eða hann hefur látið aðra stýla hana fyrir sig? En hvort heldur er, að útgefandi Þjóðólfs hefur samið grein þessa af eigin rammleik, eða hún er innblásin af öðrum, þá er slik aðferð ófyrirgefanleg. Eitt af því, sem greinin telur meiri hluta bæjarsljórnarinn- ar til álass, er það, að hann hafi eigi lagað sig eptir minni hlutanum, en haldið fram sinuin skoðunum þvert ofan ( minni hlutann. þetta er ný kenning, sem engom hefur hingað til til hugar komið, að meiri hluti hverrar nefndar sem er, skuli eigi fylgja sinum skoðunum, heldur skoðunum minni hlut- ans eða einhvers einstaks manns. |>að væri aðferð, sem væri gagnstæð heilbrigðri skynsemi, eða sprottnir af ráðríki ein- staks manns og sjálfsþótta, en dáðleysi hinna. Hví bæjarfóget- anum er blandað þar í, hvort svo sem hann heitir Árni eða annað, fæ jeg eigi sjeð, því að það mætti að minnsta kosti vera öllum kunnugt, að bæjarfógetinn hefir ekkert atkvæði um ráðstafanir bæjarstjórnarinnar, nema þvi að eins, að hún gjöri einhverja þá ráðstöfun, sem sje lögum gagnstæð, þá má hann fresta framkvæmdinni, uns æðri úrskurður er fenginn. Það væru líka bæjarstjórar að gagni, og verðsknlduðu virðingu kjósanda sinna, sein hlypu eptir skoðun bæjarfógetans eins, sem ekkert atkvæði hefir, en hefðu enga sjálfstæða skoðun sjálfir.U Og eptir hvaða hugmyndum um sannar þarfir bæjar- ins eiga fulltrúarnir þá að fara, ef eigi sínum eigin. Eiga þeir einungis að vera jábræður einhvers eins úr bæjarstjórninui, og ef til vill þess, sem fákænastur er? Önnur merkileg kenning er það, sem kemur framíbyrjun greinarinnar, að ef bæjarsljórnin hefir gjört einhverja ákvörð- un, þá eigi bún að beras bana undir samþykki hvers þessfu lltrúa, sem siðar kemur í bæjarstjórnina, og eigi frarnkvæma hana fyr, en samþykki hans er fengið. Over yrði afleiðingin af slikri aðferð önnur en sú, að bæj- arstjórnin gæti aldrei tekið neina ákvörðun, og Idrei afram- kvæmt neitt? því að fulltrúarnir skiptast alit af á; enda var herra and'ógeti Árni Thorsteinson mjer öldungis samdóma i sumar, or ræða var um áframhaldið á Hlíðarhúsaveginum, að með því 3Ö bæjarstjórnin hefði fyrir 2 árum ákveðið að gjöra þennan veg, þá væri hún skyld til að gjöra það, og jeg var og er öldungis tló.na f þessu. Eða er það sú htigsunin, að bæjarstjórni.i heí ekkert mátt gjöra, nema því að eins, að samþykki þeirra t .f;ja fulitrúa, sem kosnir voru við síðasta 153 nýár, væri fengið? Jeg vil sannlega eigi gjöra lítið úr þeim herrum; en þegar bæjarstjórnin ákvað hækkun skólagjaldsins, vissi hún eigi og gat eigi vitað, að þeir herrar Á. Thorstein- son og Ólafur söðlasmiður Ólafsson mundu verða kosnir, enda fann hún alls enga skyidu sína til að bfða með þá ákvörðun, uns hún vissi, hvort þeir yrðu kosnir. Að vjer höfum einskis matið mótmæli fjölda bæjarbúa, eru hrein ósannindi, og getur naumast verið sagt af tómri fávizkn; því að bæjarbúar mótmæltu eigi ákvörðiminni um hækkun skólagjaldsins, hvorki þá, er hún var tekin á bæjarstjórnarfundi í fyrra, nje siðar, þangað til þetta merkilega skjal kom frá þeim á fund bæjarstjórnarinnar 7. þ. m. þetta er því sagt út i bláinn og ástæðulaust. |>á telur höfundurinn ýmislegar ráðstafanir npp, sem oss á að verða til áfellis, svo sem mótoll, lóðartolla, sem jafnt skuli lagðir á torfkofa öreigans og höll höfðingjans, og að við höfutn skuldað bæinn allt f einu fyrir 10,000 krónum til augnagamans. Viðvíkjandi mótollinum skal jegsvaraþví einu, sem höfundurinn virðist eigi að vita, að land bæjarins er alls eigi eign hvers einstaks bæjarbúa, heldur fjelagsins f heild sinni, og hver ein- stakur hefur þvf eigi rjelt til að nota það endurgjaldslaust, eða eptir eigin geðþótta; enda er það regla f öllum siðuðum lönd- um, að taka leigu hjá einstaklingnum fyrir afnot almennings- eigna. þessi orð höfundarins eru þvf eigi að eins ástæðulaus, heldur meira að segja beimskuleg og fáfræðisleg. Jeg vildi leyfa mjer að spyrja höfundinn, hvort það sje rjett eplir hans hugmyndum, að leigja jarðir landssjóðsins út gegn afgjaldi; því að ef það er rjett, þá er líka rjett, að þeir, sem nota mó- tak eða annað land Reykjavíknrbæjar, gjaldi eitthvað eptirþað; enda er þessi mótollur tvo lftill, sem framast má verða; en það er eigi satt, að hann sje arðlaus, því að f fyrra, eða fyrsta árið, sem bans var krafizt, runnu þó um tOO krónur inn í bæjarsjóð, auk kostnaðarins, en þetta árið veit hðfundurinn ekkert um, hve inikill mótollur gelzt, og hefir enn engan rjett til að segja hann arðlausan. Auk þess verður að gæta þess, að þess hefir lengi verið þörf, og það munu flestir hafa fundið, að haft væri eptirlit með þvf, að mótak bæjarins, sem óðum minnkar, væri sparlega og haganlega notað, og ef umsjónin með mótökunni styður að því, þá er vel til vinnandi að kosta- svo sem hundrað krónum upp á hana, þólt mótollurinn gæfi bæjarsjóðnum engan arð; og öldungis eins er með torfristu í bæjarlandi; og ef hinir fyrverandi bæjarfógetar hefðti sjeð vel um, bæði mótakið og torfristuna, þá ætla jeg víst, að allir hinir betri bæjarbúar hefðu kunnað þeim þakkir fyrir ; þvf að hinir núverandi bæjarbúar hafa alls engan rjett til að eyða bæjarlandinu öldungis eptir sfnum geðþótta, og svipta með því eptirkomendurna þeim notum landsins, sem þeir gætu haft af því. Um lóðartollinn er enn eigi að tala; því að hann er enn eigi kominn á pappírinn, því síður meir, og álas fyrir slika ráðstöfun virðist því heldur langsótt. Hver veit, nema þessir 2 bæjarfulllrúar, sem siðast voru kosnir, geti spornað við allri breytingu á lóðargjaldinu, og sýnt f því skatta- og stjórnkæni sfna. Að ófella oss fyrir það, að vjer höfum sknldað bæinn allt í einu fyrir 10,000 krónur, ernú varla svara vert; þó skal jeg geta þess, að vjer fjórir, sem álasað er, vorum eigi þar einir um hituna, þvert á móti var einn vor á móti aðgjörðinni. Allir viðurkenndu, og það enda herra Á. Thorsteinson, sem þó var mótfalliun þessum aðgjörðum bæjarstjórnarinnar, að gjöra þyrfli við Austurvöll, sem sannarlega mátti heita foræði eitt, þá er rigningar gengn, og eins var um Austurstræti, og til þessa bvorutveggja gekk um 8,000 krónur af þeim 10,000. En úr því bæði Austurvöllur og Austurslræti þurfti aðgjörðar við, þá var eitt af tvennu, annaðhvort að vera að smáfylla upp

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.