Ísafold - 17.03.1876, Blaðsíða 2

18
var ágæt fyrirmynd landa sinna að kjarki,
eiju og starfsemi. Havstein amimaður
var einhver atkvæðamesli embættismað-
ur á sinni tíð, og jafnframt manna holl-
astur og dyggvastur þjóð sinni. Jósef
Skaptason var hinn mesti ágætismaður
í sinni stöðu, áhogamikill framfaramað-
ur og ríklundaður hjeraðshöfðingi. Af
öðrum merkismðnnum, er ljetust þetta
ár, nefnum vjer síra Pál Jónsson á
llesti, ungan ágætismann, síra Magnús
Hákonarson á Stað f Steingrímsfirði,
lipran gáfumann og skáld gott, og loks
frú Sigríði þorláksdóttur á Stað á
Reykjanesi, afbragð kvenna að guð-
rækni og manngæzku.
Lög gegn ofdrykkjn.
(Úr blaðinu „Nya Uppsala11 J4/» 74).
Frakkland. í janúarmán. 1873 voru
þar sett lög gegn ofdrykkju. Eptir
þeim lögum verður hver sá, er hittist
ölvaður á almanna færi, þar á meðal á
veitingahúsum, fyrir útlátum frá 70 a.
til 3 kr.; auk þess má og dæma menn
í fangelsishegningu fyrir það. Sjáist
nokkur ölvaður árið eptir að hann hefir
verið dæmdur f annað sinn fyrir of-
drykkju, skal dæma hann f fangelsi í
6 daga til mánaðar og láti auk þess
úti 10—200 kr. Finnist hann enn ölv-
aður árið þar á eptir, sæti hann þyngstu
hegningu slíkri, sem nú var sagt; þá
hegniogu má enn tvöfalda, og missir
hinn brotlegi ank þess kosningarrjett,
kjörgengi og rjett til að hafa á hendi
nokkra sýslan í almennings þarfir, og
enn missir hann rjett til að bera vopn
(um 2 ára tíma). Sá, sem selur ölv-
uðum manni eða unglingum yngri en
16 vetra áfenga drykki eða leyflr slíkum
mónnum að taka við þess konar drykkj-
um í húsurn sinnm, sæti úllátum (70 a.
til 3 kr.), og fangelsi, ef miklar eru
sakir; ítreki hann sama brot á eins árs
fresti, er hegningin 6 daga til 1 mán-
aðar fangelsi og 10 — 200 kr. sekt, og
verði honum það enn á árið eptir þessa
ráðningu, liggur hin þyngsta hegning
við af því sem nú var nefnt eða Ivö-
Ntiidentinn fráSalamanca.
Eptir Washington Irwing.
(Frh ) Nær morgni seig loks á hann
vær og hægur blundur. Legar morg-
unsólin varp fyrstu geislum sínum inn
um gluggann, kom hin fagra Inez
blóðrjóð inn í herbergið og kerlingin
með henni. Kvaddi stúdentinn þær og
fór heim til sín, með því hann var
sjálfor svefnþurfi orðinn; en bað Inez
áðttr leyfis að mega koma aptur, til þess
að vita hvernig föður hennur liði.
Legar hann vitjaði aplur turnbú-
anna, var gultgjörðarmaðorinn máttfar-
inn og fremur þungt haldinn; þó var
auðsjeð, að hann þjáðist meir á sál en
líkama. Óráðið var af honum, og liaiði
honiun verið sagt frá, hvernig það at-
vikaðist, að honum var b.argað úr brun-
anum, og hversu nákvæma hjúkrun
stúdentinn hafði veitt honum. Ilann
gat ekki latið í Ijósi þakklæti sitt öðru-
visi en með augunum, enda ætlaðist
Antonio ekki til neinna þakka; hjarta
haos veitti honum nægilega umbun, og
var ekki fjarri, aö honum þætti vænt
um slys það, er hafði orðið orsök þess,
falt á við það, og enn fremur nííssir
borgaralegra rjettinda þeirra, er áður
vorunefnd; svo má o.g valdsmaður loka
veitingastofu þess, sem brotlegur verð-
ur, og jafnvel banna honum með öllu
að selja áfenga drykki. Sá, sem lætur
ófullveðja ungling (yngri en 16 ára)
drekka sig ölvaðan, má láta úti 10—
200 kr. og sæta 6 daga lil mánaðar
fangelsi. Yfirvöldin mega festa upp
dóm sinn hvar sem þan vilja,og óskemmt
exemplar af lögum þessum skal hanga
á vegg í hverju veitingahúsi og á öör-
um slikum stöðum. — í umræðunuin
um frumvarpið til laga þessara var þess
getið, að árin 1849 til 1869 hefði tala
þeirra, er Ijetust af ofdrykkju á Frakk-
landi, aukist úr 331 upp í 587 um ár-
ið; árið 1849 voru þar framin 240
sjálfsmorð af ofdrykkju, en 1869 664.
Að sama skapi hafði fjölgað glæpum,
er ofdrykkja var undirrót að; ( suinnrn
hjeruðum landsins hafði lala þeirra, er
misstu vitið af ofdrykkju, fimmfaldast
áðnrnefnd 20 ár, og höfðu 25—40 af
hundraði allra vitlirringa i landinu misst
vitið af ofdrykkjn.
Shk lög setja Frakkar sjer nú —
segir blaðið — er áður höfðu frjáls-
ræði til að drekka sig ölvaða eptir vild
sinni og höfðu sölu áfengra drykkja
mjög óbundna. þetta hefur reynslan
kennt þeim.
Norður-Ameríka. Öldungaráðið í
Illinois hefir tekið það í lög, með 20
atkvæðum gegn 5, að hver sá sem sæt-
ir meiðslum, fjártjóni eða hreppir ein-
hvern bjargræðishnekki fyrir ofdrykkju
eiginmanns síns eða eiginkonu, for-
eldra eða barna, hjúa eða verkamanna,
eða þeirra, er liann hefir ráð eða fjár-
hald fyrir, skuli eiga rjett á að krefj-
ast skaðabóta hjá þeim, er hafa selt
þeim áfenga drykki. Enginn fær leyfi
til að selja áfenga drykki, utan hann
leggi fram vörzlufje, ekki minna en
18000 kr., að veði fyrir því, að hann
greiði allar sektir, er hann kynni að
verða dæmdur í. Ófullveðja mönnum
má eigi selja áfenga drykki ulan með
skriflegu leyfi fjárhaldsmanna þeirra,
og alkunnum ofdrykkjumönnnm alls
ekki, hvorttveggja að við lögðum 70—
340 kr. sektum og 10—30 daga fangelsi.
Suður-Ameríka. I þjóðvaldsnkinu
Ecuador er það sett í lög, að hvern
þann, er sjest ölvaður á veilingahús-
að hann* komst inn í þennan huldnbú-
stað. Gullgjörðarmaðurinn var svo van-
mátla, að hann þurfli mikillar hjálpar
við, og var Antonio þvi hjá bonum
mestallan daginn. Ilann komapturdag-
inn eptir, og daginn þar á eptir. Virt-
ist honum sem hinum sjúka manni
þætti æ vænna og vænna um komur
sinar, og hinsvegar varð hann æ elsk-
ari að karlinum. Má og vera, að dótt-
irinn hati áll talsverðan þátt í því.
Hann átti opt langar viðræður við
gullgjörðarmanninn Virtist hontim hann
undarlegt sambland af eldlegum áhuga
og furðulegri einfeldni, svo sem tílt er
um slika menn ; hann var furðu viðles-
inn og margfróður um ýmislegt, sem
engin not eru að, en gaf jafuframt
hversdagslegnm hliitum engan gaum,
og var gjörsamlega ókunnugur heimin-
um. llann var vel að sjer í kynja-
miklum og dularfullum fræðum, og mjög
hneigður fyrir draumóralegar ígrundan-
ir. Lundarfar Antonios var ekki laust
við skáldlegan dularblæ, og hann hafði
sjálfur eilt skipti verið að rýnast í htilin
fræði; fyrir því tók hann svo vel og á-
hyggjusamlega undir það, sem gull-
um eða annarstaðar á almannafæri,
skal keyra í varðhald og láta hann sitja
þar 3—8 daga eða þá sæta 100 kr.
sektum. Sje brot þetta ítrekað, liggur
tvöföld hegning við, og verði nokkur
sekur í 3. sinn í sama broti, skal hann
hjeraðsrækur. Veitingamenn mega láta
úti 60—80 kr. fyrir hvern mann, er
sjestölvaður í veitingastofu þeirra; ítreki
þeir brot þetta, má lögreglustjórnin loka
veitiugastofunni.
— Lögreglan i Ueykjavík. (Að-
sent). það er engin nýlunda, þótt mis-
sagnir finnist i þjóðólfi, enda virðist svo
sem þær fari eigi minnkandi; en þá
má enginn furða sig á því, þótt rit-
stjórinn i skáldaórunnm gleymi á stund-
um að leita sjer fræðingar um sann-
leikann, nema að hann ætlist til, að
l'jóðólfur sje tómur skáldskapur. En
lesendunum þykja missagnir þessar
leiðinlegar.
Ein af missögnum þessum er í
greininni i 8. blaði 28. ársins um *lög- *
regluna í I!eykjavik», að svo miklu
greinin öll er eigi ein missögn. þar
er sagt, að einn af lögregluþjónum
Reykjavíkur hafi fenaið laun sin (150
rd.) úr bæjarsjóði. þella er með öllu
ranghermt; 2 af lögregluþjónunum hafa
l'rá upphafi fengið laun sín úr ríkis-
sjóði eða nú hin siðustu árin úr lands-
sjóði, og sá þriðji úr jafnaðarsjóði suð-
uramtsins, en enginn þeirra neinn skild-
ing í laun úr bæjarsjóði.
Rilsijórinn hefir annars farið mjög
hyggilega að, að fara eigi djúpt í þetta
mál, eins og hann segir sjálfur; en
hyggilegast hefði þó verið fyrir bann
að nel'na það aldrei á nafn, þar sem
hann er svo skilningslítill, að hann
skilur það eigi, að bæjarstjórnin skyldi
eigi vilja íþyngja bæjarbúum með því,
að hlaupa eigi þegar undir bagga með
landssjóðnum, og fara að launa lög-
regluþjónunum úr bæjarsjóði; þvi að úr
því lögregluþjónarnir hafa ávallt fengið
og fá enn laun sín úr landssjóði, ligg-
ur beinlínis sú skyida á sjóðnum, að
greiða þeim hæfilegt kaup, eins og
öðrum embættismönnum, sem fá laun
sín þaðan. það er vissulega vafasamt,
eptir því sem atvik eru til, hvortAlexí-
us Árnason hafði rjett til að hætta
þjónustu sinni með ölln fyrirvaralaust,
eins og hann gjörði, ef bæjarstjórnin
gjörðarmaðurinn var að tala um, að
karlmn var allur á lopti. Lmtalsefnið
var optast stjörnuspár, spásagnarlist og
Íeyiidardomurinn rnikli. þá gleymdi
hinri gamli maður sárum sínum og
þjáningum, reis upp f rúminu eins og
vofa og varð svo mælskur, að hann
rjeð sjer ekki. Væri hann þá minnt-
ur með hægð á, hvernig á stæði fyrir
honum, varð það ekki til annars en að
hann beindi huganum með engu minrii
áhuga að öðru atriði.
»Æ, sonur rninn», var hann þá
vanur að segja: «er ekki einmitt þessi
veikla og þessar þjáningar önnur sönn-
un fyrir þvi, bversu mikið kveður að
leyndardómum þeim, er vjer erum um
horfnir af á alla vegu? Hvað kemur
til, að veikindin leggja oss i rúmið,
að ellin sviptir oss öllu fjöri, að and-
inn eins og slokknar i oss? af hverju
kemur það öðrn en því, að vjer höfum
glatað leyndardómum fjörs og æsku,
sem forfeður vorir þekktu á undan fall-
inu? Að finna aptur þessa leyndar-
dóma hafa spekingarnir siðan ávailt
verið að berjast við ; þegar rjett er að
þvi komið, að þeir handsami hnossið,