Ísafold - 21.04.1876, Blaðsíða 3

Ísafold - 21.04.1876, Blaðsíða 3
31 fá styrkleikann prófaðan af hlutaðeig- audi lögreglustjóra, er til íslands kem- ur, og fá vottorð hans um styrkleik- ann. (2. gr.). Öllollurinn er nvr. Alþingi stakk upp á honum 1871, og konungsfull- trúi (landsh.) var honnm þá meðmælt- ur, en stjórnin á móti, af því að «til íslands flyttist eigi mikið af öli, og mest af því væri án efa hvítt öl, sem eigi yrði talið með áfengum drykkjum, og væri gagnlegt að það flyttist til lands- ins, þar eð reynslan hefði sýnt, að öl- drykkja hefði dregið úr og hamlað of- nautn brennivínsins» (Stjórn.tíð. III 299). t’essi vilji stjórnarinnar 1872 var næg- ur til þess, að landshöfðingi var nú, 1875, eindreginn á móti öllum öltolli, og fullyrti jafnvel, að hann mundi verða frumvarpi þingsins að banaþúfu, þegar til Kaupmannahafnar kæmi. Fengu for- tölur landshöfðingja svo mjög á efri deild þingsins, að hún átti eigi annað undir en gjöra vesalings öltollinn útlægan úr frumvarpinu, þegar það kom frá neðri deildinni, þótt hún væri honum að öðru leyti mjög meðmælt, og sumum deild- armönnum þætti jafnvel verulega vænt um hann. En neðri deildin ljet ekki hræðast, og keyrði hann inn aptur. l’annig fjekk hann að komast út fyrir pollinn, í brennivínsfrumvarpinu; en nærri má geta, hvernig landshöfðing- inn hafi beðið fyrir honum. Það mun jafnvel meira en grunur einn, að hann, eða rjettara sagt hin nýjn brennivms- lög með öltollinum (, mundi aldrei hafa átt apturkvæmt hingað til lands, ef landshöfðingi hefði mátt ráða. En «landshöfðingi spáir, en ráðgjafinn ræð- ur». |>að hefir orðið öltollinum til lífs, og, ef til vill, fleirum hinna nýju laga en brennivínslögunum. þingið gjörði ráð fyrir 10,000 kr. tekju-auka af hækkuninni á brennivíns- tollinum um allt fjárlagatímabilið, þ. e. bæði árin 1876 og 1877. það er ber- sýnilega langt um of lágt til tekið. En þingið hefir að líkindum búizt við sama \okknr atriði nr gnð- spjöllnnum I. 0 r ð J e s ú K r i s t s u m a u ð- m a n n i n n. Nálaraugað gengur gegnum greitt með klyfjum úlfaldinn, fyrr en auði meður megnum maður kemst í himininn. II. Jesús talar um Faríse- ana og grætur yfir Jerúsalem. þjer ormakyn og eiturnöðrur, ó, hve megið þjer komast hjá helvítisdómi? Enn með öðru yður jeg sendi, lítið á, vitringa, spaka spjallfræðinga, spámenn — en, æ, þjer myrðið þá, hýðið þá burt úr húsum þinga, leiknum og þegar hin eldri tilskipun var lögleidd. f>á fylltu kaupmenn eins og kunnugt er, öll sín pakkhús hjer með «sprit»-ámum nm vorið áður en tilskipunin var þinglesin, svo að brenni- vínstollurinn varð það ár (1872) ein 2500 rd., en 2700 rd. var hann árið 1874, og er þó eigi að sjá, að stórum mun minna hafi verið selt af brenni- víni á íslandi árið 1872 en 1874. Sama er þeim innanhandar að gjöra nú, og það munu þeir, sem vorkunn er, varla spara, þótt ekki sje eins miklu fyrir að gangast eins og um árið, þegar tilskip- unin kom út, þar sem nú er þó nokk- ur tollur undir á öllum drykkjarföngum, nema ölinu. þetla er þeim því auð- veldara, sem margir sýslumenn hafa þann sið, að þinga eigi fyr en undir mitt sumar, þegaröll sigling er komin. Ef þeir tækju sig nú til og þinguðu svo snemma sem þeir mega (þ.e. ímiðjum maí) alstaðar, þar sem kauptún er í þinghánni, er sízt fyrir að synja, nema þeir kynnu að ávinna landssjóðnum með því mörg hundruð krónnr. T ó b a k s t o 11 u r er lögleiddur sama dag og hið nýja brennivínsgjald, eða II. febr. þ. á. Hann er 10 aurar af hverju pundi, hvort heldur það er reyktóbak, munntóbak (rulla) eða nef- tóbak (rjól), en 25 aurar af hverjum 100 vindlum. — 12—13000 kr. um árið gjörði þingið ráð fyrir að fást mundi upp úr tolli þessum, og er sú áætlun miðuð við það, sem mönnum er kunnugt að flutzt hefir til landsins af tóbaki undanfarin ár. En áætlun þessi er þreifanlega of há, að minnsta kosti þetta ár, ekki af þvf að landar vorir muni bregða við nú þegar og hætta að taka upp 1 sig eða í nefið fyrir þessa 10 aura hækkun á pund- inu — þeir eru alvanir álíka hækkun bæði á þeirri og annari ónauðsynja- vöru, þótt enginn tollur hafi verið öðr- um þræði — heldur af því, að hver kaupmaður verðurbúinn að komahing- að eins miklu tóbaki og hann ætlar hengið og neglið krossinn á, eða rekið þá borg úr borg bannið þeim allra lýða torg I f’ví mun og koma yfir alla yður, hið margfallt runna blóð, er saklaust vann á foldu falla, fellur það svo á eina þjóð: frá Abeis blóði allt hins góða og til Zachariah, drottins manns, þess erþjer deydduð dauðamóða drottinshúss milli og blótstallans, sannlega það eg segi, gjöld slík munu koma þeirri öldl Jerúsalem, ó, Jerúsalem, jörð sem að litar blóði manns, þess sem af drottni þjer var valinn, þverskallast, myrðir spámenn hans I Hve mörgum sinnum sonum þinum safna jeg reyndi á þenna stað allt eins og hænan ungum sínum! en þjer hafið ei viljað það. sjer löngu áður en lögin verða þing- lesin, og það jafnvel þótt sýslumenn taki sig til og gjöri það svo snemma sem verða má, sem vonandi er að þeir gjöri. Annars er auðvitað, að svipuð- um forlðgum verða hver tolllög háð hjá oss, meðan haldið er tryggð við þá hræðilegu óhentugu birtingaraðferð á lögunum, sem hjer hefir tíðkast, þenna manntalsþinglestur, og virðist sem það eitt, þó ekki væri annað, ætti að vera nóg hvöt til þess að tekinn væri sem fljótast upp annar birtingarhattur, er betur samsvaraði þörfum og háttum vorra tíma. Auk þeirrar rýrnunar í tollinum, sem eiga má víst að þessi fráleiti birt- ingarháttur á lögunum muni valda, ótt- ast margir, að hann muni þar á ofan skerðast drjúgum af hóflausum undan- brögðum kaupmanna, eða nokkurskonar tíundarsvikum. Söknm þess að hjer á landi er engin tollgæzla eða tollstjórn, verður að byggja tóllinn á framtali kaupmanna, eða þeirra sem tollinn eiga að greiða. En bæði er það, að þessi ótti virðist vera um skör fram, þar sem hver tollgreiðandi á eptir lögunum að segja til «upp á æru og samvizku, hvort og hve mikið af tóbaki eða vindlum hann með hverri ferð frá útlöndum hefir meðtekið», en engin ástæða er til að ímynda sjer, að hin heiðvirða kaupmannastjett vor meti ekki æru sína meira en nokkra aura, og á hinn bóg- inn virðist ráð það til að koma upp tollsvikum, sem höfundar laganna komu upp með, svo heppilegt, að mjög lítil líkindi eru til að þau muni við gang- ast. Sektirnar fyrir tollsvikin eru 200 —2000 krónur, og fœr sá, sem kemur peim upp, helming af pessum sektum, eða 100—1000 kr. (5. grein). í um- ræðunum á þinginu kom fram sú mót- bára gegn þessu ráði, að það mundi leiða til siðferðisspillingar, kala og ó- samlyndis milli húsbænda og þjóna; uppljóstunarmennirnir mundu sem sje að líkindum optast verða þjónar kaup- hess vegna skal og eyddur yðar allur hinn forni bústaður, allt eins og bolur ónýts viðar upphöggvinn verður rotnaðurl En mig, sannlega eg segi, sjá skuluð eigi þjer fyrr en á drottins degi drottins þjer heilsið megi, guðs sem að boðskap ber. III. Jesús og María Magða- lena, páskamorgun. «Mirjam», kvað hinn mæri mildur, er hugga vildi, snerist hún við honum hrædd, svo angri mædda; brúður kenndi þá beiði blíðan, og fegin síðan svinn með sælum munni sagði hún: «Rabbúní»! Gísli Brynjúlfsson.

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.