Ísafold - 17.06.1876, Blaðsíða 3

59
Um miðjan aprílmánuð var afhjúp-
aður allmikill minnisvarði, er svertingj-
ar hafa reist Abraham Lincoln í Wash-
ington. það er standlíkan af Lincoln ;
heldur hann í hinni vinstri hendi á frels-
isskrá svertingja, en hina hægri rjeltir
hann að svertingja einum, sem er orð-
inn laus við htekki sína og krýpur nú
að fótum fretsisgjafa síns. Aptan á
minnisvarðanum stendur: •jafnrjetti*.
Var byrjað á samskotunnm til varðans
skömmu eptir víg Lincolns og safnað-
ist brátt talsvert fje. |>ann dag, sem
líkneskjan var afhjúpuð, var mikill há-
tíða- og gleðibragur á svertingjum.
lleiðruðu þeir minningu hins aflmikla
vinar síns með svo falslausum ástar-
hótum, að mörgum hvítum manni hefði
mátt renna til rifja við að sjá hjarta-
prýði sverlingja
Á Spáni hefir lítið sögulegt gjörzt
síðan Karlungar voru unnir og mestu
dýrðirnar eptir sigurinn voru um garð
gengnar; er eigi laust við að sumum
hafi þótt nóg um hátiðahöldin, en eink-
um titlagjafirnar og dálætið á hershöfð-
ingjum ; þeir voru lofaðir og prísaðir
eins og þeirra likar væru ekki undir
sólunni, en þó höfðu þeir ávallt haft
margfalt tleira lið og miklu betur búið
en Karlungar og gátu þó ekki unnið þá
fyr en eptir mörg ár. Stjórn Alfons
konungs hefur borið frumvarp undir
þingið, sem fer þess á leit, að hin sér-
stöku rjettindi baskisku fylkjanna verði
afnumin. Baskisku hjeruðin hafa ver-
ið óðal og hæli allra Iiarlunga slyrj-
alda, svo að eigi er að furða að öðr-
um Spánverjum þyki fylkin hafa helzt
lil oílengi haft rjettindi þessi; rjettindin
(fuerosI eru einkum þau, að hjeröðin
hafa sjerstakan her og engan skatt má
leggja á þau, nema þau hafi samþykkt
hann. Má geta nærri að fylkjabúum
geðjist ekki að breytingnm þessum;
hafa þau sent erindreka til Madriðar á
fund sljórnarinnar til að afstýra frum-
varpinu, en mælt er að för hans hafi
orðið til einkis. Er það talið víst að
þingið muni fallast á frumvarpið, enda
er mestur hluti þingmanna hinir römm-
ustu stjórnarsinnar, sem taka hverju
máli vel, sem stjórnin kemur með, þótt
annað væri en slíkt nauðsynjamál sem
þetta.
Kaupmannahöfn, 27. maí 1876.
G. B.
ViÐBÆTIR. í Skotlandi náðu þau
tíðindi póstskipinu 1. þ. m., að 29. f.
m. hafi Tyrkjasoldáni (Abdul Azis) ver-
ið hrundið frá völdum og Múhamet Mú-
rat, syni Abdul Meschids, bróður hans
og fyrirrennara, fengin tignin I hendur,
enda bar rikið undir hann að fyrirmæl*
um «kóransins», að Abdul Azis látn-
um. Höfðingjaskiptum þessum rjeðu
tyrkneskir klerkar, og fylgdu þeim litlar
róstur eða óeirðir. Hinn nýi soldán
lofar öllu fögru um góða viðleitni á að
koma ríkinu úr kröggunttm, einkum að
því er fjárhaginn snerlir, en «efndanna
er vant þótt heitið sje fengið».
(Frá Vesturheimi; úr brjefi).
I öllttm blöðum má nú mikið lesa
um framhald rannsókna þeirra, er hafð-
ar hafa verið á hundrað ára afmæli
þjóðarinnar gegn sviksamlegri embætt-
isfærslu þeirra, er að völdum hafa setið
hin síðari árin. Þar er mörgum og
ljótum syndnm komið npp, og nota
«lýðvaldsmenn» (andvígisflokkur stjórn-
arinnar) það til þess eptir mætti að
draga mótstöðumenn sína ofan í saur-
inn. En hjá hvorugum mun raunar
hvítt að velkja. Belknap (belnap) her-
málaráðgjafi sagði af sjer í vetur, er
kærur risu í móti honum um ólteyri-
legar fjemútur og embættasölu, og er
mál hans nú fyrir dómi í efri málstofu
þingsins, en alveg ókljáð enn. Sendi-
herra Bandamanna í Englandi, Schenck,
losnaði og við embætti af nokkuð hk-
um ástæðum ; mál hans er lika óút-
kljáð, en líkindi eru Ui, að hann sleppi
nokkurn veginn órúinn mannorði sinu.
Babcock, «privat-sekreteri« Grants for-
seta, koinst i hættulegt mál i haust,
en vardæmdur sýkn saka; en nú virðist
hannnokkurn veginn uppvísað öðrn verra,
sem sje hlutdeild i samsæri einu auð-
virðilegu, eins konar húsbrotsþjófnaði,
sem drýgður var fyrir fámárumíWas-
hington i því skvni að steypa í glötun
sómamanni einum, er hinn spillti em-
bæitisskrill þar áleit sjer hættulegan.
Grant karl-greyið verður feginn að losna
við forsetadæmið, sem allt af er að verða
honum þyngra og þyngra, þvi em-
bættasala og önnur opinber sviksemi,
sem upp hefir komizt að framin hefir
hin síðari árin, bitnar náttúrlega á hon-
um. Meðal «þjóðvaldsmanna» berst
enginn svo ötullega gegn opinberri
spillingu, sem Itinn núverandi fjármála-
ráðherra, Benjamín H. Bristow, frá
Kentncky, og stendur hann liklega næf
en nokkur annar til að verða eptir-
maður Grants, ef hans flokkur sigrar.
Meðal hinna (Lýðveldismanna) virðist
Tilden, landstjóri í New York, hafa
flesta áhangendur.
Á morgun verður opnuð sýningin
mikla í I'hiladelphiu, með stórkostlegri
dýrð. Öll heimsins menntalönd lata
þar eitlhvað til sin sjá, nema aumingja
Island. J>að er eins og engum hafi
dottið t hug að við ætti, að þjóð vor
kæmi þar fram. Líklega hefir átt að var-
ast að brenna sig á sama soðinu og
á Kattpmannahafnarsýningunni. t*egar
ekkert er sent, þarf ekki að óttast ó-
milda dóma út af þvf, hvað illa sýnis-
munirnir haft verið valdir. — Mesti
grúi af allskonar gripum og varningi
er kominn til syningar þessarar frá
Noregi og eins yfir höfuð frá öðrum
Norðurlöndum.
Flutningar Kínverja inn í Iíalifornfu
og önnur lönd Bandaríkja meðfram
Kyrrahafi er mikið umtalsefni nú. Ó-
grynni lægsta skríls frá Iíína, helzt úr
nágrenninu við Kanton, flytur sig inn i
löndin þar vestra i viku hverri. Sið-
leysi þessa fólks kvað vera mikið, en
hinsvegar er það vant svo lágum dag-
launum, að það býður vinnu sína fyrir
mikln minna kaup en hvítir mcnn geta
staðið sig við. Ilýrnar því atvinna óð-
um fyrir hvítum mönnum, og vilja þeir
því banna Kínverjum land. í austur-
rikjiinum eru menn þó á móti slíku
ranglæti, sem er þvert ofan í stjórnar-
skrá landsins. Þó lítur ískyggilega út,
ef hinn kínverski skríll, sem ómögu-
legt virðist að kristna, næ.r yfirráðum
þar vestra. Er mjög liklegt, að úr þessu
verði slyrjöld mikil.
Minneapolis, 9. maí 1876.
Jón Éjarnason.
— Til þess að rannsalía
eldstöðvarnar f Dyngjufjöllum
og á Mývatnsöræfum hefir stjórnin
sent hingað með síðasta póstskipi pró-
fessor Johnstrup, á ríkiskostnað. Hann
lagði af stað norður á Akureyri með
Fyllu 13. þ. m., og gjörði ráð um að
fara aptur með síðari ferð Díönu (í
september), frá Akureyri.
— Uanskur jarðabóta-
maðlir, Feilberg áð nafni, kom
hingað núna með póstskipinu snöggva
ferð, á koslnað hins danska búnaðar-
fjelags, og eptir uppástungu þess, í því
skyni að búa sig undir að konta ef til
vildi aptur síðar meir til að kynna sjer
til hiítar búnaðarháttu hjer og land-
kosti, einkum að því er jarðarrækt
snertir, Gengur búnaðarfjelaginu
(danska) að likiudum það til, að það
vill hafa sjer við hönd til ráðaneytis
mann, sem sje svo kunnugur hjer, að
hann geti dæmt um, að hve miklu
leyti ráðlegt sje að leggja fram fjár-
styrk og aðra aðstoð til jarðabóta hjer
á landi. þar á móti á búnaðarfjelagið
íslenzka (suðuramtsins) eugan þátt í
ferð herra Feilbergs, eins og •- t'jóðólf-
ur« segir, enda er auðsætt að ekki
var hægt að senda hann hingað á þess
kostnað að þvi fornspurðu; og ekki á
heldur að »senda Svein búfræðing til
að vera með honum«.
— liorskir vítstindamenn.
í næsta mánuði er von hingað á norsku
gttfuskipi, er Vöringen heitir, og gjört
hefir verið út á stjórnarkostnað til vís-
indalegra rannsókna hjer um norður-
höfin. Meðal nafntogaðra vísindamanna,
er f för þessarí verða, nefnum vjer
Daniehen frá líjörgvin, frægan holds-
veikislækni. Oddviti fararinnar er II.
Molm, nafnkenndur veðurfræðingur.
— Veðráttn segja póslar bærilega
víðastum land síðan í byrjun f. m., en
þó kuldasamt; þá ljetti frostunum og
harðindunum, sem slaðið Itöfðu siðan
í þorralok. þó hefir nú ttm hríð apt-
ur gengið á norðan stórviðrum með
hreggi og miklu fjúki til fjalla.
Mjög víða er kvartað undan verstu
skepntthöldum: bráðapest, lungnaveiki,
lambadauða o. s. frv.
— Ailabrö^ð góð fyrir norðan
og austan, það lítið sem til hefir náðzt
fyrir hafís. Hákarlaskip hafa engin
komizt út fyrir hontim. Við ísafjarðar-
djúp ágætur fiskiafli á vorvertíðinni, og
sömttleiðis undir Jökli, einkttm sunn*
antil. Hjer syðra er nú mjóg farið að
draga úr aflanum aptur. — Hrogn-
kelsaveiði hefir heppnast með langbezta
móti í vor alstaðar, þar sem lil hefir
spurzt, og hefir það orðið mörgum
einka-ljfsbjörgin.
— .11’ Iiafísniini vilum vjer
þetta sannast að segja, eptir brjefi að
norðan frá áreiðanlegum manni : Haf-
þök úli fyrir öllu norðurlandi, milli
Horns og Langaness — þangað var fs-
inn kominn norður af Austljörðum 15.
f. m., nema af Reyðarfirði —; en hvergi
var hann alveg landfastur, en því nær
við Sljettu og Langanes. Firðir og fló-
ar víðast auðir að jafnaði; þó talsverð-
ur ís á Eyjafirði að öðruhvoru. —
»Grána« komst við illan leik inn þang-
að 26. f. m., lagði á tvær hættnr milli
lands og íss. .Ekki voru fleiri skip
komin þangað, nje á aðrar hafnir nyrðra,
nema 1 á Grafarós og hið þriðja á
Skagaströnd.
— Nkipsfraiul Snemma í f.
mán. rakst skip það, er álti að flytja
kol til Seyðisfjarðar handa »Diönu«, á
ísjaka undan Austfjörðum, og \arð
að hleypa inn á Breiðuvík í Borgarfirði,
en hafði orðið að kasta útbyrðis nær
þriðjungi af farminum.
— Landi vor sira J ó n B j a r n a-
s o n (frá Stafafelli) er orðinn ritstjóri
fyrir norsku vikublaði geysistóru í
Minneapolis (Minnesota) f Vesturheimi,
sem heitir »Budstikken«. í siðasta
blaðið, sem sem oss hefir borizt, hefir