Ísafold - 29.06.1876, Blaðsíða 1

3 é ö f o I b.
111 ÍO* Firnmtudaginn 29. júnímánaðar. 1890.
Skattamálið.
]Vefnd sú, er stjórnin setti í haust
eptir tillögum alþingis til að semja ný
skattalög og hugleiða ýms önnur atriði,
er standa í sambandi við þau (sbr. brjef
ráðgjafans fyrir ísland í Stjórnartíð.
1875 B 98. bls., og ísafold II 26)
hefir nú setið við hið vandasama og
umfangsmikla starf sitt síðan í marz-
mánuði f vetur. Kvað hún nú vera
langt komin með ætlunarverk sitt eða
að minnsta kosti búin að koma sjer
niður á aðalatriðunum. Það er nú von-
andi, að annaðhvort nefndin sjálf, eða
þá landshöfðingi, sjái, að nauðsynlegt
er eðajafnvel sjálfsögð skylda, að gjöra
störf nefndarinnar sem fyrst heyrum
kunn, annaðhvort í blöðunum eða Stjórn-
artíðindunum, eða að minnsta kosti á-
grip af þeim. Sk’attamálið varðar svo
mjög almenning, að ómissandi er að
umhugsunartíminn um það undir næsta
alþingi verði sem lengstur; en varla
má ætlast til, að almenningur fari að
íhuga og ræða jafn vandasamt mál til
nokkurrar hlítar fyr en menn hafa
fengið að sjá, að hverri niðurstöðu
nefndin hefir komizt.
Vjer höfum að vísu eigi átt kost
á, að skyggnast inn í launklefa nefnd-
arinnar, til að sjá, hvað þar hefir gjörzt;
en þó hafa störf hennar ekki getað far-
ið fram með svo mikilli leynd, að vjer
höfum ekki við og við fengið vitneskju
nm nokkur aðalatriði. Skulum vjer nú
seðja forvitni lesenda vorra á því, er
vjer höfum orðið vfsari í þessu efni.
Slúdentinn frá l§alamanca.
Eptir 'VVashington Irwing.
(Frh. frá bls. 51). Antonio vissi
ekki, hvað þeim kynni að búa í hug,
og þótti því varaminna að halda heim-
leiðis, með því líka að farið var að
skyggjm A leiðinni ofan af hálsinum
þóttist hann verða þess áskynja, að
hinir ókunnu menn kæmu í humátt á
eptir, og er þau gengu ofan með Darro,
sýndist hontim eitthvað af þeim bera
fyrir þar miili trjánna. Ilann gat ekk-
ert um þetta við Inez eða föður henn-
ar, tilþess að hræða þau ekki að nauð-
synjalausu, en var í vandræðum með
sjálfum sjer með það, hvernig hann
ætti að fara að komast að eða sjá við
vjelræðum þeim, er hinum umkomu-
lausu turnbúum virtust búin.
Hann skildi við þau seint um kvöld-
ið, þungt hngsandi út af þessu. þeg-
ar hann gekk hurt, þóttist hann verða
var manns, er stæði upp við hallar-
múrinn og veitti sjer eptirtekt. Hann
flýtti sjer og ætlaði að ná í kauðann,
en hann skauzt aindan og hvarf eitt-
hvað inn í rústirnar. Skömmu síðar
Það er mönnum kunnugt, að nefnd-
in fjekk skipunarbrjef frá stjórninni,
sem prentað er á tilvitnuðum stað í
Stjórnartíðindunum. I’ar er nefndinni
boðið að íhuga og segja álit sitt eink-
um um þessi atriði •:
«1. hvort úr lögum beri að nema
manntalsbókargjöld þau, sem nú
eru, svo sem skatt, gjaftoll, lög-
mannstoll, manntalsfisk, konungs-
tíund og alþingistoll, og í þeirra
stað lögteiða nýtt skattgjald.
2. hvort greiða eigi slíkt gjald í land-
aurum samkvæmt verðlagsskrá,
eins og nú á sjer stað, og þá í
hverjum landaurum, eða hvort ekki
skyldi vera gjörlegt, með þvf að
hægra er að koma fyrir reglubundn-
um gjaldheimtum, ef skattgjaldið
er greitt í peningum, að lögbjóða
slíka skattgreiðslu.
3. hverri upphæð hið nýja skattgjald
skuli nema, hvort heldur þeirri
upphæð, er nú kemur í landssjóð
af hinum nefndu gjöldum saman-
lögðum, og verður að reikna hana
út eptir lehjum hinna síðustu 3
ára, eða hvort bæta skuli við þessa
upphæð nokkrum hundruðustu
pörtum.
4. hvort nema beri úr lögum gjald-
frelsi það, sem fylgir einstökum
fasteignum og sumir menn hafa,
og, ef nefndin fellst á það, hvort
veita beri skaðabætur fyrir missi
sliks gjaldfrelsis.
5. hvort leggja skuli hið nýja skatt-
gjald bæði á fasleign (almennings
eigur og eigur einstakra manna) og
á lausafje,og þá, í hverju hlutfalli
og eptir hverjum reglum.
6. hvort ástæða sje til að leggja auk
hins almenna skattgjalds, er nú var
nefnt, skattáhús í hinum íslenzku
kaupstöðum og verzlunarstöðum,
og ef til vill þar að auki tekjuskatt
heyrir hann blásið í dálitla pípu, og
því svarað á sama hátt lengra í burtu.
Hann þóttist vita með vissu, að hjer
mundi eitthvað ískyggilegt undir búa,
og ætlaði að flýta sjer að vara turnbúana
við. En áður en hann var búinn að
snúa sjer við, vissi hann eigi fyrri til
en þrifið var aptan f herðar honum
heldur óþyrmilega og honum fleygt
kylliflötum. ílann ætlaði að berahönd
fyrir höfuð sjer, en sá, að umhverfis
hann stóð sveit vopnaðra manna. Einn
þeirra varpaði yfir hann skikkju og vafði
hann innan íhana; síðan var hann bor-
inn burtu með miklum hraða.
Næsta dag kom Antonio ekki að
finna turnbúana, eins og hann hafði
verið vanur ; og svo leið annar dagur
og hinn þriðji, að ekki sást hann; ekki
bafði hans heldur orðið vart þar sem
hann átti heima. Enginn skildi neitt í
þessu og fór þeim feðginum ekki að
lítast á blikuna, einkum Inez, sem minnt-
ist hinna kynlegu bendinga söngmær-
innar síðasta kvöldið, sem þau Antonio
voru saman. Spekingurinn hafði nóg
annað að hugsa, og þvf varð honum
ekki eins mikið um hvarf Antonios og
61
samkvæmt því, er í þessu tilliti
nákvæmar myndi verða fyrir mælt.
I sambandi við það skal nefndin
segja álit sitt um þá spurningu, hvort
það eigi að leiða af breytingu skatta-
laganna, að jarðamatið þegar nú verði
endurskoðað, þrátt fyrir það, að frestur
sá, sem í þessu tilliti er ákveðinn í
tilskipun frá 1. apríl 1861 sje enn ekki
liðinn, og ef þelta reynist, hvortfram-
kvæmdarstjórnin geti undirbúið slíka
endiiTskoðun, eða hvort nauðsynlegt sje
að hafa lagaheimild tii þess.
Með tilliti til gjaldheimtanna skal
nefndin hugleiða, hverjar breytingar á
þeim sjeu nauðsynlegar, einkum hvort
ljenssljórn sú, sem nú er, eigi ekki að
hætta, og gjaldþegnar greiða gjöld sín
beinlínis í landssjóðinn; en sýslumenn
þeir, sem nú hafa gjöld landssjóðsins
að Ijeni, fái árlegt endurgjald fyrirþau.
í sambandi við það mun nefndin þá fá
tækifæri til að íhuga, hvert ekki skuli
fullgjöra þessa breytingu á launahög-
um sýslurnanna, einkum þannig að þeir
fái föst laun.
Með þvi að Ioksins sú ósk hefir
komið fram á alþingi því, sem átt var
síðastliðið sumar, að nefndin hugleiddi,
hvort eigi væri ástæða til að breyta
fyrirkomulaginu á umboðsstjórninni á
konungsjörðunum, mun ráðgjafinn, þó
spurning þessi standi í lausu sambandi
við skattamálið, samt með Lilliti til þess,
að álíta má breytingu á þessu æskiiega,
ekki hafa neitt á móti þvf, að nefndin
taki þetta mál til meðferðar».
Um þessi atriði ætlum vjer, að
nefndin hafi komizt að þeirri niðurstöðu,
sem nú skal greina:
1. að afnema skuli með öllu hin fornu
manntalsbókargjöld, sem eru skatt-
ur, gjaftollur, konungstíund, lög-
mannstollur og manntalsfiskur —
alþingistollurinn var áður afnuminn
Inez; þó saknaði hann hans mjög, þvf
að hann hafði yngt hinn gamla mann
upp með æskufjöri sfnu. Hann hafði
nú setið lengi við nýja tilraun í rann-
sóknum sínum; í samfleytta 40 daga
og 40 nætur hafði allt gengið vel og
föru þvi vonir hans dagvaxandi; bjóst
hann á hverri stundu við, að þá og þegar
mundi sjer takast að finna ekki ein-
ungis major lunaria, heldur einnig
tinctura solaris: meðal til að marg-
falda gull, og til að léngja líf manns.
Hann sat því dag og nótt f smiðju
sinni og gætti bræðsluofnsins; þvf að
hvað lítið sem hann hvarflaði frá, gat
allt orðið ónýtt í einni svipan.
Þannig sat hann eitt kvöld f djúp-
settum (grundunum; það var komið
fram á nótt, og nágranni hans, uglan,
gargaði uppi í turnbrúninni. þá heyrir
hann lokið upp hurðinni bak við sig.
Hann hjelt það væri dóltir sín, er
kæmi til þess að bjóða sjer góða nótt,
áður en hún færi að hátta, eins og
hún var vön, og kallaði til hennar, en
var svarað í hörðum karlmanns róm.
Síðan var þrifið um hönd honum, og
sá hann, er hann leit við, 3 ókunna