Ísafold - 06.10.1877, Blaðsíða 2

98
úr nýlendunni: „Jeg skildi við fólkið
með heitu hjarta og með því loforði,
að jeg skyldi gjöra allt mögulegt til að
koma og gjörast prestur meðal þeirra.
|>að var eptir seinustu guðsþjónustu-
gjörð mína í húsi Kristjáns frá Hjeð-
inshöfða í jþingeyjarsýslu (hann gaf jeg
í hjónaband kveldinu áður; kona hans
er ung stúlka frá Hjarðarhaga), að jeg
sagði fólkinu söguna um mig og synó-
duna, jafnframt því að jeg sagði frá
því, hvernig mjer hefði litizt á nýlend-
una. Jeg talaði lengi eptir prjedikun
þenna dag, og aldrei á æfi minni hefi
jeg fundið hjarta mitt slá eins heitt fyrir
þjóð minni og sjaldan hefir mjer held-
ur fundizt guð vera mjer nálægari en
í þetta skipti. Mjer fannst það vera
heilög skylda mín, og hún Ijett, að
ganga út í bardagann með nýlendu-
mönnum, og jeg festi þá það áform í
huga mjer, að fara til þeirra í haust,
ef líf og heilsa ekki þrotnaði. Jeg sá
mörg viknuð andlit við þetta tækifæri,
og jeg fekk mikinn og gleðilegan þakk-
lætisvott frá mörgum þeirra, ef ekki
öllum, er viðstaddir voru. Jeg sá bezt
þenna dag, að jeg stend íslenzkum
hjörtum nær en norskum, og það gladdi
mig ekki lítið að sannfærast um, að í
nýlendunni eru margir ungir menn, sem
hafa vilja til að lypta sjer upp, hug og
traust á drottni og hjartað heitt og
með lifandi tilfinningu. Mjer var sýnd
mesta velvild, og hjartanlega ljetu menn
í ljósi ósk sína að fá mig aptur. Jeg
prjedikaði móti stjórnarkirkju meðal
annars; jeg bað menn út af guðspjall-
inu á 7. sunnud. e. Trin. muna eptir í
baráttunni fyrir brauðinu í þessulandi,
að maðurinn lifir ekki af einu saman
brauði; jeg gekk inn á ástand fólksins
í nýlendunni, og hin ungu brúðhjón
bað jeg að gjöra sitt til, að hefja
heimilislífið í nýlendunni-1.
Sira Jón ætlar að flytjast alfarinn
norður til landa sinna í Nýja-íslandi í
haust og gjörast prestur þeirra. En
kand. Halldór Briem, er verið hefir
hjer heima í sumar og fer nú með
Díönu alfarinn til Nýja-Islands, verður
ritstjóri “Framfara“.
TTýtt bindindisfjelag.
Viðleitni til að koma á b'indindis-
fjelögum er farin að hreifa sjer enn á
ný á stöku stöðum um landið. Meðal
annars er ossritað að austan, aðíNorð-
firðijiefir síra Magnús Jónsson á Skorra-
stað komið á bindindisfjelagi í sumar.
Hjer eru helztu atriði úr lögum þess:
Undirbúningsbindindi um 12—6 vikur;
hver fjelagsmaður hafi fjelagslögin og
borgi 50 aura við inngönguna. íveru-
tími 3 ár samfleytt. „Enginn fjelags-
maður má, h vernig sem á stendur, bragða
eða veita nokkurn áfengan drykk, hverju
nafmsem heitir, cðahvað iítinnvínanda
sem liann hefir í sjer fólginn, nema 1..
í heilagri kvöldmáltíð; 2., eptir ráði
hjeraðslœknis11. Sjerhver fjelagsmaður
er skyldur að telja menn í bindindi
eptir mætti, og koma með nýjan fje-
laga til hvers höfuðfundar, ef honum
er unnt. Utansveitarmann má taka í
fjelagið, sem hefir sömu skyldur og
sömu ábyrgð sín 3 ár, enda hafa allir
fjelagar þjóðbindindi fyrir augum. Skyld-
ir eru allir fjelagsmenn að tálma vín-
drykkjum á heimilum sínum, að því leyti
sem hægt er. Tveir eru höfuðfundir.
Hver fjelagi gefi forseta eða fjelags-
stjórn skriflega skýrslu um atgjörðir
sínar bindindismálinu til eflingar á und-
an hverjum höfuðfundi. Auk forseta,
varaforseta, gjalkera og varagjaldkera
er ræðumaður og vararæðumaður. Fje-
lagið á að leitast við að sýna þeim
mönnum viðurkenningu og fullnægju,
sem sýna sjerstaklegan áhuga, bindind-
inu til eflingar. Abyrgð fyrir lagabrot
er lík og í hinum fornu bindindisfjelög-
um; áminningar og útrekstur eptirbrota-
fjölda. Lögin skulu endurskoðuð eptir
þrjú ár.
Vesturfarar.
„Fimmtíu vesturfarar fóru af Seyðis-
firði í sumar með hrossaskipi Slimons
(Snowdoun) og voru þeir flestir úr Eyða-
þinghá, þar á meðal Jónatan Jónatans-
son á Eyðum, merkisbóndi, og hafði
hann selt áður svo nefndan Eyða-stól
fyrir 10,000 kr., auk bús sfns, sem var
allgott. Flestir þessara munu hafa ætl-
að til Nýja-íslands“. (Úr brjefi so/8).
J>j ó ð vinafjelagið.
Aðalfundir J>jóðvinafjelagsins á al-
þingi í sumar voru haldnir 25. og 27.
ágúst. Sóttu þá flestir hinna þjóðkjörnu
þingmanna og nokkrir aðrir. Á fyrri
fundinum skýrði forseti, Jón Sigurðsson
alþingisforseti, frá lögum fjelagsins og
framkvæmdum síðan á síðasta þingi.
Hann kvað fjárhag þess mundu hafa
orðið í allgóðu lagi, ef það hefði eigi
orðið að taka að sjer þnngvallaþjóðhá-
tíðarskuldina 1874. Henni væri hvergi
nærri lokið enn, þótt talsvert skarð hefði
verið í hanahöggvið, síðan fjelagið tók
hana að sjer (1875). Sum hjeruð og
sýslur landsins hefðu ávallt sýnt fjelag-
inu mikinn sóma og mikla rausn, svo
sem einkum ísafjarðarsýsla, en aptur
hefðu einstöku hjeruð skorizt að kalla
algjörlega úr leik. —• Fundurinn kaus 3
menn til að endurskoða reikninga fje-
lagsins um síðustu tvö ár: Jón á Gaut-
löndum, Jón Jónsson ritara og Tryggva
Gunnarsson. Komu þeir með skýrslu
sína á næsta fundi, 27. ágúst, og höfðu
eigi fundið neitt sjerstaklega athuga-
vert við reikningana. Ályktað var, a ð
leita samskota um land allt til þess að
ljúka við þjóðhátíðarskuldina, og að
bjóða mönnum til að ganga í fjelagið
með 2 kr. tillagi á ári, gegn því að fá
allar ársbækur fjelagsins, ernema skyldu
ríflega því í verði, en fjelagar með 50
aura tillagi skyldu að eins fá skýrslur
fjelagsins ókeypis. Forseti til næsta
þings var kosinn í einu hljóði Jón Sig-
urðsson frá Kaupmannahöfn. Kvaðst
hann því að eins taka við því kjöii, að
að fundaamenn allir, og fyrst og fremst
alþingismenn, hjetu fjelaginu alúðarfylgi
og skuldbindu sig til að leggja allt
kapp á eflinguþess og útbreiðslu, hver
eptir sínum mætti. Játuðust allirundir
það í einu hljóði. Samkvæmt fjelags-
lögunum kvaddi forseti síðan til vara-
forseta Tryggva Gunnarsson, kaupstjóra
og alþingismann, og gjörðu fundarmenn
mjög góðan róm að því kjöri. í for-
stöðunefnd voru síðan kosnir: Björn
Jónsson ritstjóri ísafoldar, Jón Jónsson
landritari og þorlákur O. Johnson verzl-
unarmaður. Á forstöðunefndarfundi dag-
inn eptir skiptu þeir með sjer störfum
þannig, að Jón Jónsson skyldi vera gjald-
keri fjelagsins, Björn Jónsson skrifari
og þorlákuf O. Johnson bóka- og á-
haldavörður.
Xiatínuskólinn
var settur 1. þ. m., af hinum setta
rektor H. Kr. Friðrikssyni. Samkvæmt
fjárveitingu alþingis er þegar búið að
fjölga heimasveinsplássunum. í skólan-
um um 10, enda var þess mikil þörf,
því skólapiltar verða nú í vetur yfir 90,
fleiri en nokkurn tíma hefir átt sjer stað.
Skólareglugjörðinni nýju frá 11. júlí þ.
á. á þegar að fara að beita, að svo
miklu leyti sem því verður við komið.
Hinn gamli fimleikakennari, Steenberg,
er nú búinn að segja af sjer, og er
Olafur stúdent Rósenkranz settur í hans
stað fyrst um sinn. — Við nýsveinatöl-
una sem frá er skýrt í „ísafold“ IV 14
(bls. 56), hafa enn bætzt þessir 10 í
sumar og haust: í 2. bekk Kristinn
Daníelsson frá Hrafnagili og Hannes
jþorsteinsson úr jþistilfirði; í 1. bekk
Oddur Jónsson frá Steinnesi, Guðmund-
ur Schewing frá Geitaskarði, Sigurður
Briem frá Reynistað, Sveinbjörn Egils-
son þorsteinsson frá Hafnarfirði, H. Kr.
Riis frá Isafirði, Lárus Árnason frá Vil-
borgarstöðum á Vestmannaeyjum, Eirík-
ur Ketilsson frá Kotvogi í Höfnum,
Jórður Jensson, rektors, úr Reykjavik.
Veðrátta, aílabrögð o. fl.
Hjer um Suðurland var veðrátta
hin hagstæðasta meira hluta sumars,
utan kuldasöm nokkuð, svo að opt var
frost til Ijalla á nóttu og stundum jafn-
vel ofan til sveita, t. d. nóttina milli
29. og 30. ágúst. 11. ágúst varð al-
snjóa til fjalla og nær ofan til sjávar á
suðurfjöllum, Akrafjalli og Esju. I önd-
verðum september tók heldur að bregða
til óþurka og hafa þeir haldizt síðan
lengst af, með rosum og hryðjuveðráttu
núna síðustu vikuna. Um Norðurland
og Austurland hefir sumarið verið eitt-
hvert hið kaldasta, er menn muna, allt
fram í sept.; þá brá þar til sunnanáttar
og hlýinda. „Framan af í sumar var
mjög hretasamt, snjóaði optast í hverri
viku ofan í mið fjöll og stundum meir“
segir í brjefi úr Skagafirði 16. f. m.,
og í brjefi af Austfjörðum 30. ágúst:
„Hjer hefir varla liðið svo nótt í allt
sumar, að eigi hafi snjóað eða fryst til
fjalla og enda í byggð; þessa dagana