Ísafold - 16.11.1878, Blaðsíða 3

16/u7 8
ISAFOLD.
111
belja á Sauðafelli, sem hefir verið alin
á eitri síðan hún var kvíga, einnig 5
(segi og skrifa fimm) pottar af vín-
anda. Allt hefði nú farið vel, hefði
ekki, sumir segja landlæknirinn, aðrir
segja Jónassen læknir, og nokkrirsegja
lyfsali Kriiger, samkvæmt konungsúr-
skurði 18. marz 1772,—tekið tappa úr
einu tóma glasinu. En — það var ekki
eins tómt og þeir hjeldu. Úr því fór,
ekki vínandi, heldur einhver annar andi,
sem vorir innlendu efnafræðingar engin
deili vita á eptir chemiskum reglum, og
hann fór, ekki eins og á Nýja Testa-
mentisins dögum, út í svínin, heldur út
í alla höfðingjana í höfuðstaðnum, að
undanteknum landfógetanum, lektor
Melsteð og biskupnum, sem hvergi
komu nærri. Og hvaðskeði: amtmað-
urinn fór að stinga niður penna, lands-
höfðinginn fór að úrskurða, hinn setti
bæjarfógeti fór að dæma, hinn virki-
legi bæjarfógeti fór að dæma, setudóm-
ari fór að dæma, hinn hái landsyfir-
rjettur á að fara að dæma, og Borg-
firðingur og Rósinkranz hafa nóg að
gjöra á hverjum degi, að bera það sem
þeir muna. Allir eruánálum, ogland-
læknirinn, Jónassen og Kruger kvað
vera búnir að missa matarlystina. En
það er ekki þar með búið, nú ætlar
andinn úr tóma glasinu með fyrstu ferð
yfir pollinn í ráðherrann og Sundheds-
collegiið. Málin, sem búið er að höfða
út úr þessu, eru sem stendur jafn mörg
og pottarnir af vínandanum, og er allt
útlit fyrir, að þau geti með tímanum
orðið eins mörg og tómu glösin. í
bráðina kvað þó ekki veravon nema á
7, sem síra Jakob munhöfða: 1., gegn
Kruger fyrir hlutsemi, 2., gegn Jón-
assen fyrir forvitni, 3., gegn póstmeist-
aranum fyrir pössun á sendingum, 4.,
gegn Jóni ritara fyrir meðferð á með-
alaglösum, 5., gegn bæjarfógetanum
fyrir gat á poka, 6., fyrir ófullkomna
forsiglingu, og 7. gegn Borgfirðingi og
Rósinkranz fyrir minnisleysi. Menn
halda, að eitt meðalaglas hafi farið út
um gatið á forsiglaða pokanum, og mun
það, þótt fáir viti, vera ætlað til að
koma fyrir Katanesdýrinu. — En — það
verður stund, þangað til allt þetta er
komið í kring, og á meðan baular
Skjalda á Sauðafelli eptir eitrinu
sínu--------
Svo margir íslendingar, sem fyrr og
síðar hafa gefið sig við fornfræðum
vorum og annari bókvísi, og svo margt
gott sem eptir marga þeirra liggur, þá
verður því þó ekki neitað, að útlendir
hafa stöku sinnum í þessu efni staðið
íslendingum fullkomlega á sporði. Næg-
ir að tilnefna Rask og Maurer.
Fyrir skemmstu hefir einnbæztvið,
sem sje hinn danski höfundur P. E.
Kristian Kálund, sem á kostnað
Arna-Magnússonar nefndarinnar gaf
1877 út: Bidrag til en historisk-topo-
grajisk Besknvelse af Island. Er ekki
komin út, nema fyrri partur bókarinnar,
sem lýsir Suður- og Vesturfjórðungum
landsins, með stöðugri hliðsjón af sög-
um vorum og ömefnum þeim, sem í
þeim finnast. J>essum parti fylgja 5
uppdrættir af sýslum, af Reykjavík og
alþingisstaðnum forna. J>að er hvort-
tveggja, að höfundurinn hefir haft góð-
an undirbúning við að styðjast, sem sje
sögurnar sjálfar, dagbækur Jónasar heit-
ins Hallgrímssonar, sóknalýsingar frá
prestum og öðrum merkum mönnum,
t. d. Árna umboðsmanni Thorlacius í
Stykkishólmi, en þó sjer í lagi ferðir
sínar um landið tvö sumur samfleytt og
dvöl þar vetrarlangt, enda er bókin
einkar vönduð og fróðleg fyrir oss, sem
í landinu búum. J>að liggur við að ís-
lendingar megi fyrirverða sig, að út-
lendur maður skuli verða fyrsturtil, að
lýsa fósturjörðu vorri rjett og hlutdrægn-
islaust, með ýtarlegri þekkingu á sög-
unum, á öllum örnefnum, og meira að
segja jafnvel á sögnum og munnmæl-
um, sem stöðunum fylgja. En fyrst að
útlendur maður varð fyrstur til þess,
að semja slílca bók, þá væri rjett, að
vjer flýttum oss að gjöra hana sem fyrst
að vorri eigin eign, með því að snara
henni á islenzku, svo hún gæti fundist
i hvers manns húsi. Væri þvi fje vel
varið, sem til þessa væri brúkað, hvort
sem landssjóður, eða bókmenntafjelag-
ið, eða Árna-Magnússonar nefndin eða
öll þrjú vildu þar hlaupa undir bagga.
J>etta ímyndum vjer oss gæti hægast
komist i kring með því móti, að bók-
menntafj elagið vekti máls á þvi við
Árna-Magnússonar nefndina og land-
stjórnina, og fengi svo einhvern lagleg-
an mann til þess að þýða bókina á ís-
lenzku. Sú einasta umbót, sem frum-
ritið að vorri hyggju gæti tekið í þýð-
ingunni, væri sú, að það hjer og hvar
mætti, ef til vill, að skaðlausu stytta
það, og sjer i lagi sleppa sumum neð-
anmálsgreinum, því höfundurinn er held-
ur langorður, að minnsta kosti fyrir ís-
lendinga. En það er vist, að þetta rit
íslenzkað væri æðimikið uppbyggilegra
fyrir land og lýð, en Leifar fornra
kristilegra frœða, eða „heimsmagna-
fræðin“, ef vjerkunnum að nefna hana,
sem líkast til ekki kemur út að nein-
um manni lifandi, sem nú er uppi.
Lærisveinaröð
í Reykjavíkur lærða skóla, eins og hún
varð við byrjun þ. mán.
5. b e k k u r:
1. Lárus Eysteinsson, bónda Jónssonar
á Orrastöðum í Húnavatnssýslu (1).
2. Skúli Thoroddsen, sonur Jóns heit-
ins Thoroddsens sýslumanns í Borg-
arfjarðarsýslu, umsjónarmaður úti-
við (1).
3. Ólafur Finsen, * sonur landshöfð-
ingja Hilmars Finsens.
4. Sigurður Stefánsson, bónda Stef-
ánssonar á Heiði í Skagafjarðar-
sýslu, umsjónarmaður í bekknum
við bænir og kirkjugöngu (1).
5. Hannes Havsteinn, sonur Havsteins
heitins amtmanns í Norður- og Aust-
urumdæminu (1).
6. Jónas Jónasson, bónda Jónssonar á
Tunguhálsi í Skagafjarðarsýslu (1).
7. Jón Magnússon, * bónda Andrjes-
sonar á Steiná í Húnavatnssýslu (1).
8. Pálmi Pálsson, bónda Steinssonar
á Tjörnum í Eyjafjarðarsýslu (1).
g. Jón Jakobsson, * prests Benidikts-
sonar á Miklabæ í Skagafjarðar-
sýslu (V2).
10. Bertel J>orleifsson, lyfsalasveins,
heitins Sigurðarsonar á Keldulandi
í Húnavatnssýslu (1).
11. Lárus J>orláksson, sonur J>orláks
heitins Stefánssonar á Undirfelli í
Húnavatnssýslu, umsjónarmaður á
3. svefnlopti (1).
12. Niels Lambertsen, * sonur Guðm.
Lambertsens kaupm. í Rvík (V2)
13. J>orgrímur J>órðars.,* bónda Torfa-
sonar í Rvík (l/2).
14. Halldór Egilsson, * heitins bókbind-
ara Jónssonar í Rvík (%).
15. Helgi Árnason, prófasts Böðvars-
sonar á ísafirði (1).
16. Emil Schou, sonur L. Schou verzl-
unarmanns á Vallanesi í Suður-
Múlasýslu (Vg).
17. Finnbogi Rútur Magnússon, heit-
ins bónda Jónssonar á Brekku í
ísafjarðarsýslu (V2).
18. Hans Sigfús Bjarnarson,* sonur
sýslumanns Stefáns Bjarnarsonar í
ísafjarðarsýslu (V2).
19. Hálfdán Helgason, Hálfdánarsonar
prestaskólakennara í Reykjavík.1
4. b e k k u r:
1. J>orleifur Jónsson, bónda Pálmason-
ar í Stóradal í Húnavatnssýslu, um-
sjónarmaður í 2. svefnloptinu (V2).
2. Jóhannes Sigfússon, sonur Sigfúsar
bónda Thorlaciusar á Núpufelli í
Eyjafirði (3/4).
3. Steingrímur Stefánsson, heitins gull-
smiðs Stefánssonar frá Sviðholti á
Álptanesi (1).
4. Jón Magnússon, prests Jónssonar á
Skorrastað í Suður-Múlasýslu, um-
sjónarmaður í bekknum (1).
5. Halldór Jónsson, heitins bónda Jóns-
sonar á Bjarnastöðum í J>ingeyjar-
sýslu (1).
6. Einar Hjörleifsson, prests Einars-
sonar á Undirfelli í Húnavatns-
sýslu (V2).
7. J>orvaldur Jakobsson, heitins prests
Finnbogasonar að Steinnesi í Húna-
vatnssýslu (x/2).
') þessi piltur hefir það, sem af er skóla-árinu, ekki
getað verið i skólanum, sökum sjúkdóms; hon-
um hefir því elcki orðið raðað eptir einkunnum í
námsgreinunum eins og hinum öðrum lærisveinum.