Ísafold - 07.03.1879, Blaðsíða 3

23
upphseð út fyrir bóka- og' handritasafn
Jóns Sigurðssonar, — sem að nokkru
er hjer á landi — og er öllu hrúgað
saman upp á dómkirkjuloptinu í sagga,
ef ekki leka.
Að endingu getum vjer ekki leitt
hjá oss, að biðja góða menn um, að
sjá hvernig skólabókasafninu líður. J>að
á hús sjer, fyrir örlæti ensks höfðingja.
Skyldi hann hafa ætlazt til, að hirðing-
in á byggingunni væri þannig, að bæk-
urnar lægi undir skemmdum? í Qár-
hagsáætluninni fyrir reikningsárið frá
i. jan. til 31. desbr. 1874, athugas. bls.
24 var stungið upp á 100 kr. viðbót
við það fje, sem ætlað er til eldiviðar
í lærða skólanum, „með fram sökum
þess, að það sje álitið nauðsynlegt að
upphita skólabókasafnsbygginguna til
pess að' verja bœkurnar gegn sagga“.
Fjeð var brúkað það ár, en var skóla-
bókahúsið upphitað 1874 eða 1875, Þeg-
ar sama upphæð var áætluð ? Síðar var
upphæðin færð niður, og kemur því ekki
til mála, að skólasafnið hafi síðan ver-
ið upphitað, en það væri þess heldur
rjett eptirleiðis, að ætla hæfilega upp-
hæð til þessa, sem sumt af skjalasafni
biskupsdæmisins einnig mun vera geymt
þar, og gömul skjöl þurfa allra helzt
góða hirðingu.
Úr brjefi frá Akranesi. í 1. tölu-
blaði Isafoldar er skýrt frá: að undan-
skildum tveim verzlunum í Reykjavík,
sem gáfu um tíma 50 kr. fyrir skippd.
af saltfiskinum, hafi hinar verzlanirnar
við Faxaflóa borgað 40—45 kr.
Að líkindum reynist þetta satt að
vera, þegar Akranes er undanskilið, eins
og venjulega hefir verið hingað til, þeg-
ar fræða hefir átt um verzlun og vöru-
verð.
Fiskur, sem tekinn var f verzlun
okkar Snæbjarnar þ>orvaldssonar síð-
Halldórssyni. Var um daginn logn og
sólskin. f>egar formaðurinn Gizur Páls-
son gekk út úr kirkjunni, á hann að
hafa ságt: „stillt er legurúmið mitt
núna“. Frá Bæ var riðið um kvöldið
út að Keflavík. Var þar minni áttær-
ingur, sem Eggert átti sjálfur. Fyrir
hann setti Eggert áðurnefndan Jón
Arason, og sagði honum að taka á
skipið tólf ær með lömbum. Stærra
skipið var mjög hlaðið og löng borð lögð
yfir þvert skipið, svo endarnir stóðu út af
skipsborðunum, en búlki var aptur á
skipinu, og þar hlaðið upp ullarsekkjum.
J>essi hleðsla gjörði veltu á skipinu. Fjekk
Gizur formaður ekki aðgjört, því Egg-
ert vildi ráða. Skipin lögðu bæði af
stað um kvöldið og lentu í Skor um
apturelding. Dró þá upp myrkva úr
Gilsfjarðarbotni og Breiðafjarðardölum,
og fór nokkuð að kalda. Rjeði Jón
Arason til að bíða, en Eggert hafði
með sjer loptþyngdarmæli, leit á og
sagði öllu væri óhætt. Um þetta leyti
fóru Skorarmenn að róa, og rjeðu tveir
þeim Eggerti til að bíða fram á daginn.
En það kom fyrir ekki, Eggert vildi
halda á stað, og svo var gjört. Hægur
astliðið sumar var almennt borgaður
með 50 kr. skippundið, og rúgurinn, —
sem að visu var mældur en ekki veg-
inn, — tunnan að þyngd 196 pd„ verð
20 kr„ og minna móti peningum.
í haust kom einnig hingað til verzl-
unarinnar vöruskip til að taka slátur.
Rúgur með sömu vigt og áður um get-
ið, var seldur 19 kr. móti vörum, og
aðrar nauðsynjar með algengu söluverði
í Reykjavík. Gamlir sauðir teknir 20
kr„ tvævetrir iókr., ær 8—12 kr. eptir
vænleik. Kjöt 14—22 aura pd„ haust-
ull 50—55 a. Pundið í gærunni 35 a.
Haustskipið lá hjer við í 20 daga
og fór með rúmar 400 tunnur af kjöti,
um 2000 gærur auk annars.
— í 2. tölubl. ísafoldar, í grein bisk-
upsins um peningagjafir og ávísanir,
sem honum voru sendar að norðan og
víðar til útbýtingar meðal nauðstaddra
í suðurhluta sýslunnar og á Akranesi,
segist biskupinn hafa verið í vafa um,
hvort ekki væri rjettara, að kaupa fyrir
peninga þessa nauðsynjavörur í Reykja-
vík heldur en hjer, sem flest muni vera
dýrara og að kalla einokunarverzlun.
Herra biskupinn rjeði af, að skrifa
prestinum okkar og óskaði, að hann
vísaði þeim verðugustu fátækn til sín,
svo að hann gæfi þeim seðil að taka
það út hjá consul Smith, af því, sem
hann útreiknaði að Akraneshreppi bæri.
Aptur hafa aðrir heiðursmenn sent
nokkuð í peningum til prests og hrepps-
stjóra, sem ásamt hreppsnefndinni ávís-
uðu fátæklingum, að taka það hjer út
úr verzluninni, og sveitarbókin, sem
inniheldur úthlutun gjafanna, sýnir, að
kaffi og sykur hefir verið látið með
sama verði og biskupinn auglýsir, en
góður rúgur 19 kr„ tólg 35 aura og
smjör 60 aura pundið.
29j. 79. Böðvarporvaldsson.
byr var á á landnorðan; Eggert settist
fyrir stýri, og var sól ný upp komin,
er þeir lögðu á Breiðafjörð 30. maí 1768.
Tók brátt að hvessa. Gekk minna skip-
ið betur, því það hafði meiri segl, og
fór fram hjá því meira; nú hvessti meir,
þá tóku þeir á minna skipinu saman.
Bar nú stóra skipið eptir, og svo fram
hjá hinu minna um stund. Var nú kom-
ið rok. Fór þá stærra skipið að taka
veltur. Ingibjörg kona Eggerts sat á
söðli í búlka aptur á skipinu. Vildi það
slys til í einni veltunni, að söðullinn,
með konunni í, rann útbyrðis. Eggert
sleppti í ofboðinu stýristaumunum og
þreif til konunnar, en er skipið missti
stjórnar, sneri því snögglega flötu, fyllti
þegar og hvolfdi. J>að sá Jón Arason
á minna skipinu síðast, að þeir Eggert
og Ofeigur skrifari hans Vernharðsson,
sem auðkennilegur var sökum þess, að
hann var manna minnstur, komust fleir-
um sinnum á kjöl. J>að er haft fyrir
satt, að ókleyft hafi verið fyrir þá á
minna skipinu, að bjarga Eggerti, svo
varveðrið orðið mikið og sjórinn úfinn.
Komust þeir við illan leik aptur í Skor
um kvöldið, og sögðu tíðindin.
Fimmtudaginn 27.fi m. reri almenn-
ingur hjer á Nesjunum um morguninn
til „Sviðs“ og var allgott veður, en nokk-
ur vestanylgja. En er menn höfðu set-
ið skamma stund á miðum, gerði á svip-
stundu stórviðri á norðan með frosthörku
og ósjó miklum. Almenningur hafði
róið á norðurslóðir fiskileitanna og var
því seglvindur upp á sunnanvert Sel-
tjarnarnes^ og Álptanes; náðu líka allir,
sem heima áttu á Nesjum þessum og í
Reykjavík, sinni lendingu eða svo gott,
sem sinni lendingu. Akurnesingar áttu
aptur beint á móti heim til sín, og urðu
að hleypa til Seltjarnrness og Reykja-
víkur; náðu þeir þar allir landi, nema
eitt skip með 6 mönnum, og annað með
4, þau fórust bæði. Formaðurinn á
sexmannafarinu var Eiríkur Tómasson,
nýtur bóndi á Breið; meðal þeirra
fimm manna, er með honum ljetust,
var Oddur Kristófersson, Finnbogason-
ar frá Fjalli á Mýrum, ungur maður
og hinn mannvænlegasti. Formaðurinn
á fjögramannafarinu hjetjón Guðlaugs-
son frá Götuhúsum. Álls drukknuðu af
skipum þessum 10 menn, og lifa eptir
þá þrjár ekkjur. Einn formaður, Finn-
ur að nafni, sem var á bát illa reiddum
með 3 menn, sjálfur hinn 4., treystist
ekki að hleypa á svo lítilfjörlegu fari;
setti hann aldrei upp segl, en reyndi
að bjarga sjer með árum. Eptir mikla
þraut tókst honum, einum allra Akur-
nessinga, að ná sinni eigin lendingu,
þó ekkifyrenum kveldið kl. 10. Varð
honum þannig til bjargar, að hann kunni
að sniða fari sínu stakk eptir vexti.
Ekki hefir enn heyrzt að meira tjón
hafi orðið að þessu veðri.
Afli hefir verið allgóður á þorranum,
þegar gefið hefir, af þorski og stútungi.
(Úr brjefi sunnan úr Garði).----Barna-
skólinn hjer er, eins og þjer vitið, stofn-
aður af fríviljugum samskotum; húsið
J>annig ljezt Eggert Ólafsson á 42.
aldursári. Hann var hár maður vexti,
grannur, herðabreiður, rjettvaxinn, ljós-
leitur og grannleitur, svarthærður með
hvítt skegg, hafði ljósgulan díl við vinstra
gagnauga, hátt enni og niðurbjúgt nef;
hann var hraustur maður og fimur, bratt-
gengur og góður skíðamaður, er hann
einn afþeim fáu, sem komizt hafa upp
á jökulþúfuna á Snæfellsjökli (ferðabók
I, bls. 282, kvæði, bls. 93). Eggert var
hægur og þó glaðvær daglega, hófs-
maður mesti, en sagt var hann hefði á
seinni árum litið nokkuð á sig. Hann
var trúrækinn maður og vandlátur að
helgihaldi. Á yngri árum gaf hann sig
mikið við heimsspeki, en sjá má, bæði
á viðrkenningarsálmi hans (kvæðabók,
bls. 113) og á Endrkviðu (s. st. bls. 232),
að hugur hans hefir þá (sama árið, sem
hann drukknaði, 1768) verið farinn að
snúa sjer til æðri speki.
Eg vesæll maðr ekkert finn
í náttúrunnar gæðum,
Sem þýði og stilli þanka minn.
J>ess háttar spekifræðum
Eg sleppi fús, því eðli spillt
Arf syndar hefir fyrir mér villt